Η Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ και ο επιχειρησιακός της βραχίονας, η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας, κατοχυρώθηκαν από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ και αποτελούν το εργαλείο της ιμπεριαλιστικής ΕΕ για την επιθετική εξυπηρέτηση των μονοπωλιακών συμφερόντων της, με επίκεντρο τον έλεγχο πλουτοπαραγωγικών πηγών, ενεργειακών δρόμων, κυριαρχία στις αγορές, γεωπολιτική επιρροή.

Σήμερα, βρισκόμαστε σε νέα φάση, που σηματοδοτείται από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία. Η απαράδεκτη εισβολή της Ρωσίας, η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, αλλά και η διαπάλη ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα ενισχύουν την τάση για συγκρότηση ισχυρής αυτοτελούς πολεμικής μηχανής της ΕΕ. Εδώ και χρόνια δημιουργούνται οι απαιτούμενοι μηχανισμοί προκειμένου να ανταποκριθεί στην ανάγκη των ομίλων της να μη μείνουν πίσω στον διεθνή καπιταλιστικό ανταγωνισμό. Ηδη έχουν μπει ισχυρές βάσεις και ο σχεδιασμός επιχειρείται να αναπτυχθεί παραπέρα εν μέσω αντιθέσεων, δεν έχει καταληχθεί ποια τελικά κράτη - μέλη και σε ποιο βαθμό θα τον υλοποιήσουν, ποια κράτη - μέλη θα διαφοροποιηθούν προσβλέποντας περισσότερο στο ΝΑΤΟ.

Βεβαίως, 22 κράτη - μέλη της ΕΕ είναι και μέλη του ΝΑΤΟ, ενώ από τα υπόλοιπα τα 4 είναι ενταγμένα στον ΝΑΤΟικό προθάλαμο «Συνεταιρισμός για την ειρήνη». Με τη σύμπραξη της ΕΕ αναπτύχθηκε το ΝΑΤΟικό σχέδιο για τους «Πολυεθνικούς Σχηματισμούς Μάχης» στις Βαλτικές χώρες, στην Πολωνία, και με τις πρόσφατες αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ σε Ρουμανία, Βουλγαρία, Σλοβακία και Ουγγαρία, παίζοντας κεντρικό ρόλο στην ευρωατλαντική περικύκλωση της Ρωσίας. Στην έκθεση της ΚΕΠΠΑ για το 2021 σημειώνεται η ανάγκη «φυσικής παρουσίας της ΕΕ στην περιοχή της Ανατολικής Γειτονίας», σε χώρες - μη μέλη της ΕΕ, όπως η Ουκρανία...

Οι σχέσεις ΕΕ - ΝΑΤΟ έχουν αντιφατικά στοιχεία. Από τη μία εκτιμάται η ανάγκη συνεργασίας απέναντι στους «κοινούς στρατηγικούς αντιπάλους», όπως η Ρωσία και η Κίνα, από την άλλη εκφράζονται οι αντιθέσεις ανάμεσα στα συμφέροντα των μονοπωλίων, η διαφοροποίηση της ΕΕ και κρατών - μελών της, με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ. Στο έδαφος αυτό η ΕΕ επιδιώκει να αποκτήσει και δικές της στρατιωτικές δυνατότητες, ώστε να μπορεί να αναπτύσσει αυτοτελή δράση, για την προώθηση των συμφερόντων των μονοπωλίων της εκεί όπου διεξάγεται π.χ. η διαπάλη ΗΠΑ - Κίνας: Στον Ινδο-Ειρηνικό, αλλά και στην Αραβική Χερσόνησο, στον Περσικό Κόλπο, στην Υποσαχάρια Αφρική και σε άλλες περιοχές.

Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας δημιουργείται το πλαίσιο που επιτρέπει την ένταση της στρατιωτικοποίησης της ΕΕ, τον πολλαπλασιασμό των στρατιωτικών μηχανισμών, τη διεξαγωγή αυτοτελών ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων ανά την υφήλιο για τα συμφέροντά της, χωρίς την ανάγκη κοινής συμφωνίας όλων των κυβερνήσεων των κρατών - μελών, τον λεγόμενο «μηχανισμό διαρθρωμένης συνεργασίας».

Με την «Παγκόσμια Στρατηγική» της ΕΕ, το 2016, ενισχύεται αποφασιστικά το πλαίσιο διεξαγωγής των ιμπεριαλιστικών της επεμβάσεων, με κατευθύνσεις για χρήση όλων των μέσων: Στρατιωτικά και αστυνομικά, δικαστικά, εμπορικά, «αναπτυξιακά κονδύλια», «επίκληση ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Στην έκθεση εφαρμογής της ΚΕΠΠΑ που εγκρίθηκε τον Γενάρη του 2020, θεμελιώνεται η «ικανότητα της Ενωσης να ενεργεί μόνη της όταν διακυβεύονται τα συμφέροντά της», θέτει νέους τομείς, όπως την ανάπτυξη στρατιωτικής τεχνολογίας, αξιοποίηση Τεχνητής Νοημοσύνης, ρομποτικής, μέσω και του «Ευρωπαϊκού Ταμείου Αμυνας» ύψους 5 δισ. ευρώ ετησίως, αλλά και ενίσχυση της «στρατιωτικής αυτονομίας» της ΕΕ με την ικανότητα «ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων στην περιφέρεια της ΕΕ», λαμβάνοντας υπόψη, όπως αναφέρεται σε αποφάσεις της, την «εμφάνιση αυταρχικών ηγετών, βίαιων μη κρατικών παραγόντων και λαϊκών διαδηλώσεων διαμαρτυρίας». Αυτή είναι η λεγόμενη «ολιστική» αντίληψη των στόχων της ΕΕ: Συμμετοχή στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς με ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, αλλά πάνω απ' όλα τσάκισμα της εργατικής τάξης και του κινήματός της τόσο μέσα στην ΕΕ, όσο και έξω από αυτήν.

Γι' αυτόν τον στόχο η ΕΕ έχει πλέον στα χέρια της μία γιγάντια «εργαλειοθήκη»: Διατηρεί 18 πολιτικο-στρατιωτικές αποστολές ανά την υφήλιο. Εχει συγκροτηθεί Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO) με συμμετοχή 25 από τα 27 κράτη - μέλη, με πάνω από 40 σχηματισμούς, ενώ έχουν διασυνδεθεί στα πλαίσιά της και το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ, η Βρετανία, ο Καναδάς. Επιμέρους στρατιωτικές συμμαχίες στο περιθώριο της ΕΕ, όπως η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Επεμβάσεων, με επικεφαλής τη Γαλλία, ή το Κοινό Εκστρατευτικό Σώμα (JEF) με τη συμμετοχή χωρών της Βόρειας Ευρώπης, της Σκανδιναβίας, με επικεφαλής τη Μ. Βρετανία, η Νordefco και η Joint Army Command στη Σκανδιναβία. Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, συγκροτήθηκαν άλλοι 2 Σχηματισμοί Μάχης (BG) και πλέον δυνάμεις της ΕΕ έχουν αναπτυχθεί στην Πολωνία, στις Βαλτικές χώρες, στη Ρουμανία. Συγκροτήθηκε η δύναμη ταχείας επέμβασης 5.000 στρατιωτών, που αποτελεί τον πυρήνα του Ευρωστρατού.

Η λεγόμενη «Στρατηγική Πυξίδα» για τη «Στρατηγική Αυτονομία» της ΕΕ επιβάλλει νέα σκληρά χαράτσια για τους λαούς, με απαίτηση για πρόσθετο 2% του ΑΕΠ για τη στήριξη της PESCO, των στρατιωτικών αναγκών, παλιών και νέων ταμείων, όπως και ο ψευδεπίγραφος «Ευρωπαϊκός Μηχανισμός για την Ειρήνη», από τον οποίο η ΕΕ αγόρασε πολεμικό εξοπλισμό για να «συνδράμει» την Ουκρανία.

Τριάντα χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, η ΕΕ, αυτή η διακρατική καπιταλιστική ένωση αναδίδει από παντού τη μυρωδιά της σαπίλας, της εκμετάλλευσης, της φτώχειας, του ιμπεριαλιστικού πολέμου, της προσφυγιάς. Μαζί με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν διστάζουν να διαπράττουν τεράστια εγκλήματα κατά των λαών, για το κέρδος των ομίλων τους, στο όνομα της «δημοκρατίας», της «ελευθερίας», με απαράδεκτα προσχήματα για «χημικά όπλα», «εθνοκάθαρση» και άλλα. Οπως η επέμβαση που διέλυσε τη Γιουγκοσλαβία πριν από 23 χρόνια, οι επεμβάσεις σε Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία, ο διαμελισμός της Λιβύης. Τα εγκλήματά τους δεν διαγράφονται από τα νέα εγκλήματα που διαπράττουν άλλοι ιμπεριαλιστές σε βάρος άλλων λαών. Αθροίζονται στις μαύρες σελίδες της Ιστορίας της ανθρωπότητας.

Η κοινωνία της πραγματικής δημοκρατίας, ειρήνης και αλληλεγγύης μπορεί να χτιστεί μόνο μεταξύ λαών όταν αποτινάξουν σε κάθε χώρα την καπιταλιστική εκμετάλλευση, κρατώντας στα χέρια τους τα κλειδιά της εξουσίας και της οικονομίας, οικοδομώντας σχέσεις αμοιβαίου οφέλους και αλληλεγγύης με αποδέσμευση από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, από κάθε ιμπεριαλιστική συμμαχία.