Η αντιπαράθεση, τα ανταγωνιστικά συμφέροντα, η διάσταση στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα και ο «προβληματισμός» για το ρόλο και το μέλλον των ιμπεριαλιστικών οργανισμών κυριάρχησαν στην 56η Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, που ξεκίνησε την Παρασκευή και ολοκληρώθηκε την Κυριακή. Οπως χαρακτηριστικά το έθεσε ο επικεφαλής της Διάσκεψης, Βόλφγκανγκ Ισινγκερ, «μια απαράδεκτη κατάσταση παγκόσμιας ανασφάλειας»...

Φέτος, υπό τον τίτλο «Westlessness» (έλλειμμα «δυτικότητας») η Διάσκεψη επικεντρώθηκε στη «διαιρεμένη» Δύση, που «φαίνεται να υποχωρεί από την παγκόσμια σκηνή», ενώ εκφράστηκαν διαφορετικές απόψεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ ως προς «την κατάσταση της Δύσης και το μέγεθος της κρίσης της». Στο μεταξύ, αναδείχθηκε και φέτος πως «σε κάθε γωνιά της Γης» υπάρχει κίνδυνος να ξεσπάσουν ιμπεριαλιστικές συγκρούσεις.

Στη Διάσκεψη του Μονάχου - που χαρακτηρίζεται το «Νταβός» της ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής - παραβρέθηκαν χιλιάδες ηγέτες κρατών, υπουργοί Εξωτερικών και Αμυνας, εκπρόσωποι επιχειρήσεων, ιμπεριαλιστικών οργανισμών και «δεξαμενών σκέψης».

«Ο κόσμος σήμερα είναι διαφορετικός σε σχέση με το 2014», είπε ο σοσιαλδημοκράτης (SPD) Γερμανός Πρόεδρος, Φρανκ - Βάλτερ Σταϊνμάγερ, υπογραμμίζοντας πως πριν από έξι χρόνια «το εμείς, δηλαδή η Δύση, ήταν αυτονόητο» στην εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια.

«Η Ευρώπη δεν είναι πλέον τόσο κεντρικής σημασίας για τις ΗΠΑ», συνέχισε ο Γερμανός Πρόεδρος, απορρίπτοντας την «ψευδαίσθηση ότι το συρρικνούμενο ενδιαφέρον των ΗΠΑ στην Ευρώπη οφείλεται αποκλειστικά στην τρέχουσα κυβέρνηση (Τραμπ)», καθώς «γνωρίζουμε ότι αυτή η μετατόπιση άρχισε νωρίτερα και θα συνεχιστεί και μετά». «Το νέο κέντρο βάρους για τα αμερικανικά συμφέροντα είναι στην Ασία», σημείωσε ο Σταϊνμάγερ.

Ο ίδιος τάχθηκε υπέρ μιας Γερμανίας που «συμβάλλει περισσότερο στην ασφάλεια της Ευρώπης», οικονομικά και στρατιωτικά, και μιας ΕΕ που διαμορφώνει ανεξάρτητα (από τις ΗΠΑ) τις σχέσεις της με τη Ρωσία, την Κίνα κ.ά. Υπερασπίστηκε τον «ευρωπαϊκό πυλώνα του ΝΑΤΟ» σημειώνοντας πως ταυτόχρονα πρέπει «να συνεχίσουμε να επενδύουμε στους διατλαντικούς δεσμούς». Τέλος, ξεκαθάρισε πως «η αποξένωση της Ευρώπης από τη Ρωσία» δεν μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί, αντίθετα «χρειαζόμαστε μια διαφορετική και καλύτερη σχέση μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας».

Ο - επίσης σοσιαλδημοκράτης - Γερμανός ΥΠΕΞ, Χάικο Μάας, τόνισε πως «το καινούργιο (στη διεθνή κατάσταση) δεν είναι η άνοδος της Κίνας, την οποία παρακολουθούμε εδώ και δεκαετίες, ούτε η συρρικνούμενη στρατηγική σημασία της Ευρώπης μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Αυτό που πραγματικά "άλλαξε το παιχνίδι" είναι ότι η εποχή των πανταχού παρόντων Αμερικανών "παγκόσμιων αστυνομικών" οδεύει προς το τέλος της - αν δούμε τη Συρία, το Αφγανιστάν, την Αφρική». Μάλιστα, πρόσθεσε, «σε αυτό το γεωπολιτικό κενό - κυρίως στη Μέση και ευρεία Μέση Ανατολή - πιέζουν χώρες όπως η Ρωσία, η Τουρκία ή το Ιράν».

«Η Ευρώπη κάνει περισσότερα - στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, στη Λιβύη και στο Σαχέλ - αλλά όχι αρκετά», είπε ο Γερμανός ΥΠΕΞ και ξεκαθάρισε πως «η Γερμανία είναι έτοιμη να εμπλακεί περισσότερο και στρατιωτικά». Ακόμη, ο Μάας υποστήριξε πως «πρέπει να προσαρμόσουμε τις πολυμερείς μας συμμαχίες στη νέα παγκόσμια πολιτική πραγματικότητα» και κυρίως στην ΕΕ και το ρόλο του ΝΑΤΟ.

Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, προειδοποίησε ότι «οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να είναι πρόθυμες να παρέμβουν σε διεθνείς κρίσεις αλλιώς θα παρατείνουν την παράλυση στην εξωτερική πολιτική της».

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, εξέφρασε θλίψη για την «αποδυνάμωση της Δύσης», προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ εδώ και μερικά χρόνια «κάπως αποσύρονται και επανεξετάζουν τη σχέση τους με την Ευρώπη», ενώ ζήτησε περισσότερη εμπλοκή της Γερμανίας. Χωρίς να κρύψει τις σοβαρές αντιθέσεις, ο Γάλλος Πρόεδρος σημείωσε πως ενδεχόμενη αποτυχία της γαλλογερμανικής οδού στην ΕΕ θα ήταν «ιστορικό λάθος».

Είπε πως έχει καλέσει τη Γερμανία σε «έναν στρατηγικό διάλογο για τα πυρηνικά όπλα» και υπενθύμισε τη γαλλική «προσφορά» σε Γερμανία και ΕΕ να τεθούν τα γαλλικά πυρηνικά στο επίκεντρο της αμυντικής στρατηγικής της Ευρώπης.

«Δεν μπορούμε πάντα να καθοριζόμαστε από τις ΗΠΑ, πρέπει να σκεφτούμε και με ευρωπαϊκό τρόπο», συνέχισε. Αναφέρθηκε στα πυρηνικά προτερήματα της Ευρώπης, που αποτελεί μια βασική διαφορά από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, όταν η πυρηνική ασπίδα της Ευρώπης συντονίστηκε κυρίως από τις ΗΠΑ. «Τώρα πρέπει να πούμε σαφώς ότι εάν θέλουμε μια κυρίαρχη Ευρώπη, (...) τότε πρέπει να εξετάσουμε αυτήν την πτυχή, επίσης με γνώμονα τη Γερμανία», τόνισε ο Μακρόν. Η Γαλλία - μετά το Brexit - είναι πλέον η μόνη πυρηνική δύναμη στην ΕΕ. Τέλος, ξεκαθάρισε πως «η κοινή ασφάλεια στην Ευρώπη έχει δύο πυλώνες: Το ΝΑΤΟ και την ευρωπαϊκή άμυνα».

«Οι Αμερικανοί εταίροι λένε ότι πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στη δική μας ασφάλεια και αυτό είναι αλήθεια. Οι Αμερικανοί λένε επίσης "δεν είμαστε ο σερίφης για να παρέχουμε ασφάλεια στη γειτονιά σας"», τόνισε ο Γάλλος Πρόεδρος.

«Είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ενημερώσω ότι οι αναφορές περί θανάτου της διατλαντικής συμμαχίας είναι υπερβολικές», ισχυρίστηκε με καθαρά ειρωνική διάθεση ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο. Θυμήθηκε την παρουσία του στη Γερμανία, ως σταθμάρχη της CIA και πρόσθεσε ότι «οι δυτικές αξίες κερδίζουν» στην Ουκρανία, στη Νότια Κινεζική Θάλασσα, στη Βόρεια Κορέα, στη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία. Από την άλλη, «χώρες που δεν σέβονται την κυριαρχία μας, εξακολουθούν να απειλούν», είπε αναφερόμενος στη Ρωσία, στην Κίνα και το Ιράν. Με χαρακτηριστικό κυνισμό εκθείασε την «ελεύθερη Δύση», λέγοντας ότι η ...ανωτερότητά της φαίνεται και από το γεγονός ότι «πολλοί άνθρωποι ρισκάρουν ένα δύσκολο ταξίδι στη Μεσόγειο για να φτάσουν στην Ελλάδα και την Ιταλία, αλλά δεν βλέπουμε τους κατατρεγμένους του κόσμου να ρισκάρουν να περάσουν παράνομα σε χώρες όπως το Ιράν ή η Κούβα».

Επίσης, ανακοίνωσε «μια ολοκαίνουργια δήλωση αμερικανικής στήριξης στην κυριαρχία, στην ευημερία και την ενεργειακή ανεξαρτησία των Ευρωπαίων εταίρων μας», ότι οι ΗΠΑ σκοπεύουν να διαθέσουν έως και 1 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, για την Πρωτοβουλία Τριών Θαλασσών (συμμετέχουν 12 κράτη - μέλη της ΕΕ μεταξύ Αδριατικής, Βαλτικής και Μαύρης Θάλασσας: Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Ουγγαρία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία, Ρουμανία, Σλοβακία και Σλοβενία). Στόχος της κίνησης αυτής είναι «να ενισχύσει τις επενδύσεις στην Ενέργεια για την προστασία της ελευθερίας και της δημοκρατίας σε όλο τον κόσμο»! Με σαφή «μπηχτή» στην ενεργειακή εξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία.

Οι τόνοι των Αμερικανών εκπροσώπων στο Μόναχο ήταν ιδιαίτερα υψηλοί απέναντι στην Κίνα, προκαλώντας την αντίδραση του Κινέζου ΥΠΕΞ, ο οποίος χαρακτήρισε ψέμα τις κατηγορίες της Δύσης, π.χ. ως προς τη «Huawei» και τη μεταβίβαση πληροφοριών στις κινεζικές μυστικές υπηρεσίες. Ο Αμερικανός πρέσβης στο Βερολίνο, Ρίτσαρντ Γκρενέλ, απείλησε εκ νέου τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις (Βρετανία, Γερμανία κ.ά.) που δεν θα αποκλείσουν τη «Huawei» από την κατασκευή του δικτύου 5G.

«Μόλις μου τηλεφώνησε ο Ντόναλντ Τραμπ και μου ζήτησε να καταστήσω σαφές πως όποιο έθνος επιλέξει έναν αναξιόπιστο προμηθευτή για το δίκτυο 5G, θα θέσει σε κίνδυνο τη δυνατότητά μας να μοιραζόμαστε πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών στο ύψιστο επίπεδο», δήλωσε.

«Η Δύση πρέπει να αποφύγει την υποσυνείδητη πίστη στην ανωτερότητα του πολιτισμού της και να εγκαταλείψει τις προκαταλήψεις και τις ανησυχίες της σχετικά με την Κίνα», δήλωσε ο Κινέζος ΥΠΕΞ, Γουάνγκ Γι. Την άνοδο της Κίνας, «μιας μεγάλης χώρας με 5.000 χρόνια πολιτισμού», χαρακτήρισε «αναπόφευκτη τάση της Ιστορίας».

Ως προς την εξωτερική της πολιτική, η Κίνα θα ενισχύσει περαιτέρω «τον στρατηγικό συντονισμό με τη Ρωσία», θα «εμβαθύνει τη συνεργασία με την ΕΕ», θα επιδιώξει να συνεννοηθεί με τις ΗΠΑ. Επίσης, ο Κινέζος ΥΠΕΞ ισχυρίστηκε πως η χώρα του τάσσεται υπέρ της «εθνικής κυριαρχίας» σε Συρία και Αφγανιστάν και των διαπραγματεύσεων για την αποπυρηνικοποίηση της Κορεατικής Χερσονήσου.

«Οι κίνδυνοι και οι απειλές για την ανθρωπότητα» είναι στην υψηλότερη ένταση από το τέλος του Β' Παγκόσμιου Πολέμου, εκτίμησε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ. Αναδεικνύοντας το βαθμό των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, σημείωσε πως «συμφωνίες στρατηγικής σταθερότητας και μη διάδοσης των εξοπλισμών διαλύονται, το όριο για τη χρήση των πυρηνικών όπλων μειώνεται, οι περιφερειακές κρίσεις πολλαπλασιάζονται». Πρόσθεσε πως «οι διεθνείς σχέσεις γίνονται όλο και πιο βάρβαρες».

Ο Λαβρόφ συναντήθηκε στο περιθώριο της Διάσκεψης με τον γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, όπου συζήτησαν για τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας - ΝΑΤΟ, διεθνή και ευρωπαϊκά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στο Αφγανιστάν.