Στην εκδήλωση συμμετείχαν εργαζόμενοι στην Ειδική Αγωγή, γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες και μαθησιακές δυσκολίες, φοιτητές παιδαγωγικών τμημάτων, τμημάτων Ειδικής Αγωγής και Υγείας κ.ά. Την εκδήλωση παρακολούθησαν η Θεανώ Καπέτη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, και ο Γιάννης Δελής, βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ.

Η Αγγελική Γκούσκου, μέλος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ του ΚΚΕ, κατά την κεντρική ομιλία ανέδειξε τις διαχρονικές ευθύνες των αστικών κομμάτων που κυβέρνησαν. Οπως είπε, με το νομοθετικό τους έργο, τις προτεραιότητες που υπηρετούν, τον αντιεκπαιδευτικό σχεδιασμό, ευθύνονται για τη σημερινή κατάσταση στην Ειδική Αγωγή υπηρετώντας τη λογική που θεωρεί τις σύνθετες ανάγκες αυτών των παιδιών κόστος.

Θέτοντας το καίριο ερώτημα «Γιατί ενώ υπάρχουν οι υλικές δυνατότητες, το έμψυχο επιστημονικό δυναμικό, η αλματώδης ανάπτυξη της επιστήμης και των γνώσεων, τα ειδικά σχολεία είναι λίγα και ακατάλληλα, υπερπληθή και επικίνδυνα για μαθητές και εργαζόμενους σε αυτά;», σημείωσε: «Kατά τη γνώμη μας, το ζήτημα της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης συνδέεται άρρηκτα με τον σχεδιασμό της οικονομίας και ποιον αυτή υπηρετεί. Στην κοινωνία και την οικονομία που μέτρο προόδου είναι η επίτευξη του κέρδους και όχι η ικανοποίηση των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών, δεν μπορεί παρά ο χώρος των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να αντιμετωπίζεται είτε σαν βάρος είτε σαν ευκαιρία για κέρδος.

Αυτή δυστυχώς είναι η πραγματικότητα και η προοπτική εντός των τειχών της κοινωνίας της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της ΕΕ, για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και τις οικογένειές τους.

Γι' αυτό και η προβολή της φιλανθρωπίας, των ΜΚΟ, των ΚΟΙΝΣΕΠ, σε αυτόν τον ευαίσθητο τομέα, είναι γενικευμένη και δεν μας εντυπωσιάζει. Είναι ο φερετζές μίας πολιτικής που στόχο έχει την εγκατάλειψη των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, μόνο στην ατομική προσπάθεια και ευθύνη, με το κράτος να αποσείεται των ευθυνών του».

Ανέφερε επίσης ότι «η σημαία της "ένταξης" ή της "συμπερίληψης" που σηκώνουν υποκριτικά η ΕΕ και οι κυβερνήσεις χρόνια τώρα, στην πραγματικότητα αποτελεί όχημα για παραπέρα περιθωριοποίηση των μαθητών αυτών και αφήνει το μεγαλύτερο αποτύπωμά της, την βαθύτερη ταξική έκφραση σε αυτά που ανήκουν στις εργατικές - λαϊκές οικογένειες.

Η πολιτική της δήθεν "ένταξης", που είναι και κυρίαρχη, είναι αντεπιστημονική και εν τέλει αντιδραστική, αφού δεν διασφαλίζει καμία από τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την ολόπλευρη στήριξη του παιδιού (μορφωτική, σωματική, συναισθηματική). Το ερώτημα, λοιπόν, "ένταξη" ή "γκετοποίηση" είναι ψευτοδίλημμα. Και οι δύο αντιλήψεις, επενδυμένες με επιστημονικό μανδύα, απαλλάσσουν τις εκάστοτε κυβερνήσεις από την υποχρέωση να ασχοληθούν επιστημονικά με την κάθε κατηγορία χωριστά, παραπέρα, να εξειδικεύσουν την προσέγγιση για κάθε περίπτωση χωριστά, στη βάση των δυνατοτήτων και ικανοτήτων του κάθε μαθητή και φυσικά όλο αυτό το πλαίσιο να χρηματοδοτηθεί γενναία, να στηριχτεί από όλες τις αναγκαίες ειδικότητες, στο κατάλληλο σχολικό πλαίσιο, με τα ανάλογα μέσα».

Παρουσιάζοντας τη θέση του ΚΚΕ σημείωσε: «Οι μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες συνολικά χρειάζονται θετικά άνιση μεταχείριση, προκειμένου να αναπληρώσουν το "έλλειμμα" που γεννά η δυσκολία από την αναπηρία, που ως τέτοια παραμένει, εφ' όρου ζωής, και μάλιστα για τις πιο βαριές περιπτώσεις αναπηρίας είναι ανάγκη να προσφέρεται εφ' όρου ζωής και στην ενήλικη ζωή τους.

Ετσι, παλεύουμε για την εξασφάλιση όλων των επιστημονικών όρων και προϋποθέσεων, ώστε με βάση την πρόοδο και τις δυνατότητες της επιστήμης αυτές να προσφέρονται σε όλους τους μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες». Και μεταξύ άλλων ανέφερε:

• Πρώιμη διάγνωση και πρώιμη παρέμβαση πριν από την είσοδο του παιδιού στη σχολική εκπαίδευση.
• Διευρυμένο δημόσιο και δωρεάν δίκτυο όλων των αναγκαίων ειδικών δομών, ειδικά σχολεία και τμήματα ένταξης, αλλά και της παράλληλης στήριξης για όσα παιδιά το έχουν ανάγκη.
• Μόνιμο προσωπικό όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων για να προσφέρουν τη γνώση τους με σύγχρονους όρους εργασίας (ειδικοί παιδαγωγοί, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, φυσικοθεραπευτές, βοηθητικό προσωπικό καθαριότητας).
• Σύγχρονα επιστημονικά προγράμματα που να υποστηρίζουν και να συγκεκριμενοποιούν, να εξατομικεύουν το επιστημονικό/ παιδαγωγικό πλαίσιο παρέμβασης για κάθε μαθητή ανάλογα την αναπηρία ή/και την ειδική εκπαιδευτική ανάγκη.
• Σχολείο που να προετοιμάζει τον μαθητή με την ολόπλευρη ανάπτυξή του, τις αναγκαίες επαγγελματικές γνώσεις για την ένταξη στην κοινωνία, στη ζωή, την παραγωγή με σύγχρονα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα.

«Οσο αναγκαίος είναι ο αγώνας του σήμερα, τον αφήνουμε στη μέση αν δεν τον μπολιάζουμε με το μέλλον μας. Και αυτό απαιτεί ριζικές ανατροπές σε επίπεδο κοινωνίας, σε επίπεδο εξουσίας», σημείωσε.

Στην εικόνα της Ειδικής Αγωγής στην Κεντρική Μακεδονία αναφέρθηκε η Λένα Τσαγρή, κοινωνική λειτουργός, γραμματέας του ΔΣ του ΣΕΕΠΕΑ Κεντρικής Μακεδονίας, μέλος του ΔΣ του ΠΟΣΕΕΠΕΑ και της ΤΕ Εκπαιδευτικών Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ.

Αναφέρθηκε στις ελλείψεις στα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ) που είχαν αποτέλεσμα καθυστερήσεις στη διάγνωση, η οποία συχνά δεν έφτανε ούτε για το 50% των παιδιών που έκαναν αίτηση.

Για τα 100 Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (ΣΔΕΥ) και τις Επιτροπές Διεπιστημονικής Υποστήριξης (ΕΔΥ) που λειτουργούν στην Κεντρική Μακεδονία σημείωσε πως έχουν την ευθύνη μέχρι και 5 σχολείων ανά επιτροπή, με την αναλογία να διαμορφώνεται περίπου 1 σε 1.500 μαθητές/τριες, το χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ.

Η ομιλήτρια σημείωσε πως οι μαθητές με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που φοιτούν στα γενικά σχολεία στην Κεντρική Μακεδονία είναι σχεδόν 14.400 και αποτελούν το 88% του συνόλου των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (στοιχεία του 2020). Από αυτούς:

Το 38,9% έχει υποστήριξη από τον εκπαιδευτικό της τάξης.

Το 44,0% έχει υποστήριξη σε Τμήμα Ενταξης με κοινό και εξειδικευμένο πρόγραμμα (και ένα 1,4% έχει υποστήριξη σε ΤΕ με διευρυμένο ωράριο).

Το 9,5% έχει υποστήριξη με Παράλληλη Στήριξη.

Ανέφερε ότι ενώ οι ανάγκες είναι πολλαπλάσιες και ενώ έχει προταθεί η ίδρυση ΤΕ και με απόφαση Δημοτικών Συμβουλίων στην περιοχή, αυτά δεν έχουν λειτουργήσει ποτέ. Επίσης, δεκάδες ΤΕ σε όλη την Κεντρική Μακεδονία δεν έχουν ακόμα λειτουργήσει, γιατί δεν έχει προσληφθεί ο απαιτούμενος αριθμός εκπαιδευτικών με αντίστοιχη την εικόνα στην παράλληλη στήριξη και πολλά παιδιά και πέρσι και φέτος δεν δέχτηκαν και δεν θα δεχτούν καμία υποστήριξη ενώ το έχουν ανάγκη. Πέρσι οι εγκρίσεις είχαν φτάσει μόλις στο 65%.

Οπως σημείωσε, στην Κεντρική Μακεδονία λειτουργούν 91 Ειδικά Σχολεία όλων των βαθμίδων με πάνω από 2.000 μαθητές (το 12% περίπου του συνόλου των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες). Η πλειοψηφία αφορά παιδιά με αυτισμό και νοητική υστέρηση.

Η Γωγώ Κάκαρη, ψυχολόγος, γραμματέας του Σωματείου Εργαζομένων στην Ειδική Αγωγή Κεντρικής Μακεδονίας και μέλος της ΤΕ Υγείας Κεντρικής Μακεδονίας του ΚΚΕ, αναφέρθηκε στο κομβικό ζήτημα της πρώιμης διάγνωσης και παρέμβασης αλλά και στο κομμάτι της υποστήριξης των παιδιών με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αφού τελειώσουν το σχολείο, με την ενηλικίωσή τους.

«Τα δεδομένα από ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες υποδηλώνουν ότι τα παιδιά γονέων με χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική κατάσταση λαμβάνουν ανισότιμη φροντίδα όσον αφορά τον προσυμπτωματικό έλεγχο, την αξιολόγηση/διάγνωση και την παροχή υπηρεσιών. Η κύρια αιτία έγκειται στο γεγονός ότι η οργάνωση των δημόσιων δομών και υπηρεσιών για την ανίχνευση δυσκολιών στον γενικό παιδικό πληθυσμό είναι ανεπαρκής, εμπορευματοποιημένη και αφήνεται στην ατομική ευθύνη των γονιών», τόνισε.

Επίσης ανέφερε ότι παρατηρούνται τεράστια κενά στις αρμόδιες δομές και υπηρεσίες που παρέχουν αξιολόγηση και αποκατάσταση, αυτές που λειτουργούν «είναι ελάχιστες σε σχέση με τον αριθμό των παιδιών που πρέπει να εξυπηρετούν».

Τόνισε την ανάγκη η πρώιμη παρέμβαση να είναι ευθύνη του κράτους, να την παρέχει δωρεάν μέσα από δομές και υπηρεσίες για το παιδί και την οικογένεια και ιδιαίτερα στάθηκε στο τι γίνεται μετά το σχολείο: Οπως είπε, η ανεργία στα ικανά προς εργασία ΑμεΑ φτάνει στο 30%-70% σε επίπεδο ΕΕ. Στο 38,8% είναι το χάσμα απασχόλησης των ατόμων με σοβαρή αναπηρία (20-64 ετών), δηλαδή η διαφορά του ποσοστού των απασχολούμενων ατόμων με αναπηρία από το ποσοστό των απασχολούμενων ατόμων χωρίς αναπηρία. 20% είναι ο δείκτης απασχόλησης ατόμων με σοβαρή αναπηρία (20-64 ετών). Το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο και η μακροχρόνια ανεργία αποτελούν παράγοντες που συνδέονται με την περιορισμένη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εργασία. Ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι τα ποσοστά μη απασχολούμενων ατόμων με σοβαρή αναπηρία που δεν έχουν εργαστεί ποτέ (35,4% στις ηλικίες 20-64 ετών).

Επιπρόσθετα κάποια ποσοστά που αποδεικνύουν το χαμηλό βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων με αναπηρία είναι τα εξής: 53,8% φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός στα άτομα με σοβαρή αναπηρία ή σοβαρό περιορισμό δραστηριότητας (18-64 ετών). Ανικανοποίητες ανάγκες υγείας στα άτομα με σοβαρή αναπηρία λόγω συστημικών εμποδίων / ελλείψεων του συστήματος Υγείας: 34,2% (3η θέση η Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας πανελλαδικά).