Αποσπάσματα από την παρέμβαση του Δημήτρη Γόντικα στην εκδήλωση
«Το Φεστιβάλ δεν είναι μόνο μια μοναδική κορυφαία πολιτική και πολιτιστική συνάντηση με διεθνή ακτινοβολία, αλλά και ένα μεγάλο εργαστήρι, που συμβάλλει ουσιαστικά στη θεωρητική και πρακτική λύση των μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων της εποχής μας.
Εχει κατακτήσει μια ακατανίκητη δυναμική εξέλιξης και μια αξιοθαύμαστη ικανότητα να ενσωματώνει και με τον πιο δημιουργικό τρόπο ό,τι καινούργιο γεννιέται από τους αγώνες του λαού και της νεολαίας και τη δημιουργική δουλειά χιλιάδων ανθρώπων της επιστήμης και του πολιτισμού.
Εχει πλέον γίνει ένα πολύτιμο, αναγκαίο και αναντικατάστατο πανελλαδικό, αλλά και διεθνές βήμα συνάντησης και επιθεώρησης των δυνάμεων που μάχονται και επιθυμούν να απαλλάξουν την κοινωνία από την αθλιότητα του καπιταλισμού.
Είναι ταυτόχρονα αφετηρία για χιλιάδες νέους για μια νέα ζωή με ιδανικά και αξίες.
Αυτήν τη δυναμική του Φεστιβάλ καμία δύναμη δεν μπόρεσε να αναχαιτίσει και ούτε θα μπορέσει ποτέ. (...)
Κι όταν επιχείρησαν το 1977, στο 3ο Φεστιβάλ, να ανακόψουν την πορεία του η τότε κυβέρνηση και οι μηχανισμοί της, βρέθηκαν αντιμέτωποι με ένα τεράστιο κύμα διαμαρτυρίας και υποχρεώθηκαν σε άτακτη υποχώρηση. (...)
Το 3ο Φεστιβάλ, μετά την επιτυχία και του 2ου, απλωνόταν ήδη σε όλη την Ελλάδα. Είχαν προγραμματιστεί εκατοντάδες προφεστιβαλικές εκδηλώσεις. (...) Το ΚΣ της ΚΝΕ είχε ανακοινώσει από νωρίς το Αλσος Περιστερίου ως χώρο πραγματοποίησης του 3ου Φεστιβάλ με έγκριση του Δημοτικού Συμβουλίου. Το Αλσος Περιστερίου κατ' όνομα ήταν άλσος. Ηταν ένας απέραντος σκουπιδότοπος. (...) Η ΚΝΕ ανέλαβε την ευθύνη να διαμορφώσει τον χώρο. Ξεκίνησε μια κοπιαστική δουλειά και ο χώρος έγινε αγνώριστος και τελικά παραδόθηκε στον λαό του Περιστερίου ένα πανέμορφο Αλσος.
Τρεις μήνες πριν από την έναρξη του Φεστιβάλ κι ενώ είχαν αρχίσει οι εργασίες για τη διαμόρφωση του χώρου, η κυβέρνηση έκανε προσφυγή στα δικαστήρια για να ματαιώσει το Φεστιβάλ, με το σαθρό επιχείρημα ότι δήθεν ο χώρος είναι δημόσιος, ότι απαγορεύεται να χρησιμοποιείται από κόμματα και ότι επρόκειτο να χτιστεί τεχνική σχολή. Ο χώρος ανήκε αποδεδειγμένα στον δήμο και κανένα σχέδιο για σχολή δεν υπήρχε. (...)
Αναπτύχθηκε ένα τέτοιο κίνημα διαμαρτυρίας που και σήμερα ακόμα εντυπωσιάζει. Το Φεστιβάλ επιβλήθηκε, έγινε και ξεπέρασε κάθε προσδοκία από άποψη συμμετοχής λαού και νεολαίας και ποιότητας εκδηλώσεων. (...) Η κυβέρνηση πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένη».
Στη συνέχεια αναφέρθηκε και στο ξεκίνημα του θεσμού, το 1975, σημειώνοντας μεταξύ άλλων για εκείνη την εποχή:
«Η ΚΝΕ είχε αποκτήσει μεγάλο κύρος στη νεολαία. Στα πανεπιστήμια ήταν πρώτη δύναμη, αναπτυσσόταν ραγδαία στους μαθητές και στις τεχνικές σχολές και απλωνόταν σε πολλά εργοστάσια και κλάδους. Στις γραμμές της νεολαίας ήταν ισχυρή η τάση για οργάνωση και αγώνα, καθώς η πολιτική κατάσταση διέψευδε καθημερινά τις ελπίδες της νεολαίας, ότι η κατάρρευση της χούντας θα έφερνε κάτι καλύτερο.
Μας απασχολούσε, λοιπόν, πώς αυτές οι διεργασίες μέσα στη νεολαία θα γονιμοποιηθούν σε οργανωμένη πάλη, σε μαζικό κίνημα, σε ιδεολογικό και πολιτικό αγώνα και την προσέλκυση της νεολαίας στα ιδανικά του σοσιαλισμού - κομμουνισμού και στις γραμμές της ΚΝΕ.
Ετσι, σκεφτήκαμε και αποφασίσαμε, πέρα από τον καθημερινό σχεδιασμό της δράσης, να κάνουμε μια μαζική πολιτική και πολιτιστική εκδήλωση σε έναν μεγάλο και ανοιχτό χώρο και να απευθυνθούμε πιο μαζικά στη νεολαία. Βρήκαμε το γήπεδο του Ζωγράφου και προχωρήσαμε πολύ γρήγορα. (...)
Ηταν κάτι πρωτόγνωρο για τις συνθήκες της Ελλάδας. Προκάλεσε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Η συμμετοχή της νεολαίας ήταν εντυπωσιακή. Ο ενθουσιασμός, η συγκίνηση, το αγωνιστικό πάθος, η ικανοποίηση από το μορφωτικό, πολιτιστικό πρόγραμμα ήταν κάτι το συγκλονιστικό.
Μέσα σε αυτό το κλίμα και τη μεγάλη αποδοχή που συνάντησε αυτή η πρωτοβουλία της ΚΝΕ αποφασίσαμε, σχεδόν επί τόπου και χωρίς πολλές διαδικασίες, ότι τον επόμενο χρόνο το Φεστιβάλ θα απλωθεί σε όλη την Ελλάδα. "Οπερ και εγένετο"».