Παίρνοντας πρώτη το λόγο στην εκδήλωση η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, έθεσε το στίγμα και το σκοπό της προσπάθειας του Κόμματος για τη βαθύτερη προσέγγιση του ζητήματος της Παιδείας. Σημείωσε χαρακτηριστικά:

«Το ΚΚΕ έχει ιστορικά μια παράδοση συνεισφοράς στο κίνημα για τη μόρφωση, σε σημαντικές συζητήσεις για την Παιδαγωγική και την Παιδεία. Σήμερα προσπαθεί, αξιοποιώντας τις εμπειρίες του, μελετώντας την ιστορική πορεία και στο συγκεκριμένο αυτό μεγάλο ζήτημα, να επεξεργαστεί στις σύγχρονες συνθήκες μια όσο γίνεται συνεκτική και ολοκληρωμένη πρόταση του Κόμματος για την Παιδεία. Ποιος είναι ο σκοπός αυτής της προσπάθειας που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα: Είναι πρόταση αναπόσπαστα δεμένη με το ίδιο το Πρόγραμμα του Κόμματος και ταυτόχρονα κατατίθεται και στην προσπάθεια για τη συγκέντρωση δυνάμεων και τη διαμόρφωση του κοινωνικοπολιτικού μετώπου.

Κεντρίσματα και κίνητρα για τις επεξεργασίες μας αντλούμε από την καθημερινή πραγματικότητα, από τις αγωνίες και τις ανησυχίες της ίδιας της νέας γενιάς, των οικογενειών τους, αλλά και των επιστημόνων, εκπαιδευτικών, των εργαζομένων στο χώρο της Παιδείας. Στο κέντρο της προσοχής μας ήταν και είναι οι μεταρρυθμίσεις, εντός ή εκτός εισαγωγικών, αυτό δεν έχει τόση σημασία, που προωθεί η κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια, αλλά και οι προσανατολισμοί της ΕΕ, των οργανώσεων των εργοδοτών, αλλά και των δυνάμεων που κυριαρχούν στα πανεπιστήμια σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γίνονται σημαντικές διεργασίες και προβληματισμοί που συνοψίζονται στα ντοκουμέντα της Μπολόνια και της Πράγας, αλλά και στα όργανα της Κοινότητας, σε ειδικές συνόδους, όπως εκείνης της Λισαβόνας. Προσπαθούμε να παρακολουθήσουμε τις επεξεργασίες και κατευθύνσεις που χαράζει ο ΟΟΣΑ, η Παγκόσμια Τράπεζα, που δίνουν ιδιαίτερη σημασία στις αναδιαρθρώσεις στην Παιδεία και αναγνωρίζουν ότι αυτές οι αναδιαρθρώσεις είναι όχι μόνο αναγκαίες, αλλά μια βασική προϋπόθεση για να υλοποιηθεί το συνολικό πακέτο των αναδιαρθρώσεων που αφορούν τις εργασιακές σχέσεις, την επιτάχυνση των διαδικασιών συγκέντρωσης κεφαλαίου, την ανάγκη να υπηρετηθεί η παγκόσμια καπιταλιστική αγορά».

«Δε θυμάμαι, συνέχισε η Αλ. Παπαρήγα, ποτέ ως τώρα, να έχει απασχολήσει το θέμα της Παιδείας έτσι ανοιχτά, θεωρητικά και πρακτικά, περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς που υποτίθεται δεν είχαν αρμοδιότητα να επεξεργάζονται κατευθύνσεις ή δε συνήθιζαν με τέτοια επιμονή να ασχολούνται με το ζήτημα αυτό.

Υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής, στο επίπεδο τουλάχιστον των γενικών εκτιμήσεων, ότι δηλαδή πρέπει να γίνουν τομές στην Παιδεία, ότι τα συστήματα που υπήρχαν στις διάφορες χώρες δεν ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες.

Θα συμφωνήσουμε, μόνο που η έννοια σύγχρονες ανάγκες δεν είναι ενιαία και κοινή για όλους.

Το καπιταλιστικό σύστημα θέλει πραγματικά να επιφέρει αλλαγές, όμως αυτές δεν έχουν τίποτε το κοινό με τις αλλαγές που χρειάζονται οι λαοί, οι εργαζόμενοι, τα παιδιά των εργαζομένων, η νέα γενιά. Το καπιταλιστικό σύστημα, βιώνοντας τις αντιφάσεις, αντιθέσεις και αντινομίες, που αποτελούν δικά του προϊόντα, προσπαθεί να αλλάξει πολλά πράγματα στην Παιδεία και όσον αφορά το ζήτημα για πόσους θα είναι ανοιχτός ο δρόμος ως την ανώτατη παιδεία, για πόσους θα είναι δωρεάν ή όχι. Αντιμετωπίζει κρίσιμα ζητήματα προσαρμογής της Παιδείας στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς, στο σύγχρονο καταμερισμό εργασίας, στις σύγχρονες εργασιακές σχέσεις. Βρίσκεται αντιμέτωπο με το ίδιο το περιεχόμενο και το σκοπό της Παιδείας. Βρίσκεται αντιμέτωπο με τις ίδιες τις διακηρύξεις που για δύο αιώνες περίπου είχε προβάλει, για Παιδεία για όλους. Βρίσκεται αντιμέτωπο με τη δυναμική της Παιδείας που στις γραμμές της περικλείει τους νέους, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς, με τους αγώνες, τη διεκδίκηση ενός ανώτερου μορφωτικού επιπέδου, άρα και τη διεκδίκηση μιας καλύτερης θέσης στην κοινωνία.

Θεωρούμε ότι σήμερα πρέπει να μπει στην ημερήσια διάταξη το γενικό ζήτημα:

Παιδεία για ποιον, για ποιο σκοπό, Παιδεία για ποια κοινωνία; Ποιον άνθρωπο; Να μαθαίνουμε ναι, όμως τι να μαθαίνουμε, για ποιον σκοπό, στην υπηρεσία ποιανού οι γνώσεις;

Τα παραπάνω ζητήματα δεν είναι θεωρητικά προβλήματα. Συνδέονται αναπόφευκτα με το πρόβλημα ποιο δρόμο κοινωνικής εξέλιξης πρέπει να διαλέξει, άρα να παλέψει, για να κατακτήσει ο λαός. Από αυτήν τη σκοπιά μπορούμε να παρέμβουμε στο σήμερα, να παρεμποδίσουμε και να αποτρέψουμε, να διεκδικήσουμε. Υπάρχουν νέα προβλήματα που πρέπει να δούμε. Π.χ. όταν αναφερόμασταν στην Παιδεία πριν μερικά χρόνια, είχαμε στο νου μας το κλασικό εκπαιδευτικό σύστημα του δημοτικού, γυμνασίου -λυκείου, τα ΤΕΙ και ΑΕΙ, καθώς και το κύκλωμα της παραπαιδείας. Σήμερα υπάρχουν νέες μορφές ιδρυμάτων που τυπικά παρέχουν γνώσεις και πτυχία, υπάρχουν τα περίφημα κοινοτικά προγράμματα της κατάρτισης, δηλαδή ένα πλήθος φορέων, επισήμων και μη, που εμφανίζονται στο χώρο της Παιδείας, της διδασκαλίας. Συνήθως η Παιδεία δινόταν μέσα σε σχολικά ιδρύματα. Σήμερα ακούμε για νέες μορφές γνώσης ακόμα και από το σπίτι.

Δε θεωρούμε ότι όλα τα νέα ζητήματα που ανακύπτουν τα γέννησαν οι νέες τεχνολογίες, αλλά ότι οι νέες τεχνολογίες χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση ενός τομέα της Παιδείας που οδηγεί σε ένα σύγχρονο λειτουργικό αναλφαβητισμό και κατά συνέπεια στη διαμόρφωση μιας εργατικής δύναμης με κατακερματισμένη γνώση και συνείδηση.

Και έτσι να δει κανείς τις εξελίξεις, τίθεται ζήτημα βαθύτερης ανάλυσης τι είναι η Παιδεία, τι πρέπει να αλλάξει και για ποιο σκοπό. Χρειάζεται να περάσουμε από την αντίληψη για το μέρος, στην αντίληψη για το όλο, και τότε πια το πρόβλημα της Παιδείας θα αποκτήσει το πραγματικό πολιτικό του περιεχόμενο και επομένως οι αγώνες θα πολιτικοποιηθούν όπως ταιριάζει στις σύγχρονες συνθήκες».

Συνοψίζοντας τη συνολική λογική του Κόμματος, η Αλ. Παπαρήγα υπογράμμισε με έμφαση: «Δεν αρκεί να μιλάμε μόνο ή περιοριστικά για κίνημα Παιδείας, με την έννοια ότι προσδιορίζει ή παραπέμπει αποκλειστικά και μόνο σε ένα κίνημα αυτών που σχετίζονται άμεσα με τον ίδιο το χώρο της Παιδείας, δηλαδή τους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, τους μαθητές - μαθήτριες, σπουδαστές - σπουδάστριες και φοιτητές - φοιτήτριες, τους φορείς των γονέων. Σήμερα πρέπει να περάσουμε πιο διακριτά στο παλλαϊκό κίνημα για την Παιδεία, με τη συνάντηση και την κοινή δράση όλων των κινημάτων, των εργατοϋπαλλήλων, των μικρομεσαίων, της αγροτιάς, αλλά και άλλων κοινωνικών κινημάτων, όπως της νεολαίας, των γυναικών.

Να περάσουμε από το μέρος στο όλον σημαίνει ότι το πρόβλημα της Παιδείας αντιμετωπίζεται καθολικά όχι μόνο στις οικονομικές του πλευρές, της υλικοτεχνικής υποδομής, αλλά και στο περιεχόμενο, ως πρόβλημα αναπόσπαστα δεμένο με την οικονομία, το πολιτικό σύστημα, το χαρακτήρα της ίδιας της εξουσίας.

Σήμερα είμαστε όλοι πιο ώριμοι να περάσουμε στη λογική του όλου, να μπούμε βαθιά στον πυρήνα».