Με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, συναντήθηκε χτες ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, που ξεκίνησε νέα πολυήμερη περιοδεία στη Μέση Ανατολή, με φόντο την πρόσφατη συμφωνία εξομάλυνσης των σχέσεων Ισραήλ - Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) που έγινε με τη μεσολάβηση της Ουάσιγκτον.

Ο Πομπέο υποστήριξε σε δηλώσεις του πως «είναι αναπόφευκτο όλες οι χώρες στη Μέση Ανατολή να κατανοήσουν ότι είναι προς όφελός τους η εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ», περιλαμβάνοντας σε αυτές «ακόμα και το Ιράν», αν και ξεκαθάρισε ότι παραμένει προτεραιότητα η «παρεμπόδιση» της Τεχεράνης να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.

Να σημειωθεί ότι η περιοδεία Πομπέο ξεκίνησε λίγα 24ωρα αφότου οι ΗΠΑ υπέβαλαν στον ΟΗΕ και επίσημα αίτημα επαναφοράς όλων των διεθνών κυρώσεων κατά του Ιράν, επιμένοντας ότι παραβίασε τη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμά του. Μάλιστα, η αμερικανική παρέμβαση έχει προκαλέσει την αντίδραση Ρωσίας, Κίνας και Ευρώπης, καθώς οι ΗΠΑ ενεργοποιούν τη ρήτρα επαναφοράς των κυρώσεων (snapback) ως «συμβαλλόμενο μέρος» της συμφωνίας του 2015, από την οποία εκείνες αποχώρησαν το 2018, αλλά οι υπόλοιποι αμφισβητούν το «δικαίωμα» της αμερικανικής κυβέρνησης να αξιώνει ενεργοποίηση της ρήτρας.

Μάλιστα, οι κυβερνήσεις της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας σε κοινή τους ανακοίνωση κατέστησαν σαφές ότι δεν πρόκειται να στηρίξουν την αμερικανική αξίωση, υπενθυμίζοντας πως η Ουάσιγκτον αποσύρθηκε το 2018 από τη διεθνή συμφωνία και πως τα τρία ευρωπαϊκά κράτη παραμένουν προσηλωμένα στην τήρησή της.

Αντίστοιχα, ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ χαρακτήρισε «ανύπαρκτο» το αίτημα που υπέβαλε ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, ενώ σύμφωνα με το κινεζικό ΥΠΕΞ το αμερικανικό αίτημα «στερείται νομικής βάσης και κοινής λογικής». Επίσης, η Ρωσία ζήτησε τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Ιράν.

Τις αντιρρήσεις στην επαναφορά των κυρώσεων κατά του Ιράν επέκρινε και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, αναφέροντας ότι αυτές δυσαρεστούν και πολλές αραβικές χώρες και είπε ότι «συμβουλεύω τους φίλους μας, και κυρίως τους Ευρωπαίους φίλους μας, να δίνουν προσοχή όταν Αραβες και Ισραηλινοί συμφωνούν σε κάτι».

Να σημειωθεί ότι μετά το Ισραήλ ο Πομπέο θα βρεθεί σε Σουδάν και Μπαχρέιν.

Στο μεταξύ, η συμφωνία Ισραήλ - ΗΑΕ συζητήθηκε και σε συνομιλία που είχε ο Νετανιάχου το Σαββατοκύριακο με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου, η Μόσχα σημείωσε ότι τάσσεται υπέρ της δίκαιης λύσης του Παλαιστινιακού ζητήματος και ελπίζει ότι η συμφωνία Ισραήλ - ΗΑΕ θα συμβάλει στην εδραίωση της ασφάλειας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι δύο ηγέτες συζήτησαν και για την κατάσταση στη Συρία εκφράζοντας «ενδιαφέρον να συνεχίσουν τον συντονισμό των προσπαθειών τους».

• Εκπρόσωπος του Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας του Ιράν κατήγγειλε χτες πως η πυρκαγιά που ξέσπασε τον περασμένο μήνα στην πυρηνική μονάδα της Νατάνζ ήταν αποτέλεσμα σαμποτάζ και πως «οι υπηρεσίες ασφαλείας θα αποκαλύψουν εν καιρώ τον λόγο». Τον Ιούλη οι αρχές ανέφεραν ότι είχαν εξακριβώσει τι προκάλεσε την πυρκαγιά, όμως θα ανακοίνωναν τα ακριβή αίτια αργότερα. Σύμφωνα με Ιρανούς αξιωματούχους, η πυρκαγιά προκάλεσε σημαντικές ζημιές που θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την παραγωγή προηγμένων φυγοκεντρωτών για τον εμπλουτισμό ουρανίου.