Γιάννης - Μάριος Ρόκας, ειδικευόμενος Παιδοψυχιατρικής στο Νοσοκομείο «Π. & Αγλαΐα Κυριακού»: «Με βάση το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο, η βιολογική πλευρά περικλείει νευροψυχιατρικά, γενετικά και ζητήματα φυσιολογίας, ιατρικές συννοσηρότητες, σωματική ανάπτυξη, ιδιοσυγκρασία κ.τ.λ., εστιάζοντας, αλλά δεν περιορίζεται στη λειτουργική δραστηριότητα του εγκεφάλου και σε ό,τι μπορεί να τον επηρεάζει άμεσα. Η ψυχολογική διάσταση περιλαμβάνει μια αξιολόγηση της συναισθηματικής ανάπτυξης, δομή προσωπικότητας, αυτοεκτίμηση, ψυχολογικές άμυνες, πρότυπα συμπεριφοράς, τρόπος σκέψης και γνωσιακές διεργασίες, αντιδράσεις σε στρεσογόνους παράγοντες, στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων. Η κοινωνική διάσταση τοποθετεί το παιδί στο περιβάλλον του, διερευνώντας τις σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους, καθώς και ευρύτερες κατηγορίες, όπως σχολείο, θρησκεία, κοινωνικοοικονομική τάξη και εθνότητα. Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης ενός παιδιού θα αξιολογήσουμε καθέναν από τους παραπάνω παράγοντες χωριστά, όμως είναι πολύ βασικό να κατανοήσουμε παράλληλα ότι δεν χωρίζονται με απόλυτα στεγανά ο ένας από τον άλλον, αλλά αντίθετα αλληλοεπηρεάζονται. Για παράδειγμα, η ανεργία και η φτώχεια σχετίζονται με αυξημένο άγχος των γονιών, συχνούς τσακωμούς, το οποίο με τη σειρά του διαταράσσει την ικανότητά τους να ασκήσουν σωστά τον γονεϊκό τους ρόλο και διαταράσσεται η συναισθηματική ανάνπτυξη του παιδιού. Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχτεί πως το περιβάλλον μπορεί και επιδρά στα γονίδιά μας επηρεάζοντας το πώς θα εκφραστούν/λειτουργούν (επιγενετική)».

Ρούλα Γεωργιάδη, ειδικευόμενη Ψυχιατρικής στο ΨΝ Θεσσαλονίκης (έστειλε γραπτή παρέμβαση που διαβάστηκε): «Πέρα από τις μείζονες εκδηλώσεις στην ψυχική σφαίρα του νέου ανθρώπου, ο αντίκτυπος της πανδημίας και των συνεπειών της εγκληματικής διαχείρισής της απ' όλα τα καπιταλιστικά κράτη επιδρά συνολικά αρνητικά στην ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού. Επιδρά ανασταλτικά και εμποδίζει την ωρίμανση και εξέλιξη στην απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων, τη συναισθηματική εξέλιξη και στη δυνατότητα αναγνώρισης και έκφρασης συναισθημάτων (πόσο μάλιστα με υγιή τρόπο και όχι με "αναπαραγωγή" θυμού και οργής που αντίστοιχα μπορεί να οδηγήσει σε έκφραση βίας και επιθετικότητας) (...) Σημαντική παράμετρος, λοιπόν, σε όλα αυτά είναι η ταξική διάσταση ακόμη και στις ψυχοκοινωνικές συνέπειες της πανδημίας».

Ειρήνη Γκιτάκου, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια, MSc στην Εφαρμοσμένη Δημόσια Υγεία: «Στην Ελλάδα το φαινόμενο της παιδικής κακοποίησης είναι συχνό, ωστόσο η έλλειψη ερευνών και δεδομένων είναι αποκαλυπτική. Και ενώ τα μεγέθη και η έκταση του φαινομένου είναι σοκαριστικά, η αποποίηση της ευθύνης του κράτους στον τομέα αυτό είναι εξίσου σοκαριστική. Χαρακτηρίζεται από την παντελή έλλειψη υπηρεσιών πρόληψης, από εγκατάλειψη της θεραπείας και αποκατάστασης στα χέρια των ιδιωτών και των ΜΚΟ και από βίαιες διαδικασίες για τα θύματα που προχωρούν σε καταγγελίες».

Γεωργία Κουρή, ψυχοπαιδαγωγός, ειδικευμένη στην Ειδική Αγωγή, εκπαιδεύτρια ατόμων με νοητική αναπηρία: «Το 1959 ο Σοβιετικός ψυχολόγος Λεόντιεφ έθεσε ένα ερώτημα για τα παιδιά με προβλήματα διανοητικής ανεπάρκειας όπως τότε ονόμαζαν τη νοητική αναπηρία: "Ηταν όμως αυτά τα παιδιά πραγματικά καταδικασμένα ή η μοίρα τους καθορίστηκε από την επίδραση συνθηκών και τυχαίων καταστάσεων οι οποίες μπορούσαν ν' αλλάξουν ή που μπορούσαν να απομακρυνθούν από τον δρόμο της ανάπτυξής τους;" (...) Για να πάψει να καθορίζεται η μοίρα αυτών των παιδιών από τέτοιες συνθήκες και καταστάσεις χρειάζεται η πρώιμη παρέμβαση να είναι ευθύνη του κράτους, να την παρέχει δωρεάν μέσα από δομές και υπηρεσίες για το παιδί και την οικογένεια».

Εύη Χαβελέ, ψυχολόγος, εργαζόμενη σε Κέντρα Ειδικής Αγωγής: «Είναι ανάγκη για χιλιάδες οικογένειες να επισκεφτούν ειδικούς Ψυχικής Υγείας, να γνωματευτούν συγκεκριμένα οι δυσκολίες του παιδιού, να σχεδιαστεί το θεραπευτικό πλάνο και άμεσα να ξεκινήσει η παρέμβαση που απαιτείται. Ας δούμε, όμως, ποια πραγματικότητα περιμένει τη λαϊκή οικογένεια, αν αναζητήσει τη θεραπευτική υποστήριξη που έχει ανάγκη: Καταρχάς, χρειάζεται να απευθυνθεί στις ειδικότητες αυτές που θα μπορέσουν να κάνουν εύστοχη διάγνωση των δυσκολιών του παιδιού. Κάτι τέτοιο θα έπρεπε να διασφαλίζεται μέσα από δημόσιες και δωρεάν δομές, στελεχωμένες με το κατάλληλο διεπιστημονικό προσωπικό, όλων των ειδικοτήτων που συνεργάζονται, λειτουργούν δωρεάν στο πλαίσιο νοσοκομείων. Βέβαια, όχι απλά δεν επαρκούν, αλλά είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες».