ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ
Τους Ταλιμπάν διαδέχτηκε «το χάος» στην Κανταχάρ
Σάββατο 8 Δεκέμβρη 2001

Associated Press

Αμερικανοί πεζοναύτες βόρεια της Κανταχάρ. Στην ίδια την πόλη «επικρατούσε χάος» χτες
ΚΑΝΤΑΧΑΡ, ΚΑΜΠΟΥΛ, ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ, ΛΟΝΔΙΝΟ και ΤΟΡΑ ΜΠΟΡΑ.--

Σύμφωνα με την υποτιθέμενη «συμφωνία», στην οποία είχαν καταλήξει από τη μια ο -διορισθείς από τη σύσκεψη της Βόννης «πρωθυπουργός» του Αφγανιστάν- Χαμίντ Καρζάι και από την άλλη οι οπλαρχηγοί των Ταλιμπάν, οι τελευταίοι θα παρέδιδαν σταδιακά τα όπλα τους και θα παρέδιδαν εν συνεχεία την Παρασκευή την πόλη στις δυνάμεις της Βόρειας Συμμαχίας. Τίποτα τέτοιο δε συνέβη. Αντίθετα, αργά το βράδυ της Πέμπτης άρχισε ένας αγώνας δρόμου των Ταλιμπάν, Αράβων και άλλων ξένων μαχητών και των ανδρών της Βόρειας Συμμαχίας για το ποιος θα λεηλατήσει την πόλη... Ως χτες το μεσημέρι οι δρόμοι ήταν άδειοι και ακούγονταν παντού πυρά ελαφρών όπλων, βαρέων πολυβόλων και ρουκετοβόλων. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο Afghan Islamic Press μετέδιδε ότι οι Ταλιμπάν «παρέδιδαν»(;) τα όπλα τους αργά το βράδυ.

Η Κανταχάρ βρισκόταν υπό τον (μερικό) έλεγχο του μουλά Νακιμπουλάχ χτες. Ο Καρζάι δήλωνε στο Ασοσιέιτεντ Πρες ότι «η εξουσία των Ταλιμπάν τελείωσε...». Οι δυνάμεις των Ταλιμπάν παρέδιδαν χτες και την πόλη Σπιν Μπολντάκ (κοντά στα σύνορα με το Πακιστάν και σε γεωστρατηγικώς σημαντική θέση, αφού συνδέει την Κανταχάρ με το Πακιστάν) σε «φυλετικούς ηγέτες». Πάντως, ο μουλάς Μοχαμάντ Ομάρ -ο ηγέτης των Ταλιμπάν που φερόταν να βρίσκεται στην πόλη- ήταν «άφαντος». Ο Καρζάι δήλωσε ότι ο Ομάρ, στον οποίο είχε δώσει άλλη μια «ευκαιρία να αποτάξει την τρομοκρατία», τον αγνόησε. «Δεν το έκανε... χτες βράδυ είχε την τελευταία του ευκαιρία. Παραμένει συνδεδεμένος με την τρομοκρατία. Θέλω να τον συλλάβω για να περάσει από δίκη». Στο Πεντάγωνο, η εκπρόσωπός του Βικτόρια Κλαρκ έλεγε ότι ο Ομάρ, αλλοτινό «χαϊδεμένο παιδί» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών όταν ήταν μουτζαχεντίν, βρισκόταν κατά τις ίδιες αυτές υπηρεσίες «στη γενική περιοχή» της Κανταχάρ. Οι αρχές των ΗΠΑ, πάντα κατά την Κλαρκ, «ελπίζουν ακόμη» να τον συλλάβουν, κατά το CNN.

Πράγμα που έρχεται σε σαφή αντίθεση με όσα έλεγε ο μουλάς Αμπντούλ Σαλάμ Ζαΐφ, ο πρώην πρεσβευτής των Ταλιμπάν στο Πακιστάν, την Πέμπτη, ότι δηλαδή ο Ομάρ συμφώνησε να «φύγει με αξιοπρέπεια» από την Κανταχάρ. Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ διαμήνυσε ξανά πως το να επιτραπεί στον Ομάρ να «φύγει με αξιοπρέπεια» θα ερχόταν σε αντίθεση με το στόχο των ΗΠΑ να «τερματίσουν όλη την ηγεσία των Ταλιμπάν και της αλ-Κάιντα».

Πάντως, το χάος στην Κανταχάρ αποτελούσε σημείο τριβής και προκάλεσε τη φραστική επίθεση του Χαλίντ Παστούν -συμβούλου του πρώην κυβερνήτη της Κανταχάρ, Γκουλ Αγά Σερζάι-, στον Καρζάι: όπως είπε στο Ρόιτερς «αυτός ο κύριος... έλαβε μια πάρα πολύ εσφαλμένη απόφαση στο Κανταχάρ. Δε συμβουλεύτηκε τους γέροντες. Δε συμβουλεύτηκε κανέναν... στην πόλη επικρατεί χάος. Μάχες διεξάγονται από δρόμο σε δρόμο. Γίνονται λεηλασίες».

Αμέσως μετά την παράδοση της Κανταχάρ, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP)του ΟΗΕ διαμήνυσε ότι θα επαναλάβει αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας «το συντομότερο δυνατόν». Μόνο στην Κανταχάρ, 240.000 άνθρωποι εξαρτώνται απολύτως από τη διεθνή βοήθεια, ενώ εν συνόλω κάπου 7,5 εκατομμύρια Αφγανοί «δε θα επιζήσουν τους τρεις επόμενους μήνες», αν δε λάβουν είδη πρώτης ανάγκης...

Ηδη, πλέον των 177 Αφγανών, στην πλειοψηφία τους παιδιά, πέθαναν από πείνα και εξάντληση κοντά στην Κουντούζ, σύμφωνα με τον Ζαν Φιλίπ Σοζί, εκπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού για τη Μετανάστευση.

Στο Ανατολικό Αφγανιστάν, κοντά στο Τζαλαλαμπάντ, τα αμερικανικά αεροσκάφη συνέχιζαν να βομβαρδίζουν την Τόρα Μπόρα, ενώ στο έδαφος βρίσκονται άνδρες της λεγόμενης «ανατολικής συμμαχίας» διαφόρων πολεμάρχων. Στο Πεντάγωνο αξιωματούχοι έλεγαν ότι ρίχνουν «βόμβες 900 κιλών» σε εισόδους σπηλαίων, όπου οι ΗΠΑ υποψιάζονται πως κρύβονται μαχητές της αλ-Κάιντα πράγμα που διευκόλυνε ο καθαρός ουρανός. Αλλοι 2.000 μαχητές της «συμμαχίας» των πολεμάρχων κινούνταν προς την περιοχή, σύμφωνα με τον Αμπντουλάχ Ταουχιντί, έναν από τους πολεμάρχους της συμμαχίας. Υπάρχουν αναφορές ότι οι μαχητές της αλ-Κάιντα έχουν δώσει οπλισμό και στους συγγενείς τους, και στις μάχες συμμετέχουν ακόμη και γυναίκες. Οσον αφορά τον Οσάμα μπιν Λάντεν οι πολέμαρχοι δήλωναν πως «δεν έχουν καμιά επιβεβαιωμένη πληροφορία» αλλά γνώριζαν ότι «(ένας) γιος του βρίσκεται στις σπηλιές».

Στην έρημο έξω από την Κανταχάρ 7 μαχητές Ταλιμπάν και μέλη της αλ-Κάιντα σκοτώθηκαν σε επίθεση των Αμερικανών κομάντος, σύμφωνα με όσα ισχυρίστηκε λοχαγός των Πεζοναυτών που πρόσθεσε ότι οι δυνάμεις του δεν υπέστησαν απώλειες.

«Πολυεθνική δύναμη» σε 2 εβδομάδες;

Στα γραφεία του ΟΗΕ στο Λονδίνο ο Ζαν-Μαρί Γκουεχένο, εκπρόσωπος του Οργανισμού για τις «ειρηνευτικές» αποστολές, είπε ότι μια πολυεθνική δύναμη θα πρέπει να έχει εγκατασταθεί στην Καμπούλ σε δυο βδομάδες, όταν η «προσωρινή κυβέρνηση» που διόρισε η Διάσκεψη της Βόννης θα «αναλάβει καθήκοντα». Πάντως, δε θα πρόκειται για τυπικούς κυανόκρανους - ενώ η απόφαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας θα επικυρώσει τυπικά την αποστολή την επόμενη βδομάδα. Ο Λακντάρ Μπραχίμι δήλωνε χτες στο Ράδιο 1 της Γαλλίας ότι η «προοδευτική» αποστολή της «ειρηνευτικής δύναμης», με σημείο έναρξης την Καμπούλ, πρέπει να γίνει «το συντομότερο δυνατό». Οι χώρες που αναμένεται να συμμετάσχουν πρώτες, σύμφωνα με τις πληροφορίες του ειδησεογραφικού πρακτορείου Ρόιτερς, είναι η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Τουρκία, ο Καναδάς και πιθανώς η Ιορδανία. Ο Κόλιν Πάουελ, πάντως, ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ, έχοντας το «γενικό πρόσταγμα» του πολέμου, θα «αποφασίσουν» πού και πώς θα αναπτυχθούν οι άνδρες της «ειρηνευτικής δύναμης».

Πράγμα που μπορεί να δυσαρεστήσει ιδιαιτέρως τους «ξενοδόχους» - τους Αφγανούς πολέμαρχους. Ο Ουζμπέκος στρατηγός Αμπντούλ Ρασίντ Ντόστουμ (που δεν έλαβε το υπουργείο Εξωτερικών που του είχαν τάξει, το οποίο έβαλε στη «βαλίτσα του» ο Αμπντουλάχ Αμπντουλάχ), ο διοικητής Ισμαήλ Καν στη Χεράτ και πολλοί άλλοι φέρονται ήδη «δυσαρεστημένοι» από τη συμφωνία και το σχήμα της αποφασισθείσης στη Βόννη κυβέρνησης - όχι μόνο γιατί μένουν έξω από τη νομή της εξουσίας (και άρα τα 5 δισ. δολάρια της υπεσχημένης από τη Δύση βοήθειας) αλλά και επειδή οι στρατιωτικές ισορροπίες που θα διαμορφωθούν θα καθορίσουν και το μέλλον τους...