Από πού να το πιάσεις και πού να τ΄ αφήσεις το θέμα της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων στις Ενοπλες Δυνάμεις. Των μονίμων στελεχών, των οπλιτών θητείας και των πολιτικών υπαλλήλων. Πάντα οι Ενοπλες Δυνάμεις αντιμετωπίζονταν από τις αστικές κυβερνήσεις ως ένας «δικός τους» μηχανισμός. Ως μια δική τους δεξαμενή ανθρώπινων οντοτήτων πλήρως ελεγχόμενων. Ως ένα πεδίο διαμόρφωσης συνειδήσεων και αναγκαστικού πειθαναγκασμού για την επίτευξη ενός απώτερου άυλου σκοπού, πλήρως υποταγμένου στην αστική τάξη και ενάντια στα λαϊκά συμφέροντα. Η κυβέρνηση, υλοποιώντας τα μεγαλεπήβολα σχέδια μιας ιμπεριαλιστικής ανάπτυξης ενταγμένης σε αντίπαλα καπιταλιστικά συμφέροντα, που με βάση το κέρδος ακονίζουν μαχαίρια για μια αναμεταξύ τους μάχη, δαπανά δισεκατομμύρια ευρώ για εξοπλισμούς, βάζοντας στην άκρη ολίγα εκατομμύρια ευρώ για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και τις ανάγκες του ίδιου και των οικογενειών του. Η κυβέρνηση βάζει σε δεύτερη μοίρα τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως κάνει και με όλες και όλους τις/τους εργαζόμενες και εργαζόμενους. Ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης δίνει ψίχουλα στην Παιδεία, στην Υγεία, στην εργασία, στην καθημερινότητα, στις βασικές ανάγκες του λαού.
Η μαγιά όμως χάλασε στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Τα σωματεία των εν ενεργεία στρατιωτικών χάλασαν το αφήγημα των αστικών διαχρονικά κυβερνήσεων ότι όλα είναι καλώς καμωμένα στον οργανισμό που λέγεται Εθνική Αμυνα. Τα προβλήματα πλέον βγαίνουν πάνω στο χαλί. Ερχονται μέρα με τη μέρα στην επιφάνεια. Γίνονται μέρος συζητήσεων στα στρατόπεδα, στα πλοία, στις Πτέρυγες Μάχης. Οπου χτυπά η καρδιά διεκδικητικού συνδικαλιστικού στρατιωτικού σωματείου ανοίγουν συζητήσεις. Τα στελέχη καταθέτουν προτάσεις. Οι προτάσεις γίνονται λύσεις, αγώνας, διεκδίκηση για την υλοποίηση.
Ενα από τα βασικότερα πεδία ανάδειξης ανύπαρκτων ή, στην καλύτερη περίπτωση, ελλιπών μέτρων που λαμβάνουν διαχρονικά οι κυβερνήσεις, είναι το πεδίο που αφορά στην υγεία και ασφάλεια κατά την εργασία των εργαζομένων στις Ενοπλες Δυνάμεις. Τα ατυχήματα του προσωπικού είναι καθημερινά. Μπορεί να είναι από τα πιο απλά (απλή σωματική βλάβη, γιατί εργαζόμενος περπατώντας στραμπούληξε το πόδι του από λακκούβα που βρήκε στο οδόστρωμα εντός στρατοπέδου), μέχρι και τα πολύ σοβαρά (θανατηφόρα - απώλεια ζωής ή και μόνιμη σοβαρή σωματική βλάβη - πάθηση, ως απόρροια των σοβαρών ελλείψεων υλικών και μέσων προστασίας και κακής ή ελλιπούς συντήρησης υλικών και μέσων).
Η Υπηρεσία, υπό τις εντολές και κατευθύνσεις της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, θέλοντας να «νίψει τας χείρας της», να αποτάξει από πάνω της τις ευθύνες και να κλείσει στόματα, διενεργεί πάντα Ενορκη Διοικητική Εξέταση (ΕΔΕ), προκειμένου να διακριβώσει τις συνθήκες και τα αίτια ενός τραυματισμού και να αποδώσει (που λέει ο λόγος να αποδώσει) τις όποιες ευθύνες. Στατιστικά, οι ΕΔΕ καταλήγουν πάντα στο συμπέρασμα ότι ο τραυματισμός λαμβάνει χώρα συνεπεία βαριάς αμέλειας του τραυματισθέντος στελέχους ή από μη τήρηση των κανόνων και των μέτρων και μέσων ασφαλείας από υπαιτιότητα του ίδιου του τραυματισθέντος στελέχους. Δηλαδή, ενώ η κυβέρνηση διατείνεται ότι παρέχει όλα τα μέσα προστασίας για την ασφαλή εργασία των εργαζομένων στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι «δεν γουστάρουν» να τα χρησιμοποιούν, γιατί δυσκολεύουν την εργασία τους. Φτηνές δικαιολογίες για να δικαιολογήσουμε τα αδικαιολόγητα. Αφού είναι όλα καλώς καμωμένα, λοιπόν, γιατί η κυβέρνηση αρνείται μετά μανίας να εφαρμόσει την ισχύουσα νομοθεσία (ν. 3850/2010) και να επιτρέψει τη συμμετοχή των αιρετών εκπροσώπων των συνδικαλιστικών σωματείων των εν ενεργεία στρατιωτικών στις Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΥΑΕ) των Στρατιωτικών Μονάδων/Υπηρεσιών και στα αντίστοιχα Γραφεία και Τμήματα Υγιεινής και Ασφάλειας αυτών;
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας με συνεχή ερωτήματά του φέρνει το θέμα στη Βουλή των Ελλήνων, αλλά η κυβέρνηση (διά του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, ως έχοντος την αρμοδιότητα) εντελώς κυνικά και διαχρονικά απαντά ότι μια τέτοιου είδους συμμετοχή είναι ευθεία ανάμειξη των σωματείων και των μελών τους σε θέματα δομής και διοίκησης των Μονάδων, ενέργεια που απαγορεύεται ρητά από τις διατάξεις του άρθρου 30Γ του ν. 1264/1982. Δηλαδή, ένας θανάσιμος τραυματισμός ενός στελέχους αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως θέμα διοίκησης και δομής και κανείς αιρετός συνδικαλιστής δεν μπορεί να έχει ανάμειξη στη διαμόρφωση γνώμης και άποψης, αναζήτησης και απόδοσης ευθυνών. Τι άλλο θα ακούσουμε; Τι άλλο θα επικαλεστεί η κυβέρνηση για να καλύψει τις ευθύνες της; Δεν θέλει έλεγχο. Αυτό είναι. Επιμένει στην ασυδοσία και στην αδιαφάνεια. Επιμένει στη διατήρηση ενός νομιμοφανούς Συστήματος Υγιεινής και Ασφάλειας (ΣΥΑ) με την επίκληση ότι καταρτίζονται και εκδίδονται εφαρμοστικές οδηγίες για την ορθή εφαρμογή του, χωρίς ωστόσο να λαμβάνει υπόψη τις προτάσεις των συνδικαλιστικών φορέων των εν ενεργεία στρατιωτικών.
Η Πανελλαδική Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών (ΠΟΕΣ) και οι πρωτοβάθμιες ενώσεις - μέλη της, συνεχίζουν να κρατούν ψηλά στην ατζέντα των διεκδικήσεών τους την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που αφορά στην υγιεινή και ασφάλεια των εν ενεργεία στρατιωτικών και να πιέζουν για την εφαρμογή του νομικού πλαισίου που ισχύει για όλους τους εργασιακούς χώρους, το οποίο δεν εξαιρεί τις Ενοπλες Δυνάμεις και ειδικότερα το «ένστολο προσωπικό», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στον Κώδικα Νόμων για την Υγεία και Ασφάλεια των Εργαζομένων (ΚΝΥΑΕ - άρθρο 2).
Η ΠΟΕΣ και οι ενώσεις - μέλη της διαχρονικά αναδεικνύουν ότι στους χώρους εργασίας των στρατιωτικών παρουσιάζονται φαινόμενα ελαστικοποίησης του ωραρίου εργασίας τους με έμμεσο ή άμεσο τρόπο, δεν παρέχεται επαρκής αναγνώριση του έργου του προσωπικού, διατηρείται ένα διαρκές καθεστώς μη καταβολής των δεδουλευμένων τους, ανατίθενται πρόσθετες εργασίες συχνά για την κάλυψη των αδυναμιών και της ανεπάρκειας άλλων κρατικών μηχανισμών, παρουσιάζονται περιστατικά διοικητικής αυθαιρεσίας, υφίστανται σοβαρές ελλείψεις στη μέριμνα για το προσωπικό και ιδίως σε θέματα στήριξης των οικογενειών τους, δεν διατίθεται ικανός αριθμός Τεχνικών Ασφαλείας και Ιατρών Εργασίας, δεν υπάρχει πρόνοια για την καταπολέμηση του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης, δεν διενεργούνται ουσιαστικές Γραπτές Εκτιμήσεις Επαγγελματικού Κινδύνου (ΓΕΕΚ). Συνυπολογίζοντας δε την τρέχουσα οικονομική κατάσταση που μαστίζεται από την ακρίβεια για τα λαϊκά νοικοκυριά και τη δυσχέρεια του λαού να ανταποκριθεί στις βασικές του ανάγκες, οι στρατιωτικοί, όπως κάθε εργαζόμενος και εργαζόμενη, βιώνουν μια καθημερινότητα γεμάτη άγχος, στενοχώριες, μια ανασφάλεια, που συνήθως τα μεταφέρουν στην οικογένεια. Στην προσπάθειά τους, δε, οι στρατιωτικοί να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή διαβίωση αντιλαμβανόμενοι ότι η κυβέρνηση τους έχει κλείσει παντελώς την πόρτα στήριξής τους, στρέφονται σε δεύτερη ή και τρίτη εργασία.
Οι στρατιωτικοί έχουν πάψει πλέον να πιστεύουν τις δικαιολογίες της κυβέρνησης για οικονομική στενότητα και δημοσιονομικές ασφυξίες. Αντιλαμβάνονται την αδυναμία συνεννόησης και συνεργασίας των συναρμόδιων φορέων. Εχουν κατανοήσει ότι ανήκουν σε μια εργασιακή ομάδα που η κυβέρνηση έχει επιλέξει να βρίσκεται εκτός του πεδίου ενδιαφέροντός της.
Η κυβέρνηση οφείλει να λάβει σήμερα κιόλας μέτρα, όπως ενδεικτικά προτείνονται από τον συνδικαλιστικό τους φορέα, την ΠΟΕΣ, δηλαδή:
- να χρησιμοποιήσει ερωτηματολόγια για να πληροφορηθεί (με διασφάλιση της ανωνυμίας) την επαγγελματική ικανοποίηση των στελεχών,
- να διερευνήσει (με διασφάλιση της ανωνυμίας) πόσα στελέχη κάνουν δεύτερη ή και τρίτη εργασία για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της καθημερινότητας,
- να τηρούνται σε όλα τα επίπεδα της στρατιωτικής ιεραρχίας οι προβλέψεις για ετήσια ανασκόπηση της Γραπτής Εκτίμησης του Επαγγελματικού Κινδύνου (ΓΕΕΚ),
- να διενεργούνται διερευνήσεις ατυχημάτων και συμβάντων σύμφωνα με τις προβλέψεις,
- να διερευνώνται οι θάνατοι του προσωπικού και οι παραιτήσεις,
- να διαπιστωθεί το εύρος του συσχετισμού αυτών των γεγονότων με αιτίες που σχετίζονται με την Υπηρεσία,
- να αναληφθεί πρωτοβουλία για νομοθέτηση των ψυχοκοινωνικών ασθενειών και συνδρόμων στο πλαίσιο επικαιροποίησης του καταλόγου επαγγελματικών ασθενειών,
- να αυξηθεί ο αριθμός των Τεχνικών Ασφαλείας και Ιατρών Εργασίας, ώστε να μπορούν να αντεπεξέρχονται ρεαλιστικά στις υποχρεώσεις της καθημερινότητας,
- να προβλεφθεί επαρκής χρηματοδότηση για την κάλυψη των αναγκών της ΥΑΕ,
- να προβλεφθεί η συμμετοχή αιρετών εκπροσώπων των στρατιωτικών σε Επιτροπές ΥΑΕ στους χώρους εργασίας, όπως συμβαίνει και με το πολιτικό προσωπικό.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στέκεται δίπλα στα δίκαια αιτήματα των εν ενεργεία στρατιωτικών, όπως τούτα εκφράζονται από τον συνδικαλιστικό τους φορέα. Θα συνεχίσει να καταθέτει Ερωτήσεις στη Βουλή των Ελλήνων, προκειμένου να δρομολογηθούν οι λύσεις, ώστε η υγιεινή και ασφάλεια στην εργασία να αποκτήσει πραγματική και όχι θεωρητική μορφή. Μαζί με τα συνδικαλιστικά σωματεία των στρατιωτικών θα εντείνει την πίεση για την ανακούφιση των στελεχών.
Ενας στρατιωτικός