Η χρήση ναρκωτικών ουσιών και οι συνδεόμενες με αυτήν βλάβες στην υγεία είναι υψηλότερες μεταξύ των νέων, με την κάνναβη να αποτελεί το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο ναρκωτικό.

Το 2016 έκανε χρήση κάνναβης το 5,6% ή 13,8 εκατομμύρια νέοι ηλικίας 15-16 ετών. Το υψηλότερο ποσοστό αφορούσε την Ευρώπη (13,9%), ακολουθούμενη από την αμερικανική ήπειρο (11,6%), την Ωκεανία (11,4%), την Αφρική (6,6%) και την Ασία (2,7%).

Επιπλέον, οι Παγκόσμιες Εκτιμήσεις για την Υγεία το 2015 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) δείχνουν ότι, ενώ οι θάνατοι από όλες τις αιτίες είναι μόνο 4,8% στην ηλικιακή ομάδα 15-29 ετών, το 23,1% των θανάτων που αποδίδονται στη χρήση ουσιών αφορούν τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα.

Αυτά είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που αναφέρονται στην «Ετήσια Εκθεση 2019» της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον έλεγχο των ναρκωτικών, όπως παρουσιάστηκαν την Πέμπτη από το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ).

«Η κάνναβη συνεχίζει να διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στους εφήβους και τους ενήλικες. Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη προσοχή αυτές τις εξελίξεις (...) και υπογραμμίζουμε την ανησυχία μας για την κατάσταση σε ορισμένες χώρες, οι οποίες προχώρησαν στο να επιτρέπουν τη χρήση ελεγχόμενων ουσιών, και συγκεκριμένα της κάνναβης, για μη ιατρικούς σκοπούς, σε αντίθεση προς τις διατάξεις και τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από τις συμβάσεις ελέγχου των ναρκωτικών», αναφέρει ο πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής.

Παράλληλα, τονίζεται ότι η χρήση αλκοόλ και καπνού από παιδιά και νέους συνδέεται στενά με την έναρξη της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών. Διαχρονικές μελέτες που παρακολούθησαν παιδιά μέχρι την ενήλικη ζωή, έχουν αποκαλύψει ότι όσο νωρίτερα σημειώνεται η έναρξη της χρήσης αλκοόλ, καπνού και κάνναβης στις ηλικίες από 16 έως 19 ετών, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα χρήσης οπιούχων και κοκαΐνης μετά την ενηλικίωση.

Ωστόσο, παρά τις επικίνδυνες διαπιστώσεις, οι κατευθύνσεις που δίνει η έκθεση του ΟΗΕ αντανακλώνται στην αντιναρκωτική πολιτική της ΕΕ, όπου τα ευχολόγια περί πρόληψης περιορίζονται σε καμπάνιες ενημέρωσης και η απεξάρτηση παραγκωνίζεται, δίνοντας όλο και περισσότερο χώρο στη διαχειριστική και εγκληματική πολιτική «μείωσης της βλάβης».

Σε αυτό το πλαίσιο, η Εκθεση προτείνει την εφαρμογή του «Διεθνούς Προτύπου για την πρόληψη της χρήσης ουσιών» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, όπου η πρόληψη αποτελεί ατομική υπόθεση της οικογένειας, η οποία «ενθαρρύνεται» να δώσει «έμφαση στις οικογενειακές και γονικές δεξιότητες»!

Οι συνέπειες από τη διαχρονική «αντιναρκωτική» πολιτική που απαξιώνει την ανθρώπινη ζωή, αποτυπώνονται στην εικόνα του παγκόσμιου χάρτη. Η Εκθεση του ΟΗΕ ξεχωρίζει τα εξής στοιχεία ανά ήπειρο για τη χρονιά που μας πέρασε:

• Στην Ευρώπη βρίσκεται σε άνοδο η διαθεσιμότητα και χρήση υψηλής καθαρότητας κοκαΐνης. Η κοκαΐνη συνέχισε να αποτελεί το πιο κοινώς χρησιμοποιούμενο διεγερτικό. Το 29% των Ευρωπαίων ενηλίκων έχουν κάνει χρήση παράνομων ναρκωτικών τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Τα υποκατάστατα της ηρωίνης εμφανίζονται να είναι το ναρκωτικό πρώτης επιλογής σε κάποιες χώρες. Το 22% των ατόμων που ζητούν θεραπεία για τη χρήση οπιοειδών αναφέρουν ως ουσία πρώτης επιλογής άλλη ουσία από την ηρωίνη (μεθαδόνη, βουπρενορφίνη, οξυκωδόνη κ.ά.). Σε ό,τι αφορά την κάνναβη, αυξάνεται ο αριθμός των ευρωπαϊκών χωρών που εξέτασαν ή δημιούργησαν προγράμματα ιατρικής κάνναβης, ενώ παράλληλα υπήρξαν ενδείξεις για βήματα προς τη νομιμοποίηση της μη ιατρικής χρήσης σε κάποιες χώρες.
• «Η χρήση οπιοειδών (σ.σ. μεθαδόνη, βουπρενορφίνη κ.ά.) καταστρέφει ζωές, οικογένειες, κοινότητες», αναφέρεται στην Εκθεση για τη Βόρεια Αμερική, όπου οι θάνατοι από υπερβολική δόση οπιοειδών συνεχίζουν να αποτελούν σοβαρό πρόβλημα. Ως ...«λύση» του προβλήματος προτείνεται η διάθεση συγκεκριμένων ναρκωτικών ουσιών (π.χ. ναλοξόνη για την υπερβολική δόση) και αύξηση της παροχής υπηρεσιών υποκατάστασης. Την ίδια ώρα επεκτείνεται η νομοθεσία για την κάνναβη και τα μέτρα αποποινικοποίησής της. Στην Κεντρική Αμερική και Καραϊβική αυξήθηκε η χρήση ουσιών, κυρίως της κάνναβης, ενώ πρόβλημα παραμένει ο σχεδιασμός και η εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης. Το μεγαλύτερο ποσοστό χρήσης κάνναβης στον γενικό πληθυσμό αναφέρθηκε στην Τζαμάικα (15,5%) και ακολουθούν τα νησιά Μπαρμπάντος (8%). Στη Νότια Αμερική αύξηση παρουσίασε και η καλλιέργεια θάμνων κόκας (από τα 120.600 εκτάρια το 2013 σε 245.000 το 2017). Μόνο στην Κολομβία η παραγωγή υδροχλωρικής κοκαΐνης αυξήθηκε το 2018 κατά 5,9%, φτάνοντας τους 1.120 τόνους. Τα προβλήματα που σχετίζονται με την παραγωγή, διακίνηση και χρήση ουσιών συνδέονται με την αύξηση των περιστατικών ανθρωποκτονιών πολύ πιο συχνά σε σχέση με άλλα μέρη του κόσμου.
• Στην Ασία γίνεται αναθεώρηση των πολιτικών για τα ναρκωτικά προς την κατεύθυνση της υιοθέτησης αναλογικών ποινών για ελάσσονα αδικήματα και των προσεγγίσεων με βάση την υγεία για την αντιμετώπιση της χρήσης ουσιών.
• Στην Αφρική η παράνομη διακίνηση κοκαΐνης προκαλεί αστάθεια σε ορισμένες χώρες, ενώ πολλές περιοχές αντιμετωπίζουν το αυξανόμενο πρόβλημα της παράνομης παρασκευής και χρήσης συνθετικών οπιοειδών (τραμαδόλης). Στη Νιγηρία, το 14,4% μεταξύ των ατόμων ηλικίας 15 - 64 ετών έχει κάνει χρήση ναρκωτικών ουσιών και το 10,8% χρήση κάνναβης μέσα στον τελευταίο χρόνο.
• Στην Ωκεανία συνεχίζεται η παράνομη διακίνηση μέσω των νησιών του Ειρηνικού. Η Επικράτεια της αυστραλιανής πρωτεύουσας νομοθέτησε υπέρ της μη ιατρικής χρήσης της κάνναβης. Στη Νέα Ζηλανδία ανακοινώθηκε δημοψήφισμα για τη νομιμοποίηση της κάνναβης.