Στην Ελβετία συγκεντρώθηκαν το Σαββατοκύριακο ηγέτες και αξιωματούχοι, εκπρόσωποι από 92 κράτη και περίπου 8 οργανισμούς, σε μια διάσκεψη που χαρακτηρίστηκε «ειρηνευτική», ωστόσο στην πραγματικότητα αποσκοπούσε στη μεγαλύτερη δυνατή διεθνή «διπλωματική» στήριξη στο Κίεβο, στο πλαίσιο της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ με τη Ρωσία.

Στην εν λόγω «ειρηνευτική» διάσκεψη δεν είχε προσκληθεί η Ρωσία, ενώ η Κίνα - που προωθεί τη δική της «πολιτική διευθέτηση» - απέρριψε την πρόσκληση.

Η τελική διακήρυξη της διάσκεψης της Ελβετίας υπογράφεται από περίπου 80 χώρες, κατά βάση μέλη του ευρωατλαντικού στρατοπέδου και διαφόρους συμμάχους τους, ενώ μια σειρά χωρών, όπως η Σαουδική Αραβία, η Ινδία, η Νότια Αφρική, το Μεξικό και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συμμετείχαν μεν στη διάσκεψη αλλά δεν υπέγραψαν την τελική διακήρυξη.

Η δε Βραζιλία συμμετείχε με «καθεστώς παρατηρητή», χωρίς και εκείνη να στηρίξει το τελικό κείμενο.

Η διάσκεψη στην Ελβετία έγινε σε μια φάση του πολέμου που η Ρωσία έχει ανοίξει δεύτερο μέτωπο στο Χάρκοβο και σημειώνει εδαφικά κέρδη στα ανατολικά και στα νότια, ενώ το «δυτικό» στρατόπεδο εντείνει τη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική στήριξη στο Κίεβο.

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, είχε διατυπώσει την Παρασκευή τους όρους της Μόσχας για τερματισμό της σύγκρουσης στην Ουκρανία: Εκτός από αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους, αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από τις περιφέρειες Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα που κατέλαβε η Ρωσία και μάλιστα στα διοικητικά σύνορα που αυτές είχαν ως ουκρανικές περιφέρειες, μολονότι ο ρωσικός στρατός δεν τις ελέγχει πλήρως αυτήν τη στιγμή. Δέσμευση της Ουκρανίας ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Δήλωσε ακόμη ότι η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται για «πάγωμα», αλλά για «τερματισμό» της σύγκρουσης, ενώ επισήμανε πως βάσει του ουκρανικού Συντάγματος η προεδρία του Β. Ζελένσκι έχει εκπνεύσει από τον Μάη και άρα μόνος νόμιμος συνομιλητής τον οποίο αναγνωρίζει η Μόσχα είναι το Κοινοβούλιο της Ουκρανίας.

Αν οι προτάσεις του Ρώσου Προέδρου για «συνθήκη ειρήνης» απορριφθούν, οι επόμενοι όροι για ειρήνευση θα είναι πιο σκληροί, δήλωσε χτες ο Ρώσος αρχηγός της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Ρωσίας για το εξωτερικό (SVR), Σ. Ναρίσκιν, χωρίς να διευκρινίζει αν οι προτάσεις απευθύνονται προς το Κίεβο ή τα κράτη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Πάντως, και τα δύο στρατόπεδα ετοιμάζονται για κλιμάκωση της σύγκρουσης, ενώ επιχειρούν να επιρρίψουν ευθύνες στον αντίπαλο γι' αυτό που έρχεται.

Με την παραδοχή ότι η διεθνής διάσκεψη για την «ειρήνη» στην Ουκρανία είχε συμβολικό χαρακτήρα, καθώς δεν αναμενόταν κάποιο συγκεκριμένο αποτέλεσμα, αρκετές χώρες δεν συμμετείχαν, ενώ από τις περίπου 90 που συμμετείχαν, την τελική κοινή δήλωση υπέγραψαν οι 80.

Η κοινή δήλωση κατονομάζει τη Ρωσία ως επιτιθέμενη και υπαίτια της σύγκρουσης, ενώ εστιάζει περισσότερο σε γενικές αρχές και ζητήματα ανθρωπιστικού ενδιαφέροντος, καταλήγοντας σε δέσμευση για την ανάληψη νέων πρωτοβουλιών με συμμετοχή αυτήν τη φορά όλων των μερών.

Η ατζέντα της διάσκεψης επικεντρώθηκε σε ευρύτερες συνέπειες του πολέμου, όπως η επισιτιστική κρίση, η ασφάλεια στους πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας, η ελευθερία ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα, η ανταλλαγή αιχμαλώτων και η επιστροφή παιδιών που έχουν μεταφερθεί στη Ρωσία.

Τόσο η «Δύση» όσο και η Ρωσία προσπαθούν να κερδίσουν την «εύνοια» του λεγόμενου «Παγκόσμιου Νότου» ώστε να προωθηθεί μια «διευθέτηση» της σύγκρουσης με τους όρους του κάθε στρατοπέδου.

Ορισμένα κράτη, όμως, έχουν τα δικά τους σχέδια να πρωταγωνιστήσουν στη «διπλωματική επίλυση της κρίσης». Κίνα και Βραζιλία παρουσίασαν τον Μάη κοινό σχέδιο 6 σημείων για τον πόλεμο στην Ουκρανία που θα αναζωπυρώσει μια διπλωματική κινητικότητα ενόψει της Συνόδου Κορυφής του G20 το φθινόπωρο.

Η Βραζιλία αναφερόταν στον κατάλογο των συμμετεχόντων στην Ελβετία ως «παρατηρητής», χώρες όπως η Κίνα, το Πακιστάν κ.ά. απέφυγαν να παραστούν στη διάσκεψη, ενώ 11 από τις παριστάμενες, μεταξύ των οποίων η Ινδία, η Βραζιλία, η Νότια Αφρική, η Σαουδική Αραβία, η Ταϊλάνδη, η Ινδονησία, το Μεξικό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, απέφυγαν να υπογράψουν την τελική δήλωση.

«Εκφράστηκαν διαφορετικές απόψεις», δήλωσε η Ελβετή Πρόεδρος, Βιόλα Αμχερντ. «Ως διεθνής κοινότητα, μπορούμε να προετοιμάσουμε το έδαφος για απευθείας συναντήσεις μεταξύ των εμπόλεμων πλευρών», είπε και πρόσθεσε: «Αν θέλουμε να εμπνεύσουμε μια διαδικασία ειρήνης, η Ρωσία πρέπει επίσης να εμπλακεί κάποια δεδομένη στιγμή. Αυτό είναι σαφές για όλους». Ομως, το «πώς και πότε θα εμπλακεί η Ρωσία» παραμένει ανοιχτό, παραδέχθηκε.

Το κείμενο επαναβεβαιώνει «τις αρχές της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών, περιλαμβανομένης της Ουκρανίας». Καταγγέλλει τη «στρατιωτικοποίηση της επισιτιστικής ασφάλειας» και καλεί για επιστροφή των παιδιών από την Ουκρανία που μεταφέρθηκαν με τη βία στη Ρωσία. Καλεί επίσης «σε εμπλοκή όλων των πλευρών» της σύγκρουσης προκειμένου να σταματήσουν οι εχθροπραξίες.

Το κείμενο παραλείπει τα περίπλοκα ζητήματα για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει μια μεταπολεμική «διευθέτηση» για την Ουκρανία, για το εάν η Ουκρανία θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ή πώς θα μπορούσαν να διαχειριστούν τις αποσύρσεις στρατευμάτων και οι δύο πλευρές.

Ο επικεφαλής της ουκρανικής διπλωματίας, Ντμ. Κουλέμπα, δήλωσε ότι οι θέσεις του Κιέβου έχουν ληφθεί υπόψη στο τελικό ανακοινωθέν, που είναι «πλήρες» και «ισορροπημένο», ενώ διευκρίνισε ότι δεν συζητήθηκαν εναλλακτικά ειρηνευτικά σχέδια.

Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν, εκπροσώπησε τις ΗΠΑ την Κυριακή σε ομάδες εργασίας για την επιστροφή παιδιών ουκρανικής καταγωγής από τη Ρωσία και για την ενεργειακή ασφάλεια.

Δήλωσε ότι το Κατάρ βοήθησε στη διαμεσολάβηση για την επιστροφή από τη Ρωσία 30 ή περισσότερων παιδιών στις οικογένειές τους στην Ουκρανία. Το Κίεβο ισχυρίζεται ότι περίπου 20.000 παιδιά έχουν μεταφερθεί στη Ρωσία ή στα κατεχόμενα από τη Ρωσία εδάφη χωρίς τη συγκατάθεση της οικογένειας ή των κηδεμόνων από την έναρξη του πολέμου. Η Μόσχα το απορρίπτει, λέγοντας ότι έχει προστατεύσει τα ευάλωτα παιδιά από την εμπόλεμη ζώνη.

Ο καγκελάριος της Αυστρίας δήλωσε στο πρακτορείο «Ρόιτερς» ότι εκφράστηκαν διαφωνίες για τις διατυπώσεις του τελικού ανακοινωθέντος, καθώς ορισμένοι συμμετέχοντες θα ήθελαν να δουν μια ενδιάμεση διάσκεψη, με σκοπό τη συμμετοχή της Ρωσίας στη διαδικασία.

Ο κύκλος των χωρών που συμμετέχουν στη διαδικασία επεξεργασίας ενός σχεδίου ειρήνευσης για την Ουκρανία θα πρέπει να διευρυνθεί, δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν.

Από την πλευρά του, ο ΥΠΕΞ της Σαουδικής Αραβίας υποστήριξε ότι για «ειρηνευτικές συνομιλίες» οποιασδήποτε μορφής για την Ουκρανία, είναι απαραίτητη η συμμετοχή της Ρωσίας και θα απαιτηθεί ένας «δύσκολος συμβιβασμός», ενώ δήλωσε τη δέσμευση της χώρας του να βοηθήσει προς την κατεύθυνση τερματισμού του πολέμου.

«Χρειάζεται να υποστηρίξουμε μια συνολική, αναγκαία και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία, που θα αποκαταστήσει την κυριαρχία της και την εδαφική ακεραιότητά της», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Οι ηγέτες των χωρών του G7 δεν συζήτησαν τις ειρηνευτικές προτάσεις του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν, για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς όλοι γνωρίζουν ότι αυτές οι προτάσεις δεν είναι σοβαρές, δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος, Ολ. Σολτς, από την Ιταλία λίγο πριν αναχωρήσει για την Ελβετία. «Ολοι γνωρίζουν ότι αυτή η πρόταση δεν προοριζόταν να την πάρει κανείς στα σοβαρά, αλλά είχε κάποια σχέση με τη σύνοδο στην Ελβετία», τόνισε.

Πακέτο 1,5 δισ. δολαρίων ανακοίνωσε η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Καμάλα Χάρις, κατά τη διάρκεια της διάσκεψης στην Ελβετία. Περιλαμβάνει 500 εκατ. δολάρια σε νέα χρηματοδότηση για τον ενεργειακό τομέα και 324 εκατ. δολάρια που έχουν ήδη ανακοινωθεί για άλλες χρήσεις αλλά πλέον αποφασίστηκε να δοθούν για έκτακτες επισκευές των ενεργειακών υποδομών και να καλύψουν άλλες ανάγκες στην Ουκρανία, ανέφερε το γραφείο της αντιπροέδρου.

Στο μεταξύ, ο Ναρίσκιν ισχυρίστηκε ότι ο Γάλλος Πρόεδρος ακούει και δίνει προσοχή στις προειδοποιήσεις της Ρωσίας για ενδεχόμενη αποστολή «Δυτικών» στρατιωτικών - εκπαιδευτών στην Ουκρανία: «Τις ακούει. Εχει γίνει συζήτηση για αυτό το θέμα και σε δυτικές χώρες, και συνεχίζεται, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας. Υπάρχουν κάποιες χώρες υπέρ και ορισμένες κατά. Μας φαίνεται ότι οι περισσότερες είναι κατά».

Ο Μακρόν έχει προτείνει να μην αποκλειστεί η αποστολή «δυτικών» στρατευμάτων στην Ουκρανία εάν οι ρωσικές δυνάμεις διασπάσουν τις ουκρανικές γραμμές και το Κίεβο ζητήσει βοήθεια.

Ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, επισκέπτεται τη Βόρεια Κορέα στις 18 - 19 Ιούνη, γεγονός που υποδηλώνει την αυξανόμενη συνεργασία των δύο χωρών.

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Ρωσία τον περασμένο Σεπτέμβρη, εν μέσω κατηγοριών από τη «Δύση» ότι αυξάνεται η στρατιωτική συνεργασία των δύο κρατών. Ο Πούτιν έχει να επισκεφθεί την Πιονγιάνγκ από τον Ιούλη του 2000.

Μετά τη Βόρεια Κορέα, ο Πούτιν θα επισκεφθεί το Βιετνάμ στις 19 - 20 Ιούνη.