ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ
Αναζήτηση «ευθυγράμμισης» της Δύσης για την «επόμενη φάση» των ανταγωνισμών
Πέμπτη 9 Σεπτέμβρη 2021

Copyright 2021 The Associated

Από τη χτεσινή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Γερμανίας
Να «κερδίσουν» τη «διεθνή νομιμότητα και υποστήριξη» με «τις ενέργειές τους» καλούν τους Ταλιμπάν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους, μετά την ανακοίνωση της νέας «προσωρινής» κυβέρνησης του Αφγανιστάν, καθώς εντείνονται διεργασίες και παρεμβάσεις από όλες τις εμπλεκόμενες ισχυρές καπιταλιστικές δυνάμεις για την «επόμενη μέρα» στη χώρα και την ευρύτερη περιοχή.

«Θα κρίνουμε τους Ταλιμπάν για τις πράξεις τους, όχι για τα λόγια τους», επανέλαβε ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Νεντ Πράις, σε μια πρώτη αντίδραση της Ουάσιγκτον για την κυβέρνηση που ανακοίνωσε η σκοταδιστική οργάνωση. Λίγο πριν είχε εκφράσει «ανησυχία» επειδή «ο κατάλογος των ονομάτων που ανακοινώθηκε αποτελείται αποκλειστικά από μέλη των Ταλιμπάν ή στενούς συμμάχους τους και καμιά γυναίκα», ωστόσο, όπως έχει υπογραμμίσει δημόσια και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, αποκλειστικό κριτήριο για τις σχέσεις με τους Ταλιμπάν και την κυβέρνησή τους θα είναι το τι εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

«Κοινή προσέγγιση που να υπηρετεί τα συμφέροντά μας»

Τον Αντ. Μπλίνκεν υποδέχθηκε χτες στο Βερολίνο ο Γερμανός ΥΠΕΞ, Χ. Μάας, φιλοξενώντας από κοινού διαδικτυακή συνάντηση με πάνω από 20 ομολόγους τους, με σκοπό «να προχωρήσουμε από κοινού και με συντονισμένο τρόπο στην επόμενη φάση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις σχέσεις με τους νέους ηγέτες της Καμπούλ», όπως σημείωσε ο Μάας. «Θέλουμε να αποσαφηνίσουμε πώς ακριβώς θα είναι μια κοινή προσέγγιση έναντι των Ταλιμπάν, η οποία να εξυπηρετεί επίσης τα συμφέροντά μας», ανέφερε, περιγράφοντας ως τέτοια τον «σεβασμό των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων», τη διατήρηση των οδών εξόδου από τη χώρα και της πρόσβασης στην «ανθρωπιστική βοήθεια», καθώς και τον «αγώνα εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων».

Οι διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν είναι απαραίτητες για την απομάκρυνση από το Αφγανιστάν όλων όσοι έχουν ανάγκη, αλλά η διπλωματική αναγνώριση της κυβέρνησης «δεν βρίσκεται στο τραπέζι αυτήν τη στιγμή», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός. Σχετικά με το ενδεχόμενο ανοίγματος διπλωματικής αποστολής στην Καμπούλ, όλες οι σχετικές ενέργειες είναι «υπό διαπραγμάτευση με τους εταίρους», ανέφερε. «Θέλουμε να συντονίσουμε τις ενέργειές μας σε διεθνές επίπεδο. Δεν θέλουμε οι Ταλιμπάν να μας χρησιμοποιούν, τον έναν εναντίον του άλλου».

Από την πλευρά του, ο Αντ. Μπλίνκεν, επαναλαμβάνοντας και αυτός ότι «για να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει να ευθυγραμμιστούμε», ανέφερε ότι «ενώ οι Ταλιμπάν δηλώνουν πως θέλουν διεθνή νομιμότητα και υποστήριξη, αυτό πρέπει να κερδηθεί από τις ενέργειές τους (...) Πρέπει πραγματικά να αποδειχθεί με την πάροδο του χρόνου». Καθώς τα παζάρια και οι διεργασίες συνεχίζονται, σημείωσε ότι «τα ονόματα της υπηρεσιακής κυβέρνησης δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη» σε ό,τι αφορά τον σχηματισμό μιας «κυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς» και γι' αυτό «θα πρέπει να δούμε τι θα προκύψει σε μια πιο μόνιμη κυβέρνηση».

Η συνάντηση ασχολήθηκε επίσης με την «ανθρωπιστική κρίση» και τη διακοπή «της διεθνούς βοήθειας, από την οποία εξαρτώνται πολλά πρόσωπα», καθώς τα αυξανόμενα αδιέξοδα του ήδη ρημαγμένου από την 20χρονη ιμπεριαλιστική επέμβαση αφγανικού λαού αξιοποιούνται ήδη ως «μοχλός» και πεδίο προώθησης νέων σχεδιασμών και παρεμβάσεων. Οπως σημείωσε ο Μάας, «είμαστε έτοιμοι να προσφέρουμε ανθρωπιστική βοήθεια μέσω των Ηνωμένων Εθνών και θα συνεχίσουμε να συζητούμε με τους Ταλιμπάν, έστω και μόνο για να επιτρέψουμε στους ανθρώπους, για τους οποίους είμαστε υπεύθυνοι, να εγκαταλείψουν τη χώρα».

Στη συνάντηση συμμετείχε και ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, δηλώνοντας ότι «το ΝΑΤΟ και ολόκληρη η διεθνής κοινότητα δεν θα δεχτούν τη χώρα να λειτουργήσει ξανά ως ασφαλές καταφύγιο τρομοκρατών», και καλώντας τους Ταλιμπάν «να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ασφαλή διέλευση».

Μπάιντεν: «Η Κίνα έχει πραγματικό πρόβλημα...»

Στο μεταξύ, χαρακτηριστικές της προσδοκίας των ΗΠΑ ότι θα ευνοηθούν από το «κλίμα αστάθειας» που δημιούργησε σε όλη την περιοχή η αποχώρησή τους από το Αφγανιστάν, ήταν οι δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου, Τζο Μπάιντεν, ο οποίος απαντώντας σε ερώτηση σε σχέση με τις κινήσεις της Κίνας στο Αφγανιστάν σημείωσε: «Η Κίνα έχει πραγματικό πρόβλημα με τους Ταλιμπάν. Επομένως θα προσπαθήσει να καταλήξει σε κάποια διευθέτηση με τους Ταλιμπάν, είμαι σίγουρος. Οπως και το Πακιστάν, όπως και η Ρωσία, όπως και το Ιράν. Ολοι προσπαθούν να δουν τι θα κάνουν τώρα»...

Από τη μεριά της, η Κίνα, πάντως, χαρακτήρισε τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης ένα «απαραίτητο βήμα» για την ανοικοδόμηση της χώρας.

Ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Γουάνγκ Γουενμπίν, επέλεξε να σχολιάσει μετά τον σχηματισμό της ότι το Πεκίνο σέβεται την εθνική κυριαρχία, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα του Αφγανιστάν και εξέφρασε την ελπίδα ότι «οι νέες αρχές του Αφγανιστάν θα ακούνε τους ανθρώπους απ' όλες τις φυλές και τις φατρίες ώστε να ικανοποιηθούν οι φιλοδοξίες του ίδιου του λαού και οι προσδοκίες της διεθνούς κοινότητας».

Στη δε Ρωσία, η πρόεδρος της Ανω Βουλής, Βαλεντίνα Ματβιένκο, δήλωσε ότι η χώρα θα παραβρεθεί στην ορκωμοσία της νέας αφγανικής κυβέρνησης, αλλά σε επίπεδο πρεσβευτών.

Για τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από το Αφγανιστάν και τον αντίκτυπο στην ευρύτερη περιοχή συζήτησαν εξάλλου τηλεφωνικά ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σ. Μισέλ, με τον τελευταίο να σημειώνει ότι «η ΕΕ και η Ρωσία έχουν κοινό συμφέρον για την περιφερειακή σταθερότητα». Οι δύο πλευρές συζήτησαν για την ανάγκη «διατήρησης της ειρήνης» και «έναρξης ενός ενδοαφγανικού διαλόγου προκειμένου να διασφαλιστεί η ακεραιότητα του αφγανικού κράτους, λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα όλων των ομάδων του πληθυσμού».

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν, δήλωσε ότι «προς το παρόν δεν μπορούμε να αποκαλέσουμε την κυβέρνηση μόνιμη... δεν ξέρουμε για πόσο καιρό θα υπάρχει αυτή η σύνθεση. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε προσεκτικά τις εξελίξεις». Επανέλαβε ακόμα ότι η τουρκική πλευρά έχει «μια θετική προσέγγιση» ως προς τη διαχείριση και επαναλειτουργία του αεροδρομίου της Καμπούλ αλλά «δεν υπάρχουν ακόμα θετικές εξελίξεις».

Ο Τούρκος Πρόεδρος είχε χτες επίσης συνομιλία με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι, κατά την οποία συζητήθηκαν οι τελευταίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν, με ιδιαίτερη αναφορά στην δράση της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένου του G20. Ο Ιταλός πρωθυπουργός αναφέρθηκε στις προτεραιότητες της ιταλικής προεδρίας του G20 και κάλεσε τον Τούρκο Πρόεδρο να πάρει μέρος στη Σύνοδο της Ρώμης, στα τέλη Οκτώβρη. Παράλληλα, συζητήθηκαν οι σχέσεις Ιταλίας -Τουρκίας και οι εξελίξεις της πολιτικής διαδικασίας στη Λιβύη.

Τέλος, η υφυπουργός Εξωτερικών του Κατάρ, Λολουά αλ Χάτερ, υποστήριξε ότι οι Ταλιμπάν «επέδειξαν αρκετό ρεαλισμό» και συμπλήρωσε ότι «είναι οι ντε φάκτο ηγέτες (του Αφγανιστάν), δεν υπάρχει αμφιβολία επ' αυτού (...) Ας εκμεταλλευθούμε τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται...».