Το Λαζαρέτο στα χρόνια της Ενετοκρατίας των Επτανήσων λειτούργησε ως λοιμοκαθαρτήριο. Την άνοιξη του 1943 οι Ιταλοί δημιούργησαν στο νησί στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου εγκλείστηκαν εξόριστοι Κερκυραίοι, άλλοι Επτανήσιοι, Ηπειρώτες και 198 Ακροναυπλιώτες κομμουνιστές, που η δικτατορία του Μεταξά παρέδωσε στους κατακτητές. Συνολικά κρατήθηκαν στο νησί περίπου 600 άτομα. Απ' αυτούς πολλοί μεταφέρθηκαν πριν την ιταλική συνθηκολόγηση στο Πρίντεζι, ενώ οι υπόλοιποι ελευθερώθηκαν από το ΕΑΜ τον Σεπτέμβρη του 1943, λίγο πριν την πυρπόληση της πόλης της Κέρκυρας (13 προς 14 Σεπτέμβρη) από τη γερμανική αεροπορία.
Την περίοδο 1946 - 1954 το Λαζαρέτο αποτέλεσε έναν από τους τόπους που ποτίστηκαν με άφθονο αίμα, αφού εκεί μεταφέρονταν και εκτελούνταν οι θανατοποινίτες αγωνιστές που κρατούνταν στις φυλακές της Κέρκυρας. Περισσότεροι από 118 κομμουνιστές και αγωνιστές της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΔΣΕ εξοντώθηκαν από τα πυρά του αστικού κράτους, με βάση τα στοιχεία που εξακριβώθηκαν. Η Κεντρική Επιτροπή και η Τομεακή Επιτροπή Κέρκυρας του ΚΚΕ συνεχίζουν την έρευνα και εμπλουτίζουν τα στοιχεία, αναλαμβάνοντας την ευθύνη να διασωθεί και να αναδειχθεί ένας ακόμα ιστορικός τόπος θυσιών του Κόμματος και του λαού μας.
Η μεταφορά των μελλοθανάτων από τις φυλακές της Κέρκυρας στο Λαζαρέτο έχει καταγραφεί στην ιστορική μνήμη ως ένα συγκλονιστικό γεγονός. Η μεταφορά γινόταν ξημερώματα, πριν ο λαός της Κέρκυρας αρχίσει να κυκλοφορεί στους δρόμους, ώστε να μην αντιληφθεί τις εκτελέσεις. Οι κρατούμενοι, με χωνιά και με φωνές, καλούσαν από τα παράθυρα τον λαό της Κέρκυρας να διαμαρτυρηθεί για το αίμα που χυνόταν.
Οι κρατούμενοι, ξεκινώντας από τις φυλακές, τραγουδούσαν επαναστατικά τραγούδια και ζητωκραύγαζαν υπέρ της ΕΑΜικής Αντίστασης και του ΚΚΕ, μέχρι την τελευταία τους πνοή.
Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, μιλώντας στη μεγάλη εκδήλωση τιμής που διοργάνωσε η ΤΕ Κέρκυρας στις 21/11/2021 στο Λαζαρέτο, υπογράμμισε: «Θα πράξουμε όλα όσα χρειάζονται ώστε η ιερή αυτή νησίδα όχι μόνο να μη γίνει βορά της καπιταλιστικής ανάπτυξης, αλλά να αναδειχθεί όπως της αξίζει, ως κορυφαίο - και φυσικά επισκέψιμο, και όχι απρόσιτο όπως τώρα - μνημείο Αντίστασης και Αγώνα του λαού της Κέρκυρας, της Επτανήσου, όλης της Ελλάδας ενάντια στην κοινωνική αδικία».
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΚΚΕ καλεί τους καλλιτέχνες με το έργο τους να εκφράσουν την ψυχή του λαού και το μεγαλείο των λαϊκών αγώνων, και να συμμετάσχουν στον πανελλήνιο καλλιτεχνικό διαγωνισμό για τη δημιουργία γλυπτού μνημείου για το Λαζαρέτο της Κέρκυρας, καταθέτοντας τις προτάσεις τους. Είμαστε σίγουροι ότι και αυτήν τη φορά θα ανταποκριθούν, όπως με επιτυχία έγινε για τα Μνημεία της Γυάρου και της Μακρονήσου!
Ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί και θα ολοκληρωθεί μέσα στο α' εξάμηνο του 2023. Θα ακολουθήσει αναλυτική προκήρυξη του διαγωνισμού.
Για την οργάνωση και διεξαγωγή του διαγωνισμού ορίζεται επιτροπή από τους:
1. Δημήτρη Γόντικα, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ
2. Χαράλαμπο Δαραδήμο, γλύπτη
3. Σπύρο Κουρσάρη, ζωγράφο
4. Εύα Μελά, ζωγράφο - χαράκτρια
5. Σπυριδούλα Πολίτη, εικαστικό
Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ
11/11/2022