Στις 18 Φλεβάρη του 1997 ανακοινώθηκε επίσημα η εφαρμογή στη χώρα μας των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης (ΤΣΑ), τα οποία «εμπνεύστηκε» η Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ). Στα επίσημα κείμενα της ΕΕ, τα ΤΣΑ παρουσιάζονται σαν ένα «εθελοντικό σχήμα συνεργασίας» στο οποίο συμπράττουν τοπικές αρχές, κοινωνικοί και παραγωγικοί φορείς, με στόχο, λένε, την ανάπτυξη τοπικών πρωτοβουλιών προώθησης της απασχόλησης. Η απάτη σε όλο της το μεγαλείο προκύπτει και μόνο από τους όρους που χρησιμοποιούν. Τα ΤΣΑ δεν εφαρμόζονται στη βάση ενός συνολικού προγράμματος ανάπτυξης της χώρας, ούτε αφορούν προκαθορισμένες ενέργειες και δράσεις, αλλά αναπτύσσονται ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες των εμπλεκομένων φορέων. Οχι μόνο δε βοηθούν, αλλά συντελούν στην παραπέρα παραγωγική συρρίκνωση, με την υποδούλωση ταυτόχρονα των ανέργων σε μορφές εργασίας που τους επιβάλλουν την ανασφάλεια και την παραίτησή τους από εργασιακά κεκτημένα. Σ' αυτή την κατεύθυνση, οι προσληφθέντες στα ΤΣΑ αναγκάζονται να δουλεύουν καταρχήν με περιορισμένο χρονικό ορίζοντα και κατά δεύτερον με μισθό κάτω από τις κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, χωρίς ασφάλιση και υγειονομική περίθαλψη πολλές φορές. Οι αρνητικές επιπτώσεις εφαρμογής των ΤΣΑ αφορούν πολλούς τομείς. Τα κράτη απαλλάσσονται από το οικονομικό κόστος παροχής κοινωνικών και άλλων υπηρεσιών, για τις οποίες οι πολίτες έχουν πληρώσει μέσα από τη φορολογία του εισοδήματός τους, καθώς μεταφέρονται αρμοδιότητες σε δημοτικές επιχειρήσεις ή εταιρίες που συστήνουν, οι οποίες εισπράττουν αντίτιμο από τους δημότες κι όλα αυτά στο όνομα της προώθησης των ΤΣΑ σαν προγράμματα για την ανεργία. Ο εργάτης είτε ως μισθωτός είτε ως δημότης είναι πάντα ο χαμένος.

Πρακτικά τα ΤΣΑ εμφανίζονται σαν συνεργασία εταιρικού χαρακτήρα, στην οποία μετέχουν και φορείς της Αυτοδιοίκησης (δημοτικές επιχειρήσεις ή εταιρίες που έχουν συστήσει), ιδιώτες και τοπικοί παραγωγικοί φορείς. Η ύπαρξη δημοτικής επιχείρησης είναι αναγκαία για τη συμμετοχή ενός δήμου στα ΤΣΑ. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες που προωθούνται από τα ΤΣΑ επιδοτούνται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινοτικού Ταμείου για ορισμένα χρόνια και ακολούθως οι φορείς της Αυτοδιοίκησης αναλαμβάνουν, με ίδιους πόρους, εφόσον θέλουν, να συνεχίσουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Τα ΤΣΑ εφαρμόστηκαν σε εφτά δήμους της Δυτικής Αθήνας (Αγ. Βαρβάρα, Αγ. Ανάργυροι, Αιγάλεω, Ιλιο, Καματερό, Περιστέρι και Χαϊδάρι) και σε περιοχές των νομών Κοζάνης - Φλώρινας, Αχαΐας, Μαγνησίας, Δράμας, Ημαθίας και Βοιωτίας. Πρόκειται δηλαδή για περιοχές, απ' όπου πέρασε ο ...οδοστρωτήρας των ιδιωτικοποιήσεων, έκλεισαν εργοστάσια και παραγωγικές μονάδες. Περιοχές με υψηλά ποσοστά ανεργίας και εξαθλίωσης, στις οποίες οι κυβερνώντες υπολόγισαν ότι οι αντιδράσεις των εργαζομένων θα είναι αντικειμενικά πιο αδύναμες.

Στον προγραμματισμό της κυβέρνησης για το 2000 έως 2006, οπότε και λήγει η χρηματοδότηση από το Γ' κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (ΚΠΣ), προβλέπεται η επέκταση ουσιαστικά των ΤΣΑ σε όλες σχεδόν τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων και άλλες που αφορούν το περιβάλλον και τις νέες τεχνολογίες. Με όχημα τους φιλοκυβερνητικούς δήμους που εκτέλεσαν την άνωθεν εντολή εφαρμογής τέτοιων μορφών απασχόλησης (επικαλούμενοι την αδυναμία να προσλάβουν μόνιμο προσωπικό), τα ΤΣΑ επεκτάθηκαν με τη μορφή των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για την Απασχόληση (ΤΣΔΑ). Οι δήμοι μετατρέπονται σε δεκανίκι της εφαρμοζόμενης πολιτικής αποδιάρθρωσης των εργασιακών σχέσεων, καθώς μετά το πέρας της χρηματοδότησής τους από κοινοτικούς πόρους, υποχρεώνονται να τα συνεχίσουν και με ίδιους πόρους για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

Από τον ίδιο το νόμο θεσμοθέτησης και εφαρμογής των ΤΣΑ γίνεται καθαρό ότι καταργούνται τα ελάχιστα όρια αμοιβών και οι ρυθμίσεις των εργασιακών σχέσεων που καθιερώθηκαν με τις κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές, καθώς και τις επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στο νόμο 2639/98: «Επιτρέπεται να καθορίζονται με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή με ατομικές συμβάσεις εργασίας ως προς τους προσλαμβανόμενους είτε για πρώτη φορά είτε μετά από 12 και πλέον μήνες από την τελευταία τους εργασία, επίπεδα αμοιβών εργασίας τουλάχιστον ίσα με εκείνα που προβλέπει η εκάστοτε ισχύουσα Εθνική Συλλογική Σύμβαση για το χρονικό διάστημα ενός έτους κατά ανώτατο όριο». Ποιος εργοδότης θα δώσει μεροκάματο μεγαλύτερο από αυτό του ανειδίκευτου εργάτη όταν μπορεί να έχει όσους ειδικευμένους θέλει με το κατώτερο μεροκάματο, αρκεί να τους έχει προσλάβει μέσα από το ΤΣΑ;