ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΚΚΕ
«H λαϊκή πάλη για τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες απέναντι στην πολιτική ΕΕ - κυβερνήσεων - κεφαλαίου για το σχολείο»

Την περασμένη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στις Βρυξέλλες με πλούσιες και ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις

Τετάρτη 29 Νοέμβρη 2023

Εκδήλωση με θέμα «Η λαϊκή πάλη για τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες απέναντι στην πολιτική ΕΕ - κυβερνήσεων - κεφαλαίου για το σχολείο» οργάνωσε προχτές Δευτέρα η Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, στο Ευρωκοινοβούλιο, στις Βρυξέλλες.

Εισηγητής ήταν ο Κώστας Παπαδάκης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και ευρωβουλευτής του Κόμματος, ο οποίος ξεκίνησε την ομιλία του από το θέμα των ημερών, τη Γάζα και τον Παλαιστινιακό λαό που σφαγιάζεται ανηλεώς συνεγείροντας εκατομμύρια λαών που είναι στον δρόμο και βροντοφωνάζουν «Λευτεριά στην Παλαιστίνη». Σημείωσε μεταξύ άλλων: «Πλευρά που πρέπει να προβληθεί και να διαδοθεί ακόμα περισσότερο είναι η μανία με την οποία το κράτος - κατακτητής Ισραήλ ισοπεδώνει σχολεία. Εχει ρημάξει πάνω από το 60% των σχολείων, συνολικά πάνω από 275 σχολικές κι άλλες εκπαιδευτικές μονάδες στη Γάζα.

Μια πλευρά που επίσης δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή είναι η πολύχρονη απαίτηση του κατοχικού Ισραήλ να αλλάξει το περιεχόμενο των σχολικών βιβλίων που διδάσκονται οι Παλαιστίνιοι μαθητές. Στο όνομα δήθεν της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και του ριζοσπαστισμού επιδιώκουν να μετατρέψουν τα σχολικά βιβλία σε "πλυντήρια" της κατοχής και της δολοφονικής δράσης του Ισραήλ, εκβιάζοντας μάλιστα σε συγχορδία με την ΕΕ ότι θα στερούν από τους Παλαιστίνιους ακόμα και τα αυτονόητα, όπως ρεύμα, νερό, χρηματοδοτήσεις, στοιχειώδεις υποδομές κ.ά.». Κάλεσε δε να συνεχιστεί ο αγώνας για στήριξη του Παλαιστινιακού λαού να αποτινάξει την ισραηλινή κατοχή.

Η ΕΕ στοχεύει στην αναπαραγωγή ενός νέου εργατικού δυναμικού, διασπασμένου, «ευέλικτου» και ευάλωτου


Μπαίνοντας στο κυρίως θέμα της εκδήλωσης, ανέφερε τα εξής στοιχεία: «617 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι παγκοσμίως δεν δύνανται να επιτύχουν το ελάχιστο επίπεδο επάρκειας όσον αφορά την ανάγνωση και τα μαθηματικά, μολονότι τα δύο τρίτα αυτών φοιτούν στο σχολείο. 10% των παιδιών στην ΕΕ εγκαταλείπουν το σχολείο».

«Ο εύλογος προβληματισμός και η ανησυχία που γεννούν αυτά τα στοιχεία στον λαό, σε κάθε εκπαιδευτικό, γονέα εργαζόμενο για τη μόρφωση των παιδιών του δεν έχουν καμία σχέση με τις "ανησυχίες" των αστικών επιτελείων που διαβάζουν "ανάποδα" τα ίδια στοιχεία», σχολίασε και πρόσθεσε:

«Είναι ευρέως γνωστό ότι η αντίληψη του ΚΚΕ για την Παιδεία όχι μόνο δεν συναντιέται πουθενά με αυτήν της ΕΕ, αντίθετα μάλιστα αυτές οι δύο συγκρούονται ευθέως, σφοδρά και σε όλα τα επίπεδα.

Ενδεικτικό είναι ότι εμείς μιλούμε για Παιδεία, ολοκληρωμένη μόρφωση κι η ΕΕ με σκοπιμότητα αναφέρεται σε "μάθηση, κατάρτιση και δεξιότητες".

Πάνω από όλα όμως θέτουμε το ερώτημα: Εκπαίδευση για ποιο σκοπό; Το ΚΚΕ παλεύει να γίνουν οι νέοι και οι νέες, η εργατική τάξη, ο λαός, κάτοχοι της γνώσης που έχει συγκεντρώσει η ανθρωπότητα, για να αλλάξουν τον κόσμο, να γίνουν δημιουργοί του νέου κόσμου, χωρίς ταξικούς διαχωρισμούς και εκμετάλλευση. Να κατακτήσουν κριτήριο και σφαιρική αντίληψη για την πραγματικότητα κι επίγνωση των νόμων που τη διέπουν. Η ΕΕ έχει τους ακριβώς αντίθετους στόχους: Την αναπαραγωγή ενός νέου εργατικού δυναμικού, διασπασμένου, "ευέλικτου" και ευάλωτου, με αδυναμία να κατανοήσει τους νόμους που κινούν την Ιστορία, τη φύση, την κοινωνία. Στόχος η αποδοτικότητά του στις όλο και σκληρότερες συνθήκες καπιταλιστικής εκμετάλλευσης. Γι' αυτό λοιπόν η ΕΕ εκθειάζει τη "μάθηση", ξεκομμένη από τη μόρφωση και προσανατολίζει στην απόκτηση αποσπασματικών και εφήμερων πληροφοριών». Παρέθεσε δε πλήθος αναλυτικών στοιχείων για την κατάσταση στην Εκπαίδευση σε διάφορες χώρες της ΕΕ που τεκμηριώνουν κι επιβεβαιώνουν τα παραπάνω.

Η πρότασή μας για το σχολείο των σύγχρονων αναγκών - όπλο στην καθημερινή πάλη

Στην εκδήλωση ακολούθησαν μια σειρά από παρεμβάσεις με πρώτη αυτή από τον Κυριάκο Ιωαννίδη, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνο του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ, ο οποίος μεταξύ άλλων επισήμανε:

«Αν και η ΕΕ ή το Ευρωκοινοβούλιο δεν ψηφίζουν νόμους με υποχρεωτική ισχύ στα ζητήματα της Εκπαίδευσης, αυτό δεν σημαίνει ότι οι αποφάσεις αυτών των οργάνων δεν έχουν τον χαρακτήρα του πλαισίου μέσα στο οποίο πρέπει να παρθούν οι αποφάσεις από τα κράτη - μέλη της ΕΕ για μια σειρά από ζητήματα.

Γι' αυτόν τον λόγο, σταθερή πυξίδα ανάλυσης των εξελίξεων στα σχολεία αποτελούν τα ντοκουμέντα της ΕΕ που συνοψίζουν τα βήματα που έχει κάνει κάθε κράτος - μέλος της στην προώθηση της ενιαίας στρατηγικής του κεφαλαίου, εντοπίζουν δυσκολίες και καθυστερήσεις, ενώ ταυτόχρονα δεν φείδονται της ανάδειξης θετικών προσπαθειών ("καλές πρακτικές") των κυβερνήσεων.

Ποιο είναι αυτό το πλαίσιο για τα σχολεία;

α) Να παίξουν πιο ενεργό ρόλο στην απόκτηση νέων ικανοτήτων που απαιτούνται για την ένταξη στην οικονομία στο έδαφος της ανάπτυξης νέων μέσων παραγωγής.

β) Να προετοιμάσουν ιδεολογικά τους μαθητές για να αποδεχτούν τον καπιταλισμό, την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης, να προωθήσουν την ενεργητική υπεράσπιση μιας σειράς αστικών ζητούμενων όπως η επιχειρηματικότητα, η ιδιότητα του Ευρωπαίου πολίτη, η "κοινή ευρωπαϊκή μνήμη ενάντια στους ολοκληρωτισμούς", δηλαδή η ταύτιση φασισμού - κομμουνισμού κ.ά.

γ) Το σχολείο να σχεδιάζει διαφοροποιημένο σχολικό πρόγραμμα, να προγραμματίζει την παρέμβαση επιχειρήσεων στο πρόγραμμά του, να αναζητά πηγές χρηματοδότησης σε αυτές και

δ) στη βάση όλων των παραπάνω, το σχολείο να ελέγχεται για την επίτευξη των στόχων που του τίθενται, τόσο από το κράτος όσο και από την "κοινωνία". Λογοδοτεί δηλαδή για το αν εναρμονίζει τη λειτουργία του στα κατά καιρούς αιτήματα της αστικής τάξης».

Απέναντι σε αυτά θύμισε ότι «τον Μάη του 2024 θα πραγματοποιηθούν οι ευρωεκλογές» και πρόσθεσε σχετικά:

«Η πείρα δείχνει ότι δεν υπάρχει ούτε βήμα ικανοποίησης των λαϊκών μορφωτικών αναγκών, βήμα αναβάθμισης του παιδαγωγικού ρόλου του εκπαιδευτικού αν δεν συγκρουστείς με τη στρατηγική της ΕΕ. Με αιτήματα, στόχους πάλης και διέξοδο που εξ αντικειμένου δεν χωράνε εντός των τειχών της ΕΕ (...)

Εμείς σαν Κόμμα, χωρίς να κρύψουμε λόγια, λέμε ξεκάθαρα ότι η προοπτική βρίσκεται στη ρήξη με την πολιτική της ΕΕ. Και δεν παραπέμπουμε τη λύση των προβλημάτων σε ένα απώτερο μέλλον όταν το λέμε αυτό. Παλεύουμε σήμερα ώστε να υπάρχουν κατακτήσεις, αξιοποιώντας όλες τις μορφές δράσης, πρωτοβουλίες ανάδειξης προβλημάτων.

Ωστόσο, δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να κρύψουμε την αλήθεια από τον λαό και τη νεολαία ότι δήθεν μπορεί να απαλλαχτεί από αυτή την πολιτική χωρίς να στοχεύσει στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Δεν μπορούμε δηλαδή και δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να τα παραπέμψουμε όλα στον καπιταλισμό και στις συνταγές διαχείρισής του, που είναι από χέρι αντιλαϊκές (...)

Η πρότασή μας για το σχολείο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων αποτελεί όπλο στην καθημερινή πάλη. Μπορεί να μπολιάσει τους αγώνες, τις διεκδικήσεις του λαού και της νεολαίας, να διαμορφώσει κριτήριο αντιπαράθεσης στις αλλαγές που κατά καιρούς προωθούνται και διαφημίζονται. Γιατί αυτόν τον κόσμο, με τη δύναμη της γνώσης μπορούμε να τον εξηγήσουμε. Με την οργάνωση της πάλης μπορούμε να τον αλλάξουμε!».

Για τα προβλήματα στις σχολικές υποδομές

Ακολούθως, μίλησε ο Παναγιώτης Κατηφές, πρόεδρος της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Γονέων Μαθητών Ελλάδας, ο οποίος στάθηκε στη σημασία των σχολικών υποδομών, τονίζοντας: «Οσο σημαντικό είναι το περιεχόμενο των σπουδών σε Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, εξίσου σημαντικός είναι ο χώρος και ο τρόπος με τον οποίο αυτό το περιεχόμενο δίνεται στον μαθητή.

Ας σκεφτούμε πως ένα παιδί, από τα 6 του χρόνια μέχρι τα 18 του, βρίσκεται καθημερινά επί 6 τουλάχιστον ώρες σε έναν χώρο μέσα στον οποίο θα πρέπει να μάθει να σκέφτεται, να επικοινωνεί μέσω της Γλώσσας με τους γύρω του, να αντιλαμβάνεται την αντικειμενική πραγματικότητα με τους νόμους που τη διέπουν, να αθλείται, να ψυχαγωγείται και όποια άλλη δραστηριότητα είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς του (...)

Ενα σχολείο που θα δημιουργεί θετικά συναισθήματα στο παιδί, θα το προδιαθέτει θετικά και για τη διαδικασία της μάθησης και πιθανόν ένα παλιό και κακοσυντηρημένο, χωρίς τις κατάλληλες υποδομές σχολείο, θα δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα, θα το απωθεί από τη χαρά της γνώσης (...)

Καθημερινά όμως ερχόμαστε σε επαφή με σχολεία κακοσυντηρημένα, σχεδόν παρατημένα θα έλεγε κανείς, με αίθουσες σε υπόγεια, με ταβάνια να πέφτουν. Σε πολλά σχολεία πλέον της χώρας χρησιμοποιούνται κοντέινερ για αίθουσες διδασκαλίας. Αυτή η κατάσταση δεν είναι τυχαία. Είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθήθηκε από όλες τις τελευταίες κυβερνήσεις μετά τον "Καλλικράτη" και τον "Κλεισθένη", όπου η συντήρηση των σχολείων ανατέθηκε στους δήμους, χωρίς όμως να τους δοθούν και τα κατάλληλα κονδύλια γι' αυτό. Και μάλιστα, λόγω μνημονίων, αποψιλώθηκαν οι Τεχνικές τους Υπηρεσίες, έτσι ώστε σήμερα να μη διαθέτουν το απαιτούμενο επιστημονικό και εργατικό προσωπικό για να συντηρήσουν τα σχολεία. Φυσικά, δεν είναι άμοιροι ευθυνών και όσοι δήμοι δεν έχουν διεκδικήσει χρήματα, παρά αρκούνται στη διαχείριση του υπάρχοντος καθεστώτος.

Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο να σταματήσει άμεσα ο κατακερματισμός των ευθυνών όσον αφορά τη σχολική στέγη. Χρειάζεται να συσταθεί ενιαίος δημόσιος φορέας που να έχει την ευθύνη από την αρχή (της εύρεσης δηλαδή του κατάλληλου χώρου και των μελετών), μέχρι το τέλος (της παράδοσης δηλαδή της κατασκευής και με τον κατάλληλο εξοπλισμό) για τα σχολεία της χώρας, εξασφαλίζοντας έτσι τόσο την ισότιμη ανάπτυξη των σχολείων ανά περιοχή όσο και τη συντήρηση ή και αναβάθμιση των υπαρχόντων».

Τεράστιες ελλείψεις και προβλήματα στην Ειδική και Προσχολική Αγωγή

Στο θέμα της Ειδικής Αγωγής στάθηκε η Αμαλία Γακοπούλου, μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Γονέων Αττικής, σημειώνοντας εισαγωγικά ότι «σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στρατηγική στον τομέα της αναπηρίας 2010 - 2020, εντοπίζονται τα εξής: Οι μαθητές με αναπηρία παρουσιάζουν σημαντικά μαθησιακά ελλείμματα σε σχέση με τους συνομηλίκους τους χωρίς αναπηρία. Η διαρροή από την Υποχρεωτική Εκπαίδευση καταγράφεται στο 20% στην ηλικιακή ομάδα των 18 - 24 ετών, με δέκα ποσοστιαίες μονάδες ψηλότερα από τους μαθητές χωρίς αναπηρία. Οι απόφοιτοι Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι στον μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών, περίπου στο 32,6%, ενώ την ίδια στιγμή στους χωρίς αναπηρία είναι στο 43,2%. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων παραμένει στις δέκα ποσοστιαίες μονάδες».

Επισήμανε ότι στην Ελλάδα «η πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση είναι σχεδόν ανύπαρκτη για τη μικρή προσχολική ηλικία», ενώ μίλησε και για τις τεράστιες ελλείψεις και τα προβλήματα σε Τμήματα Ενταξης, Παράλληλη Στήριξη και Ειδικά Σχολεία, για να καταλήξει:

«Εμείς οι γονείς, απέναντι στις ανέξοδες διακηρύξεις της ΕΕ, στα υποκριτικά κροκοδείλια δάκρυα κυβερνήσεων και υπουργών στις 3 Δεκέμβρη, Παγκόσμια Μέρα Αναπήρων, προτάσσουμε τον αγώνα μας, τη διεκδίκηση για την ικανοποίηση των σύγχρονων μορφωτικών αναγκών των μαθητών με ειδικές μαθησιακές ανάγκες ή/και αναπηρία, με βάση τις δυνατότητες της εποχής.

Γιατί η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών αυτών μπορούν να λάβουν υψηλού επιπέδου μόρφωση και να προετοιμαστούν για την ένταξή τους στη ζωή, στην κοινωνία και την εργασία. Απαιτούμε την πλέρια επιστημονική, μορφωτική, ιατρική στήριξή τους από το κατάλληλο επιστημονικό δυναμικό, για όλα τα παιδιά, σύμφωνα με τη δυσκολία που προκύπτει από την ίδια την αναπηρία».

Επίσης, ο Νίκος Μαρκόπουλος, πρόεδρος του Σωματείου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αγίας Βαρβάρας, επικεντρώνοντας την παρέμβασή του στην Προσχολική Αγωγή, μίλησε για τις τεράστιες ελλείψεις, τον κατακερματισμό αρμοδιοτήτων κ.λπ., για να τονίσει μεταξύ άλλων:

«Το ΚΚΕ, στον καθημερινό αγώνα μας, προωθημένα, αναγνωρίζοντας αυτό το οποίο έχει τεκμηριώσει εδώ και δεκαετίες η επιστήμη, παλεύει στο κίνημα, μαζί με τους γονείς, τους παιδαγωγούς για την αναβάθμιση του συστήματος Προσχολικής Αγωγής, που δυστυχώς και στη χώρα μας, όπως και στη συντριπτική πλειοψηφία των ευρωπαϊκών χωρών, υπολείπεται κατά πολύ των δυνατοτήτων (...) Με βάση τα στοιχεία της ΕΕ, για την πρώτη ηλικιακή βαθμίδα από βρέφος μέχρι τριών ετών μόλις 12 από τα 28 κράτη της ΕΕ έχουν πιάσει τον στόχο για ποσοστό φοίτησης που θα αγγίζει το 40%. Ο μέσος όρος φοίτησης είναι το 34%, ενώ η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις τελευταίες χώρες, με ποσοστό 8,9%!

Γιατί αντί να χρηματοδοτηθεί γενναία η δημιουργία νέων θέσεων σε δομές Προσχολικής Αγωγής, δίνονται χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, με τις ευλογίες της ΕΕ, προκρίνοντας προγράμματα όπως οι "νταντάδες της γειτονιάς" και χώροι φύλαξης σε μεγάλες επιχειρήσεις, σηματοδοτώντας την παραπέρα υποβάθμιση της Προσχολικής Αγωγής».

Και τόνισε καταλήγοντας: «Οι κομμουνιστές στην πάλη μας, ως εκπαιδευτικοί και γονείς, έχουμε στην προμετωπίδα των αγώνων μας την αναβαθμισμένη παροχή Προσχολικής Αγωγής σε αντίθεση με τις προτεραιότητες των εκάστοτε κυβερνήσεων που την λογίζουν ως κόστος, ή τις κατευθύνσεις της ΕΕ, που αντιμετωπίζουν το ζήτημα με όρους οικονομικής ανταγωνιστικότητας, ένταξης της γυναίκας στην παραγωγή, παραβλέποντας στην πράξη την ποιοτικά αναβαθμισμένη παρεχόμενη Προσχολική Αγωγή για τα μικρά παιδιά».

Για τις ανάγκες των μαθητών για το σύγχρονο σχολείο

Τέλος, η Αφροδίτη Μπόμπολη, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ, παρουσίασε τη σημερινή καθημερινότητα ενός μαθητή Λυκείου στην Ελλάδα που πάει σε ένα «βαρετό, αγχωτικό σχολείο. Πώς είναι η καθημερινότητά του; Χωρίς ανάσα... σχολείο - φροντιστήριο - σπίτι. Διάβασμα, διάβασμα, διάβασμα μιας ατελείωτης ύλης, που συχνά δεν έχει αρχή, μέση και τέλος. Οι μαθητές περνάνε τα σχολικά χρόνια με τη "θηλιά" του ανταγωνισμού, των εξετάσεων. Μέσα στο σχολείο και όσο περνάνε τα χρόνια χάνεται ολοένα και περισσότερο ο στόχος να "μάθεις σε αυτό" (...)».

«Την τελευταία μόνο δεκαετία, με κυβερνήσεις στην Ελλάδα να ανεβοκατεβαίνουν και υπουργούς Παιδείας να αλλάζουν, έχουν περάσει δεκάδες νέοι νόμοι για το σχολείο. Ολοι οι νόμοι ήρθαν - υποτίθεται - για να το βελτιώσουν... Η ζωή και το σχολείο, όμως, δεν άλλαξαν, δεν καλυτέρευσαν, το αντίθετο. Ο ένας νόμος ήταν χειρότερος από τον άλλο. Ο ένας άφηνε ανεξόφλητους λογαριασμούς στον επόμενο», είπε χαρακτηριστικά και τόνισε, περιγράφοντας το σχολείο που οραματιζόμαστε:

«Πραγματικά σύγχρονο σχολείο είναι αυτό που βοηθά τους μαθητές να το ολοκληρώνουν χωρίς εμπόδια, είναι δημόσιο και δωρεάν, με ουσιαστική ευθύνη του κράτους. Εχει σύγχρονες υποδομές, εργαστήρια, βιβλία και καθηγητές παντού, δίνει σε όλους τους μαθητές ισότιμα τη δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στον αθλητισμό και τις Τέχνες. Με απλά λόγια; Η καθεμία και ο καθένας να ξεχωρίζει γι' αυτό που είναι και όχι γι' αυτά που έχει (...)

Πραγματικά δημιουργικό σχολείο είναι αυτό που δίνει σε όλους το απαραίτητο εφόδιο της ολόπλευρης και στέρεης μόρφωσης και ανάπτυξης της προσωπικότητάς τους, ανεξάρτητα από το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν. Για να έχουν όλοι το απαραίτητο υπόβαθρο να κατανοούν και να ερμηνεύουν τον κόσμο και την κοινωνική εξέλιξη, τις αλλαγές στην επιστήμη και την τεχνολογία, να μπορούν να τις αξιοποιούν για το συνολικό καλό».