«Σίγησε» η γλυκιά και αβίαστη φωνή της Μάρθας Αράπη
Τετάρτη 29 Δεκέμβρη 2021

Οταν το 1998 ο Καλογερόπουλος βιογραφούσε στο «Λεξικό» του την Πειραιώτισσα σοπράνο Μάρθα Αράπη, απόφοιτο και κάτοχο του Α' βραβείου της Σχολής Μονωδίας (Ωδείο Πειραϊκού Συνδέσμου) του διαπρεπούς μας τενόρου και μετέπειτα συζύγου της, Γιώργου Ζερβάνου, τελείωνε ως εξής: Χωρίς αμφιβολία ανήκει στις πραγματικά «Μεγάλες Δυνάμεις» του σύγχρονου ελληνικού λυρικού τοπίου. Δεν είχε άδικο.

Πρωταγωνίστρια στη Λυρική για πάνω από 20ετία (1988 - 2009) μεσουράνησε σε δεκάδες ρόλους του ρεπερτορίου της (γαλλικού, ιταλικού και γερμανικού, στην όπερα και την οπερέτα) αφήνοντας το «χρυσό» της πάτημα επί γης, αλλά και επί της μνήμης και της καρδιάς μας. Ερμήνευσε τις: Τσερλίνα («Ντον Τζοβάνι»), Βιολέττα («Τραβιάτα»), Νορίνα («Ελιξίριο του έρωτα»), Τζίλντα («Ριγολέττος»), Παμίνα («Μαγικός Αυλός»), Ροζίνα («Κουρέας της Σεβίλλης»), αλλά και τις ηρωίδες από τα έργα: «Τροβατόρε», «Σιμόνε Μποκανέγκρα», «Φάλσταφ», «Κουρσάρος», «Νόρμα», «Θαΐς», «Μποέμ» (Μουζέτα), «Κάρμεν» (Μικαέλα), «Παλιάτσι» κ.ά.

Εκτός της όπερας, η Αράπη διακρίθηκε και στο συμφωνικό ρεπερτόριο τραγουδώντας μεταξύ άλλων: «Μίσα Σολέμνις» και Ενάτη (Μπετόβεν), «Μεσσία» (Χέντελ), «Στάμπατ Μάτερ» (Ροσίνι), «Ρέκβιεμ» (Χάιδν, Φορέ και Βέρντι), «Κάρμινα Μπουράνα» (Ορφ), Συμφωνίες αρ. 2 και 14 (Μάλερ και Σοστακόβιτς αντίστοιχα) κ.ά., συμπράττοντας με όλες τις ελληνικές ορχήστρες, αλλά και ξένες (Φιλαρμονική Δρέσδης, Συμφωνική Ορχήστρα Πράγας, Ορχήστρα της Οπερας της Σόφιας κ.ά.). Την διηύθυναν επανειλημμένα μεταξύ άλλων οι μαέστροι Γκάτο, Καβαλάρο, Κάσπτσικ, Σάβιτς, Ολμι, Κολάσης, Κ. Καρύδης, Καρυτινός, Φιδετζής και Βουδούρης, ενώ συνέπραξε με όλους σχεδόν τους Ελληνες τραγουδιστές, όπως τους Γ. Παππά, Βουτσίνο, Καβράκο, Τζ. Μοδινό, Πασχάλη, Χριστογιαννόπουλο, Γιολάντα ντι Τάσσο και πολλούς ξένους. Καταχειροκροτήθηκε στο Ηρώδειο, στο Μέγαρο και στα «Ολύμπια» καθώς και σε Ιταλία, Γαλλία, Πολωνία, Λουξεμβούργο κ.α.

Εδωσε πάμπολλα ρεσιτάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό κάνοντας ηχογραφήσεις για την ελληνική και ξένες ραδιοφωνίες, με ελληνικό, γαλλικό και γερμανικό λιντ, δίνοντας πολλές πρώτες εκτελέσεις ελληνικών τραγουδιών.

Στη σταδιοδρομία της δίδαξε σε αρκετά ωδεία, μεταξύ άλλων στο «Σύγχρονο», στους «Μουσικούς Ορίζοντες», Κλασικής και Σύγχρονης Μουσικής, βγάζοντας λαμπρούς μαθητές, όπως τις Μαριλένα Στριφτόμπολα, Παυλίνα Χαμάντε, Δήμητρα Τσιάπου και την κόρη της, Λυδία Ζερβάνου, τον Γιώργο Παπαδημητρίου κ.ά.

Η σημαντικότερη προσφορά της όμως στην ιστορία είναι η παγκόσμια πρώτη εγγραφή σε δίσκους ελληνικών οπερών, υπό τη διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή, του οποίου το όνειρο ενστερνίστηκε και έδωσε ερμηνείες αναφοράς. Ηχογράφησε λοιπόν τις όπερες των: Καρρέρ («Κυρά - Φροσύνη», «Δέσπω ηρωίς του Σουλίου», «Μαραθών - Σαλαμίς»), Σαμάρα («Η Ξανθούλα και η Δεσποινίς του Μπελ-Ιλ»), Μητρόπουλου («Αδερφή Βεατρίκη»), και άλλα έργα των Μάντζαρου, Ριάδη, Λιάλιου, Θεοδωράκη, Κούκου, Μικρούτσικου κ.λπ.

Εχει τιμηθεί με διάφορα βραβεία για την προσφορά της στην όπερα και τη νεοελληνική έντεχνη μουσική.

Η Αράπη ήταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος, δίκαιος και ενθαρρυντικός, σεμνός, αλλά και το «βαρύ πυροβολικό» του θεάτρου μας ταυτόχρονα, που δεν δίσταζε να σε αγκαλιάσει με το γλυκό της λόγο και να νιώσεις ότι είναι δίπλα σου. Συγκινημένη θυμάμαι, στην συναυλία που έδωσα στο «Σπίτι του Λαού» για τα 100χρονα του ΚΚΕ (2018) τραγούδαγε την Διεθνή και μου ζήτησε συγγνώμη που δεν θυμόταν όλες τις στροφές από μνήμης. Το μητρικό της χάδι κάθε φορά στο μάγουλό μου, έλεγε «προχώρα Χρηστάκη». Αχ... δυσκολεύομαι να την αποχαιρετήσω...


Δρ Χρήστος Ηλ. Κολοβός
Αρχιμουσικός