Είναι χαρακτηριστικό ότι μιλάμε για μια περιοχή που τέμνεται κατά μήκος και κατά πλάτος από αγωγούς φυσικού αερίου, διαθέτει το μοναδικό αξιοποιήσιμο κοίτασμα πετρελαίου της χώρας, αλλά και άλλες πηγές Ενέργειας όπως υδροηλεκτρικά φράγματα και πηγές γεωθερμίας.

Κι όμως, ο εργαζόμενος σε μια τέτοια περιοχή ζει μια πραγματικότητα που είναι σαν να κάθεται μπροστά στο τζάκι αλλά να ...ξεπαγιάζει. Η περιφέρεια βρίσκεται πολύ υψηλά στην κατάταξη της ΕΕ ανάμεσα στις περιοχές με τη μεγαλύτερη ενεργειακή φτώχεια, αλλά και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat στην 2η θέση της ανεργίας των νέων με ποσοστό 45,1%!

Μπροστά στην απεργία της 9ης Νοέμβρη, ο «Ριζοσπάστης», συζητώντας με συνδικαλιστές από την Ανατολική Μακεδονία - Θράκη, φωτίζει πλευρές όπως οι παραπάνω, που από τη μία δίνουν απάντηση στα επιχειρήματα κυβέρνησης και αστικών επιτελείων περί «εισαγόμενης» ενεργειακής φτώχειας και από την άλλη δείχνει πόσο επίκαιρες είναι οι διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος για ρεύμα και θέρμανση φθηνά για τον λαό, με αξιοποίηση όλων των ενεργειακών πηγών, κατάργηση ΦΠΑ και ΕΦΚ, καμιά διακοπή κ.λπ.

Τα μεγάλα ενεργειακά έργα διαδέχονται το ένα το άλλο. Μετά την ολοκλήρωση του αγωγού ΤΑΡ, ακολούθησε ο διασυνδετήριος αγωγός αερίου με τη Βουλγαρία (IGB), δεκάδες αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο στην Κομοτηνή και αναμένονται δύο ακόμη πλωτές αποθήκες LNG στην Αλεξανδρούπολη.

Ο στόχος της μετατροπής της περιοχής σε κόμβο Ενέργειας διαφημίστηκε από τον πρωθυπουργό πρόσφατα πως θα φέρει μια δήθεν «αναπτυξιακή κοσμογονία». Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του αγωγού TAP, που κατά την κατασκευή του οι εργαζόμενοι και λαός της περιοχής άκουσαν πολλά περί «ανάπτυξης» και θέσεων εργασίας.

Ο Αναστάσης Γεωργιάδης, πρόεδρος του Σωματείου Οικοδόμων και Συναφών Επαγγελμάτων Αλεξανδρούπολης, τονίζει στον «Ριζοσπάστη» πως «κατά τις εργασίες στον ΤΑP άκουγαν όλοι ότι ο αγωγός θα απασχολήσει πολύ κόσμο και μόλις ολοκληρωθεί θα παρέχει φθηνή θέρμανση. Αυτοί πολλά λέγανε, όμως εμείς ακόμα ξύλα καίμε, με το δίκτυο φυσικού αερίου ακόμα υπό κατασκευή, ενώ η τηλεθέρμανση που υποσχέθηκε ως "ανταποδοτικό" η εταιρεία και οι δημοτικές αρχές για τις Φέρες, ακόμα είναι στα χαρτιά. Μόνο στο εργοτάξιο του υποσταθμού συμπίεσης αερίου στους Κήπους για σχεδόν 3 χρόνια δούλευαν περίπου 400 άτομα. Πλέον είναι καμιά 15αριά και μερικοί ακόμα στα συνεργεία συντήρησης του αγωγού σε όλη την περιφέρεια».

Ο συνδικαλιστής θυμίζει τους αγώνες που έδωσαν οι εργαζόμενοι ενάντια στην απληρωσιά, την εντατικοποίηση της δουλειάς, χωρίς ουσιαστικά μέτρα υγιεινής και ασφάλειας για «να βγει το έργο». «Αποτελεί παρακαταθήκη για εμάς η οργάνωση του αγώνα εκεί με στάσεις εργασίας και απεργίες, που προσπαθούμε να την αξιοποιήσουμε και στα υπόλοιπα εργοτάξια», αναφέρει μιλώντας για τη δράση του Συνδικάτου.

Στην Περιφέρεια της Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης υπάρχει η μεγαλύτερη συγκέντρωση βεβαιωμένων γεωθερμικών πεδίων της χώρας, που μπορούν να αξιοποιηθούν τόσο στην αγροτική παραγωγή (θερμοκήπια), για την τροφοδοσία δικτύων τηλεθέρμανσης, ακόμα και παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αποτελώντας μια πρακτικά ανεξάντλητη πηγή Ενέργειας.

Ενα τέτοιο γεωθερμικό πεδίο είναι αυτό του Αρίστηνου Εβρου. Οπως εξήγησε στον «Ριζοσπάστη» ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Ανθείας - Αρίστηνου, Θεόδωρος Καρασάνης, το συγκεκριμένο γεωθερμικό πεδίο είναι ιδιαίτερα αποδοτικό αν αξιοποιηθεί, καθώς εκτός ότι παράγει γεωθερμικά ρευστά που φτάνουν τους 96 βαθμούς, βρίσκεται σε πολύ μικρό βάθος από την επιφάνεια. Το πεδίο έχει έκταση 20.000 στρεμμάτων, και από το 2016 βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο αστικής και αγροτικής τηλεθέρμανσης, προϋπολογισμού 6,2 εκατ. ευρώ, η οποία με ένα δίκτυο διανομής που φτάνει τα 18 χιλιόμετρα, προβλέπεται να θερμάνει δημοτικά και δημόσια κτίρια, όπως και εγκαταστάσεις θερμοκηπιακών μονάδων.

Ο Θεόδωρος Καρασάνης ανέφερε επίσης πως υπάρχει ακόμα μία μελέτη, για έργο ύψους 12 εκατ. ευρώ που αφορά την επέκταση του δικτύου τηλεθέρμανσης για οικιακή χρήση στους οικισμούς. Και, τι ...έκπληξη; Το δεύτερο αυτό έργο, που θα μπορούσε να ζεστάνει λαϊκά νοικοκυριά, δεν έχει προχωρήσει. «Μάλιστα, οι κάτοικοι είμαστε στο σκοτάδι, καθώς δεν υπάρχει καμία ενημέρωση για το πότε θα ξεκινήσει, το πόσο θα είναι το κόστος σύνδεσης για κάθε σπίτι κ.λπ.». Οπως σημείωσε ο ίδιος, οι πρώτες μελέτες αξιοποίησης του συγκεκριμένου γεωθερμικού πεδίου έγιναν γύρω στο 2010, και αρχικά η τότε νομοθεσία δυσκόλευε την αξιοποίησή του. Αν και το εμπόδιο αυτό ξεπεράστηκε, η όλη διαδικασία προχωρά με αργούς ρυθμούς. «Θα μπορούσαμε να είχαμε δωρεάν Ενέργεια. Οχι μόνο οι 5 οικισμοί της τοπικής κοινότητας, στους οποίους διαμένουν πάνω από 2.000 άνθρωποι, αλλά το νερό μπορεί να θερμάνει και εγκαταστάσεις όπως κολυμβητήρια στην Αλεξανδρούπολη. Και αντί για αυτό, οι κάτοικοι έχουμε αλλάξει 3 και 4 φορές τρόπο θέρμανσης για τα σπίτια μας. Από το πετρέλαιο στα ξύλα, μετά στα πέλετ κ.ο.κ., με ό,τι αυτό σημαίνει για την τσέπη μας».

Η διαδικασία αξιοποίησης άλλων γεωθερμικών πεδίων της Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης δεν έχει συναντήσει τις ίδιες καθυστερήσεις στην Καβάλα και την Ξάνθη, καθώς το ενδιαφέρον επιχειρηματικών ομίλων ντόπιων και ξένων ήταν πιο έντονο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρότυπη ανθοκομική μονάδα της «Selecta Hellas», που σε συνεργασία με την ΔΕΥΑ Νέστου αξιοποιεί το γεωθερμικό πεδίο Ερατεινού Καβάλας για τη θέρμανση των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων έκτασης 60 στρεμμάτων. Η εταιρεία παρουσιάστηκε ως «επένδυση πρότυπο» από κυβερνήσεις και τοπικούς παράγοντες της περιοχής και κερδοφορεί αξιοποιώντας μια τεχνολογία που σύμφωνα με παλιότερα δημοσιεύματα διαθέτει πολύ χαμηλό κόστος παραγωγής της ενεργειακής μονάδας, που κυμαίνεται από 1 έως 3 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Αντίστοιχες μονάδες για την παραγωγή οπωροκηπευτικών λειτουργούν και στην Ξάνθη.

Πίσω από τη βιτρίνα όμως των «πρότυπων» επενδύσεων, τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων βασίζονται όχι μόνο στη φθηνή Ενέργεια, αλλά και στην απογείωση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων, το τσάκισμα των εργασιακών και συνδικαλιστικών τους δικαιωμάτων, όπως εξηγεί στον «Ριζοσπάστη» η πρόεδρος της προσωρινής διοίκησης του νεοϊδρυθέντος Σωματείου Γάλακτος, Τροφίμων και Ποτών Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Βάσω Μπράτσου.

Η Βάσω Μπράτσου τονίζει πως η ίδρυση σωματείου στον κλάδο, που απασχολεί μεγάλο αριθμό εργαζομένων σε διάφορες επιχειρήσεις, είναι μια προσπάθεια χρόνων. «Κάποια στιγμή όμως η ανάγκη ξεπερνά τον φόβο», λέει και προσθέτει πως «υπήρχε ο φόβος της απόλυσης για όσους εργαζόμενους υπέγραψαν για την ίδρυση του σωματείου. Ομως καταφέραμε να γίνει υπόθεση πολλών εργαζομένων και τώρα, στην απεργία της 9ης Νοέμβρη αρκετοί θα κάνουν το βήμα για πρώτη φορά να απεργήσουν».

Η αποστολή του «Ριζοσπάστη» στην Καβάλα δεν θα μπορούσε να μην περιλαμβάνει συζήτηση και για τα Πετρέλαια. Συζητήσαμε λοιπόν με τον Μανώλη Κελαϊδάκη, πρόεδρο του Σωματείου Εργαζομένων στην «Καβάλα Oil» το «ΒΑΡΕΛΙ» και αντιπρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενέργειας, για το πώς οι όποιες παραγωγικές δυνατότητες της χώρας δεν αξιοποιούνται για τις ανάγκες του λαού, αλλά για τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων, με αφορμή το παράδειγμα των Πετρελαίων:

«Δεν χρειάζεται να ψάξεις πολύ για την ακρίβεια στα καύσιμα, μπορείς να δεις την απόδειξη, που δείχνει τους φόρους που πληρώνεις και φυσικά τα στοιχεία που δημοσιοποίησαν τα διυλιστήρια της χώρας για την κερδοφορία τους, που φέτος έπιασαν από το πρώτο τρίμηνο τους στόχους της χρονιάς!». ΕΛΠΕ και «Motor Oil» ανακοίνωσαν αθροιστικά προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη 874 εκατ. ευρώ για το πρώτο εξάμηνο, από 72 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα.

Στις εγκαταστάσεις των Πετρελαίων Καβάλας έχει σταματήσει από τις 21 Σεπτέμβρη του 2021 η εξόρυξη πετρελαίου, με ευθύνη της εργοδοσίας της «Energean». «Ολο αυτό το διάστημα που η εταιρεία συνεχίζει την εκστρατεία της ενάντια στο σωματείο, ενάντια στο εργατικό κίνημα, της δίνεται άπλετος χρόνος αλλά και χρήμα από την κυβέρνηση και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ώστε να συνεχίζεται η παράνομη διακοπή της δραστηριότητας», τονίζει ο Μ. Κελαϊδάκης.

Ο Μ. Κελαϊδάκης προσθέτει επίσης πως οι όποιες δυνατότητες υπάρχουν στις μοναδικές εγκαταστάσεις εξόρυξης πετρελαίου της χώρας δεν αξιοποιούνται για τις ανάγκες του λαού της περιοχής, αλλά για τα επιχειρηματικά σχέδια του ομίλου, που θέλει να «ξεκινήσει τη νέα εποχή επενδύσεων» απαλλαγμένος από τα δικαιώματα των εργαζομένων και το σωματείο τους.

«Κάθε εργαζόμενος πρέπει να καταλάβει ότι μόνη διέξοδος είναι η πάλη, η αλληλεγγύη. Γιατί όλοι αντιμετωπίζουμε τα ίδια προβλήματα, την ακρίβεια, το χτύπημα στα εργασιακά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, τις απολύσεις», καταλήγει στη συζήτηση ο Μ. Κελαϊδάκης. «Η απεργία στις 9 Νοέμβρη είναι μια δύσκολη μάχη, αλλά μονόδρομος. Πρέπει να νεκρώσουν οι πόλεις! Εμείς συνεχίζουμε, βρισκόμαστε κάθε πρωί στην κεντρική πλατεία της Καβάλας, συγκεντρώνουμε υπογραφές στήριξης στον δίκαιο αγώνα μας, για να επιστρέψουμε στις δουλειές μας και ενημερώνουμε και καλούμε τον κόσμο στην απεργία».