Γνωρίζοντας το σύστημα αξιολόγησης των ΗΠΑ μίλησε γι' αυτό στο Συμπόσιο ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθήνας, Κ. Παπανικόλας κι εξήγησε ότι εκεί, τα ιδρύματα υποβάλλονται σε πολλαπλές αξιολογήσεις και λίγο - πολύ... τα αξιολογεί όποιος θέλει!

Υπάρχει είπε, καταρχήν η εσωτερική (αυτο)αξιολόγηση των πανεπιστημίων, από «επιβλέπουσα αρχή» που συστήνουν τα ίδια τα ιδρύματα και, συνήθως, αυτή είναι η πιο σκληρή από όλα τα είδη αξιολογήσεων. Παραπέρα οι εξωτερικές αξιολογήσεις είναι υποχρεωτικές ή προαιρετικές και γίνονται με τη συναίνεση ή μη των ιδρυμάτων. Φορείς που αξιολογούν, μπορεί να είναι: χρηματοδοτικές αρχές (κυβερνητικές ή εταιρίες), πολιτειακές αρχές, επαγγελματικές ενώσεις, ενώσεις πανεπιστημίων, αρχές πιστοποίησης, Μέσα Ενημέρωσης, ενώσεις πολιτών, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κοινωφελή ιδρύματα(!). Από την πλειάδα των αλλεπάλληλων αξιολογήσεων προκύπτουν οι γενικές κρίσεις, δηλαδή, η καλή ή κακή φήμη ενός πανεπιστημίου.

Παράλληλα, υπάρχουν στις ΗΠΑ μια σειρά από μη κρατικές «υπεύθυνες αρχές πιστοποίησης» τις οποίες ελέγχει το κρατικό Συμβούλιο για τη Διαπίστευση της Ανώτατης Εκπαίδευσης (CHEA). Με βάση τα πορίσματα αυτών, το Υπουργείο δίνει ομοσπονδιακή χρηματοδότηση στα ιδρύματα. Ο Κ. Παπανικόλας είπε ότι ο «κυβερνητικός παρεμβατισμός» γίνεται πολύ έντονος με μοχλό τις χρηματοδοτήσεις, καθώς μόνο ιδρύματα πιστοποιημένα από εγκεκριμένες αρχές, μπορούν να δεχτούν οποιαδήποτε κυβερνητική επιχορήγηση.

Συμπλήρωσε, ότι η πιστοποίηση στις ΗΠΑ καθορίζει ένα ελάχιστο επίπεδο κι υπάρχουν τεράστιες διαφορές ανάμεσα σε πιστοποιημένα - ακόμα κι από την ίδια αρχή - ιδρύματα. Αυτή η διαφοροποίηση είπε, οδηγεί και σε κατηγοριοποίηση των ιδρυμάτων, ενώ δεν έκρυψε την πρόβλεψή του ότι κάπως έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα και στην Ευρώπη.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι στη διαδικασία της αξιολόγησης μπαίνουν και φορείς που καμιά σχέση δεν έχουν με την ανώτατη εκπαίδευση, αλλά αξιολογούν σύμφωνα με τα συμφέροντά τους, ενώ το κράτος έχει το γενικό πρόσταγμα. Αποτέλεσμα: αχαλίνωτος ανταγωνισμός, αποσπασματικότητα κι ανάπτυξη της επιστήμης σύμφωνα με τα συμφέροντα του κεφαλαίου, πλήρης κατηγοριοποίηση και λειτουργία των πανεπιστημίων ως επιχειρήσεις.