Η σημερινή Παγκόσμια Μέρα για την Υγεία βρίσκει τα νοικοκυριά στη χώρα μας να σηκώνουν δυσβάσταχτα οικονομικά βάρη καθώς τα τελευταία χρόνια πενταπλασιάστηκε η οικονομική επιβάρυνση των ασθενών - σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία - σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ).

Η εξέλιξη αυτή αποτυπώνει τη συνεχή μείωση των δημόσιων δαπανών στην υγεία, που προωθεί η κυβέρνηση, και έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των ιδιωτικών δαπανών. Μάλιστα η επιβάρυνση του ασθενούς είναι μεγαλύτερη στο νοσοκομειακό σκέλος (σε σχέση με την ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη), γεγονός που αποκαλύπτει και τις εισπρακτικές επιδιώξεις της κυβέρνησης, με την καθιέρωση των απογευματινών ιατρείων στα δημόσια νοσοκομεία.

Τη μελέτη υπογράφουν ο Γ. Κυριόπουλος, ο Χ. Οικονόμου, ο Κ. Σουλιώτης και η Ευγ. Γεωργούση και έχει ως θέμα «Την επίδραση των τιμών στις αποφάσεις των χρηστών» και ειδικότερα την «Υποκατάσταση της νοσοκομειακής από τη φαρμακευτική περίθαλψη». Τα εργαλεία σύγκρισης που χρησιμοποιούν οι επιστήμονες είναι η συνασφάλιση, η καθαρή τιμή (βλέπε παραπλεύρως τους ορισμούς) και οι δείκτες τιμών των κατηγοριών περίθαλψης.

Οπως φαίνεται στο τμήμα Δ του Πίνακα 1 η καθαρή τιμή της νοσοκομειακής περίθαλψης από 4,4% το 1989 έφτασε στο 22% το 1998, «γεγονός το οποίο αποτυπώνει μια θεαματική ανοδική επιβάρυνση των χρηστών» σημειώνει ο Κ. Σουλιώτης στο βιβλίο «Οι δαπάνες υγείας στην Ελλάδα» (Εκδόσεις Παπαζήση). Επίσης οι καθαρές τιμές στην ιατρική περίθαλψη από 20,9% έφτασαν το 1997 στο 62,9% (πρόκειται για μια αύξηση 200%).

Στη μελέτη αναφέρονται οι εξής διαπιστώσεις που συνοψίζονται στον Πίνακα 1:

• Με βάση το έτος 1994, ο δείκτης τιμών της νοσοκομειακής περίθαλψης από 33,8% το 1989 ανήλθε σε 135,5% το 1997. «Παρατηρείται δηλαδή έκρηξη τιμών, η οποία αφορά κυρίως στο κόστος παραγωγής και στην αξία των προϊόντων και σε μικρότερο βαθμό στον όγκο, ο οποίος μάλλον μένει σταθερός και ενδεχομένως να μειώνεται, όπως διαπιστώνεται από τα σχετικά δεδομένα της ζήτησης νοσοκομειακών υπηρεσιών και τις στατιστικές σειρές νοσηλευτικής κίνησης», υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.
• Η (εξωνοσοκομειακή) φαρμακευτική κατανάλωση το 1989 απορρόφησε το 13,5% της συνολικής δαπάνης για την υγεία, ενώ το 1997 ανήλθε στο 18,8%. Παράλληλα, η δαπάνη για ιατρική περίθαλψη από 25,4% του συνόλου των δαπανών υγείας για το 1989, αυξάνεται ελαφρά στο 25,7% το 1997 και κατά συνέπεια εμφανίζει μια σχετική σταθερότητα. Αντίθετα, στη νοσοκομειακή περίθαλψη παρατηρείται πτωτική τάση, αφού το ποσοστό από 41,8% μειώθηκε σε 36,9% κατά την ίδια περίοδο, όπως φαίνεται στον Πίνακα 1.
• «Στα φάρμακα, αναφέρεται στη μελέτη, παρατηρείται μια καλύτερη συμπεριφορά, η οποία οφείλεται στους μηχανισμούς της κρατικής παρέμβασης. Ετσι, ο δείκτης τιμών από 51,6% το 1989 αυξήθηκε στο 96,2% το 1997, ενώ το 1998 μετά την κρατική παρέμβαση μειώθηκε στο 76,9% έναντι 152,8% της νοσοκομειακής περίθαλψης και 128% του συνολικού δείκτη τιμών στην υγεία. Επίσης, τα ποσοστά συνασφάλισης των φαρμάκων το 1989 βρίσκονται στο 51,3%, το 1997 μειώνονται στο 46,4% και το 1998 στο 42,5%. Είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι το ποσοστό συνασφάλισης δεν είναι μόνο το κόστος συμμετοχής (το οποίο είναι 10% ή 25%), αλλά το σύνολο της ιδιωτικής δαπάνης. Κατά συνέπεια η ασφαλιστική κάλυψη και στα φάρμακα είναι μικρή».

«Η έκρηξη των τιμών, σημειώνουν οι επιστήμονες, επιβεβαιώνεται εμμέσως και από το γεγονός ότι ο πληθυσμός έχει αποστασιοποιηθεί από τη νοσοκομειακή περίθαλψη, δεδομένου ότι τα ποσοστά συνασφάλισης και κυρίως οι άτυπες συν-πληρωμές είναι υψηλές. Το 1989, το ποσοστό συνασφάλισης ήταν 13,1% και το 1997 ανήλθε στο 15% του συνόλου των νοσοκομειακών δαπανών. Τα ποσά καταβάλλονται από τους χρήστες στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και ασφαλώς είναι υψηλότερα, αν συνυπολογιστούν οι πληρωμές προς τους νοσοκομειακούς γιατρούς».

Μια αποτύπωση της έκρηξης των τιμών αποτυπώνεται και στον Πίνακα 2, όπου φαίνεται η εξέλιξη των δαπανών την περίοδο 1989-2000: Η ιδιωτική δαπάνη από 36,46% της συνολικής δαπάνης το 1989 αυξήθηκε σε 42,66% το 2000. Την ίδια περίοδο η δημόσια δαπάνη μειώθηκε από 63,54% σε 57,34%.