ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ
Στρώνουν τραπέζι συνδιαχείρισης και αντιλαϊκών συμβιβασμών
Τρίτη 1 Σεπτέμβρη 2020

Την επιβεβαίωση ότι ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και τα σχέδιά τους στην περιοχή «στρώνουν το τραπέζι» στα σχέδια συνεκμετάλλευσης, στις επικίνδυνες διευθετήσεις σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας και των λαών της περιοχής, έδωσαν οι παρεμβάσεις των αξιωματούχων τους τις προηγούμενες μέρες, την ώρα που κλιμακώνεται η επιθετικότητα της τουρκικής αστικής τάξης.

Υπό αυτό το πρίσμα, ενώ αργά την Παρασκευή η Τουρκία εξέδιδε νέα NAVTEX για άσκηση με αληθινά πυρά από 29 Αυγούστου έως 11 Σεπτέμβρη ανάμεσα στην Κύπρο και τη Ρόδο, και ενώ χτες το βράδυ εξέδωσε και νέα NAVTEX για έρευνες του «Ορούτς Ρέις», ακόμη πιο κοντά σε Ρόδο - Καστελόριζο, από 2 έως 20 Σεπτέμβρη, ο γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, επανέλαβε την πρόταση περί δημιουργίας «μηχανισμών αποκλιμάκωσης για την αποφυγή επεισοδίων και ατυχημάτων», αναγγέλλοντας ουσιαστικά περαιτέρω εμπλοκή της λυκοσυμμαχίας σε Ελληνοτουρκικά, Αιγαίο, Μεσόγειο, στο πλαίσιο του στόχου διατήρησης της ΝΑΤΟικής συνοχής απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Εξάλλου, ο Στόλτενμπεργκ «επανέλαβε τη σημασία του διαλόγου και της αποκλιμάκωσης, όπως και ότι η κατάσταση πρέπει να επιλυθεί σε πνεύμα συμμαχικής αλληλεγγύης». Θύμισε δε ότι «Τουρκία και Ελλάδα έχουν εργαστεί ως αφοσιωμένοι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ για δεκαετίες, μαζί με άλλους συμμάχους, για την αντιμετώπιση κοινών προκλήσεων στην ασφάλεια».

Παίρνοντας την πάσα, ο Ερντογάν ζήτησε «διάλογο» από τον οποίο «θα βγουν όλοι κερδισμένοι», διαμηνύοντας ταυτόχρονα ότι η Τουρκία δεν θα παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της. Ετσι, μιλώντας το Σαββατοκύριακο σε εκδηλώσεις για τη «μέρα της νίκης» (την επικράτηση επί του ελληνικού στρατού έξω από το Αφιόν Καραχισάρ, τον Αύγουστο του 1922) τόνισε ότι «η Τουρκία, ειδικότερα στην Ανατολική Μεσόγειο, δε θα υποκύψει στις απειλές, στον εκφοβισμό και στην εκβιαστική γλώσσα, θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματά της».

Στο μεταξύ, χτες έγινε νέα τηλεφωνική επαφή ανάμεσα στον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου και τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, στην οποία - σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Κομισιόν, Πίτερ Στάνο - μεταφέρθηκαν οι «προσδοκίες της ΕΕ από την Τουρκία για να βρεθεί λύση, ειρηνική και ήρεμη, στις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο».

Αναδεικνύοντας την ετοιμότητα των Βρυξελλών να παζαρέψουν με όλα τα μέσα, ο Μπορέλ μίλησε και για «μέτρα που η ΕΕ είναι έτοιμη να πάρει», τα οποία βέβαια, όπως φάνηκε και στην πρόσφατη άτυπη συνάντηση των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ (Gymnich), δεν αποτελούν παρά μοχλό συνδιαλλαγής με την κυβέρνηση Ερντογάν για όλο το εύρος των θεμάτων που βρίσκονται πάνω στο τραπέζι του ιμπεριαλιστικού παζαριού, από τις οικονομικές σχέσεις μέχρι τα σχέδια για μια νέα συμφωνία εγκλωβισμού προσφύγων και μεταναστών, τα οποία και θα συζητηθούν στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στα τέλη Σεπτέμβρη. Αλλωστε, και ο εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ περιέγραψε ξανά ως τον «πιο επείγοντα στόχο μας» έναν «εποικοδομητικό διάλογο» σε αυτό το πλαίσιο. Να σημειωθεί ότι και το τουρκικό ΥΠΕΞ, στην ανακοίνωση με την οποία αντέδρασε στην Gymnich, ζήτησε από την ΕΕ «να συμπεριφερθεί αμερόληπτα» και «να γίνει ένας έντιμος διαμεσολαβητής».

«Κόκκινες γραμμές» για «διάλογο εμπιστοσύνης»

Στο ίδιο πλαίσιο, αναζήτησης των όρων της «μοιρασιάς» στην περιοχή, εντείνεται και η παρέμβαση της Γαλλίας, που διατηρεί σημαντικές διαφορές με την Τουρκία.

Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν υπογράμμισε ότι «υπάρχει μια σειρά προϋποθέσεων προκειμένου να επαναληφθεί ένας διάλογος εμπιστοσύνης» για την περιοχή και ότι «δεν θεωρώ πως τα τελευταία χρόνια η στρατηγική της Τουρκίας είναι η στρατηγική ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ».

Υπεραμύνθηκε της ενίσχυσης της στρατιωτικής παρουσίας της χώρας του στην περιοχή, αποδίδοντας στην Τουρκία «προκλήσεις» αλλά και ξεκαθαρίζοντας ότι ζητούμενο είναι η άσκηση πίεσης στην Αγκυρα για να δεχτεί κι άλλους όρους στο παζάρι. «Σε ό,τι αφορά την κυριαρχία στη Μεσόγειο, οφείλω να είμαι συνεπής σε έργα και λόγια. Μπορώ να σας πω πως οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται και σέβονται μόνο κάτι τέτοιο. Αν λες λόγια που δεν συνοδεύονται από πράξεις... Αυτό που η Γαλλία έπραξε φέτος το καλοκαίρι ήταν σημαντικό: Είναι μια πολιτική "κόκκινων γραμμών"», σημείωσε.

Συνεχίζοντας είπε ότι «η δική μας στρατηγική είναι να έχουμε στην ΕΕ μία κοινή θέση, η οποία καθιστά δυνατή την επανέναρξη μιας πιθανής σχέσης με την Τουρκία στη βάση προηγούμενων απαιτήσεων για σεβασμό της κυριαρχίας των κρατών - μελών μας, και (...) επανέναρξη ενός θετικού διαλόγου. Η Τουρκία είναι εταίρος σε θέματα μετανάστευσης, η Τουρκία πρέπει να είναι εταίρος σε ενεργειακά θέματα, ένας ειρηνικός εταίρος, η Τουρκία βρίσκεται σήμερα σε ένα πρόγραμμα τελωνειακής ένωσης μαζί μας».

Αλλά και ο Γάλλος ΥΠΕΞ, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν, δήλωσε ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη για διάλογο. Είναι όμως εξίσου έτοιμη να εκφραστεί με κατηγορηματικό τρόπο, μέσω κυρώσεων, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο».

Στο ίδιο πλαίσιο, χτες έγινε γνωστό ότι σύντομα το αεροπλανοφόρο «Σαρλ ντε Γκωλ» επιστρέφει στην Ανατολική Μεσόγειο. Γαλλικά ΜΜΕ έκαναν λόγο για «μη προσδιορισμένη αποστολή» του αεροπλανοφόρου στην περιοχή μας, που - θυμίζουμε - έχει επανειλημμένα αξιοποιηθεί σε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στη Μέση Ανατολή κτλ.

Στο μεταξύ απαντώντας σε υψηλούς τόνους και «εντός συμμαχικού πλαισίου» στις γαλλικές δηλώσεις, ο Τούρκος ΥΠΕΞ εκτίμησε ότι «το ΝΑΤΟ υφίσταται τα αποτελέσματα της τρέχουσας κλιμάκωσης» επειδή «η Γαλλία θέλει να δημιουργήσει μια δύναμη ασφαλείας στην ΕΕ ενάντια στο ΝΑΤΟ». Ο δε Ερντογάν αναρωτήθηκε «αν ο γαλλικός λαός ξέρει το τίμημα που θα πρέπει να πληρώσει εξαιτίας των άπληστων και ανίκανων ηγετών του».

Σημειωτέον, παρέμβαση στις εξελίξεις έκανε και ο πάπας, με δήλωσή του στην οποία αναφέρει: «Παρακολουθώ με ανησυχία την ένταση που υπάρχει στην Ανατολική Μεσόγειο και απευθύνω έκκληση για δημιουργικό διάλογο και σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου για την επίλυση των διαφορών που απειλούν την ειρήνη και τους λαούς της περιοχής».