Μεγάλο το ενδιαφέρον για την έκθεση
Πέμπτη 25 Γενάρη 2024

Μεγάλο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η έκθεση στο πλαίσιο της εκδήλωσης, με πολύ κόσμο να την περιηγείται κατά μόνας ή μέσω των ξεναγήσεων που γίνονταν. Σε αυτήν εκτέθηκαν μια σειρά από πρωτότυπα υλικά από το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ.

Η έκθεση ξεκινούσε από τις παραμονές και την εγκαθίδρυση της στρατιωτικής δικτατορίας, παρουσιάζοντας την παρέμβαση του Κόμματος σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, μέσα από τις ανακοινώσεις του για παράδειγμα, όπως αυτή του Πολιτικού Γραφείου στις 25/4/1967, που καλούσε σε άμεση πάλη ενάντια στη χούντα. Υπήρχαν ακόμη τρικάκια ενάντια στα ψευτο-δημοψηφίσματα της χούντας, ο παράνομος «Ριζοσπάστης» κ.ά. Στην προθήκη αυτής της ενότητας αντιπαραβαλλόταν ο αστικός Τύπος που απροκάλυπτα αναπαρήγαγε τη χουντική προπαγάνδα.

Στη συνέχεια παρουσιάζονταν πλευρές από την κομβικής σημασίας προσπάθεια για την ανασυγκρότηση των Κομματικών Οργανώσεων μετά τη 12η Ολομέλεια της ΚΕ το 1968 και η διαπάλη με τον οπορτουνισμό. Ενδεικτικά τα σημειώματα από πολιτικούς κρατούμενους όπως των 905 στο Λακκί της Λέρου, που ενέκριναν τις Αποφάσεις της 12ης και 13ης Ολομέλειας. Τις Αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας περιείχε και η «Αδούλωτη Αθήνα», όργανο της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ, στο ένατο φύλλο της.

Τη στροφή που έγινε στη διάδοση της επαναστατικής θεωρίας μετά από τη 12η Ολομέλεια αποτύπωνε η επόμενη προθήκη, που περιείχε εκδόσεις εκείνης της περιόδου με κείμενα των Μαρξ - Ενγκελς - Λένιν, ανάμεσά τους «Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο», «Ο Ιμπεριαλισμός, Ανώτατο Στάδιο του Καπιταλισμού», «Κράτος και Επανάσταση», αλλά και βοηθήματα κατανόησης του μαρξισμού - λενινισμού. Εκεί υπήρχε και το βιβλίο «Ο Λενινισμός και η Σύγχρονη Εποχή», που μεταφράστηκε από τον Γιώργη Τρικαλινό και ομάδα συντρόφων στη Λέρο, τυπώθηκε το 1972 στην Αθήνα και από τον τίτλο πήραν το όνομά τους οι εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» έως και σήμερα.


Ξεχωριστής σημασίας ήταν η ίδρυση της ΚΝΕ, με τα υλικά που εκτέθηκαν να είναι μεταξύ άλλων το πρώτο φύλλο του «Οδηγητή», τρικ ενάντια στη δικτατορία, το πρώτο Καταστατικό της Οργάνωσης.

Ιδιαίτερη συγκίνηση προκαλούσαν υλικά ποτισμένα με την αλύγιστη στάση των αγωνιστών στις φυλακές και τις εξορίες όπως ψιλογραμμένα σημειώματα για να μην γίνουν αντιληπτά, χειροτεχνήματα, ποιήματα, εορταστικές κάρτες. Ανάμεσά τους ήταν βότσαλα ζωγραφισμένα από την Βάσω Κατράκη, ποίημα του Μπάμπη Γκολέμα για τον γιο του, που γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα του χρόνια στη φυλακή, σκίτσα του Γιώργη Φαρσακίδη κ.ά.

Στην ίδια ενότητα υπήρχαν και άλλα εκθέματα που αναδείκνυαν τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης, όπως η καταγγελία των πολιτικών κρατουμένων για το μεσαιωνικό κάτεργο του Γεντί Κουλέ, κατάλογοι με τις ασθένειες των εξόριστων που ούτε αυτές τελικά κατάφεραν να τους λυγίσουν.

Ολη την έκθεση διαπερνούσε η δράση του Κόμματος σε παράνομες συνθήκες, ενώ σε μία από τις προθήκες φιλοξενήθηκαν αντικείμενα από τον παράνομο μηχανισμό. Σφραγίδες, έγγραφα, καμουφλαρισμένα έντυπα ήταν μερικά από αυτά.

Μεγάλη έκταση έλαβε η στήριξη του αντιδικτατορικού αγώνα από το εξωτερικό. Ενα μικρό μέρος της παρατέθηκε όπως ξενόγλωσσες ανακοινώσεις και κείμενα υπογραφών από διάφορες χώρες, ανάμεσά τους την ΕΣΣΔ, τη Γαλλία, το Σουδάν, την Ιταλία και συγκεκριμένα τη Βενετία. Ακόμη έντυπα της ΠΟΔΝ για την απελευθέρωση φυλακισμένων κ.ά. Από δίπλα ήταν και η δράση των Ελλήνων που ζούσαν στο εξωτερικό μέσα από τα υλικά των Ελληνικών Αντιδικτατορικών Επιτροπών Εξωτερικού που ιδρύθηκαν με πρωτοβουλία του ΚΚΕ, διάφορες καμπάνιες, κάρτες αλληλεγγύης, συναυλίες ενίσχυσης.

Σειρά μετά στην έκθεση έπαιρνε η μαζική αντιδικτατορική δράση, όπως στους φοιτητές με την ίδρυση της Αντι-ΕΦΕΕ, την οποία μάλιστα χαιρέτισαν και φυλακισμένοι φοιτητές, την ευρύτερη δράση της, διάφορες εκδόσεις και τρικάκια, το πρώτο δελτίο της «Πανσπουδαστικής».

Αντίστοιχα για το εργατικό κίνημα, όπως με τα χαιρετιστήρια μηνύματα κρατουμένων ναυτεργατών, την εφημερίδα «Ελεύθερος Ναυτεργάτης», υλικά της ΕΣΑΚ, τρικ κάλεσμα στους οικοδόμους κ.ά.

Φτάνοντας στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου φιλοξενούνταν φωτογραφίες από εκείνες τις μέρες αλλά και οι ανταποκρίσεις του ραδιοσταθμού «Φωνή της Αλήθειας», που μετέφεραν ζωντανά τα γεγονότα με πολλές πληροφορίες. Μετέδιδε για παράδειγμα πως «ομάδα μαθητών ηλικίας 12 χρονών και πάνω κατάφεραν να ξεπεράσουν τα εμπόδια που παρεμβάλλει η αστυνομία, να σπάσουν τον αστυνομικό κλοιό και να μπουν στο Πολυτεχνείο εκδηλώνοντας έτσι τη συμπαράστασή τους προς τους φοιτητές».

Η έκθεση ολοκληρωνόταν με την περίοδο της ντε φάκτο νομιμοποίησης του Κόμματος, παρουσιάζοντας στιγμιότυπα από τη συνέντευξη των αποφυλακισμένων μελών του Πολιτικού Γραφείου, την επιστροφή του Χαρίλαου Φλωράκη στην Ελλάδα, τα γραφεία του Κόμματος στην Αθήνα, το πρώτο φύλλο του νόμιμου «Ριζοσπάστη».

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως σε όλη την έκθεση υπήρχαν σχετικά με την κάθε ενότητα φύλλα της εφημερίδας «Ελεύθερη Πατρίδα», που εξέδιδε το ΚΚΕ στο εξωτερικό.