Μερίδιο σε μπίζνες δισεκατομμυρίων διεκδικούν ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι και στην Ελλάδα, κυρίως των Μεταφορών και της Ενέργειας, στο έδαφος των σφοδρών ανταγωνισμών για τις πηγές, την αγορά, τους διαδρόμους και τρόπους μεταφοράς της Ενέργειας, που περνούν σε άλλη φάση με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος και η «ανάγκη» των ευρωενωσιακών μονοπωλίων για ενεργειακή ασφάλεια και πιο γρήγορη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο βρήκαν προετοιμασμένους τους Ελληνες εφοπλιστές, οι οποίοι «κινητοποιήθηκαν» έγκαιρα από την οσμή του χρήματος που αναδίδουν οι ανταγωνισμοί. Τα νέα δεδομένα, μάλιστα, τους κάνουν να τρίβουν τα χέρια τους για τις ευκαιρίες που ξανοίγονται μπροστά τους από τη μεταφορά LNG (υγροποιημένο φυσικό αέριο).

Από το 2016, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τότε που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πηγαινοερχόταν στην Αμερική για λογαριασμό του εγχώριου κεφαλαίου, οι Ελληνες εφοπλιστές είχαν εξασφαλίσει την πρωτιά στη μεταφορά φορτίων αμερικανικού LNG σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Τα περισσότερα φορτία μετέφερε ο όμιλος Αγγελικούση (39 φορτία μόνο το 2018, σύμφωνα με το «Bloomberg») και ακολουθούν η «GasLog» και «GasLog Partners», με 37 φορτία, ο όμιλος Τσάκου κ.λπ.

Ποια είναι τα καινούργια στοιχεία που μετατρέπουν τον πόλεμο και την καταστροφή σε ευκαιρία για τους επιχειρηματικούς κολοσσούς, ανάμεσά τους και τις μεγαλύτερες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες;

• Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια ανάλυση για το LNG από τη «Shell», το παγκόσμιο εμπόριο LNG αυξήθηκε κατά 6% και συγκεκριμένα σε 380 εκατομμύρια τόνους το 2021. Ο κύριος «συνεταίρος» των εφοπλιστών, δηλαδή οι ΗΠΑ, «ηγήθηκαν της αύξησης των εξαγωγών με ετήσιο ρυθμό 24 εκατομμυρίων τόνων. Επιπλέον, αναμένεται να γίνουν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στον κόσμο το 2022 (...) Συνολικά, η παγκόσμια ζήτηση LNG αναμένεται να υπερβεί τους 700 εκατομμύρια τόνους ετησίως έως το 2040, αύξηση δηλαδή κατά 90% σε σχέση με τη ζήτηση το 2021. Το LNG αναμένεται να παίξει βασικό ρόλο για την περαιτέρω χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας». Πρόκειται για εκτιμήσεις της αγοράς που προμηνύουν χρυσές δουλειές για τους ναυτιλιακούς ομίλους, με τον ελληνόκτητο στόλο να διεκδικεί αυξημένο μερίδιο.
• Στις 16 Μάρτη η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι εξουσιοδότησε τη «Cheniere Energy» να αυξήσει τις εξαγωγές φορτίων LNG από τους σταθμούς της, «προκειμένου να ενισχυθεί η Ευρώπη». Οι κύριοι μεταφορείς LNG από τους σταθμούς της εν λόγω εταιρείας είναι οι εταιρείες των ομίλων Λιβανού, Μαρινάκη, ενώ τον περασμένο Νοέμβρη φέρεται να ναύλωσε και ένα πλοίο του ομίλου Προκοπίου.

Υπενθυμίζεται ότι οι Ελληνες εφοπλιστές διαθέτουν ήδη τον μεγαλύτερο σε αξία στόλο από LNG carriers, ύψους 19,1 δισ. δολάρια, ενώ σύμφωνα με νεότερα στοιχεία του οίκου δεδομένων VesselsValue για το 2021, παρήγγειλαν άλλα 18 πλοία LNG, συνολικής αξίας 3,63 δισ. δολαρίων και 14 πλοία LPG (υγραερίου) αξίας 823 εκατ. δολαρίων, το σύνολο κοντά 4 δισ. δολάρια.

«Πρόκειται για εκρηκτική αύξηση», σημειώνεται, καθώς «οι αριθμοί αυτοί κατατάσσουν τους Ελληνες στην πρώτη θέση της λίστας των εφοπλιστών με τις μεγαλύτερες επενδύσεις στους κλάδους των gas carriers, σε παγκόσμιο επίπεδο, διαδραματίζοντας, παράλληλα, πρωταγωνιστικό ρόλο».

Ετοιμάζονται δηλαδή να πέσουν με τα μούτρα στο «ψητό» της μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου από όλες τις αγορές. Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι ο όμιλος Αγγελικούση έχει δημιουργήσει κοινοπραξία με τη «Nakilat» του Κατάρ (συμμετέχει με 40%) και παράλληλα «τρέχουν» ναυπηγικό πρόγραμμα τεσσάρων πλοίων LNG carriers στη Νότια Κορέα. Το Κατάρ υλοποιεί - όπως αναφέρει ο ναυτιλιακός Τύπος - «γιγαντιαίο project, ύψους σχεδόν 30 δισ. δολαρίων, με στόχο να αυξήσει τις εξαγωγές και να περιορίσει στο ελάχιστο τον ανταγωνισμό».

Το σχέδιο μετατροπής της χώρας σε ενεργειακό κόμβο και «πύλη εισόδου» του LNG στην Ευρώπη αποτυπώνεται και στα διάφορα «project» που «τρέχουν» αυτή την περίοδο με πρωταγωνιστές τους εφοπλιστές, για την αποθήκευση υγροποιημένου φυσικού αερίου - και όχι μόνο. Ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:

• Στο έργο του πλωτού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη συμμετέχει η εταιρεία «GasLog», του ομίλου Λιβανού.
• Σε πλήρη εξέλιξη είναι το «mega project» - αντίστοιχο με αυτό στην Αλεξανδρούπολη - για πλωτή δεξαμενή υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) της «Motor Oil» (όμιλος Βαρδινογιάννη) στους Αγίους Θεοδώρους. Η επένδυση εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 370 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα ξεκίνησε από το 2018 και η λειτουργία της δεξαμενής σχεδιάζεται για το τέλος του 2023. Στόχος, όπως αναφέρεται, είναι ο σταθμός αυτός να γίνει η «νότια ενεργειακή πύλη» της χώρας, με παράλληλη λειτουργία ενός συστήματος αγωγών που θα καλύπτουν τόσο την Πελοπόννησο όσο και τερματικά λιμάνια, εξυπηρετώντας μεγάλα πλοία μεταφοράς LNG, με «συμβολή στην ενεργειακή κάλυψη των Βαλκανίων και από εκεί και πέρα της Ευρώπης».
• Στις 3 Μάρτη αδειοδοτήθηκε ο πλωτός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου στο λιμάνι του Βόλου, υπό τον τίτλο «ΑΡΓΩ». Το έργο έχει αναλάβει η «Μediterranean Gas», μέτοχοι της οποίας «έχουν επενδύσεις και στη ναυτιλία», ενώ συνεργάζεται ήδη με την αμερικανική «ExxonMobil» για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ελλάδα, «μέσω αποκλειστικής συμφωνίας δεκαετούς προμήθειας». Στόχος της είναι, όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα τους, να μετατρέψει το λιμάνι του Βόλου σε «διεθνή κόμβο ενεργειακής προμήθειας».
• Τον Δεκέμβρη του 2021 και τον Φλεβάρη του 2022 αδειοδοτήθηκαν από τη ΡΑΕ συνολικά τρία «projects» για πλωτούς σταθμούς αποθήκευσης LNG και Bio-LNG, ικανότητας παραγωγής Ενέργειας μεταξύ 50 MW και 200 MW, στη Χίο, στην Κω και τη Λέσβο, για λογαριασμό της εταιρείας «Blue Sea Power».
• Η «Maran Gas» του ομίλου Αγγελικούση, πέρα από το γεγονός ότι διαθέτει πλέον 50 πλοία μεταφοράς LNG, είναι ιδιοκτήτρια και μίας πλωτής δεξαμενής αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου FSRU, 173.400 κυβικών μέτρων, με κόστος πάνω από 300 εκατ. ευρώ.
• Πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει σχέδιο για την ανάπτυξη αυτόνομης υποδομής FSRU στη Θεσσαλονίκη από την «Elpedison», κοντά στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής.
• Ο εφοπλιστής Προκοπίου, που πήρε και τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, σχεδιάζει τη δημιουργία πλωτής μονάδας υγροποιημένου φυσικού αερίου μαζί με σταθμό ηλεκτροπαραγωγής. Ο όμιλος διαθέτει 13 πλοία LNG, αναμένεται να παραλάβει άλλα δύο, ενώ μεταξύ των πλοίων είναι δύο που μπορούν να λειτουργούν και ως FSRU.
• Σε εξέλιξη είναι το ευρωπαϊκό συγχρηματοδοτούμενο έργο «Poseidon Med II», που ξεκίνησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνη του 2015. Αφορά τη δημιουργία του ρυθμιστικού πλαισίου για τον ανεφοδιασμό LNG από ελληνικά λιμάνια και ήδη έχουν προκριθεί Πειραιάς, Πάτρα, Ηράκλειο, Ηγουμενίτσα, ενώ έχουν συμπεριλάβει και το λιμάνι της Λεμεσού. Στόχος είναι η δημιουργία υποδομών στα λιμάνια αυτά για να ανεφοδιάζονται πλοία που καίνε ως καύσιμο LNG.

Στη βάση όλων των παραπάνω είναι οι συμφωνίες που κλείνουν οι κυβερνήσεις και οι νόμοι που ψηφίζουν με την αγαστή συνεργασία όλων των αστικών κομμάτων, καθώς είναι κοινή η στρατηγική τους για τη μετατροπή της χώρας σε ενεργειακό κόμβο.

Η σημερινή κυβέρνηση παρέλαβε στρωμένο έδαφος από τον ΣΥΡΙΖΑ, που «έτρεξε» όσο κανείς τον σχεδιασμό του κεφαλαίου να μπει η χώρα γερά στο ενεργειακό παιχνίδι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον λαό, από τους κινδύνους της εμπλοκής σε αδυσώπητους ανταγωνισμούς.

Χαρακτηριστικές ως προς αυτό είναι οι εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά, όπου ο σχεδιασμός της συνεκμετάλλευσης αναθερμαίνεται, σε βάρος κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, όπως έδειξαν η συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν και οι κατοπινές δηλώσεις Παναγιωτόπουλου - Ακάρ από τη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, την περασμένη Τετάρτη.

Η σύμπλευση όλων των αστικών κομμάτων σ' αυτόν τον σχεδιασμό για τα κέρδη των ομίλων είναι εκκωφαντική και αποτυπώθηκε στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ελληνική συμμετοχή.

Λίγες μέρες μετά, ο πρωθυπουργός περιέγραφε το σχέδιο σε συνέντευξή του στον «Alpha»: «Θα χρειαστούμε φυσικό αέριο. Το ερώτημα είναι από πού θα το βρούμε. Θα μειώσουμε την εξάρτησή μας από το ρωσικό φυσικό αέριο. Πώς θα το κάνουμε αυτό; Με περισσότερο φυσικό αέριο το οποίο θα εισάγουμε μέσα από πλοία, το λεγόμενο LNG.

Πώς θα φτάσει αυτό το αέριο μέσα στο ελληνικό σύστημα; Με σταθμούς επαναεριοποίησης του φυσικού αερίου, όπως αυτός ο οποίος δρομολογείται, παραδείγματος χάρη, στην Αλεξανδρούπολη. Υπάρχουν και άλλα σχέδια, από άλλους σημαντικούς Ελληνες επιχειρηματίες, για νέους τέτοιους σταθμούς. Κατά συνέπεια αυτή είναι η διαδρομή την οποία πρέπει να ακολουθήσουμε και έχουμε τη δυνατότητα να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία και να κάνουμε την Ελλάδα ενεργειακό κόμβο».

Σχεδόν έξι χρόνια πίσω, ο Γ. Σταθάκης, τότε υπουργός Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, δήλωνε από τις ΗΠΑ όπου βρισκόταν στις 12 Δεκέμβρη 2016: «Η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο ενεργειακών διαδρόμων. Ο ένας διατρέχει τη ΝΑ Μεσόγειο και ο δεύτερος διατρέχει τη ΝΑ Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι στο κέντρο αυτών των δύο και άρα υπάρχουν οι συνθήκες να εξελιχθεί σε ενεργειακό κόμβο, που θα συμβάλει στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης, μέσω της διαφοροποίησης των οδών ενεργειακού εφοδιασμού της. Στην κατεύθυνση αυτή δουλεύουμε».

Αυτά τα σχέδια επιταχύνονται τώρα με τον πόλεμο στην Ουκρανία, τροφοδοτώντας τις προσδοκίες μεγάλων ομίλων για αύξηση της κερδοφορίας τους, με τη στήριξη κρατικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων και διευκολύνσεων.

Οσο για τους εργαζόμενους στεριάς και θάλασσας, τα λαϊκά στρώματα, όλα αυτά τα «project» του κεφαλαίου τα πληρώνουν πολύ ακριβά, με διαρκή και άγρια φοροληστεία, τσάκισμα των δικαιωμάτων και ένταση της εκμετάλλευσης, βάθεμα της ενεργειακής φτώχειας. Αλλά και με τις συνέπειες του ιμπεριαλιστικού πολέμου, κι ενώ βλέπουν το «μάτι του κυκλώνα» των ανταγωνισμών να έρχεται όλο και πιο κοντά...