Πλήθος ανθρώπων της Τέχνης, δημοσιογράφων, αλλά και πολλών συντρόφων και φίλων συγκεντρώθηκε χτες στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό, σε μια εκδήλωση «Από αγάπη κι όνειρο...» που έγινε για να τιμήσουμε τη μνήμη και το καλλιτεχνικό έργο της αγαπημένης μας συντρόφισσας Σοφίας Αδαμίδου, η οποία «έφυγε» από κοντά μας πριν από έναν χρόνο.

Στην εκδήλωση, που διοργάνωσαν ο «Ριζοσπάστης» και το Τμήμα Πολιτισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, παραβρέθηκε πολυμελής αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Δημήτρη Κουτσούμπα.

Παραβρέθηκαν επίσης ο αδελφός της, Μυρώδης, καθώς και μέλη της οικογένειάς της. Ακόμα, παραβρέθηκε αντιπροσωπεία της Κομματικής Οργάνωσης Κοζάνης του ΚΚΕ.

Στον χώρο του αιθρίου της ΚΕ, όπου έγινε η εκδήλωση, είχε στηθεί έκθεση με εικαστικά έργα της Σοφίας, ενώ στους παραβρισκόμενους μοιράστηκε έντυπο με το πρόγραμμα της εκδήλωσης και την εργογραφία της.

Ανοίγοντας την εκδήλωση ο Γιώργος Ελταχήρ, Γραμματέας της ΚΟΒ «Ριζοσπάστη» και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής της εφημερίδας, σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «ο αιφνίδιος θάνατός της πριν από έναν χρόνο, στις 12 Ιούνη του 2021, δεν μας επέτρεψε να τιμήσουμε την Σοφία όπως θα θέλαμε. Γι' αυτό σήμερα θεωρούμε ότι εκπληρώνουμε ένα χρέος, προβάλλοντας μέσα από τα δικά της έργα την καλλιτεχνική της προσφορά και διαδρομή. Μια διαδρομή που είναι βέβαια άρρηκτα δεμένη και καθορίστηκε από την επιλογή της να ενταχθεί στο Κομμουνιστικό Κόμμα από τα φοιτητικά της χρόνια και να το υπηρετήσει μέχρι το τέλος της ζωής της».

Ο Γ. Ελταχήρ στάθηκε επίσης «σ' αυτό που χαρακτήριζε την Σοφία για περισσότερα από 30 χρόνια: Τη δουλειά της ως δημοσιογράφου του καλλιτεχνικού ρεπορτάζ στον "Ριζοσπάστη", αλλά και στον "902"». «Με την πένα της άφησε το αποτύπωμά της σ' αυτήν τη δύσκολη χρέωση, συμβάλλοντας όχι μόνο στην προβολή της πλούσιας πολιτιστικής δραστηριότητας του Κόμματος αλλά κυρίως στην ανάδειξη της πρότασής μας για τον Πολιτισμό, που εξυψώνει τον άνθρωπο», είπε χαρακτηριστικά, ενώ ευχαρίστησε όλους όσοι συνέβαλαν στο στήσιμο της εκδήλωσης.

Ρίγη συγκίνησης σκόρπισε στη συνέχεια το βίντεο που προβλήθηκε για τη ζωή της Σοφίας, από το χωριό της τη Χαραυγή Κοζάνης, τη στράτευσή της και τη σύνδεση της ζωής της με το ΚΚΕ, το δημοσιογραφικό και καλλιτεχνικό της έργο, καταλήγοντας: «Η Σοφία Αδαμίδου ήταν η παρέα, η πορεία, η εφημερίδα, το πείραγμα, το γέλιο, τα ταξίδια μας. Θα είναι μέσα σε καθέναν από εμάς που τη γνωρίσαμε και την αγαπήσαμε. Θα βρίσκεται παρούσα στο χαμόγελό μας, στις αγωνίες και τα άγχη μας, στις χαρές μας, στις λύπες μας, στο πλευρό μας, στους αγώνες μας, στην κόκκινη σημαία»...

«Στους αληθινά ταλαντούχους ανθρώπους το ταλέντο δεν εκδηλώνεται με μονομέρεια σε έναν αποκλειστικά τομέα», τόνισε στην κεντρική ομιλία της εκδήλωσης η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού της ΚΕ, η οποία αναφέρθηκε αρχικά στην ποίηση της Σοφίας, σημειώνοντας: «Μέσα στη μελαγχολική ατμόσφαιρα των ποιημάτων της δεν υπάρχει παραίτηση. Υπάρχει παντού μια αντίσταση. Οι στίχοι της ανοίγουν πόλεμο με τον μονόλογο της μοναξιάς, διψούν για το χαμόγελο των χελιδονιών, ξαναδείχνουν τ' αστέρια κι ανοίγουν δρόμο στο όνειρο. Το όνειρο ότι αυτόν τον κόσμο τον εφιαλτικό, απ' τους πολέμους, την κοινωνική αδικία, τη φτώχεια, με τη δύναμη του πόνου και της αγάπης, μπορούμε να τον φέρουμε ανάποδα».

Μιλώντας για τα θεατρικά της έργα επισήμανε μεταξύ άλλων: «Χωρίς προκαταλήψεις, εξιδανικεύσεις, στολίσματα, περιττολογία, με θαυμασμό όμως, ευγένεια και σεβασμό, η Σοφία στο βιβλίο της "Πότε ντόρτια, πότε εξάρες" και στο θεατρικό της "Σωτηρία με λένε", μας άφησε ένα γνήσιο αντίγραφο από την περήφανη ψυχή της Σωτηρίας Μπέλλου, που την πλήρωσε με μια ζόρικη ζωή στον ατομικό αλλά και στον κοινωνικό της στίβο». Ενώ για το έργο της Σοφίας «Πέρασα με κόκκινο», που αφορά τη ζωή της Κατερίνας Γώγου, σημείωσε: «Μέσα απ' αυτό αποκαλύπτεται ένας πονεμένος κι ευαίσθητος άνθρωπος, παγιδευμένος ανάμεσα στη δίψα του για ελευθερία και σ' έναν κόσμο σκληρό κι αδυσώπητο, κυβερνημένο από το χρήμα, που δεν είχε τη δύναμη να τον αντέξει. Παράλληλα όμως το έργο είναι μια κραυγή ενάντια στη λαίλαπα των ναρκωτικών φανερώνοντας τον διαπαιδαγωγητικό ρόλο που η Σοφία ανέθετε από την αρχή στην τέχνη της».

«Η υπόθεση της απελευθέρωσης από τις ανορθολογικές δοξασίες και τις κοινωνικές προκαταλήψεις φύλου, έθνους, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού συγκινούσε ιδιαίτερα την Σοφία», είπε και αναφέρθηκε στα έργα της «Ο πόνος είναι άντρας», για τον Γιαννούλη Χαλεπά, που βραβεύτηκε στον διαγωνισμό Κρατικών Βραβείων Θεάτρου του υπουργείου Πολιτισμού (2010) και «Αφήστε μου την Ανοιξη». «Είναι φυσική», πρόσθεσε, «και η προτίμησή της στην κοινωνική και όχι την ειδυλλιακή ηθογραφία με τις θεατρικές διασκευές της σε δύο κορυφαία δείγματα, τον "Ζητιάνο" του Καρκαβίτσα και το πρώιμο σοσιαλιστικό έργο του Θεοτόκη "Κατάδικος"». Ακολούθως αναφορά έκανε στη θεατρική διασκευή της για το «Ανθρωποι και ποντίκια», του Στάινμπεκ, το έργο όπου «όλοι οι εργάτες κι ο καθένας ξεχωριστά έχουν το μικροαστικό όνειρο να αποκτήσουν ένα σπιτάκι και λίγη γη. Μα ούτε ένας τους δεν τα αποκτά»...

«Η γυναίκα», συνέχισε η Ελ. Μηλιαρονικολάκη, «πρωταγωνιστεί στο έργο της Σοφίας. Μα η σκοπιά της δεν είναι αυτή που κυριαρχεί στις μέρες μας και που αντιμετωπίζει τη γυναίκα ως θύμα της ανδρικής εξουσίας και των αντιλήψεων μιας ανδροκρατούμενης, πατριαρχικής, κοινωνίας. Στόχος της είναι να αναδείξει την ανισοτιμία της γυναίκας ως έκφραση της ταξικής εκμετάλλευσης. Τις συντηρητικές και αναχρονιστικές απόψεις στα έργα της δεν τις εκπροσωπεί ο άντρας, αλλά η γυναίκα, που μένει πίσω από την εξέλιξη, καθώς ο καταμερισμός της εργασίας την αποκλείει από το ιστορικό γίγνεσθαι, από κει που κινείται η Ιστορία (...) Απέναντι στους συντηρητικούς γυναικείους χαρακτήρες του έργου της ορθώνει μορφές πρωτοπόρων γυναικών, που κόβουν τα δεσμά με το κοινωνικό τους παρελθόν, σχεδόν όλες, ως αποτέλεσμα της συμμετοχής τους στον κοινωνικό αγώνα», σημείωσε κι έκανε αναφορές στα έργα «Τζένη και Μαρξ» και «Ηλιος στην πέτρα».

«Η Σοφία», συνέχισε, «έτσι κι αλλιώς είχε τάξει σκοπό της ζωής της να "εκδικηθεί τη σιωπή" για την αλήθεια και το δίκιο, να διαλύσει τη λήθη και το ψέμα που καλύπτουν την εποποιία του λαού μας τον 20ό αιώνα με πρωταγωνιστή το ΚΚΕ. Πίστευε πως έπρεπε να μάθουμε οι νεότεροι ότι κρατάμε από μεγάλη γενιά, μα πάνω απ' όλα να συνειδητοποιήσουμε πως έχουμε χρέος να τελειώσουμε εμείς αυτό που εκείνη η γενιά ξεκίνησε.

Από αυτό το χρέος πήγασε και η τόλμη της να αναστήσει στο έργο της "Αρης" τη θρυλική μορφή του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ Αρη Βελουχιώτη (...) Από αυτήν την ομάδα έργων δεν θα μπορούσε να λείπει το κολαστήριο της Μακρονήσου, που η Σοφία μάς παρέδωσε μέσα από τη δραματοποίηση του μυθιστορήματος του Λουντέμη "Οδός Αβύσσου αριθμός 0"». Στη συνέχεια έκανε επίσης αναφορά στο «πιο καθηλωτικό αντιπολεμικό μυθιστόρημα της εποχής μας, το "Ο Τζόνι πήρε το όπλο του", του καταδιωγμένου από τον μακαρθισμό κομμουνιστή σκηνοθέτη του Χόλιγουντ Ντάλτον Τράμπο», που επέλεξε επίσης να δραματοποιήσει η Σοφία.

Ολοκληρώνοντας την περιήγηση στα πιο γνωστά έργα της Σοφίας, η Ελ. Μηλιαρονικολάκη τόνισε: «Αυτό που την ενδιέφερε, όπως έλεγε στα ποιήματά της, ήταν "ν' ανάψει φωτιές": Να μας δείξει όχι μόνο την αλήθεια για τον κόσμο αλλά και τον τρόπο για να τον αλλάξουμε. Η Σοφία δεν έτρεχε πίσω από το κοινό. Το καθοδηγούσε. Κι αυτό σκορπώντας κύματα αισθητικής συγκίνησης. Είναι μετρημένοι οι καλλιτέχνες στις μέρες μας που με τη δική της επιμονή και προσήλωση έκαναν στρατευμένο έργο με τόση πλατιά διάδοση. Φυσικά αυτό θα ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθεί αν δεν είχε δίπλα της διαλεχτούς δημιουργούς: Σκηνοθέτες, ηθοποιούς, μουσικούς.

"Μνήμη με ορίζεις", έγραφε η Σοφία, εκφράζοντας έτσι την απόφαση να αγωνιστεί μέχρι το τέλος για να πάρουν εκδίκηση τα κόκκινα όνειρα των πατεράδων και των παππούδων μας, όλων εκείνων που έδωσαν ακόμα και τη ζωή τους για να τα ζωντανέψουν.

Η μεγαλύτερη τιμή που της αξίζει είναι η δική της μνήμη, η μνήμη της πολύτιμης προσφοράς της στην Τέχνη που εξυψώνει τους ανθρώπους, να ορίσει το έργο της σημερινής και των επόμενων γενιών καλλιτεχνών - δημιουργών. Ετσι κι αυτή θα συνεχίσει να ζει μέσα σ' όλα εκείνα που γι' αυτά πολέμησε στη σύντομη ζωή της».

Στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα που ακολούθησε, σε σκηνοθετική επιμέλεια και παρουσίαση της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη, εναλλάσσονταν τραγούδια από θεατρικές παραστάσεις της Σοφίας και από μελοποιημένα ποιήματά της και διαβάστηκαν αποσπάσματα από θεατρικά της έργα, «ζωντανεύοντας» και θυμίζοντάς μας κάποιες από τις υπέροχες παραστάσεις της, ενώ πολλοί από τους συντελεστές μίλησαν με θερμά λόγια και βαθιά συγκίνηση για την Σοφία. Τα αποσπάσματα διάβασαν οι ηθοποιοί Θεοδώρα Σιάρκου, Σοφία Πανάγου, Τάσος Σωτηράκης, Στέλιος Γεράνης, Δημήτρης Μαύρος, Αννα Παντζέλη και Θάλεια Ματίκα, ενώ τα ποιήματα απήγγειλαν οι ηθοποιοί Αννίτα Κούλη και Ελεωνόρα Αντωνιάδου.

Τραγούδησαν η Ερωφίλη, η Αργυρώ Καπαρού και η Γιώτα Βέη. Στο «Κομπάνι» και στη «Μικρή Πατρίδα» συνόδευσε με την κιθάρα του ο Μανόλης Ανδρουλιδάκης. Στο πιάνο και στη μουσική επιμέλεια της εκδήλωσης ήταν ο Φίλιππος Παχνιστής, ενώ έπαιξαν επίσης οι μουσικοί Δημήτρης Γιαννούχος (τύμπανα), Περικλής Μαλακατές (μπάσο) και Γιώργος Θεοφάνους (κιθάρες).