Τους τέσσερις συνταγματικούς νόμους για την προσάρτηση των ουκρανικών περιοχών Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια στη Ρωσία υπέγραψε χθες ο Ρώσος Πρόεδρος Βλ. Πούτιν, ενώ ταυτόχρονα η Μόσχα προειδοποιούσε τις ΗΠΑ για το ενδεχόμενο άμεσης σύρραξης, χαρακτηρίζοντας τη συνεχιζόμενη αποστολή στρατιωτικών εξοπλισμών στην Ουκρανία απειλή για τα ρωσικά συμφέροντα.

Στο μεταξύ, ασαφή παραμένουν τα όρια των περιοχών που ενσωματώνονται στη Ρωσία και τα νέα σύνορα που αναγνωρίζει η Μόσχα, την ώρα που συνεχίζονται σφοδρές μάχες στα νότια και ανατολικά, με τις ουκρανικές δυνάμεις, οπλισμένες με σύγχρονους ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς, να προσπαθούν να ανακαταλάβουν εδάφη.

Σύμφωνα με τους νόμους που υπογράφηκαν, τα σύνορα των «Δημοκρατιών» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και των περιφερειών Χερσώνα και Ζαπορίζια καθορίζονται ως τα σύνορα που «υπήρχαν την ημέρα του σχηματισμού και της εισδοχής τους στη Ρωσική Ομοσπονδία». Ταυτόχρονα, όμως, οι «Δημοκρατίες» του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ αποτελούν μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας εντός των συνόρων του 2014, που καθορίστηκαν από τα Συντάγματά τους. Για τη δε Χερσώνα και τη Ζαπορίζια αναφέρονται τόσο τα όριά τους ως ουκρανικών επαρχιών όσο και τα όρια ρωσικού ελέγχου σε αυτές, που είναι σαφώς μικρότερα.

Οι νόμοι προβλέπουν ότι οι κάτοικοι των νέων περιοχών θεωρούνται Ρώσοι υπήκοοι από την ημερομηνία κατά την οποία έγιναν δεκτές οι περιοχές στη Ρωσία (30 Σεπτεμβρίου) και τα Ρωσικά θα είναι η κρατική γλώσσα. Οσοι επιθυμούν να αποποιηθούν τη ρωσική υπηκοότητα, έχουν έναν μήνα για να υποβάλουν σχετική αίτηση.

Μέχρι να εκλεγούν οι επικεφαλής των νέων περιφερειών, αυτοί θα διορίζονται από τον Πούτιν. Οι περιφερειακές βουλευτικές εκλογές αναμένεται να διεξαχθούν τον Σεπτέμβρη του 2023, μαζί με την υπόλοιπη Ρωσία.

Ο Ρώσος Πρόεδρος υπέγραψε χθες άλλο ένα διάταγμα, με το οποίο οι εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής της Ζαπορίζια εντάσσονται στα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, και ίδρυσε μια κρατική ενιαία εταιρεία εκμετάλλευσής του.

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ρ. Γκρόσι, επισκέπτεται εσπευσμένα το Κίεβο και τη Μόσχα, δηλώνοντας ότι η προστασία του σταθμού, με ζώνη ασφαλείας γύρω του, είναι «πιο επείγουσα από ποτέ».

Φιλορωσικές δυνάμεις κατήγγειλαν ότι η πόλη Ενεργκοντάρ, όπου βρίσκεται ο σταθμός, έχει δεχτεί δεκάδες χτυπήματα μέσα σε 24 ώρες και ισχυρίστηκαν πως οι ουκρανικές υπηρεσίες συλλέγουν πληροφορίες για να προκαλέσουν πλημμύρες στον πυρηνικό σταθμό.

Τα σύνορα των «νέων εδαφών» - όπως τα αποκαλεί η Ρωσία - θα οριστούν κυρίως στο πεδίο της μάχης. Ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι «μόνο αυτήν τη βδομάδα, μετά το ρωσικό ψευτοδημοψήφισμα, έχουν απελευθερωθεί δεκάδες πληθυσμιακά κέντρα σε Χερσώνα, Χάρκοβο, Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ».

Από την άλλη, φιλορώσος αξιωματούχος στη Χερσώνα ισχυρίστηκε χθες ότι ο ρωσικός στρατός «ανασυγκροτείται» προκειμένου να συγκεντρώσει δυνάμεις και να χτυπήσει. Ο αναπληρωτής επικεφαλής της πολιτικο-στρατιωτικής διοίκησης της Χερσώνας, Κ. Στρεμούσοφ, ανέφερε ότι ουκρανικά στρατεύματα μπόρεσαν να προχωρήσουν στη λεγόμενη «γκρίζα ζώνη» της περιοχής της Χερσώνας, με «υψηλό τίμημα σε απώλειες», και πρόσθεσε ότι η κατάσταση στη ζώνη επαφής παραμένει σταθερή.

Το δε Κρεμλίνο τόνισε χθες ότι δεν υπάρχει αντίφαση μεταξύ της προσάρτησης ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία και της παράλληλης υποχώρησης των ρωσικών δυνάμεων σε ορισμένα απ' αυτά. «Προχωράμε κανονικά στην ενσωμάτωση των τεσσάρων επαρχιών, θα είναι με τη Ρωσία και θα επιστραφούν σε αυτήν», δήλωσε ο Ντμ. Πεσκόφ.

Συνολικά, μιλάμε για το έδαφος στο οποίο λειτουργούσε η ρωσική στρατιωτική - πολιτική διοίκηση κατά την υιοθέτηση της ενσωμάτωσης στη Ρωσία, είπε ο Πεσκόφ, συμπληρώνοντας ότι «ορισμένα εδάφη απομένει να επιστραφούν, και συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις με εκείνους τους πληθυσμούς που θα εκφράσουν την επιθυμία να ζήσουν με τη Ρωσία».

Ο φιλορώσος επικεφαλής του Ντονέτσκ, Ντ. Πουσίλιν, ξεκαθάρισε επίσης ότι «θα απελευθερωθεί» η πόλη Λιμάν, που ανακατέλαβαν πρόσφατα οι ουκρανικές δυνάμεις, και «σίγουρα θα απελευθερώσουμε ολόκληρη την επικράτεια της Δημοκρατίας».

Στο μεταξύ, αξιωματούχος του Λουγκάνσκ ισχυρίστηκε χθες ότι μισθοφόροι από την Ανατολική Ευρώπη αντιπροσωπεύουν το 60% - 70% του ουκρανικού στρατού και έχουν αποστολή να καταλάβουν ένα στρατηγικό ύψος στην περιοχή Svatovo. Οπως ισχυρίστηκε ο ίδιος, στην περιοχή αυτή δραστηριοποιούνται μόνο μισθοφόροι, οπλισμένοι με ξένα όπλα, και μάλιστα αμείβονται με χιλιάδες δολάρια τη μέρα.

Η Μόσχα δηλώνει ότι κάθε προσπάθεια ανακατάληψης των «νέων εδαφών» θα θεωρείται στο εξής επίθεση στην ίδια τη Ρωσία, η οποία θα τα υπερασπιστεί «με όλα τα μέσα που διαθέτει».

Χαρακτηριστική της κλιμάκωσης είναι η αντίδραση του πρέσβη της Ρωσίας στην Ουάσιγκτον, Αν. Αντόνοφ, στο νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας που ανακοίνωσαν προχθές οι ΗΠΑ, ύψους 625 εκατ. δολαρίων.

«Αυτό το εκλαμβάνουμε ως άμεση απειλή για τα στρατηγικά συμφέροντα της χώρας μας», σημείωσε ο Αντόνοφ. «Η προμήθεια στρατιωτικού υλικού στο Κίεβο από τις ΗΠΑ και συμμάχους τους δεν σημαίνει μόνο παράταση της αιματοχυσίας και νέες απώλειες, αλλά αυξάνει επίσης τον κίνδυνο απευθείας στρατιωτικής σύγκρουσης ανάμεσα στη Ρωσία και στις χώρες τις Δύσης», πρόσθεσε και κάλεσε την Ουάσιγκτον «να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειές της, που μπορεί να έχουν σοβαρότατες συνέπειες».

Η δήλωση του Πενταγώνου σχετικά με τη δυνατότητα χρήσης των αμερικανικών πυραυλικών συστημάτων HIMARS εναντίον στόχων στην Κριμαία αποδεικνύει ξανά τον άμεσο ρόλο των ΗΠΑ στη σύγκρουση, σχολίασε το Κρεμλίνο. Πρόκειται για «μία ακόμα επιβεβαίωση ότι οι ΗΠΑ εμπλέκονται άμεσα σε αυτήν τη σύγκρουση, κάτι που διαμορφώνει μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση», επεσήμανε ο Πεσκόφ.

Νωρίτερα η Λ. Κούπερ, στέλεχος του Πενταγώνου για την περιοχή της Ρωσίας και της Ουκρανίας, είχε δηλώσει πως οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι οι HIMARS μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το Κίεβο για να χτυπηθούν στόχοι, ιδιαίτερα στην Κριμαία.

Αντίστοιχα, ο γραμματέας του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, Ν. Πατρούσεφ, τόνισε χθες πως η Ρωσία δεν πολεμάει μόνο τον ουκρανικό στρατό - «όλη η συμμαχία του ΝΑΤΟ πολεμά εναντίον μας και τα μέλη της παρέχουν στο καθεστώς του Κιέβου βαρέα όπλα, πυρομαχικά και αναγνωριστικά δεδομένα, και εκπαιδεύουν στρατιωτικούς». Τα κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ «εμπλέκονται στον σχεδιασμό στρατιωτικών επιχειρήσεων και εκβιάζουν με τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής», συμπλήρωσε.

Για την Κριμαία και τη Σεβαστούπολη ο Πατρούσεφ δήλωσε ότι έχουν πολλαπλασιαστεί οι απειλές για επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά οχημάτων και εγκαταστάσεων υποδομής μεταφορών.

Παράλληλα συνεχίζονται τα σενάρια για χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία. Σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτο δημοσίευμα των «Financial Times», ο Πούτιν «θα διατάξει την πραγματοποίηση άσκησης με τακτικά πυρηνικά όπλα στα σύνορα με την Ουκρανία».

«Ο Ρώσος Πρόεδρος είναι έτοιμος να επιδείξει την προθυμία του να χρησιμοποιήσει όπλα μαζικής καταστροφής με πυρηνική δοκιμή» και «το Κρεμλίνο δεν αποκλείει την πιθανότητα μιας σημαντικής κλιμάκωσης, καθώς ο στρατός του χάνει έδαφος στο πεδίο της μάχης», αναφέρει το δημοσίευμα.

Οι «Financial Times» κάνουν λόγο για τρία σενάρια: Μια «πυρηνική δοκιμή» για λόγους «επίδειξης», ενδεχομένως με υπόγεια έκρηξη ή υποθαλάσσια στη Μαύρη Θάλασσα ή σε ακατοίκητη τοποθεσία, επίθεση σε ουκρανικό στρατιωτικό στόχο ή βασικές υποδομές και, τέλος, επίθεση με τακτικά πυρηνικά σε στόχο ή έδαφος του ΝΑΤΟ. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να πυροδοτήσει πυρηνικό πόλεμο.

«Παίρνουμε πολύ σοβαρά το ζήτημα των πυρηνικών όπλων (...) αλλά δεν έχουμε δει κάποιον λόγο προκειμένου να προσαρμόσουμε την πυρηνική μας στάση, ούτε κάποια ένδειξη ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να κάνει άμεσα χρήση πυρηνικών όπλων», είπε χθες η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρίν Ζαν - Πιερ.

Μετά την ανακοίνωση των προσαρτήσεων, τα κράτη - μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Περιλαμβάνει πρόβλεψη για επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου όταν αυτό πωλείται σε τρίτες χώρες, προκειμένου να πληγούν τα έσοδα της Ρωσίας, καθώς και μηχανισμούς κατά της αποφυγής των κυρώσεων. Το μέτρο ήταν υπό διαπραγμάτευση μεταξύ των μελών του G7 εδώ και μήνες.

Μέσω των κυρώσεων θα επιβληθεί απαγόρευση μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου από εταιρείες της ΕΕ και παροχής υπηρεσιών σχετικών με τη μεταφορά του διά θαλάσσης, εκτός από ποσότητες που θα πωλούνται σε τιμή ίδια ή χαμηλότερη από ένα επίπεδο που θα τεθεί από το G7 και άλλες χώρες, σύμφωνα με το προσχέδιο της πρότασης το οποίο επικαλείται το «Bloomberg».

Επιπλέον, το νέο πακέτο επεκτείνει την απαγόρευση εισαγωγής αγαθών, μεταξύ τους και προϊόντων χάλυβα, και απαγορεύει την παροχή υπηρεσιών πληροφορικής, μηχανικών και νομικών υπηρεσιών σε ρωσικές οντότητες.

Η συμφωνία περιλαμβάνει μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων που θα έχουν οι κυρώσεις σε χώρες με μεγάλες ναυτιλιακές βιομηχανίες, όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα και τα οποία επικαλούνται το «Bloomberg» και το «Politico».

Υπενθυμίζεται ότι οι τρεις παραπάνω χώρες, των οποίων οι στόλοι δεξαμενόπλοιων μεταφέρουν το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού πετρελαίου, ανησυχούσαν για τον αντίκτυπο του ανώτατου ορίου στις τιμές του πετρελαίου στις ναυτιλιακές τους βιομηχανίες και είχαν ζητήσει εξαιρέσεις, προκειμένου να μην ωφεληθούν ανταγωνιστές τους σε τρίτες χώρες, εκτός ΕΕ.

Σήμερα εξάλλου πραγματοποιείται στην Πράγα η πρώτη Σύνοδος των ηγετών της «Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας», της νέας πλατφόρμας στην οποία συμμετέχουν τα κράτη - μέλη της ΕΕ και άλλοι Ευρωπαίοι «εταίροι», όπως οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων (Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία, Κοσσυφοπέδιο, Σερβία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο), η Μολδαβία, η Ουκρανία, η Γεωργία, η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, οι χώρες της ΕΖΕΣ (Νορβηγία, Ελβετία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν), η Βρετανία και η Τουρκία.

Η πρόταση για τη δημιουργία της Κοινότητας αυτής είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμ. Μακρόν τον Μάη του 2022, κατά το εξάμηνο που η Γαλλία είχε την προεδρία της ΕΕ.

Στο μεταξύ εντείνονται οι αντιθέσεις ανάμεσα σε Ρωσία και Καζακστάν, που είναι σύμμαχοι μεταξύ άλλων και στο «αμυντικό» σύμφωνο Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (CSTO).

Νέα αφορμή για κλιμάκωση της έντασης ήταν οι δηλώσεις του πρέσβη της Ουκρανίας στην Αστάνα, ο οποίος τον Αύγουστο, αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, είχε πει ότι «όσο περισσότερους Ρώσους σκοτώσουμε τώρα, τόσο λιγότερους απ' αυτούς θα χρειαστεί να σκοτώσουν τα παιδιά μας».

Η Ρωσία απαίτησε από το Καζακστάν να απελάσει τον διπλωμάτη, αλλά η Αστάνα περιορίστηκε στο να ζητήσει από το Κίεβο να τον αντικαταστήσει, δηλώνοντας ότι τα σχόλιά του ήταν απαράδεκτα για μια χώρα που έχει μεγάλη ρωσική μειονότητα.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ εμφανίστηκε οργισμένη από το γεγονός ότι ο Ουκρανός πρέσβης εξακολουθεί να βρίσκεται στην Αστάνα και κάλεσε τον Καζάκο πρέσβη στη Μόσχα για το θέμα.

Αντιδρώντας στην παρέμβαση της Μόσχας, ο ΥΠΕΞ του Καζακστάν Aybek Smadiyarov δήλωσε ότι ο τόνος του ρωσικού ΥΠΕΞ «έρχεται σε αντίθεση με τη φύση των σχέσεων μεταξύ του Καζακστάν και της Ρωσίας, ως ισότιμων στρατηγικών εταίρων». Πρόσθεσε δε ότι αντίστοιχα θα κληθεί στο ΥΠΕΞ του Καζακστάν ο Ρώσος πρέσβης στη χώρα.

Το Καζακστάν έχει κάνει έκκληση για «ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης», αρνήθηκε να αναγνωρίσει τα δημοψηφίσματα προσάρτησης και προσπαθεί να συνάψει συμφωνίες με τη Δύση, ώστε να παρακάμψει τις αντιρωσικές κυρώσεις ή ακόμα και να επωφεληθεί από αυτές.