Η νέα ποίηση είναι εδώ
Κυριακή 17 Μάρτη 2002

Είναι καιρός να σπάσουμε αυτό το ιδιόρρυθμο εμπάργκο που καλλιεργούν τεχνηέντως κλίκες λογοτεχνικές και κριτικοί της κακιάς συμφοράς. Είναι ντροπή για μας να κυκλοφορούν ανάμεσά μας νέοι ποιητές και να δυσκολευόμαστε όχι μόνο να μάθουμε για τα βιβλία τους, αλλά και για την ίδια τους την ύπαρξη. Σε όσους γοητεύονται από τον κύκλο των χαμένων ποιητών, προτείνω να ψάξουν αλλού για συγκινήσεις.

Η τρυφερή Αριστέα Παπαλεξάνδρου εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα Γράμματα το 1997. Με εντυπωσίασε η προσήλωσή της στην ποίηση. Πριν από ενάμιση χρόνο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μανδραγόρας η ποιητική της συλλογή «Δύο όνειρα πριν».

- Είναι η ποίηση τρόπος ζωής;

Είναι στ' αλήθεια δύσκολο να απαντήσει κανείς κατά πόσο είναι τρόπος ζωής κάτι για το οποίο ο οριστικός ορισμός θα μπορούσε να διατυπωθεί όταν θα 'χει γραφτεί και το τελευταίο ποίημα. Είναι επίσης δύσκολο για έναν ποιητή να μιλά σε θεωρητικό επίπεδο για ποίηση. Εντούτοις, όσο παρακινδυνευμένο κι αν μου φαίνεται, θα πω ότι σίγουρα η ποίηση είναι τρόπος ζωής. ελευθέρωμα της συγκίνησης από τα συμβάντα της ζωής, αλλά και απόδραση από τη συγκίνηση, κατά την ελιοτική άποψη. Ο καλλιτέχνης, ακούραστος αποδέκτης των μηνυμάτων του κόσμου, καθότι υπερευαίσθητος, τα μετουσιώνει σε τέχνη, και τη στιγμή που μιλάμε για την περίπτωση του ποιητή με εργαλεία του τις λέξεις συνθέτει ποιήματα, γεγονός που ενέχει βέβαια και κάποιον κίνδυνο - και ο κίνδυνος είναι από τα ζεστότερα συναισθήματα της ζωής - για να συμφωνήσω με τη φράση της Ελένης Βακαλό ότι «ο τρόπος να κινδυνεύουμε είναι ο τρόπος σαν ποιητές».

- Μιλήστε μας για τα διαβάσματά σας. Ποιες άλλες τέχνες σας επηρέασαν;

Ο Μίλτον έλεγε πως «η ποίηση αρχίζει πάντα, όταν κάποιος που πρόκειται να γίνει ποιητής, διαβάζει ένα ποίημα». Θα προσέθετα ότι όσο πιο γρήγορα διαβάσει τον ποιητή - ή και τους ποιητές - εκείνον που είναι πιο κοντά στη φωνή του, τόσο τυχερότερος θα μπορούσε να θεωρηθεί. Θα αναφέρω ενδεικτικά κάποια ονόματα ποιητών που θεωρώ ότι με σημάδεψαν: Κάλβο, Καβάφη, Καρυωτάκη, Λαπαθιώτη, Παπανικολάου, Σαχτούρη, Βακαλό. Από ξένους, τους αγγλόφωνους: Ντίλαν Τόμας, Ελιοτ, Πάουντ και Οντεν. τους Γάλλους: Λαφόργκ, Μπολντέρ, Απολινέρ, Κορμπιέρ, Πρεβέρ. τη Ρωσίδα Αννα Αχμάτοβα. τους Πορτογάλους Καμόενς και Πεσόα, που βέβαια θα γοήτευε τον καθένα όχι μόνο ως ποιητής αλλά και ως περίπτωση ειδική - μοναδική - καλλιτέχνη.

Αν εξαιρέσουμε την πεζογραφία και το θέατρο - για τα οποία αναφορικά στην πρώτη κρατώ το όνομα Παπαδιαμάντης για τα ελληνικά δεδομένα και Προυστ για τα δυτικά. και αναφορικά στο δεύτερο μνημονεύω τους τρεις τραγικούς, τον Σαίξπηρ και τον Ουίλιαμς - σ' ό,τι αφορά άλλες τέχνες, τα σημαντικότερα ερεθίσματα έχω δεχτεί από τη μουσική - έχω σπουδάσει κλασικό τραγούδι, εάν αυτό έχει κάποια σημασία. Και φυσικά δεν είμαι η πρώτη που θα πω πως η ποίηση γενικά - και βέβαια και η μοντέρνα - είναι μουσική με λέξεις. σημειωτέον, ορισμός ανεπαρκής - όλοι οι ορισμοί γύρω από την ποιητική δράση θεωρώ ότι είναι ανεπαρκείς. Επίσης, όπως κάθε σύγχρονος άνθρωπος, δέχτηκα ερεθίσματα από τον κινηματογράφο και τα εικαστικά.

- Τι είναι εκείνο που σας οδηγεί στη γραφή;

Ωραία ερώτηση! Κάθε φορά που μου την κάνουν μου 'ρχονται στο νου εκείνα τα λόγια του Βαλερί: «Αν ένα πουλί μπορούσε να πει με ακρίβεια τι τραγουδάει, γιατί τραγουδάει, και τι είναι αυτό που το κάνει το τραγουδάει, δε θα τραγούδαγε». Εχω την αίσθηση ότι και ένας ποιητής εάν μπορούσε να πει με ακρίβεια τι γράφει, γιατί γράφει, και τι είναι αυτό που τον κάνει να γράφει, δε θα έγραφε. Δε θα επιχειρήσω να το εξηγήσω. κάθε ποιητής ό,τι έχει να πει το λέει με τους στίχους του...


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ