Συμφωνία (μνημόνιο κατανόησης) υπέγραψαν η αμερικανική NASA και ο Ευρωπαϊκός Διαστημικός Οργανισμός (ESA) για τη συμμετοχή του δεύτερου στην κατασκευή σημαντικού μέρους των διαστημοσυσκευών, που θα χρησιμοποιηθούν στο πλαίσιο του αμερικανικού προγράμματος «Αρτεμις» για την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη, αλλά και την πραγματοποίηση πιο μακρινών διαστημικών αποστολών. Ο ESA ανέλαβε την κατασκευή δύο Ευρωπαϊκών Τμημάτων Εξυπηρέτησης, που θα προσφέρουν ηλεκτρική ενέργεια, νερό και μείγμα οξυγόνου και αζώτου στο διαστημόπλοιο «Orion» («Ωρίων») της NASA. Εξασφάλισε, επίσης, τρεις δυνατότητες συμμετοχής Ευρωπαίων αστροναυτών στις δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν στον διαστημικό σταθμό «Gateway» («Πύλη»), που θα κατασκευαστεί στο πλαίσιο του «Αρτεμις». Με βάση το μνημόνιο, ο ESA θα κατασκευάσει για την «Πύλη» το κυρίως τμήμα διαμονής, γνωστό ως I-Hab, το τμήμα ESPRIT για τις τηλεπικοινωνίες του σταθμού, το τμήμα ανεφοδιασμού με καύσιμα και παρατήρησης του Διαστήματος κ.ά.

Η Σελήνη, ως το κοντινότερο ουράνιο σώμα στη Γη, αποτελούσε ανέκαθεν πιθανό τόπο για τη δημιουργία βάσης πραγματοποίησης επιστημονικών ερευνών, αλλά και χρήσης ως ενδιάμεσου σταθμού για πιο μακρινές αποστολές. Η πρόσφατη επιβεβαίωση από επιστήμονες της NASA ότι το υδρογόνο που είχε εντοπιστεί στη Σελήνη εδώ και χρόνια δεν βρίσκεται μόνο υπό μορφή ριζών υδροξυλίου μέσα σε πετρώματα, αλλά και ως νερό, κάνει πιο εφικτή και σκόπιμη τη δημιουργία μιας βάσης, που κάποια στιγμή θα αξιοποιούσε αυτό το νερό, όχι μόνο για τη λειτουργία της, αλλά ενδεχομένως και για την παρασκευή καυσίμων πυραύλων. Η Ενέργεια για την παραγωγή τους θα προερχόταν από τον ήλιο. Η ανύψωση μιας ποσότητας ύλης από τη Σελήνη χρειάζεται λιγότερα καύσιμα συγκριτικά με την ανύψωση από τη Γη, καθώς η βαρύτητά της είναι μόνο το ένα έκτο της γήινης. Ετσι ένα σκάφος προς τον Αρη, θα μπορούσε να ανεφοδιαστεί με καύσιμα στη Σελήνη. Βεβαίως, η δημιουργία βάσης στη Σελήνη αποτελεί και ορόσημο της αφανούς, αλλά εξελισσόμενης κούρσας διεκδίκησης εδάφους της για εμπορική αξιοποίηση, από αυτόν που θα χτίσει την πρώτη σεληνιακή βάση.

Προς το παρόν, εκφράζεται διάθεση διεθνούς κρατικής συνεργασίας για την εξερεύνηση των πολικών περιοχών, με τη βοήθεια και ρομποτικών συστημάτων, αλλά και με ταυτόχρονη συμμετοχή και εμπορικών εταίρων... Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος υπογράφοντας το μνημόνιο κατανόησης με την αμερικανική διαστημική υπηρεσία, σχετικά με το πρόγραμμα επιστροφής στη Σελήνη «Αρτεμις», εξασφαλίζει συμβόλαια για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια αεροδιαστημικής. Μέσα από αυτήν τη συνεργασία, προχωρά και προς την υλοποίηση του στόχου του κάποια στιγμή στο μέλλον να πατήσουν για πρώτη φορά και Ευρωπαίοι αστροναύτες πόδι στη Σελήνη. Ταυτόχρονα, προωθεί και τον σχεδιασμό του για διακριτή και σημαντική παρουσία στα διαστημικά τεκταινόμενα και πέραν της Σελήνης, φτάνοντας έως τον Αρη, όπου επίσης έχει κλεισμένη συνεργασία με τη NASA, καταρχάς για την επιστροφή στη Γη δειγμάτων εδάφους που θα έχει συλλέξει αμερικανικό τηλεκατευθυνόμενο ρόβερ.

Οσον αφορά την επιστημονική αξία μιας σεληνιακής βάσης, ένα ραδιοτηλεσκόπιο στη μη ορατή από τη Γη πλευρά της θα επέτρεπε παρατήρηση του ουρανού χωρίς τις ραδιοπαρεμβολές από τις γήινες εκπομπές, καθώς ανάμεσα σε αυτές και το τηλεσκόπιο θα βρισκόταν ο όγκος του φυσικού δορυφόρου της Γης.

Ο διαστημικός σταθμός «Gateway» είναι το επόμενο σύμπλεγμα που πρόκειται να εκτοξεύσουν τέσσερις από τους συνεταίρους του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ΔΔΣ) και συγκεκριμένα η αμερικανική NASA, ο ευρωπαϊκός ESA, η ιαπωνική JAXA και η καναδική διαστημική υπηρεσία, που επικεντρώνει στους ρομποτικούς βραχίονες. Οπως προγραμματίζεται, μέσα στην τρέχουσα δεκαετία, η «Πύλη» θα συναρμολογηθεί και θα λειτουργήσει σε διάφορες τροχιές στη γειτονιά της Σελήνης, επιτρέποντας τις πιο μακρινές επανδρωμένες διαστημικές αποστολές που έχουν επιχειρηθεί ποτέ. Εχοντας θέση πολύ πιο μακριά από τη Γη συγκριτικά με τον ΔΔΣ, η «Πύλη» θα αποτελέσει ενδιάμεσο σταθμό αποστολών προς το φεγγάρι, αλλά και προς τον Αρη. Θα προσφέρει στα πληρώματα καταφύγιο και ένα μέρος για να αποθηκεύσουν προμήθειες, που θα τους χρησιμεύσουν για να φτάσουν σε πιο απομακρυσμένους προορισμούς. Επιπλέον, θα λειτουργήσει ως ενδιάμεσος τηλεπικοινωνιακός σταθμός, αλλά και ως βάση για επιστημονική έρευνα. Η μάζα του συμπλέγματος θα είναι περίπου 40 τόνοι και θα αποτελείται από τμήμα εξυπηρέτησης, τμήμα επικοινωνιών, συνδετικό τμήμα, αεροφράκτη (θυρίδα) για διαστημικούς περιπάτους, τμήμα για τη διαμονή των αστροναυτών και τμήμα για τον χειρισμό του ρομποτικού βραχίονα και των ρόβερ που θα έχουν προσσεληνωθεί. Θα μπορεί να φιλοξενεί πληρώματα επί 3 μήνες κάθε φορά.

Αλλά ο ESA δεν περιορίζεται μόνο στη συνεργασία με τη NASA. Συμμετέχει και στη σχεδιαζόμενη αποστολή «Luna-27» της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας («Roscosmos»), που συνεχίζει από πλευράς ονομασίας τις πρωτοπόρες σοβιετικές αποστολές των διαστημοσυσκευών «Λούνα», των δεκαετιών 1960 και 1970. Οι αποστολές εκείνες είχαν στείλει τις πρώτες φωτογραφίες της μη ορατής από τη Γη πλευράς της Σελήνης, έκαναν την πρώτη ομαλή προσσελήνωση, έστειλαν τις πρώτες φωτογραφίες του σεληνιακού εδάφους από κοντά, έβαλαν τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο της Σελήνης σε τροχιά, τοποθέτησαν στην επιφάνειά της τα πρώτα σεληνιακά ρόβερ κ.ο.κ. Η Ρωσία, ο καπιταλιστικός διάδοχος της διαστημικής κληρονομιάς της ΕΣΣΔ, δείχνει μισό και πλέον αιώνα αργότερα να βάζει χαμηλά τον πήχη, συγκριτικά με τα άλλα καπιταλιστικά κράτη και ενώσεις ανταγωνιστές της. Ωστόσο, με το «Λούνα - 27» στοχεύει την εξερεύνηση του νότιου πόλου της Σελήνης, όπου εκτιμάται ότι βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της ποσότητας νερού, που υπάρχει στο φεγγάρι, μέσα σε κρατήρες και σημεία, που λόγω της μορφολογίας του εδάφους δεν φωτίζονται ποτέ από τον ήλιο. Η αποστολή αυτή αποτελεί προσπάθεια συνέχισης του προγράμματος «Λούνα - Γκλομπ» της «Roscosmos», που ξεκίνησε το 1997 και έχει ως τελικό στόχο τη δημιουργία μιας πλήρους ρομποτικής σεληνιακής βάσης. Μετά από αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και αναβολές εκτοξεύσεων, η κατασκευή της ρωσικής βάσης προβλέπεται να ξεκινήσει την επόμενη δεκαετία.