Η μάχη των αρχαιρεσιών εντάσσεται στη συνολική μας προσπάθεια για βελτίωση των συσχετισμών στο συνδικαλιστικό κίνημα, ειδικά στο πρωτοβάθμιο επίπεδο, που είναι και η βάση όπου οφείλουμε σταθερά ολοένα και περισσότερο να αναβαθμίζουμε την παρέμβασή μας. Συμβάλλουμε έτσι και στη διεύρυνση της συμμετοχής των εργατών στη ζωή και λειτουργία του σωματείου, κάτι που όπως έχουμε όχι λίγες φορές συζητήσει, αποτελεί ουσιαστική προϋπόθεση αλλαγής της κατάστασης, καθώς διαπιστώνουμε τον χαμηλό βαθμό οργάνωσης κυρίως των πιο νέων ηλικιών, αυτών που δουλεύουν «ευέλικτα», που δεν έχουν πείρα προηγούμενων φάσεων των αγώνων αλλά και της διαπάλης μέσα στο εργατικό κίνημα.

Οι αρχαιρεσίες πραγματοποιήθηκαν σε μια σύνθετη και ρευστή περίοδο, κάτι που αντανακλούσε και στο πώς αντιμετώπιζαν οι εργάτες τις γενικές καταρχήν εξελίξεις, όπως και τις πιο συγκεκριμένες του κλάδου τους, του χώρου όπου δουλεύουν. Βαραίνουν τα προβλήματα μέσα στον χώρο δουλειάς. Η ανησυχία για την πανδημία. Οι οικονομικές δυσκολίες, που μεγαλώνουν με το κύμα αυξήσεων στα είδη πρώτης ανάγκης, στη θέρμανση, στο ρεύμα. Η αγωνία για τη μόρφωση των παιδιών. Ταυτόχρονα επιδρούν οι αγωνιστικές ανατάσεις σε κλάδους και χώρους, καθώς αποτελούν ένα ζωντανό παράδειγμα αφύπνισης και μάχης. Φυσικά αυτό δεν σημαίνει πως αυτομάτως ένας εργάτης άλλου κλάδου μπαίνει κι αυτός δυναμικά στο προσκήνιο της πάλης, ούτε όλοι οι χώροι είναι ίδιοι, ούτε όλες οι συνθήκες. Ομως, μην προσπερνάμε πως οι εργάτες έχουν κρίση, καταλαβαίνουν, συσσωρεύονται στη μνήμη τους συμπεράσματα. Ετσι, με τη δική μας βοήθεια, μαζί και με την αντικειμενική κατάσταση που χειροτερεύει και οξύνει την εκμετάλλευση, όλα αυτά σε μια πορεία μπορούν να ξεδιπλωθούν, να λειτουργήσουν ευεργετικά για την ταξική τους χειραφέτηση.

Υπάρχει αυτό που λέμε «ένα το κρατούμενο». Είναι η πρωτοπόρα στάση του ΚΚΕ, των ταξικών δυνάμεων μέσα στα εργοστάσια. Είναι - αν πάρουμε μόνο τα τελευταία 2 χρόνια - το ότι εμείς αποκαλύψαμε την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί με τα πρωτόκολλα - λάστιχο μέσα στους χώρους δουλειάς, με αφορμή την πανδημία. Εχει εμπνεύσει πολλούς εργάτες το μήνυμα της οργανωμένης απειθαρχίας, της αποφασιστικής μας στάσης απέναντι στην καταστολή, στις απολύσεις, στους εκβιασμούς της εργοδοσίας. Επιβεβαιώνονται και διευρύνονται οι αγωνιστικοί μας δεσμοί με σημαντικό τμήμα εργατών. Ανθρωποι διαφόρων πεποιθήσεων «μας παραδέχονται», λένε «μόνο οι κομμουνιστές μπαίνουν μπροστά», μας στήριξαν σε πολλές αρχαιρεσίες αν και δεν συμφωνούν με όλα όσα υποστηρίζουμε.

Είναι βέβαιο λοιπόν πως κατά κανόνα επειδή οι κομμουνιστές και ευρύτερα οι ταξικές δυνάμεις - όχι μόνο τώρα, τη συγκεκριμένη περίοδο των αρχαιρεσιών, αλλά όλο το προηγούμενο διάστημα - ήταν μπροστά στη μάχη για την υγεία, τα μέτρα ασφάλειας, το μεροκάματο, τις διεκδικήσεις και τα αιτήματα των εργατών, οπωσδήποτε και οι αρχαιρεσίες οργανώθηκαν με καλύτερους όρους, ενώ και το αποτέλεσμα ήταν θετικό.

Ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα:

• Στη Χημική Βιομηχανία, στο κλαδικό Συνδικάτο έχουμε άνοδο στη συμμετοχή (από 402 εργάτες φτάσαμε στους 503) και συνολική βελτίωση στην εκπροσώπηση και στο δευτεροβάθμιο επίπεδο, διεύρυνση των χώρων δουλειάς όπου έχει πλέον μέλη το Συνδικάτο, μεγαλύτερη συμμετοχή μεταναστών εργατών και προοπτικές για δημιουργία παραρτημάτων σε προσεχή φάση.
• Στο κλαδικό Συνδικάτο Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος έχουμε διατήρηση της συμμετοχής σε υψηλά επίπεδα (1.677 εργάτες), γεγονός θετικό, παίρνοντας υπόψη ότι αυτός ο κλάδος έχει υποστεί πολύ μεγάλες αλλαγές, δεν υπάρχουν πλέον παρά ελάχιστοι συγκεντρωμένοι χώροι παραγωγής στην Αττική και η κύρια δουλειά γίνεται στα φασονατζίδικα, όπου εργάζονται κάτω από άθλιες συνθήκες μετανάστες εργάτες, κυρίως από το Μπαγκλαντές. Αυτό προφανώς επιβάλλει και για τις δυνάμεις μας την ανάγκη ακόμη πιο συγκεκριμένης δουλειάς σε αυτό το βαριά εκμεταλλευόμενο τμήμα του προλεταριάτου, αξιοποίηση των ταλέντων που έχουν αυτοί οι εργάτες, υπερνίκηση των δυσκολιών που γεννά η διαφορετική γλώσσα.
• Στο επιχειρησιακό σωματείο του «Παπαστράτου» οι δυνάμεις μας συγκέντρωσαν 140 ψήφους από 80 στις προηγούμενες αρχαιρεσίες, κατάφεραν να εκλέξουν 3 έδρες από 2 στο ΔΣ. Οι αντίπαλοι συνδυασμοί (3 την προηγούμενη φορά) συγχωνεύτηκαν σε έναν, τάχα «υπερκομματικό», φυσικά με πυρήνα στην κατεύθυνσή του τις επιταγές της εργοδοσίας. Στο εργοστάσιο αυτό μην ξεχνάμε πως παρελαύνουν οι εκάστοτε πρωθυπουργοί για να δώσουν τα διαπιστευτήριά τους, ενώ πρόκειται για την επιχείρηση που πολύ πριν τον νόμο Χατζηδάκη εφάρμοσε το σχέδιο απορρύθμισης του εργάσιμου χρόνου, έχοντας μάλιστα προκαλέσει για αυτόν τον σκοπό και εκβιαστικό δημοψήφισμα (!) μεταξύ των εργατών.

Γεννιέται βεβαίως το ερώτημα: Αρκεί η πρωτοπόρα δράση μας ώστε αυτομάτως αυτή να μετουσιώνεται και σε αντίστοιχα καλό αποτέλεσμα όταν έρχεται η ώρα των αρχαιρεσιών; Η απάντηση είναι ότι όχι, δεν αρκεί αυτό. Είναι βεβαίως η πρώτη και απαραίτητη συνθήκη, αλλά από μόνη της δεν είναι αρκετή για να διασφαλίσει την έκβαση του αποτελέσματος. Αυτό ισχύει γιατί η μάχη είναι πολύ σκληρή, δουλεύουν όλες οι αντίπαλες πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις, ανεξάρτητα αν - ειδικά στο κλαδικό επίπεδο - επιλέγουν να συμμετάσχουν στις εκλογές, οι μηχανισμοί της εργοδοσίας, άλλες παράμετροι. Δηλαδή, παρά τη μαχητική μας στάση σε όλους τους κλάδους, επιβεβαιώνεται ότι απαιτούνται και πολύ καλή παρακολούθηση των εξελίξεων, διαμόρφωση κατάλληλων επιχειρημάτων που να στηρίζουν το συνολικό μας υπόβαθρο και να βοηθούν τους εργάτες με απλό λαϊκό και άμεσο τρόπο να καταλαβαίνουν τι υποστηρίζει η κάθε δύναμη και γιατί έχουν συμφέρον να έρθουν μαζί μας, η αξιοποίηση και της τελευταίας χαραμάδας, που δεν πρέπει να υποτιμάται, αλλά, αντίθετα, με ισχυρή οργανωτική δουλειά να αξιοποιείται και να πολλαπλασιάζει τη δυναμική μας.

Ορισμένα πιο συγκεκριμένα στοιχεία της δουλειάς μας εδώ:

• Χρειάζεται στενή παρακολούθηση των επιχειρημάτων, της κατεύθυνσης, των αποχρώσεων που έχουν οι αντίπαλες δυνάμεις. Οσο ισχύει ότι στη γενική γραμμή πλεύσης έχουν στρατηγική συναντίληψη, άλλο τόσο ισχύει πως μια γενική ρετσέτα του τύπου «οι δυνάμεις του εργοδοτικού συνδικαλισμού», που τους τσουβαλιάζει όλους χωρίς εύστοχη ανάλυση, συνήθως δεν είναι πειστική. Χρειάζεται π.χ. να αποδείξεις γιατί η γραμμή «να μη φύγει το Δ από τη ΔΕΗ», που λάνσαραν οι δυνάμεις ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΚΕ στη ΓΕΝΟΠ, είναι συμβιβαστική, ότι κρύβει την αιτία που η ΔΕΗ έχει φτάσει σε αυτήν την κατάσταση, ότι δεν δίνει προοπτική και δύναμη στους εργάτες. Αρα, δεν αρκούν οι γενικοί χαρακτηρισμοί, που στη γενίκευσή τους μπορεί να είναι βασικά σωστοί, όμως σε συνθήκες που το «μικρότερο κακό» είναι πολύ ισχυρή τάση στη συνείδηση των εργατών, απαιτείται πιο πολλή προσπάθεια και πειθώ, που θα δείχνει πως πρόκειται τελικά για το «ίδιο και μεγαλύτερο κακό».
• Χρειάζεται μέσα σε κάθε χώρο δουλειάς να μην αφήνουμε τίποτα να «πέσει κάτω». Το κάθε θέμα που γεννά συζητήσεις μέσα στους εργάτες, η κάθε εξαγγελία της εργοδοσίας, η κάθε τοποθέτηση των πολιτικών και συνδικαλιστικών δυνάμεων, είναι αφορμή για ουσιαστική και ζωντανή παρέμβαση, για διαμόρφωση προϋποθέσεων αγωνιστικών διεργασιών, όπου αγωνιστική ανάταση δεν είναι μόνο π.χ. η απεργιακή μορφή αλλά και όλη η προετοιμασία, η συνέλευση, η συγκέντρωση υπογραφών, η ανακοίνωση, η κοπιαστική δουλειά σε κάθε τμήμα της παραγωγής, που προετοιμάζει το επόμενο βήμα.
• Χρειάζεται ζωντάνια, πολυμορφία και μεράκι η παρέμβασή μας. Το κλασικό στιλ, βγάζουμε μια πολυσέλιδη διακήρυξη που δεν αφήνουμε κανένα θέμα που να μην το βάλουμε μέσα, ή το αντίθετο, οι «τηλεγραφικές» ανακοινώσεις, που δεν έχουν στίγμα και πυξίδα, δεν είναι καλός σύμβουλος. Αρα, χρειάζεται μελέτη κάθε χώρου, σταθερότητα στον γενικό άξονα της γραμμής μας, αλλά και μέριμνα, όπως αν απευθυνόμαστε σε χώρο με πιο πολλούς νέους εργάτες, σε εργολαβικούς, σε γυναίκες, σε μετανάστες. Σε ένα εργοστάσιο όπου οι δυνάμεις μας διαπίστωσαν πως στο μεγαλύτερο τμήμα της παραγωγής υπήρχαν νέες ηλικίες και άγνοια ακόμα και για τα στοιχειώδη, ξεκίνησαν από τα πιο απλά: Τι είναι το σωματείο, πώς ιδρύθηκε, ποιες αντιλήψεις συγκρούονται μέσα σε αυτό και ποιο είναι το συμφέρον των εργατών. Προσπάθησαν δηλαδή να μπουν στη θέση αυτού που διαβάζει την ανακοίνωση ή ακούει μια ομιλία, και το αποτέλεσμα ήταν ευεργετικό. Ταυτόχρονα αξιοποίησαν εφημερίδες τοίχου, σκίτσα, σύντομα σχόλια, που βοηθούσαν τον συνομιλητή μας να προβληματιστεί, να σκεφτεί.

Υπάρχει επιπλέον το εξής ζήτημα: Παίρνοντας μόνο τα βασικά κλαδικά συνδικάτα της Βιομηχανίας στην Αττική, το τελευταίο εξάμηνο έχουν συμμετάσχει στις αρχαιρεσίες περίπου 8.800 εργάτες. Σε αυτές τις συνθήκες και με όλες τις γνωστές δυσκολίες. Αρα, οι Κομματικές Ομάδες των συνδικάτων δεν μπορεί πλέον να οργανώνουν και να σχεδιάζουν σαν να μην έχει συμβεί αυτό, περιορίζοντας το εύρος των δραστήριων εργατών σε έναν περιορισμένο αριθμό, κάτω από τις υπαρκτές δυνατότητες. Δεν μπορεί να μην υπάρχει τολμηρό σχέδιο παραρτημάτων, ίδρυσης επιχειρησιακών σωματείων, σωματειακών επιτροπών, ή έστω μιας ομάδας πρωτοπόρων εργατών σε έναν χώρο η οποία θα κάνει την αρχή. Δεν μπορεί να μην υπάρχει ένα πλήθος πολύμορφων δραστηριοτήτων που να αγκαλιάζουν τους εργάτες από πολλές μεριές, να συμβάλλουν στη διεύρυνση των ενδιαφερόντων τους. Είναι τάχα τυχαίο πως μόλις πριν λίγες μέρες η εκδήλωση αλληλεγγύης για τα παιδιά από ένα κλαδικό συνδικάτο συγκέντρωσε εκατοντάδες ανθρώπους; Και, ταυτόχρονα, δεν αποτελεί πρόβλημα ότι άλλα σωματεία δεν πήραν αντίστοιχες πρωτοβουλίες;

Αυτή η διευρυνόμενη βάση εργατών που μας στηρίζουν είναι μια δύναμη πυρός που πρέπει να ενθαρρυνθεί να μπει ακόμα πιο πολύ στο προσκήνιο της πάλης. Μπροστά μας είναι μεγάλες μάχες, δεν περισσεύει κανείς. Ταυτόχρονα, μπροστά μας είναι η εξής πρόκληση: Να καταφέρουμε την πιο στενή επαφή με τους εργάτες που λένε «στο σωματείο είμαι με τους κομμουνιστές» και την ίδια στιγμή δεν συμβαδίζουν οι γενικότερες επιλογές τους με αυτό το βήμα. Το θέμα δεν είναι στενά εκλογικό, αλλά πιο βαθύ: Αφορά την ανάγκη πιο ουσιαστικής χειραφέτησης αυτού καταρχήν του πιο ανήσυχου και πρωτοπόρου τμήματος εργατών από την κυρίαρχη ιδεολογία, και συμπόρευσής του με το ΚΚΕ. Εδώ βεβαίως κρινόμαστε και έχουμε σημαντικά θετικά δείγματα, που μπορούν να πολλαπλασιαστούν δραστικά.