Συγχωρέστε με, δεν έχω συνηθίσει να μιλώ σε τόσο πλατύ ακροατήριο, μιλώ μόνο μέσα από την τέχνη μου και με λόγια άλλων. Παρ' όλα αυτά, αφού μου ζητήθηκε, έγραψα κάποια πράγματα που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε την ιδιαιτερότητα της δουλειάς μας και τα πάθη μας. Είμαι ηθοποιός πάνω από 30 χρόνια και βιοπορίζομαι αποκλειστικά από αυτό το επάγγελμα. Οι νεότεροι συνάδελφοί μου θα νομίζουν ότι αυτό το χρησιμοποιώ σαρκαστικά, ότι βιοπορίζομαι, όμως όχι. Εγώ έζησα σε εποχές που αυτό το επάγγελμα ήταν επάγγελμα και όχι χόμπι.

Τα δεινά μας ξεκινούν αμέσως αμέσως από την εκπαίδευση, από το καθεστώς που επικρατεί αυτήν τη στιγμή. Με δραματικές σχολές σε αμφισβήτηση, αδιαβάθμητες αφού δεν ανήκουν στο υπουργείο Παιδείας αλλά στο υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο δεν μπορεί να δώσει διπλώματα. Ετσι βγάζουν ουσιαστικά ανειδίκευτους εργάτες που συμβάλλουν στην ανεργία του χώρου.

Σύντομα θα σας πω ότι ήδη συζητούν να σύρουν τους απόφοιτους μετά το '93 να καλύψουν το τέταρτο έτος σπουδών προκειμένου να τους δώσουν τα πτυχία. Παράλληλα, κοντεύουμε δεκαετία που δεν έχουμε Σύμβαση Εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι οι ηθοποιοί που δεν δραστηριοποιούνται σε κρατικά θέατρα, στη μεγάλη τους πλειονότητα, συμβιβάζονται με το καθεστώς των ποσοστών ή της ωρομισθίας. Για πρόβες βέβαια δεν το συζητάμε.

Διδάσκω χρόνια σε δραματικές σχολές και το φέρω βαρέως που παραδίδουμε στους νεότερους συναδέλφους αυτό το χάος. Τα τελευταία δύο χρόνια, όπως όλοι γνωρίζουμε, μας τσάκισαν, ειδικά εμάς τους καλλιτέχνες και καλλιτεχνικά και οικονομικά, όμως είναι περισσότερο από σαφές ότι τόνωσαν τη συλλογική και τη συνδικαλιστική μας συνείδηση. Το σωματείο μας ενδυναμώθηκε. Πολλοί ηθοποιοί αποφάσισαν να συνταχθούν στις γραμμές του, κυρίως νεότεροι συνάδελφοι που αν καταφέρουμε να τους κρατήσουμε θα δώσουν νέα δυναμική στις διεκδικήσεις μας.

Τα δύο αυτά χρόνια διεκδικήσαμε και εν πολλοίς κερδίσαμε την επιβίωσή μας με επιδόματα που μας ελέησε η πολιτεία. Σημαντικό αλλά δεν μας φτάνει. Τώρα είναι ώρα να διεκδικήσουμε τα ουσιαστικά που θα αποτελέσουν τη βάση της εξέλιξής μας. Αυτό θέλω να πιστεύω ότι έχει γίνει κατανοητό από όλους μας.

Ως καλλιτέχνης συμμετέχω ενεργά σε τρία συγγενή σωματεία: Των ηθοποιών, των τραγουδιστών και των μεταγλωττιστών. Παντού υπάρχουν αναμοχλεύσεις, διεκδικήσεις που την ίδια στιγμή από όπου κι αν εξυπηρετηθούν δεν θα μπορέσουν να καλύψουν ούτε την αύξηση του πληθωρισμού.

Είναι σαφές ότι ζούμε ιστορικές στιγμές. Δεν πρέπει να ολιγωρήσουμε. Εχουμε να κερδίσουμε ένα στοίχημα και τώρα είναι η χρυσή μας ευκαιρία. Πρέπει να ξαναχτίσουμε εργασιακή συνείδηση που μας τη στέρησε η καταβαράθρωση κάθε είδους δικαιώματος.

Παράλληλα, είναι η ώρα να χτίσουμε καλλιτεχνική συνείδηση. Η τέχνη μας και κάθε είδους Τέχνη δεν μπορούν να ορίζονται από την άρχουσα τάξη ή την κυρίαρχη ιδεολογία. Τα ιδρύματα πολιτισμού, η πολιτιστική μας βιομηχανία και όσοι έχουν αρθεί - συρθεί καλύτερα - σε θέσεις εξουσίας μοιράζουν πιστοποιητικά μετριότητας κατά βούληση. Κανείς πια αβοήθητος, με αξιοπρεπείς όρους εργασίας, οικονομικούς ή άλλους.

Ο χώρος της Τέχνης, η κοινωνία μας γενικότερα, κλυδωνίζεται από κινήματα όπως το metoo και χώροι που μαστίζονται από την ανήθικη άσκηση της εξουσίας, όπως ο δικός μας, οφείλουν να ορθώσουν το καλλιτεχνικό, δηλαδή το ηθικό τους ανάστημα. Ο πολιτισμός δεν πρέπει να ηττηθεί.