ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ 2021 - 2022
«Μπιλιετάκια» και ελλείμματα στις πλάτες του λαού για να ανακάμψει το κεφάλαιο
Πέμπτη 26 Αυγούστου 2021

Τη μονιμοποίηση και την επέκταση των φοροελαφρύνσεων για τις ισχυρές επιχειρήσεις και τους επιχειρηματικούς ομίλους προετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών ενόψει των πρωθυπουργικών εξαγγελιών στο πλαίσιο της ΔΕΘ στις 11 Σεπτέμβρη με φόντο και την κατάθεση του προσχεδίου κρατικού προϋπολογισμού για το 2022 στις αρχές Οκτώβρη.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Χρ. Σταϊκούρας, σε χτεσινές δηλώσεις του σημείωσε ότι υπάρχει το ενδεχόμενο νέων μειώσεων φόρων και εισφορών από το επόμενο έτος, αν και αυτό θα εξαρτηθεί από την πορεία των εσόδων. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ξεκάθαρη εικόνα θα υπάρχει τον Οκτώβρη, όταν και θα κατατεθεί το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού. Ο υπουργός έδειξε στην κατεύθυνση μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες, που, όμως, σε κάθε περίπτωση, θα αντισταθμιστεί από την άνοδο των αντικειμενικών τιμών, από την ένταξη νέων περιοχών στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών καθώς και από την αναπροσαρμογή των συντελεστών παλαιότητας των ακινήτων. Ενώ την ίδια ώρα οι νέες αντικειμενικές θα «συμπαρασύρουν» προς τα πάνω και μια σειρά από άλλα χαράτσια, π.χ. φόρους κληρονομιάς, για γονικές παροχές, μεταβιβάσεις, τεκμήρια φορολόγησης πάνω στην πρώτη κατοικία κ.ά.

Και εδώ δηλαδή η κυβέρνηση, ενόψει της ΔΕΘ, προσπαθεί να καλλιεργήσει εντυπώσεις, «δίνοντας» με το ένα χέρι και παίρνοντας στο πολλαπλάσιο με το άλλο από τις τσέπες του λαού, ο οποίος θα συνεχίσει να πληρώνει πάνω από το 95% της άμεσης και έμμεσης φορολογίας ώστε οι επιχειρηματικοί όμιλοι να απολαύσουν και νέες «ελαφρύνσεις» (π.χ. «υπεραποσβέσεις» για «πράσινες» και ψηφιακές επενδύσεις, πρόσθετες σε όσες ισχύουν).

Η πραγματικότητα αυτή άλλωστε αποτυπώνεται και στις έως τώρα προβλέψεις, που δείχνουν ότι η συνολική μάζα των φόρων αναμένεται το 2022 στα 49,4 δισ. ευρώ (από 45,5 δισ. φέτος, με αύξηση 8,5%). Μεταξύ άλλων, με βάση τις εκτιμήσεις και τις προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων (μισθωτοί, συνταξιούχοι κ.ά.) αναμένεται να ενισχυθεί φτάνοντας στα 11,4 δισ. (από 10,1 δισ. φέτος) με αύξηση 12,8%.

Την ίδια ώρα, ο φόρος νομικών προσώπων (κάθε είδους επιχειρήσεις) αναμένεται για το 2022 στα μόλις 3,2 δισ., ενώ με βάση τις ισχύουσες προβλέψεις ο ρυθμός ανάκαμψης θα φτάσει σε 6,2% (από 3,6% φέτος) και οι ακαθάριστες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου αναμένεται να ενισχυθούν το 2022 κατά 30%.

Σημειωτέον, τις επόμενες μέρες η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει τα στοιχεία αναφορικά με τον ρυθμό ενίσχυσης του ΑΕΠ στη διάρκεια του β΄ φετινού τριμήνου, σε μια εξέλιξη που θα ενσωματωθεί στις εκτιμήσεις του νέου κρατικού προϋπολογισμού και θα προσδιορίσει τις προβλέψεις για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών (φόροι, δαπάνες κ.ά.).

Από την πλευρά της, η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Εθνικής Τράπεζας, σε μελέτη που δημοσιοποίησε χτες, εκτιμά ότι η ανάκαμψη στη διάρκεια του β΄ φετινού τριμήνου διαμορφώνεται πάνω από 13% σε ετήσια βάση, σε σχέση βέβαια με την πολύ χαμηλή «αφετηρία», εν μέρει και ως αποτέλεσμα της άρσης των περιοριστικών μέτρων σε μια σειρά από τομείς (π.χ. υπηρεσίες) με τους γνωστούς όρους.

Οπως αναφέρεται, οι τάσεις του ΑΕΠ το πρώτο 8μηνο του 2021 δείχνουν αυξημένη πιθανότητα υπέρβασης του βασικού της σεναρίου για αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,7% στο σύνολο του 2021. Ωστόσο «η σταδιακή επιδείνωση των επιδημιολογικών τάσεων (...) αυξάνει την αβεβαιότητα για το υπόλοιπο του έτους».

Μεταξύ άλλων επισημαίνεται ότι «ιδιαιτέρως ενθαρρυντικές είναι και οι διαθέσιμες ενδείξεις για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, όπου φαίνεται ότι η ταχεία άνοδος του εισερχόμενου τουρισμού αρχίζει πλέον να προσεγγίζει τα επίπεδα των αντίστοιχων μηνών του 2019».

Για το 2ο τρίμηνο καταγράφεται επιτάχυνση των εξαγωγών (εξαιρουμένων των καυσίμων) κατά 28,2% ετησίως, αλλά και των εισαγωγών κατά 33,6%, με αποτέλεσμα τη διεύρυνση στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 43%.

Σε κάθε περίπτωση, οι εκταμιεύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ προς τους εγχώριους επιχειρηματικούς ομίλους, σε συνδυασμό βέβαια με την κλιμάκωση των αντιλαϊκών παρεμβάσεων, αποτελούν βασικό πυλώνα για τις προσδοκίες ανάκαμψης της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Σύμφωνα με τη μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, «η σημαντική αύξηση στον βαθμό χρησιμοποίησης του παραγωγικού δυναμικού στην ελληνική βιομηχανία (...) θέτει τις βάσεις για άμεση ενίσχυση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, συνεπικουρούμενη και από την εκταμίευση της πρώτης δόσης επιχορηγήσεων και δανείων, ύψους 4 δισ., από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης».

Το έλλειμμα στις πλάτες του λαού

Από την άλλη, έλλειμμα ύψους 12,5 δισ. ευρώ εμφάνισε ο κρατικός προϋπολογισμός στη διάρκεια του επταμήνου Γενάρη - Ιούλη, ενώ σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την ίδια περίοδο παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020, κατά 4,7 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών για μέτρα κατά της πανδημίας, ουσιαστικά για τις παρεμβάσεις στήριξης του εγχώριου κεφαλαίου, καθώς και των αυξημένων πληρωμών για εξοπλιστικά προγράμματα.

Συνολικά οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού εμφανίζονται περίπου στα 39,5 δισ. από 34,7 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού καταγράφηκαν στα 29,4 δισ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από φόρους στα 24,4 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 0,2% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου 2022 - 2025.