Στην ατμόσφαιρα της Γης πάνω από τον Ειρηνικό Ωκεανό κάηκε την περασμένη Πέμπτη η σεληνάκατος «Peregrine» της εταιρείας «Astrobotic Technology», χωρίς να καταφέρει να πετύχει τον στόχο της, την πρώτη προσεδάφιση ιδιωτικού σκάφους στη Σελήνη. Ηταν η τρίτη συνεχόμενη αποτυχία ιδιωτών για προσσελήνωση, μετά την ισραηλινή και την ιαπωνική αποστολή, που συνετρίβησαν στον φυσικό δορυφόρο του πλανήτη μας. Η διαστημοσυσκευή «Peregrine», που πήρε το όνομά της από το ταχύτερο πουλί, το είδος πετρίτης ή μέγας ιέραξ των γερακιών, ατύχησε πολύ νωρίτερα, καθώς 7 ώρες μετά την επιτυχή εκτόξευση με έναν πύραυλο Vulcan Centaur της «United Launch Alliance» (ULA) στην παρθενική του πτήση, εμφάνισε διαρροή καυσίμου. Τόσο η διαρροή, όσο και η προσπάθεια αντιστάθμισης της διαρροής με πυροδότηση των προωθητήρων εκτός προγράμματος, ώστε να διατηρηθεί κατά το δυνατό ο σωστός προσανατολισμός του σκάφους για τη λειτουργία των φωτοβολταϊκών του κυττάρων και η προκαθορισμένη πορεία του προς τη Σελήνη, οδήγησαν σε πρόωρη κατανάλωση των καυσίμων. Ως αποτέλεσμα η προσεδάφιση στη Σελήνη έγινε αδύνατη και το κέντρο ελέγχου της αποστολής προτίμησε να θέσει το σκάφος σε τροχιά επανόδου προς τη Γη, ώστε να καταστραφεί καιόμενο στην ατμόσφαιρα, αντί να δημιουργήσει διαστημικά σκουπίδια με τη συντριβή του στην επιφάνεια της Σελήνης.

Η αποστολή «Peregrine 1» επρόκειτο να μελετήσει τη σεληνιακή εξώσφαιρα, τις θερμικές ιδιότητες και το ποσοστό υδρογόνου μέσα στον σεληνιακό ρεγόλιθο (το επιφανειακό χώμα της Σελήνης), τα μαγνητικά πεδία και την ακτινοβολία στο σεληνιακό περιβάλλον. Εκτός από το φορτίο επιστημονικών οργάνων της NASA, με την οποία είχε συμβληθεί για την αποστολή αυτή και μερικά μικροσκοπικά ρομπότ από το Μεξικό και τις ΗΠΑ, η «Astrobotic» είχε τοποθετήσει πάνω στο «Peregrine» και αρκετά μη επιστημονικά ιδιωτικά μικροφορτία κάθε λογής, από αναμνηστικές πλάκες και διηγήματα, μέχρι κρυπτονομίσματα και στάχτες ανθρώπων, για τα οποία είχαν πληρώσει ιδιώτες μέσω εταιρειών και οργανισμών. Οι ανθρώπινες στάχτες προκάλεσαν μάλιστα τις έντονες διαμαρτυρίες της ινδιάνικης φυλής των Ναβάχο, καθώς οι Ινδιάνοι θεωρούν το φεγγάρι ιερό μέρος και δεν θέλουν να μολυνθεί από ανθρώπινα απομεινάρια.

Ανεξάρτητα από θρησκευτικού χαρακτήρα αντιρρήσεις των Ινδιάνων της Αμερικής, η ουσία βρίσκεται στο ότι όποιος έχει να πληρώσει μπορεί πια να μεταφέρει στη Σελήνη ό,τι πολύτιμο γι' αυτόν, που ενδεχομένως, όμως, είναι σκουπίδι για όλους τους υπόλοιπους. Η διεθνής συμφωνία που υπάρχει για το φεγγάρι και τα άλλα ουράνια σώματα δεν προβλέπει κάτι σχετικό με τέτοιες χρήσεις. Πέρα απ' αυτό, οι εταιρείες ίσως δεν θεωρούν ότι δεσμεύονται από τις συμφωνίες που είχαν υπογραφεί στο παρελθόν, όταν οι μόνοι φορείς με διαστημική δυνατότητα ήταν η Σοβιετική Ενωση και οι ΗΠΑ, ως κράτη.

Η «Astrobotic» θα δοκιμάσει ξανά προσσελήνωση το δεύτερο εξάμηνο του 2024, μεταφέροντας και ένα ρόβερ της NASA με το όνομα «Viper» (Οχιά). Η NASA συνεργάζεται με δύο ακόμη εταιρείες για μεταφορά φορτίων στο φεγγάρι, την «Intuitive Machines» και τη «Firefly». Και οι τρεις έχουν προγραμματίσει συνολικά για φέτος 6 αποστολές. Η αμέσως επόμενη είναι της «Intuitive Machines» με τη διαστημοσυσκευή «Nova-C», που θα επιχειρήσει να προσεδαφιστεί στον νότιο πόλο της Σελήνης. Αυτό το Σαββατοκύριακο θα επιχειρήσει προσσελήνωση ακριβείας η διαστημοσυσκευή SLIM της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAXA, που εκτοξεύτηκε στις 7 Σεπτέμβρη του 2023 και μπήκε σε σεληνιακή τροχιά την 1 Οκτώβρη του ίδιου έτους.