Τους 40.000 ανθρώπους ξεπέρασε χτες ο επίσημος απολογισμός των νεκρών από τους φονικούς σεισμούς της 6ης Φλεβάρη 2023 που έπληξαν την περιοχή στα σύνορα Τουρκίας - Συρίας, την ώρα που εκατομμύρια σεισμοπλήκτων δίνουν τη μάχη της επιβίωσης, αντιμέτωποι με την ουσιαστικά μηδαμινή κρατική πρόνοια για την κάλυψη στοιχειωδών αναγκών...

Στην Τουρκία, μετά τη χτεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν ανακοίνωσε ότι οι νεκροί έφτασαν τους 35.418, ωστόσο οι περισσότερες εκτιμήσεις συγκλίνουν στο ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος. Ολόκληρες γειτονιές πυκνοκατοικημένων μέχρι πρόσφατα αστικών κέντρων έχουν μετατραπεί σε βουνά από ερείπια και παρά τις ελάχιστες ανέλπιστες περιπτώσεις που ακόμα και χτες, 8η μέρα μετά τους σεισμούς, ανασύρθηκαν άνθρωποι ζωντανοί, όλοι γνωρίζουν ότι κάτω από τα συντρίμμια παραμένουν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που έχουν χάσει τη ζωή τους.

Την ίδια ώρα, εκατομμύρια σεισμόπληκτοι, οικογένειες με μικρά παιδιά, άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα υγείας πασχίζουν να ζεσταθούν ή να τραφούν χωρίς κατάλληλη και οργανωμένη κρατική βοήθεια, σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και χτες χωρίς καθόλου κρατική βοήθεια.

Με δεδομένες τις τεράστιες καταστροφές σε κρίσιμες υποδομές, και το γεγονός ότι ένα τεράστιο μέρος του πληθυσμού μένει όχι απλά άστεγο, αλλά εγκαταλελειμμένο στις τύχες του ουσιαστικά, μεγαλώνει η ανησυχία για την εμφάνιση και γοργή διασπορά μολυσματικών ασθενειών.

Σύμφωνα με δηλώσεις του ειδικευμένου σε θέματα Δημόσιας Υγείας καθηγητή Ζουχάλ Οκουγιάν, που μετέδωσε και το «Sol», «επειδή αυτός ο σεισμός επέδρασε σε μια ευρεία γεωγραφική ζώνη και είναι μεγαλύτερος από άλλες καταστροφές που γνωρίσαμε, αναμένουμε την εκδήλωση διαφόρων ασθενειών (...) όταν υποδομές καταστρέφονται και το σύστημα Υγείας παραλύει, μπορεί να εμφανιστούν κάποιες επιδημίες στην περιοχή του σεισμού αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα μετά από σύντομο χρονικό διάστημα».

Οπως είπε, για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης θα πρέπει να διασφαλιστεί άμεσα η στέγαση και κάλυψη βασικών αναγκών των σεισμοπλήκτων, επισημαίνοντας ότι το κρύο και ο υποσιτισμός μειώνουν τις αντιστάσεις των ευάλωτων ομάδων, ιδιαίτερα των παιδιών, των ηλικιωμένων και των εγκύων γυναικών. Οπως εξήγησε, σε τέτοιες συνθήκες μια (σε άλλες περιπτώσεις) ήπια νόσηση μπορεί να εκδηλωθεί με πολύ πιο έντονα συμπτώματα.

Αναφερόμενος σε ασθένειες των οποίων η διασπορά ευνοείται από τον συνωστισμό, είπε πως «οποιαδήποτε λοίμωξη του αναπνευστικού με βακτήρια και ιούς, συμπεριλαμβανομένης της φυματίωσης, που μεταδίδεται με σταγονίδια, θα αυξηθεί», ενώ «η επιδημία ψώρας και ψειρών ήταν ήδη ένα πρόβλημα υγείας, ειδικά στα σχολεία, πριν από τον σεισμό, μπορούμε να περιμένουμε ότι θα αυξηθεί ραγδαία στην περιοχή του σεισμού».

Τόνισε δε ότι πρέπει να οργανωθεί η αντιμετώπιση ταχέως αυξανόμενων κρουσμάτων τέτοιων ασθενειών ειδικά στους εργαζόμενους από τον τομέα της Υγείας.

Ακόμα, εξέφρασε ανησυχία για μεγάλη διασπορά νοσημάτων που μεταδίδονται μέσω του νερού (χολέρα, δυσεντερία κ.τ.λ.), επειδή η κατάρρευση υποδομών δεν διασφαλίζει στον πληθυσμό καθαρό πόσιμο νερό, ενώ συμπλήρωσε ότι είναι προτιμότερο να μην αποστέλλονται στις πληγείσες περιοχές φρέσκα φρούτα και λαχανικά αν δεν διασφαλίζεται η πλύση τους με άφθονο νερό. Σε αυτή τη βάση, για τον περιορισμό της διασποράς είναι κρίσιμη η διασφάλιση αρκετών εργαζομένων στα δίκτυα διανομής ειδών πρώτης βοήθειας, ώστε να αντικαθίστανται άμεσα όσοι διαπιστωθεί ότι μολύνονται.

Επίσης, παρατηρώντας ότι ήδη εκδηλώνεται «ταχεία μετανάστευση από τη σεισμογενή ζώνη προς άλλες περιοχές της χώρας, οι αρχές θα πρέπει να λάβουν κάθε είδους μέτρα κατά των μολυσματικών ασθενειών, όπως οι προληπτικοί έλεγχοι και ο έλεγχος των αποθεμάτων φαρμάκων και εμβολίων για μια μακρά διαδικασία (...) Xρειάζεται επειγόντως να παρέχουμε πιο καθαρούς προσωρινούς οικισμούς και μακροπρόθεσμα μόνιμους οικισμούς, όπου όχι μόνο δεν θα διασπείρονται μολυσματικές ασθένειες, αλλά και θα παρέχονται υπηρεσίες Υγείας, θα παρέχονται σωστά οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης».

Την ίδια στιγμή, επιστήμονες επισημαίνουν ότι χρειάζεται άμεσα να ελεγχθούν μια σειρά επιπτώσεις που μπορεί να σχετίζονται με την ισχύ των δονήσεων και να έχουν μακρόχρονο χαρακτήρα.

Το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Ντοκιούζ, Τσελαλετίν Σισμσέκ, υποστήριξε ότι «οι σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν δύο σημαντικές αλλαγές στα υπόγεια ύδατα, στο επίπεδό τους και τη χημική τους σύνθεση» και πρόσθεσε ότι «πρέπει να αξιολογήσουμε πρώτα τη χημική διάσταση, καθώς αφορά άμεσα τη δημόσια υγεία», καθώς μπορεί να υπάρχουν «βαθιά γεωθερμικά νερά ή οργανικές αποθέσεις ρηγμάτων», «παλιές κοίτες λιμνών, κοιτάσματα άνθρακα και αέριο μεθανίου, διοξειδίου του άνθρακα και θείου, σε υπόγεια νερά».

Πρόσθεσε ότι «τα γεωθερμικά νερά μπορεί να περιέχουν υψηλή συγκέντρωση μετάλλων. Σε περιοχές με τέτοιες αλλαγές στο νερό, αυτές θα πρέπει να αναφέρονται στις αρχές χωρίς να τα καταναλώνουν...». Κατέληξε ότι «το νερό πρέπει να είναι άγευστο και διαυγές. Σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα πρέπει να καταναλωθεί και θα πρέπει να ειδοποιηθούν οι αρχές»...

Τέλος, ενδεικτικές είναι οι καταγγελίες που έκαναν μια σειρά μέλη ξένων σωστικών συνεργείων που είχαν σπεύσει να βοηθήσουν στις επιχειρήσεις στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Μέλη της ομάδας Ισπανών διασωστών σημείωσαν: «Η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να βάλει μηχανήματα σε ερειπωμένες περιοχές, αν και αυτό σημαίνει ότι θα σκοτωθεί πολύς κόσμος. Εμείς δεν μπορούμε να είμαστε μέρος αυτού σε αυτό το στάδιο (...) Εάν οι αρχές ή η κυβέρνηση μπορούσαν να παράσχουν καλύτερο συντονισμό ή οργάνωση, οι ομάδες που ήρθαμε να βοηθήσουμε, θα είχαμε χρησιμοποιηθεί καλύτερα. Ετσι, θα μπορούσαμε να είχαμε σώσει περισσότερους ανθρώπους...».