Ο καπιταλισμός δεν δαμάζεται ούτε εξανθρωπίζεται

Αρης Σαραφιανός, επίκουρος καθηγητής Ευρωπαϊκής Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Τρίτη 22 Μάρτη 2022

Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχθηκα την πρόσκληση για τη σημερινή συγκέντρωση. Με το ΚΚΕ συμπορεύομαι μαζί με τους συναδέλφους μου στο ψηφοδέλτιο της ΔΗΠΑΚ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και με τους φοιτητές μας.

Γιατί ΚΚΕ; Γιατί το Κόμμα αναπαριστά, με αμείωτη διαύγεια και ακριβείς ερμηνείες, όλη την ωμότητα της πραγματικότητας του καπιταλισμού σήμερα, χωρίς ταχυδακτυλουργίες, εξυπνάδες ή λαθροχειρίες. Συνάμα βλέπει μακριά, έξω από το ολοένα και ασφυκτικότερο κουτί του καπιταλισμού.

Γιατί το Κόμμα πρωτοστατεί στον αγώνα ενάντια σε όλες τις μόνιμες πια χρεοκοπίες και κρίσεις των κοινωνιών μας - οικονομικές, υγειονομικές, εκπαιδευτικές, ιμπεριαλιστικές και πάλι σήμερα - και καταδεικνύει ότι αυτές δεν είναι ακριβώς μία ανωμαλία στον καπιταλισμό αλλά η κανονική του κατάσταση, το κανονικό πρόσωπο της βίας, της ανισότητας, του πολέμου.

Γιατί είναι κόμμα με όλη τη σημασία του όρου. Αρκεί να κοιτάξτε τι έχει απέναντί του - άλλα κόμματα-καρτέλ από αρπακτικά συμφέροντα, φάμπρικες καιροσκοπισμού, αυτοεξυπηρέτησης και μικροπρέπειας. Και ας σκεφτούμε όλοι σε πόσο ανώτερο επίπεδο δουλεύουν στο ΚΚΕ και στα διάφορα επιστημονικά και συνδικαλιστικά του τμήματα. Θα ήθελα να σταθώ σε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα από τον χώρο μου - τον Πολιτισμό, την Ιστορία και την Τέχνη.

Εκανα πρόσφατα το ταξίδι από τα Γιάννενα στις Πρέσπες μέσω Κόνιτσας, Σαραντάπορου, Θεοτόκου, Φλώρινας και Καλλιθέας. Η διαδρομή είναι κατάσπαρτη με πρόσφατα μνημεία, γλυπτά, πόστερ και μουσεία, σε σημαδιακά τοπόσημα για την Ιστορία της ταξικής πάλης σε αυτήν τη χώρα. Σήματα από το παρελθόν στο παρόν, τα οποία μέσα σε ελάχιστο χρόνο η δουλειά των εθελοντών συντρόφων του Κόμματος κατάφερε να στήσει. Δεν έμεινα μόνον κατάπληκτος αλλά ξαναέμαθα. Στην Καλλιθέα, ειδικά, είδα το Μουσείο της δράσης του ΔΣΕ στις Πρέσπες. Η παρακάτω εικόνα τα λέει όλα: Το ρημαγμένο σχολείο της κοινότητας στη μία πλευρά του κήπου, με πεταμένους στα σκαλιά και τα πατώματα τους σχολικούς χάρτες, τα αρχεία και τα βιβλία, και ακριβώς αντικριστά το γεροδεμένο και ξαναστημένο στα πόδια του ανακαινισμένο νηπιαγωγείο του χωριού που έγινε το Μουσείο του ΔΣΕ. Από τη μία εγκατάλειψη, λήθη και καιροσκοπισμός του αστικού κράτους - όλα τεκμήρια μιας δικαιολογημένης μάλλον ντροπής για τον ίδιο του τον εαυτό και τους μηχανισμούς του - και, από την άλλη, φροντίδα, αξιοπρέπεια και περηφάνια για τα επίκαιρα οράματα των προσωρινά ηττημένων. Σε αυτήν τη σύγκρουση κτιρίων και υποδομών στην Καλλιθέα μου φανερώθηκε ξανά με τον πιο υλικό και επιστημονικό τρόπο ποιος είχε και έχει το δίκιο με το μέρος του - ποιος ήταν και θα παραμείνει στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, με τη ζωή κι όχι ενάντιά της.

Λίγο νοτιότερα, με το μνημείο του Μέμου Μακρή για τη θηριωδία της Φλώρινας, ξαναζωντανέψατε αυτό το διαρκές έγκλημα πολέμου και αποσιώπησης της ιστορίας του Εμφυλίου. Και ταυτόχρονα, στήνοντας πάνω από τον ομαδικό αυτόν τάφο των εκτελεσμένων μαχητών του ΔΣΕ το γνήσιο αντίγραφο του έργου του μεγάλου κομμουνιστή γλύπτη, ξαναθυμίσατε το μέγεθος του αντικομμουνισμού και του ιστορικού αναθεωρητισμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η εξίσωση των κομμουνιστών ελευθερωτών από τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης με τους ναζιστές εργολάβους του θανάτου έχει γίνει πια η κυρίαρχη και ντροπιαστική ιστορία της λυκοσυμμαχίας.

Αλλά δεν συμπορεύομαι με το ΚΚΕ μόνον για τις ακριβείς του διαγνώσεις ή τις ιστορικές του αναγνώσεις. Συμπορεύομαι με την αποφασιστική του πεποίθηση ότι αυτό το βαρέλι του εφιάλτη που ζούμε δεν έχει πάτο. Ο καπιταλισμός δεν δαμάζεται ούτε εξανθρωπίζεται, όπως λαθραία διατυμπανίζουν οι άλλοι χρεοκοπημένοι, ευρωαριστεροί και οι σοσιαλδημοκρατίες τους. Από αυτόν τον εφιάλτη μόνον ξυπνάς και το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που πιστεύει και διακηρύττει την επαναστατική του αποστολή. Εχει τα μάτια στυλωμένα σε μια νέα παθιασμένη ανθρωπότητα, παθιασμένη για ανώτερες επιθυμίες, για ανώτερες δυνατότητες και ανάγκες, για τον κομμουνισμό. Αυτός ο νέος και αφάνταστος κόσμος δεν μπορεί να περιμένει άλλο.

Η σκληρή ανάλυση και ο ωμός ρεαλισμός του ΚΚΕ πιθανόν να τρομάζει κάποιους από τους συνανθρώπους μας. Περισσότερο όμως τρομάζει τους γνωστούς εχθρούς του ΚΚΕ - και τους τρομάζει ειδικά η μεγάλη απόλαυση του κομμουνισμού, δηλαδή η κατάργησή τους.