Διεκδικούν να πληρώσουν το κράτος και η εργοδοσία, που τόσα χρόνια «έσκασε στα κέρδη» από την εκμετάλλευσή τους
Από πρόσφατη κινητοποίηση στο αεροδρόμιο |
Καθώς η επιβατική κίνηση άρχισε τον Ιούλη να «ξεκολλάει» από τον πάτο στον οποίο είχε βρεθεί τους προηγούμενους μήνες, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του αεροδρομίου επιδιώκουν να «ρεφάρουν» όσο γίνεται τους προηγούμενους «κακούς» μήνες πάνω στην πλάτη των εργαζομένων. Ετσι, ο Αύγουστος που ξεκινά μετατρέπεται σε καλοκαιρινό εφιάλτη τόσο για τους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν την ανεργία και την αναστολή συμβάσεων, όσο και για τους συναδέλφους τους που επιστρέφουν με το «σταγονόμετρο» και με χειρότερους όρους στη δουλειά.
Μετά την περσινή χρονιά, κατά την οποία η κίνηση ανήλθε σε 25,57 εκατομμύρια επιβάτες και εξασφάλισε κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ύψους 336,5 εκατ. ευρώ, το πρώτο εξάμηνο του 2020 «έκλεισε» με πτώση 65,4% στην επιβατική κίνηση σε σχέση με το προηγούμενο έτος. «Με το 2019 να έχει καταγραφεί ως μία χρονιά ιστορικών εξελίξεων, το 2020 θέτει σημαντικές προκλήσεις που εγείρονται από την πανδημία Covid-19», αναφέρει ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών (ΔΑΑ) στην ιστοσελίδα του. Οσον αφορά τους χιλιάδες εργαζόμενους του αεροδρομίου, βέβαια, πάνω στην εκμετάλλευση που βίωναν όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι «προκλήσεις» που αντιμετωπίζουν σήμερα σχετίζονται με την προσπάθειά τους να επιβιώσουν με επιδόματα - ψίχουλα ή ακόμα και χωρίς αυτά, να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους στο σταθερό χρόνο εργασίας, το ρεπό και την άδεια από την επίθεση των εργοδοτών.
Οι συνέπειες της νέας οικονομικής κρίσης φορτώνονται στις πλάτες των ίδιων εργαζομένων που τα προηγούμενα χρόνια «μάτωσαν» για τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων και σήμερα βλέπουν το εισόδημα, τα εργασιακά δικαιώματα, την προστασία της υγείας τους να μπαίνουν στο στόχαστρο, μαζί με το δικαίωμα του λαού στις διακοπές, στην ασφαλή και φτηνή μετακίνηση.
Παρότι τα δρομολόγια σταδιακά πυκνώνουν και η τουριστική κίνηση «ανεβαίνει», χιλιάδες εργαζόμενοι παρέμειναν και τον Ιούλη σε καθεστώς αναστολής των συμβάσεών τους. Η άρση της αναστολής περιορίζεται κάθε φόρα στο κομμάτι του προσωπικού που είναι απολύτως απαραίτητο για να βγαίνει η δουλειά. Η δυνατότητα των εργοδοτών να θέτουν τις συμβάσεις σε αναστολή που είχε δοθεί μέχρι το τέλος Ιούλη, παρατάθηκε για τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβρη με τροπολογία στα μέσα της βδομάδας, ενώ οι εργαζόμενοι βρίσκονται μέχρι τελευταία στιγμή «στο σκοτάδι», χωρίς καμία ενημέρωση για το αν θα πιάσουν δουλειά.
Στο μεταξύ, έχουν «γονατίσει» οικονομικά από τη συστηματική καθυστέρηση στην καταβολή του επιδόματος των 534 ευρώ. Η κατάσταση είναι τραγική, καθώς στις 15 Ιούνη πληρώθηκαν το επίδομα που αντιστοιχούσε στον Μάη και τον επόμενο ενάμιση μήνα δεν είδαν ούτε ευρώ στους λογαριασμούς τους, ενώ η ημερομηνία πληρωμής για τον Ιούνη μεταφερόταν από μέρα σε μέρα. Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι να αδυνατούν να πληρώσουν ενοίκια και λογαριασμούς, να κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ρεύμα, να δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα για την επιβίωση των οικογενειών τους.
Στην ίδια και χειρότερη μοίρα βρίσκονται οι 480 συμβασιούχοι που απολύθηκαν από τις εταιρείες «Swissport» και «Skyserv» στα τέλη Μάρτη και βρέθηκαν εκτός κάθε μέτρου στήριξης.
Στις εταιρείες επίγειας εξυπηρέτησης, οι 8ωροι που έχουν επιστρέψει δουλεύουν με μειωμένο ωράριο και μειωμένες αποδοχές, μέσω του αντεργατικού προγράμματος «Συν-Εργασία». Στην «Goldair», η εργοδοσία έχει μετατρέψει το καθημερινό ωράριο σε 4ωρο, ενώ σε «Swissport» και «Skyserv» η μείωση ωραρίου μεταφράζεται τη μια μέρα σε 6ωρο, την άλλη σε 5ωρο ή σε 7ωρο, έτσι που για τους εργαζόμενους δεν υφίσταται σταθερός ημερήσιος χρόνος εργασίας. Κριτήριο είναι πάντα οι ανάγκες των εταιρειών. Ετσι, οι αλλαγές στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα εργασίας είναι συχνό φαινόμενο και το ωράριο μπορεί να αλλάξει μέχρι την τελευταία στιγμή επειδή προστέθηκε ή ακυρώθηκε μια πτήση. Η πίεση για υπερωρίες και «ευελιξία», έτσι που το πρόγραμμα να προσαρμόζεται στις πτήσεις, είναι καθημερινή.
Ο μειωμένος σε σχέση με προηγούμενες χρονιές αριθμός πτήσεων δεν μεταφράζεται σε λιγότερο φόρτο δουλειάς για κάθε εργαζόμενο, αφού το προσωπικό έχει συρρικνωθεί. Οι εργαζόμενοι μπορεί να συμπληρώσουν μέχρι και 9 συνεχόμενες μέρες δουλειάς πριν τους δοθεί ρεπό, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενημερώνονται ότι δεν θα λάβουν θερινή άδεια. Από την άλλη, εταιρείες βρήκαν ευκαιρία το προηγούμενο διάστημα να χρεώσουν υποχρεωτικά κανονική άδεια σε εργαζόμενους σε μέρες που διαπίστωσαν πως δεν υπήρχε φόρτος εργασία.
Με το «σταγονόμετρο» γίνονται και οι προσλήψεις που πραγματοποιούνται κάθε καλοκαίρι για την κάλυψη του αυξημένου φόρτου στην πίστα, στο check in, σε άλλες ειδικότητες. Ακόμα και στις εταιρείες που μέσω των απολύσεων συμβασιούχων έστειλαν στην ανεργία το 70% του προσωπικού τους, οι προσλήψεις περιορίζονται στις απολύτως απαραίτητες. Οσοι απολυμένοι επιστρέφουν, δουλεύουν με συμβάσεις ενός - δύο μηνών ή και 15 ημερών, ενώ σε κάθε ευκαιρία τους ξεκαθαρίζεται πως έχουν «ημερομηνία λήξης» και σύντομα θα επιστρέψουν στην ανεργία.
Η δουλειά «βγαίνει» από λιγότερο προσωπικό που δουλεύει σε συνθήκες εντατικοποίησης, σε δύο και τρία πόστα. Ιδιαίτερα επιβαρυντικές είναι οι συνθήκες για τους εργαζόμενους στην πίστα, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών, των δύσκολων συνθηκών, των διαλειμμάτων που γίνονται μόνο αν και όταν το επιτρέπει το πρόγραμμα των πτήσεων. Αυξημένους κινδύνους αντιμετωπίζουν, όμως, ειδικά στις φετινές συνθήκες, εργαζόμενοι που έρχονται σε επαφή με χιλιάδες επιβάτες (π.χ. στο check in). Το κερασάκι στην τούρτα βάζουν οι «συμβουλές» προϊσταμένων στους εργαζόμενους να «υπερβάλουν εαυτόν» για να βγάλουν τη δουλειά συναδέλφων τους που είναι σε αναστολή ή έχουν απολυθεί, αλλά και η προκλητική στάση απέναντι σε όσους διαμαρτύρονται, που συνοψίζεται στην προτροπή «σε όποιον δεν αρέσει να παραιτηθεί».
Στις αεροπορικές εταιρείες, η «Aegean», που θέλει να φέρει τον τίτλο ενός από τους «καλύτερους εργοδότες», εφαρμόζει αναστολή συμβάσεων, τηλεργασία και εκ περιτροπής εργασία, δουλειά για δέκα μέρες το μήνα και με πιλότους και αεροσυνοδούς να περιμένουν «on-call» για το πότε θα δουλέψουν. Μάλιστα, οι εργαζόμενοι που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα «Συν-Εργασία» δεν έχουν ακόμα πληρωθεί το μέρος του μισθού τους που θα έπρεπε να καταβληθεί από το κράτος. Σαν να μην έφταναν αυτά, η εταιρεία προχώρησε σε προειδοποιήσεις για απολύσεις από την 1η Αυγούστου, ενώ θεωρεί αυτονόητη τη μη ανανέωση των συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου. Ολα αυτά επικαλούμενη τη μειωμένη επιβατική κίνηση και καλλιεργώντας στους εργαζόμενους κλίμα τρομοκρατίας και ανασφάλειας για τον Οκτώβρη, μετά τη λήξη της θερινής σεζόν.
Με το ελάχιστο δυνατό προσωπικό λειτουργούν και όσα από τα επισιτιστικά καταστήματα έχουν ανοίξει. Οπως καταγγέλλει το Σωματείο Εργαζομένων στη «ΣΕΛΕΚΤ ΣΕΡΒΙΣ ΠΑΡΤΝΕΡ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΕ», η πλειοψηφία των εργαζομένων βρίσκονται σε καθεστώς αναστολής, αφού μόνο 40 εργαζόμενοι σε σύνολο 270 έχουν επιστρέψει στη δουλειά. «Τα καταστήματα παραμένουν κλειστά, μέχρι η εταιρεία να διασφαλίσει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κερδοφορία της», σχολιάζει το Σωματείο, προσθέτοντας ότι «η πανδημία έγινε η αφορμή για νέα μέτρα που χτυπούν ό,τι είχε μείνει όρθιο από τα δικαιώματά μας».
Ετσι, καταστήματα με 15 και 20 τραπέζια λειτουργούν με έναν μόλις εργαζόμενο στη βάρδια, ο οποίος έχει εκτός όλων των άλλων και την ευθύνη της καθαριότητας των τραπεζοκαθισμάτων, με αποτέλεσμα να του «βγαίνει το λάδι».
Οι διπλές και τριπλές ειδικότητες αποτελούν πάγια τακτική της εργοδοσίας, έτσι που «όλοι κάνουν τα πάντα», ενώ ανάμεσα στα πολλαπλά καθήκοντα στριμώχνονται και τα «υγειονομικά πρωτόκολλα» που καταλήγουν περισσότερο τυπικά παρά ουσιαστικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κομμάτι της καθαριότητας, λιγότερες εργαζόμενες καλούνται να αντεπεξέλθουν σε μεγαλύτερο φόρτο δουλειάς.
Αντίστοιχα, στην επισιτιστική επιχείρηση «Autogrill» εφαρμόζεται μειωμένο ωράριο στο πλαίσιο του προγράμματος «Συν-Εργασία», ενώ άλλες εταιρείες του χώρου έχουν μεταφέρει τους εργαζόμενους σε άλλα καταστήματα της αλυσίδας τους, ακόμα και εκτός Αττικής.
Την ίδια ώρα, σε ομαδικές απολύσεις 300 περίπου εργαζομένων σχεδιάζει να προχωρήσει από τον Σεπτέμβρη η εργοδοσία στην επιχείρηση «Newrest».
Η συγκεκριμένη εταιρεία έχει κύρια δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών catering στα αεροσκάφη, ενώ αναπτύσσει και άλλες δραστηριότητες στον τομέα της μαζικής εστίασης, μονοπωλεί την τροφοδοσία των αεροσκαφών και κατέχει, όπως η ίδια λέει στην ιστοσελίδα της, «ηγετική θέση» στην αγορά. Σήμερα, μετά τα κέρδη που συσσώρευσε όλα τα προηγούμενα χρόνια, μοιράζει στους εργαζόμενους απολύσεις με το τσουβάλι, ενώ έχει βάλει στον «πάγο» την ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασης που έληξε στα τέλη Ιούνη.
Το κύμα απολύσεων αφορά όλους τους εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, που αποτελούν σημαντικό μέρος του συνόλου του προσωπικού και δουλεύουν για πολλά χρόνια στην εταιρεία, ανεξάρτητα από το πότε λήγουν οι συμβάσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το «πλάνο» των απολύσεων που κοινοποίησε η εταιρεία στο επιχειρησιακό Σωματείο, αφήνει ολόκληρες ειδικότητες χωρίς καθόλου προσωπικό! Από την επίθεση δεν γλιτώνουν, όμως, ούτε οι αορίστου χρόνου εργαζόμενοι, καθώς τα πρώτα σχέδια κάνουν λόγο για 50 περίπου απολύσεις από το κομμάτι αυτό του προσωπικού. Οσον αφορά τους τελευταίους, η εργοδοσία, στην προσπάθειά της να τους «ξεφορτωθεί», τους προτείνει το δρόμο της «οικειοθελούς» αποχώρησης, με «κίνητρο» την καταβολή του... αστρονομικού ποσού του ενός επιπλέον μισθού.
Την ίδια στιγμή, για τους εργαζόμενους που έχουν επιστρέψει στη δουλειά, οι υπερωρίες είναι καθημερινό φαινόμενο, το ίδιο και το τρέξιμο από πόστο σε πόστο και ειδικότητα σε ειδικότητα. Είναι ενδεικτικό ότι το προηγούμενο διάστημα εργαζόμενοι με την ειδικότητα του χειριστή κλήθηκαν να ετοιμάσουν σάντουιτς...
Απέναντι σε αυτήν την εντεινόμενη επίθεση, επιχειρησιακά Σωματεία, η Επιτροπή Αγώνα Εργαζομένων στο Αεροδρόμιο, το Εργατικό Κέντρου Λαυρίου - Ανατολικής Αττικής, αναπτύσσοντας πολύμορφη δραστηριότητα, με Γενικές Συνελεύσεις, περιοδείες και εξορμήσεις στο αεροδρόμιο, παρεμβάσεις στην εργοδοσία, δίνουν μάχη για την οργάνωση της πάλης των εργαζομένων, για την υπεράσπιση των θέσεων εργασίας τους, του εισοδήματος και των δικαιωμάτων τους, διεκδικώντας να πληρώσουν το κράτος και η εργοδοσία, που όλα τα προηγούμενα χρόνια «έσκασε» στα κέρδη ξεζουμίζοντας τους εργαζόμενους.