«Διαμοιρασμό» της καταστολής και των απελάσεων των ξεριζωμένων, νέες αντιδραστικές ρυθμίσεις για την εκ των προτέρων απόρριψη των αιτημάτων για άσυλο και fast track απελάσεις, συνέχιση της πολιτικής εγκλωβισμού στις χώρες υποδοχής, ενίσχυση του πλέγματος παρακολούθησης και φακελώματος και αναβάθμιση της Frontex ως «λειτουργικού βραχίονα» για την υλοποίηση της αντιδραστικής πολιτικής της ΕΕ σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό και το Προσφυγικό, προβλέπει η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το «νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου» που ανακοινώθηκε χτες.

Χαρακτηριστικό εξάλλου είναι πως στην πρόταση της Επιτροπής παραμένει το κριτήριο της «χώρας πρώτης υποδοχής», ενώ επιβεβαιώνοντας τα «φούμαρα» περί ευρωενωσιακής «αλληλεγγύης», η πρόταση πάει πίσω ακόμη και από τις ελάχιστες προτάσεις για κατανομή προσφύγων και μεταναστών ανάμεσα στα κράτη - μέλη, πόσο μάλλον από το αίτημα λαού, νησιωτών, μεταναστών για άμεσο απεγκλωβισμό των ξεριζωμένων από τα κολαστήρια τύπου Μόριας και μετεγκατάσταση στις χώρες προορισμού τους, προτείνοντας ως «δίκαιο διαμοιρασμό της ευθύνης» έναν μηχανισμό «ευέλικτων συνεισφορών» των κρατών - μελών στην πολιτική εγκλωβισμού, καταστολής και απελάσεων των μεταναστών.

Συγκεκριμένα, ο μηχανισμός αυτός προβλέπει πως τα κράτη - μέλη θα «συνεισφέρουν» ανάλογα με το οικονομικό τους βάρος και τον πληθυσμό τους, επιλέγοντας είτε να υποδεχθούν αιτούντες άσυλο με αντάλλαγμα οικονομική ενίσχυση από τα ταμεία της ΕΕ, είτε να γίνουν «ανάδοχοι» της απέλασης και της επιστροφής μεταναστών που έχει απορριφθεί η αίτηση ασύλου τους, είτε παρέχοντας «λειτουργική υποστήριξη», δηλαδή λεφτά και μέσα για τις δομές - φυλακές στις χώρες πρώτης υποδοχής και για την ένταση της καταστολής στα σύνορα της ΕΕ.

Ενδεικτικό στο μεταξύ είναι πως ακόμη κι αυτός ο μηχανισμός είναι προαιρετικός, ενώ η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής σε αυτόν προβλέπεται μόνο σε «συνθήκες έντονης πίεσης» και μάλιστα κατόπιν ειδικής απόφασης της Κομισιόν.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Kομισιόν ανακοίνωσε ότι θα συγκροτήσει και «Task force» (ομάδα δράσης) τάχα για τη «βελτίωση της κατάστασης των προσφύγων και των μεταναστών στη Λέσβο», στην πραγματικότητα για τη μονιμοποίηση της φυλακής προσφύγων και μεταναστών στο νησί, με «ανθεκτικές υποδομές» αλλά και για να επιβλέπει τις ενέργειες για fast track διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων για άσυλο.

Παράλληλα, η πρόταση της Κομισιόν, συμπυκνώνοντας όλες τις αντιδραστικές αποφάσεις όλων των τελευταίων χρόνων της ΕΕ, προβλέπει fast track διαδικασίες ελέγχου και απελάσεων, που επί της ουσίας παραβιάζουν ακόμη και τα πιο στοιχειώδη δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών.

Συγκεκριμένα, εισάγεται ένας μηχανισμός «προδιαλογής» (pre-screening) στα σύνορα, που με βάση την εθνικότητα και τα σχετικά στοιχεία της Eurostat θα διαχωρίζει τους ξεριζωμένους σε όσους «ενδέχεται» να πάρουν άσυλο, οι οποίοι και θα ακολουθούν τη ισχύουσα διαδικασία, και σε όσους οι Ευρωενωσιακοί θα θεωρούν πως έχουν λίγες πιθανότητες, για τους οποίους προβλέπονται fast track διαδικασίες, όπου ουσιαστικά θα υπάρχουν γενικευμένη κράτηση, σωρηδόν απορριπτικές αποφάσεις, απελάσεις.

Μάλιστα, για την εφαρμογή της διαδικασίας αυτής προβλέπεται και η παραπέρα «αναβάθμιση» της Frontex, η οποία όπως χαρακτηριστικά λέγεται αναλαμβάνει ρόλο «λειτουργικού βραχίονα» των απελάσεων - αποκτώντας μεταξύ άλλων και ειδικό διευθυντή απελάσεων - και συνολικά υλοποίησης της αντιπροσφυγικής-αντιμεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ, συμπληρωματικά στα υπόλοιπα κατασταλτικά καθήκοντα στα σύνορα, όπως με την ενεργοποίηση «μόνιμων στρατευμάτων» που θα εγκατασταθούν στα σύνορα από την 1η Γενάρη του 2021.

Η προσήλωση στην πολιτική των απελάσεων φανερώνεται και από τη θέσπιση του «Συντονιστή Επιστροφών» στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος θα επικουρείται στο έργο του από το «Υψηλού Επιπέδου Δίκτυο για τις Επιστροφές» σε εθνικό επίπεδο, όπως «εύηχα» λέγονται οι απελάσεις.

Επιπλέον, δίνεται έμφαση στην προώθηση των «προσαρμοσμένων και κοινά επωφελών» συμφωνιών με τρίτες χώρες για την επιστροφή μεταναστών, με παροχή κινήτρων και αντι-κινήτρων εάν δεν συνεργάζονται, συμφωνίες που ως γνωστόν λειτουργούν και ως μηχανισμοί διείσδυσης της ιμπεριαλιστικής ένωσης σε «ζώνες ενδιαφέροντος» και ανταγωνισμού με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Ενώ ενδεικτικά της «στρόφιγγας» που ανοιγοκλείνει ανάλογα με τα συμφέροντα του κεφαλαίου είναι και όσα προβλέπονται για την προσέλκυση φθηνού, ειδικευμένου εργατικού και επιστημονικού δυναμικού που έχουν ανάγκη τα ευρωπαϊκά μονοπώλια, με την ανάπτυξη «εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων» με τρίτες χώρες (talent partnerships). Στις σχετικές προβλέψεις υπάρχει ρητή αναφορά για την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε αυτή την κατεύθυνση, ενώ αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «η ΕΕ έχει μείνει πίσω στον αγώνα δρόμου για την προσέλκυση ταλέντων», ιδιαίτερα σε σχέση με ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία.

Παρουσιάζοντας την άθλια αυτή πρόταση της Κομισιόν, η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, υπεραμύνθηκε μιας «δίκαιης και λογικής» ισορροπίας ανάμεσα στην «ευθύνη και την αλληλεγγύη» μεταξύ των «27», σημειώνοντας μεταξύ άλλων πως «πρέπει να βρούμε μακροπρόθεσμες λύσεις για τη μετανάστευση» και υπογραμμίζοντας πως η πυρκαγιά στον καταυλισμό της Μόριας ήταν μια «έντονη υπενθύμιση της ανάγκης για δράση», προς τη γνωστή ακόμα αντιδραστικότερη κατεύθυνση. Για «Σύμφωνο που προσφέρει τα κομμάτια που έλειπαν από το "παζλ" για μια συνολική ευρωπαϊκή πολιτική για τη μετανάστευση» έκανε λόγο ο επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς.

Από την πλευρά της κυβέρνησης, η πρώτη αντίδραση ήρθε μέσω του αναπληρωτή υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Γ. Κουμουτσάκου, που σημείωσε ότι η Κομισιόν «κατέβαλε προσπάθεια να συγκεράσει αποκλίνουσες απόψεις, προερχόμενες από διαφορετικές ομάδες κρατών» και πως σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση «τα κείμενα που παρουσιάστηκαν σήμερα θα αποτελέσουν αντικείμενο έντονων διαπραγματεύσεων» με γνώμονα τις θέσεις της, που βέβαια δεν διαφέρουν σε τίποτα από τις ευρωενωσιακές κατευθύνσεις που αποτυπώνονται και στο νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο.