(Της απεσταλμένης μας Ελένης ΜΑΥΡΟΥΛΗ).-

«Μπορώ να έχω το χαρτί εισόδου σας στη χώρα από το αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν;». Φυλάκιο Ερετζ, Κυριακή 17 Φλεβάρη. Ο ήλιος δύει. Πλησιάζω τον πάγκο. Ακολουθούν ένας ένας, όλα τα μέλη της αποστολής. Εκτός από τον εκπρόσωπο της ΚΝ Ισραήλ. Δεν του επιτρέπεται η είσοδος από τον ισραηλινό στρατό «για λόγους ασφαλείας, επειδή είναι Ισραηλινός». Εχουμε, ήδη, κλείσει μισή ώρα στην αναμονή. Παραμένουμε, όμως, αισιόδοξοι. Μετά από μέρες αποκλεισμού, φαίνεται ότι θα επιτραπεί η είσοδος στη Λωρίδα της Γάζας.

Απέναντί μας, 5 - 6 αγόρια και κορίτσια του ισραηλινού στρατού ελέγχουν τα διαβατήριά μας. Ο μεγαλύτερος το πολύ να είναι 25 χρόνων. Κουβαλούν όπλα μεγαλύτερα από το μπόι τους. Τα κορίτσια ρίχνουν κλεφτές ματιές στους καθρέφτες για το μακιγιάζ τους. Τα αγόρια τις κοροϊδεύουν γελώντας. Η ατμόσφαιρα σίγουρα δε θυμίζει ότι είμαστε στη μοναδική δίοδο ανάμεσα στη Λωρίδα της Γάζας και στο Ισραήλ, σε ένα από τα πιο αιματοβαμμένα σημεία αυτής της γης. Παίρνουμε το «ΟΚ» και αρχίζουμε να διασχίζουμε πεζή τα 200 μέτρα από το τελευταίο ισραηλινό φυλάκιο. Νέος έλεγχος. Συνεχίζουμε πεζή μέχρι το παλαιστινιακό φυλάκιο.

«Συνήθως υποδέχομαι τις αντιπροσωπείες στο φυλάκιο, αλλά λόγω της κατάστασης, τώρα, είναι επικίνδυνο», απολογείται ο Ζάχερ, που μας συναντά σε κάποιο σημείο της διαδρομής μας προς το ξενοδοχείο. Το βράδυ είναι ήρεμο. Ολα είναι σκοτεινά. Ο δρόμος κακοτράχαλος. O καιρός γλυκός. Είμαστε δίπλα στη θάλασσα. Από το ξενοδοχείο φαίνονται τα φώτα των ισραηλινών πολεμικών που περιπολούν τη θάλασσα της Γάζας.

Το επόμενο πρωί, μας βρίσκει στο προσφυγικό στρατόπεδο Τζαμπάλιγιε, το μεγαλύτερο της Μ. Ανατολής: 140.000 ψυχές σε 4 τετραγωνικά χλμ. Αμμος παντού. Ανάμεσα στις παράγκες, ξεχωρίζουν τα δημόσια κτίρια, ορισμένα σχολεία, κάποιες πολυκατοικίες, που μοιάζουν με εργατικές κατοικίες του '50 στην Ελλάδα. Και, φυσικά, κυρίαρχο μεταφορικό μέσον: Το γαϊδούρι.

«Στα 360 τ.χλμ. της Λωρίδας της Γάζας, κατοικούν 1.200.000 Παλαιστίνιοι. Το 65% είναι πρόσφυγες. Μένουν σε 8 καταυλισμούς που δεν μπορούν να διευρυνθούν, ασχέτως της πληθυσμιακής αύξησης, ακριβώς για να διατηρήσουν το δικαίωμά τους να είναι πρόσφυγες. Το 40% του εδάφους είναι υπό ισραηλινή κυριαρχία», μας εξηγεί ο Ισαμ Γιουνές, διευθυντής του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Αλ Μεζάν. «Η Γάζα, και η Δ. Οχθη έχουν χαρακτηριστεί κλειστές στρατιωτικές ζώνες από το 1967. Ολη η ζωή ρυθμίζεται από ισραηλινά στρατιωτικά διατάγματα, που σήμερα ξεπερνούν τα 1.300. Για να καταλάβετε τον παραλογισμό, ανάμεσα σ' αυτά υπάρχει και η ρητή απαγόρευση έργων του Σαίξπηρ! Υπάρχουν, φυσικά, και άλλα διατάγματα που έχουν σημασία, όπως είναι η απαγόρευση της καλλιέργειας οπωροφόρων δέντρων. Γιατί; Επειδή φέρνουν χρήματα και, ταυτόχρονα, είναι μακρόχρονες καλλιέργειες, αποδεικνύουν την παραμονή σου σ' αυτήν τη γη. Αυτό δεν πρέπει να ισχύει για τους Παλαιστινίους».

«Να σας πω νούμερα νεκρών ή τραυματιών; Νούμερα κατεστραμμένων καλλιεργήσιμων στρεμμάτων; Γκρεμισμένων σπιτιών; Κατασχέσεων γης; Δεν έχει νόημα, αλλάζουν καθημερινά. Το μόνο που θα σας πω είναι ότι έχουν καταστραφεί και ψαροκάικα, που, ούτως ή άλλως, δεν έχουν δικαίωμα να απομακρυνθούν από την ακτή περισσότερο από 7 χλμ.!».

Βγαίνοντας στο σκονισμένο δρόμο, μια ηλικιωμένη Παλαιστίνια χειρονομεί εναντίον μας έντονα φωνάζοντας. Οι περαστικοί την τραβούν. Προσπαθεί να μας πετάξει μια πέτρα. Την απωθούν. «Σας έβριζε», ψιθυρίζει μέσα στο αυτοκίνητο ο Παλαιστίνιος συνοδός μας. «Δεν μπορεί να ξέρει ποιοι είστε. Κατάλαβε, μόνον, ότι είστε κυρίως από την Ευρώπη, και έβριζε τους Ευρωπαίους, ψεύτες και δολοφόνους, που αφήνουν τους Παλαιστίνιους να πεθαίνουν. Ο άνδρας της έχει σκοτωθεί. Ο γιος της είναι στις ισραηλινές φυλακές». Περίεργο θα ήταν να μη μας βρίζει, συλλογίζομαι. Τι να εξηγήσεις!

Ράφα, 18 Φλεβάρη. Είμαστε και πάλι τυχεροί. Ο μοναδικός δρόμος που συνδέει τη μία άκρη της Λωρίδας της Γάζας με την άλλη είναι σήμερα ανοιχτός. Τα τανκς που την έκοβαν σε τρία μέρη αποσύρθηκαν λίγα μέτρα και τα φυλάκια ξανάνοιξαν. Φθάνουμε στη Ράφα. Ο ήλιος καίει. Απόσταση μικρότερη από μισή ώρα. Στη διαδρομή ξεχώριζαν οι εποικισμοί και τα ίχνη από τις ερπύστριες σε ό,τι πριν ήταν καλλιέργεια. «Εχω να έρθω περισσότερο από 1 χρόνο», λέει ο Ζάχερ πικρά. «Δεν μπορούσα να περάσω».

Ο δήμαρχος, Ματζίντ Αγά, μας υποδέχεται. Μας λέει όσα συνηθίσαμε να ακούμε αυτές τις μέρες: Αποκλεισμός, πείνα, φτώχεια, το νερό που κατακλέβεται από τους εποικισμούς, η δίψα, η απόγνωση. Το κτίριο του κυβερνείου είναι ημικατεστραμμένο από βομβαρδισμό. Η πόλη, στα σύνορα με την Αίγυπτο, είναι από τα πιο θερμά πεδία μαχών.

Επισκεπτόμαστε τον προσφυγικό καταυλισμό. Σε απόσταση αναπνοής από τα ισραηλινά φυλάκια, ξυπόλυτα πιτσιρίκια παίζουν στα απόνερα και στα συντρίμμια. Τα ερείπια καλύπτουν μια τεράστια έκταση, σχηματίζοντας βουναλάκια. Τα σπίτια της πρώτης εναπομείνασας σειράς είναι ημιγκρεμισμένα και διάτρητα από σφαίρες. «Πωλείται» έχουν γράψει ειρωνικά οι κάτοικοί τους. «Σηκώστε τις φωτογραφικές μηχανές ψηλά, να φαίνεται ότι είστε αποστολή και καλυφθείτε χωρίς να τρέξετε, αν ακούσετε πυροβολισμούς», μας συμβουλεύουν. Περπατούμε στα σοκάκια περιτριγυρισμένοι από ένα τσούρμο πιτσιρικαρίας.

Μου λένε το όνομά τους. Καταλαβαίνω ότι θέλουν να μάθουν το δικό μου. Ενα κοριτσάκι, μικρότερο από 5, με ρωτά, με νοήματα, γιατί δε φοράω μαντίλι στα μαλλιά. «Γιουνάν» (Ελλάδα), απαντώ, για να καταλάβει ότι είμαι ξένη. Τρεις - τέσσερις πιτσιρικάδες, γύρω στα 14, μας ακολουθούν από απόσταση. Κρατούν όπλα και χειροβομβίδες. Κάτι ψιθυρίζουν και ξεχωρίζω τη λέξη «Χαμάς».

«Στη Λωρίδα της Γάζας, κυρίως λόγω της άθλιας οικονομικής κατάστασης, αλλά και της οξυμένης έκφρασης της κατοχής, το θρησκευτικό στοιχείο είναι εντονότερο. Εδώ, αντίθετα από τη Δ. Οχθη, δεν υπάρχει διαφυγή από πουθενά. Εδώ είμαστε μια ερμητικά κλειστή φυλακή. Ο κόσμος υποφέρει από την πείνα και την εξαθλίωση περισσότερο από αλλού. Ο ισραηλινός στρατός δεν τολμά να μπει στις μεγάλες πόλεις, όπως στη Δ. Οχθη, αλλά μας αποκλείει και μας βομβαρδίζει ανηλεώς. Η απόγνωση γίνεται απελπισία και πίστη στο μοναδικό που φαίνεται να έχει μείνει, τη θρησκεία, όπως γίνεται παντού υπό ανάλογες συνθήκες», μας εξηγεί ο Ζάχερ.

Ο επόμενος σταθμός είναι το αεροδρόμιο της Γάζας, με ολοσχερώς κατεστραμμένα τον αεροδιάδρομο και τον πύργο ελέγχου. Φεύγουμε άρον άρον, γιατί υπάρχει η πληροφορία ότι επίκεινται βομβαρδισμοί, άρα και κλείσιμο των φυλακίων. Τελευταία εικόνα από τη Ράφα, είναι μια τεράστια πινακίδα με τα λόγια του δολοφονημένου πρωθυπουργού Ράμπιν: «Καλύτερα οι πόνοι της ειρήνης, παρά η αγωνία του πολέμου».

Στο δρόμο επικρατεί πανδαιμόνιο. Ολοι προσπαθούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Το βράδυ, οι βόμβες που πέφτουν στη Ράφα και στις γύρω περιοχές μας φέρνουν έναν υπόκωφο ήχο στην πόλη της Γάζας. Τα «F-16» κάνουν διαρκώς χαμηλές πτήσεις. Τα τζάμια τρέμουν και εμείς συνειδητοποιούμε ότι αυτό είναι καθημερινότητα.

Τρίτη 19 Φλεβάρη, πρωί. Διασχίζουμε το Τζαμπάλιγιε με προορισμό το Ερετζ. Ο δρόμος είναι πλημμυρισμένος από σχολιαρόπαιδα, με τις λιλιπούτειες ποδιές τους. Παίζουν και τρέχουν ολόγυρα. Φθάνουμε πεζή στο ισραηλινό φυλάκιο. Ο έλεγχος και η αναμονή κοντεύει ήδη τη μία ώρα. Μια άλλη αποστολή περιμένει να σηκωθεί η μπάρα εισόδου. Εχει, ήδη, τελειώσει με τον έλεγχο διαβατηρίων. Ακούμε έναν υπόκωφο θόρυβο. Ενα κινητό χτυπά. «Είστε, πραγματικά, τυχεροί. Μόλις έγινε επιδρομή στο Τζαμπάλιγιε. Κάποιος από τη "Χαμάς" ήταν στόχος, αλλά τραυματίστηκαν πολλά παιδιά», μας λέει ένας Παλαιστίνιος φίλος. Τα παιδιά που έπαιζαν, μόλις πριν από λίγο. Η μπάρα πέφτει, και πάλι, οριστικά. Η άλλη αποστολή παίρνει το δρόμο του γυρισμού. Φεύγουμε από το Ερετζ.