«Τσουνάμι» μεγάλων αυξήσεων στις τιμές βασικών ειδών πρώτης ανάγκης αναμένεται το επόμενο διάστημα, όπως δείχνουν οι μέχρι σήμερα προβλέψεις διαφόρων ειδικών και ινστιτούτων, οι οποίοι επί της ουσίας προετοιμάζουν τα λαϊκά νοικοκυριά για τη νέα λεηλασία του ήδη πετσοκομμένου εισοδήματός τους.

Την ίδια ώρα, οι μεγάλες αυτές ανατιμήσεις οξύνουν παραπέρα συνολικά τα αντιλαϊκά «αντανακλαστικά», καθώς μεγαλώνουν τις ανησυχίες των αστικών επιτελείων σε ό,τι αφορά την έτσι κι αλλιώς «αναιμική» ανάκαμψη που προσδοκούν για τα επόμενα χρόνια (βλ. και θέμα σελίδα 3). Οι ανησυχίες αφορούν πρώτα και κύρια την επίδραση των ανατιμήσεων στην «ανταγωνιστικότητα» των εξαγωγών, δίνοντας και μια επιπλέον «ιδέα» για το πόση αξία έχουν οι διαβεβαιώσεις για τη «θωράκιση» της καπιταλιστικής οικονομίας, λόγω του «εξαγωγικού προσανατολισμού».

Το κύριο βάρος των οικονομικών επιτελείων πέφτει στη μεγάλη αύξηση των διεθνών ναύλων για τις μεταφορές κοντέινερ αλλά και στις μεγάλες αυξήσεις που παρουσιάζουν οι τιμές των πρώτων υλών στα διεθνή χρηματιστήρια, όπως και στην αύξηση των τιμολογίων στην Ενέργεια, μεταξύ άλλων και λόγω της αύξησης των τιμών στα περιβόητα δικαιώματα ρύπων.

Με βάση όλα αυτά, γίνεται και «προετοιμασία εδάφους» για να φορτωθούν οι αυξήσεις αυτές στις τιμές των τροφίμων ή άλλων βασικών ειδών για τη λαϊκή οικογένεια, με τα αστικά επιτελεία και την κυβέρνηση να παρουσιάζουν ως «αναπόφευκτη» μια τέτοια εξέλιξη, απορρίπτοντας κάθε συζήτηση π.χ. για μείωση του Ειδικού Φόρου Καυσίμων, άμεση μείωση του ύψους του ΦΠΑ στα βασικά είδη κ.ο.κ.

Την ίδια ώρα, η οποία θα πρέπει να σημειωθεί ότι επέρχεται, έπειτα από ένα 12μηνο και πλέον όπου οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ και τροφίμων κατέγραψαν «τρελά» κέρδη, με τις ανεπίσημες αλλά απολύτως ασφαλείς πληροφορίες να αναφέρουν ακόμη και διψήφια ποσοστά αύξησης τζίρου για τις πιο γνωστές από αυτές...

Σε ό,τι αφορά αυτές καθ' αυτές τις αναλύσεις, μελέτη του ΕΒΕΑ επισημαίνει τη μεγάλη αύξηση στις διεθνείς χρηματιστηριακές τιμές πρώτων υλών και τελικών προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και την τεράστια αύξηση των ναυτιλιακών ναύλων για τις μεταφορές κοντέινερ.

Σύμφωνα με αυτήν, μέσα σε ένα έτος οι διεθνείς τιμές των πρώτων υλών έχουν παρουσιάσει άνοδο σε διψήφια ποσοστά. Ενδεικτικά, το πετρέλαιο θέρμανσης έχει αυξηθεί κατά 37,94%, η βενζίνη κατά 52,14%, η σόγια κατά 17,10%, ο καφές κατά 26,59%, το γάλα κατά 20,06%, το καλαμπόκι κατά 35,64%, τα πουλερικά κατά 16,64%, το μαλλί κατά 12,72%, ο χαλκός κατά 33,19%, το αλουμίνιο κατά 26,54%, το λίθιο κατά 91,4% κ.λπ.

Ταυτόχρονα, τον τελευταίο χρόνο, ο ναυτιλιακός ναύλος από την Ασία στην Ευρώπη έχει αυξηθεί κατά 525%, που σε απόλυτα ποσά σημαίνει ότι η μεταφορά ενός κοντέινερ κοστίζει πάνω από 10.000 δολάρια, όταν πριν από περίπου έναν χρόνο η τιμή του ήταν αισθητά κάτω από 2.000 δολάρια.

Το ΕΒΕΑ προεξοφλεί ότι οι πληθωριστικές αυτές τάσεις καθιστούν αποτρεπτικές τις εισαγωγές πρώτων υλών αλλά και τελικών προϊόντων στην Ελλάδα, αφού μεγάλος αριθμός εγχώριων επιχειρήσεων δεν μπορεί να αντεπεξέλθει σε κόστη τέτοιου μεγέθους, και επίσης θεωρεί «αδύνατον» να απορροφηθούν από τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Αντίστοιχα, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του «Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών», αν και τα στοιχεία «δείχνουν» ότι η πορεία των τιμών στην Ελλάδα είναι «σταθεροποιητική» τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν ενδείξεις αυξήσεων στους δείκτες τιμών καταναλωτή για μια σειρά από προϊόντα τους επόμενους μήνες.

Το ΙΕΛΚΑ επεξεργάστηκε τον δείκτη τιμών εισροών αγροτικής παραγωγής της ΕΛΣΤΑΤ, δηλαδή στις τιμές που καταβάλλουν οι παραγωγοί όταν αγοράζουν προϊόντα και υπηρεσίες για τη γεωργική - κτηνοτροφική παραγωγή, τα οποία καταγράφουν αύξηση τους πρώτους μήνες του 2021.

Ειδικότερα, οι τιμές του μήνα Μάρτη 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μάρτη 2020, παρουσίασαν αύξηση 3,4% οι οποίες οφείλονται κυρίως στις αυξήσεις τιμών στις ζωοτροφές και στο κόστος Ενέργειας. Επιπλέον, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη ανάλυση των στοιχείων, οι αυξήσεις αυτές φαίνεται ότι μεταφέρονται πλέον προς τους επόμενους κόμβους της αλυσίδας αξίας, καθώς αυξάνονται και οι δείκτες τιμών εκροών αγροτικής παραγωγής, δηλαδή οι τιμές διάθεσης των προϊόντων, ή με απλά λόγια οι τιμές καταναλωτή. Για παράδειγμα, δείκτης φυτικής παραγωγής παρουσιάζει αύξηση 6,1% σε σχέση με το 2020 και ο δείκτης ζωικής παραγωγής 0,6% σε σχέση με το 2020.

Ανάλογη αυξητική τάση εμφανίζουν και οι διεθνείς δείκτες. Συγκεκριμένα, ο δείκτης πρώτων υλών τροφίμων και ποτών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου καταγράφει σε έναν μόλις χρόνο εξαιρετικά μεγάλη αύξηση άνω του 30%, από 92,42 τον Απρίλη του 2020 σε 125,16 τον Απρίλη του 2021.

Αντίστοιχα και ο δείκτης τιμών τροφίμων (FFPI) του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των ΟΗΕ (FAO) έφτασε τον Απρίλη του 2021 στις 120,9 μονάδες, παρουσιάζοντας αύξηση 28,4 μονάδων σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2020, καταγράφοντας ταυτόχρονα αύξηση για ενδέκατο συνεχόμενο μήνα. Ολοι οι επιμέρους δείκτες παρουσιάζουν ανάλογες αυξήσεις (δημητριακά, έλαια, κρέας, γαλακτοκομικά, ζάχαρη) με μεγαλύτερες αυξήσεις από αυτές να καταγράφονται στα φυτικά έλαια και τα δημητριακά. Αρκετές από αυτές τις μεταβολές επηρεάζουν την παραγωγή τροφίμων στην Ελλάδα λόγω των εισαγόμενων πρώτων υλών, αλλά και τις εισαγωγές τελικών τροφίμων και ποτών από τις διεθνείς αγορές.