Ενώ καλπάζει η εξάπλωση της πανδημίας με πάνω από 103 εκατ. επιβεβαιωμένα κρούσματα και σχεδόν 2,4 εκατ. καταγεγραμμένους θανάτους, καθυστερεί η παγκόσμια προμήθεια εμβολίων λόγω της υποταγής της παραγωγής τους στην κερδοφορία φαρμακευτικών ομίλων και στους ανταγωνισμούς κρατών. Στο μεταξύ, όσο καθυστερούν οι εμβολιασμοί, αυξάνει και η ανησυχία για την εξέλιξη μεταλλάξεων του ιού και το ενδεχόμενο αυτές να μην καλύπτονται από τα υπάρχοντα εμβόλια.

Μετά από παζάρι με την ΕΕ και εφόσον οι φαρμακευτικές δεν δεσμεύονται νομικά για συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα παραδόσεων, τελικά η βρετανοσουηδική «AstraZeneca» θα παραδώσει στην ΕΕ το πρώτο τρίμηνο 40 εκατ. δόσεις, από τις 80 εκατ. που είχαν συμφωνηθεί, δηλαδή κατά 50% λιγότερες, αντί για 60% λιγότερες που είχε ανακοινώσει η εταιρεία την περασμένη βδομάδα. «Η εταιρεία θα επεκτείνει επίσης την παραγωγική της ικανότητα στην Ευρώπη», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Οι ευρωπαϊκές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα το συμβόλαιο με την «AstraZeneca» για 300 εκατ. δόσεις (με επιλογή για άλλα 100 εκατ.) χωρίς να αναφέρεται το χρονοδιάγραμμα συγκεκριμένων παραδόσεων, ενώ η εταιρεία ...«δεσμεύεται» για «βέλτιστη δυνατή προσπάθεια».

Με το «δικαίωμα» της φαρμακοβιομηχανίας να παράγει και να πουλά εμβόλια στο βαθμό και με τον ρυθμό που τη συμφέρει οικονομικά να μένει στο απυρόβλητο, πίσω από την κόντρα της ΕΕ με την «AstraZeneca» βρίσκονται οι ανταγωνισμοί με άλλα ισχυρά καπιταλιστικά κέντρα, εν προκειμένω σε σχέση με τους ρυθμούς παράδοσης εμβολίων στη Βρετανία.

Ενδεικτικά, ο Γάλλος υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων ζήτησε «σαφήνεια και διαφάνεια» για τις καθυστερήσεις των παραδόσεων της «AstraZeneca» στην ΕΕ, λέγοντας πως «υπάρχει πρόβλημα», εάν αποδειχθεί ότι η Βρετανία ευνοήθηκε. «Εάν υπάρχει ένα βιομηχανικό πρόβλημα, αυτό μπορεί να συμβεί, το κατανοούμε», όμως, «εάν υπάρξει μια προτίμηση προς τους Βρετανούς, αυτό είναι πρόβλημα», είπε ο Κλεμάν Μπον.

Μάλιστα, η ΕΕ, σε μια προσπάθεια να ελέγξει τις εξαγωγές εμβολίων, προχώρησε αρχικά ακόμη και στον περιορισμό των εξαγωγών των εμβολίων στη Βόρεια Ιρλανδία, ενεργοποιώντας το άρθρο 16 του Πρωτοκόλλου του Brexit για τη Βόρεια Ιρλανδία. Η πρωθυπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας, Αρλίν Φόστερ, χαρακτήρισε «απίστευτη εχθρική πράξη» την απόφαση της ΕΕ, κατηγορώντας την πως «με την πρώτη ευκαιρία, η ΕΕ επαναφέρει τα σκληρά σύνορα μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ιρλανδίας, σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό με το εμβόλιο για τον κορονοϊό». Τελικά η ΕΕ δήλωσε πως δεν θα ενεργοποιήσει το άρθρο 16 του Brexit για να περιορίσει τις εξαγωγές του εμβολίου από τα ιρλανδικά σύνορα στη Βρετανία.

Στο μεταξύ, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) ενέκρινε το εμβόλιο της «AstraZeneca» για χρήση στους άνω των 18 ετών χωρίς ηλικιακό όριο, ενώ η γερμανική ρυθμιστική αρχή το συστήνει μόνο για όσους είναι κάτω των 65 ετών και η ιταλική για τους κάτω των 55 ετών, λόγω «μη επάρκειας δεδομένων για την αποτελεσματικότητα» του εμβολίου στους ηλικιωμένους.

Χτες η γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας «BioNTech» ανακοίνωσε ότι θα επιταχύνει τις παραδόσεις στην ΕΕ του εμβολίου που έχει αναπτύξει μαζί με την αμερικανική «Pfizer», υποσχόμενη μέχρι και 75 εκατ. επιπλέον δόσεις κατά το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Επίσης, οι δυο εταιρείες υπολογίζουν «να αυξήσουν τις παραδόσεις από την εβδομάδα της 15ης Φλεβάρη» και να χορηγήσουν «την ποσότητα των δόσεων για την οποία έχουμε δεσμευτεί κατά το πρώτο τρίμηνο».

Επίσης η Ρωσία είναι σε θέση να προμηθεύσει την ΕΕ με 100 εκατ. δόσεις του εμβολίου «Sputnik V» - ποσότητα αρκετή για να εμβολιαστούν 50 εκατομμύρια άνθρωποι - το δεύτερο τρίμηνο του 2021, σύμφωνα με ανάρτηση του Ρωσικού Ταμείου Αμεσων Επενδύσεων (RDIF).