ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
«Καμπάνες» νέας κρίσης υπερσυσσώρευσης

...«σπρώχνουν» προς πολεμική ανάφλεξη

Τρίτη 6 Αυγούστου 2024

Copyright 2024 The Associated

«

Καμπάνες» μιας νέας κρίσης υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου - πρώτα απ' όλα στις ΗΠΑ - χτυπάνε τα τελευταία εικοσιτετράωρα, αποκαλύπτοντας κι έτσι τις «τεκτονικές πλάκες» που κινούνται στη διεθνή καπιταλιστική οικονομία οξύνοντας τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και σπρώχνοντας μεταξύ άλλων στη «διέξοδο» μιας πολεμικής ανάφλεξης. Η κορυφή του παγόβουνου ξεπρόβαλε με την πολύ μεγάλη καθίζηση των χρηματιστηρίων: Οι αμερικανικές μετοχές στη Wall Street άνοιξαν χτες Δευτέρα στο «κόκκινο», με τον Dow Jones να βουλιάζει 3,06%, στις 3.529 μονάδες, ο Nasdaq να βυθίζεται με 5,1%, στις 15.980 μονάδες, ενώ ο S&P 500 υποχώρησε 3,4%, στις 5.163 μονάδες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι 7 μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ έχασαν, χτες, συνολικά 1 τρισεκατομμύριο δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία, κατά την έναρξη των συναλλαγών.

Είχε προηγηθεί, την Παρασκευή, ο δείκτης Nasdaq 100 της Wall Street (που αφορά κυρίως επενδύσεις σε μονοπώλια τεχνολογίας, ΜΜΕ, υπηρεσιών Υγείας κ.α.) ο οποίος κατέγραψε πτώση 3%, στην τέταρτη συνεχόμενη βδομάδα απωλειών του, ενώ ο δείκτης αναφοράς S&P 500 έκλεισε τη βδομάδα με πτώση 2%. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων υποχώρησαν σχεδόν 40% την περασμένη βδομάδα. Ο «δείκτης φόβου» της Wall Street, γνωστός ως VIX (που εκτινάσσεται συνήθως όταν υπάρχει αναταραχή και οι τιμές των μετοχών πέφτουν) βρέθηκε την Παρασκευή στα υψηλότερα επίπεδα από το 2022.

Σε ελεύθερη πτώση βρέθηκαν χτες το πρωί τα χρηματιστήρια σε Τόκιο, Σεούλ και Ταϊβάν επηρεασμένα από τα αρνητικά αμερικανικά μακροοικονομικά στοιχεία.

Στην Ιαπωνία ο δείκτης Nikkei έκλεισε με βουτιά 12,82%, τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση στην ιστορία του, σε επίπεδα χειρότερα και από την κατάρρευση των πυρηνικών σταθμών της Φουκουσίμα τον Μάρτη του 2011. Ο δείκτης Topix έχασε 10,49%, στις 2.271,33 μονάδες, στην Ταϊβάν ο δείκτης Taiex σημείωσε πτώση κατά 8,43%, στις 19.813,83 μονάδες.

Ο δείκτης Tadawul της Σαουδικής Αραβίας και ο δείκτης Hermes της Αιγύπτου υποχώρησαν κατά 3,7% και 5,8% αντίστοιχα. Σε ελεύθερη πτώση βρέθηκε και ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Τουρκίας, ο οποίος έφτασε να καταγράφει απώλειες έως και 7%.

Ο Kospi της Νότιας Κορέας υποχώρησε κατά 8,1% προτού διακοπεί η διαπραγμάτευση για 20 λεπτά λόγω των διακοπτών του κυκλώματος του χρηματιστηρίου. Ο αυστραλιανός δείκτης S&P/ASX 200 υποχώρησε σχεδόν 3%.

Ο δείκτης Hang Seng του Χονγκ Κονγκ υποχώρησε κατά 2,01% και ο Shanghai Cοmpsite κατά 1,54%. Ο ινδικός NSE Nifty 50 υποχώρησε κατά 3,1%.

Στις ευρωπαϊκές χρηματαγορές, ο ευρωπαϊκός δείκτης STOXX άνοιξε 1,8% χαμηλότερα, ο γαλλικός δείκτης CAC 40 είχε πτώση 2,1%, ο ισπανικός IBEX έχασε 2,8% ενώ ο βρετανικός FTSE 100 έπεσε 1,7%.

«Κατρακύλα» και για το ελληνικό χρηματιστήριο

Η κατρακύλα πήρε αμπάριζα και το Χρηματιστήριο Αθηνών, στη... θωρακισμένη εγχώρια καπιταλιστική οικονομία, με τον Γενικό Δείκτη στη χτεσινή συνεδρίαση να «βυθίζεται» κατά 7,37% και να διαπραγματεύεται στις 1.325,49 μονάδες, μεταξύ των 1.325,03 (χαμηλό ημέρας) και των 1.428,01 μονάδων (υψηλό ημέρας).

Στις συστημικές τράπεζες, η Eurobank διολισθαίνει κατά 7,6%, στα 1,89 ευρώ, και έπονται η Alpha Bank (-7,07%, στα 1,512 ευρώ), η Πειραιώς (-6,79%, στα 3,569 ευρώ) και η Εθνική (-5,99%, στα 7,22 ευρώ).

Στην υψηλή κεφαλαιοποίηση, απώλειες 6% - 8% καταγράφουν η «Aegean», η ΔΕΗ, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η «Titan», η «Viohalco» και η ΕΥΔΑΠ. Ακολουθούν στο -5% με -6% οι «Metlen», ΟΠΑΠ, HELLENiQ ENERGY, «Lamda Development», «Cenergy», «Σαράντης», «Ελλάκτωρ», «Autohellas» και «ElvalHalcor». Πτώση 4% με 5% για τον ΟΤΕ και τη «Motor Oil», ενώ πέριξ του 3% - 4% υποχωρούν η «Jumbo» και ο ΔΑΑ.

Το βαθύτερο - «αγιάτρευτο» - πρόβλημα ξανά στην επιφάνεια

Στην επιφάνεια έρχεται έτσι ξανά και το βασικό και «αγιάτρευτο» πρόβλημα, που δεν είναι άλλο από την τεράστια υπερσυσσώρευση κεφαλαίου που δεν βρίσκει κερδοφόρες διεξόδους, οδηγώντας από κρίση σε κρίση, αλλά και σπρώχνοντας προς τη «λύση» της μαζικότερης καταστροφής κεφαλαίου και της πολεμικής οικονομίας.

Ο Πρίγια Μίσρα, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην «JP Morgan Asset Management», εξήγησε χαρακτηριστικά χτες ότι «οι αγορές ατενίζουν το μέλλον και αναγνωρίζουν τον πολύ πραγματικό κίνδυνο να διολισθήσει η οικονομία σε ανάπτυξη κάτω της ιστορικής τάσης».

Η «τάση» αυτή μάλιστα αγκαλιάζει ταυτόχρονα και όλο τον καπιταλιστικό κόσμο:

Στις ΗΠΑ η Goldman Sachs εκτιμά ότι υπάρχει μία στις τέσσερις πιθανότητες η χώρα να περιέλθει σε ύφεση το επόμενο έτος, σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψή της για πιθανότητες 15%. Η αγορά εργασίας των ΗΠΑ πρόσθεσε τον Ιούλη 114.000 νέες θέσεις εργασίας εκτός του αγροτικού τομέα, αριθμός αισθητά μειωμένος από τις 179.000 νέες θέσεις εργασίας του Ιούνη. Αντίστοιχα, ο ρυθμός της ανεργίας στις ΗΠΑ αυξήθηκε έντονα, στο 4,3% (ρεκόρ 3ετίας), από το 4,1%. Τα στοιχεία αποτυπώνουν τη συρρίκνωση της μεταποιητικής δραστηριότητας που είναι η χαμηλότερη από την αρχή του 2024.

Η Ευρωζώνη, και ιδιαίτερα η «ατμομηχανή» της η Γερμανία, βρίσκεται εδώ και μήνες επί της ουσίας σε ύφεση, ενώ η νέα κλιμάκωση στη Μ. Ανατολή επιδρά ακόμα πιο αρνητικά και στις «προοπτικές» της.

Την ίδια ώρα στην Κίνα η δραστηριότητα στον εργοστασιακό τομέα υποχωρεί επί τρεις μήνες έως τον Ιούλη. Κατά τον παγκόσμιο επικεφαλής οικονομολόγο της JP Morgan Chase, Μπρους Κάσμαν, οι έρευνες που πραγματοποιήθηκαν τον περασμένο μήνα σε στελέχη του μεταποιητικού τομέα «συνάδουν με μια ανακοπή στην παγκόσμια αύξηση της εργοστασιακής παραγωγής».

Την εικόνα μιας νέα κρίσης υπερσυσσώρευσης δίνουν στο μεταξύ και τα στοιχεία για το ότι τις μεγαλύτερες απώλειες καταγράφουν οι μετοχές τεχνολογικών κολοσσών στις ΗΠΑ, όπως και κατασκευαστών τσιπ στην Ασία, αλλά και οι αξίες των κρυπτονομισμάτων καθώς ένα μέρος των μεγάλων επενδυτών ανησυχεί παράλληλα πως δεν αποδίδουν όσο γρήγορα ήλπιζαν οι μεγάλες επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη και τις τεχνολογίες αιχμής, όπου έχουν επενδυθεί τρισ. δολάρια.

Για παράδειγμα, οι μετοχές της «Taiwan Semiconductor Manufacturing Company», της μεγαλύτερης εταιρείας κατασκευής τσιπ στον κόσμο, σημείωσαν πτώση - ρεκόρ 9,8%, λίγο πιο κάτω από το ημερήσιο όριο του 10%. Αλλά και οι μετοχές των νοτιοκορεατικών «Samsung Electronics» και «SK Hynix» υποχώρησαν και οι δύο κατά περίπου 10%.

Στην Ιαπωνία, η εταιρεία κατασκευής τσιπ «Renesas» υποχώρησε κατά 15%, ενώ η εταιρεία κατασκευής μηχανημάτων τσιπ «Tokyo Electron» υποχώρησε κατά 18%, ανεβάζοντας την πτώση στο ιλιγγιώδες 40% για τον τελευταίο μήνα. Σημειωτέον, στα χρηματιστήρια της Ιαπωνίας είχαν βρει το τελευταίο διάστημα «καταφύγιο» και πολλά από τα κεφάλαια που αποχώρησαν πρόσφατα από την Κίνα, στο πλαίσιο των ανταγωνισμών που οξύνονται για την πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Στο μεταξύ, για μια ακόμα φορά επιβεβαιώνεται και ότι τα γιατροσόφια που επιστρατεύουν τα αστικά επιτελεία δεν μπορούν να «γιατρέψουν» τις αντιφάσεις του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος: Στο επίκεντρο τώρα της συζήτησης βρίσκεται η απόφαση της Fed, της ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ, να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκιά της παρά τις (μικρές) προσδοκίες που υπήρχαν για κάποια μικρή μείωσή τους, ενώ και η Ιαπωνία προκάλεσε αναταραχή στην αγορά συναλλάγματος μετά την αύξηση του βασικού επιτοκίου της Τράπεζας της Ιαπωνίας την περασμένη βδομάδα στο 0,25%, το υψηλότερο επίπεδο από την παγκόσμια κρίση στα τέλη του 2008.

Θυμίζουμε πως τα επιτόκια εκτοξεύτηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα για να «τιθασεύσουν» υποτίθεται τον πληθωρισμό, που εκτοξεύτηκε ως αποτέλεσμα της επεκτατικής πολιτικής, η οποία με τη σειρά της επιστρατεύτηκε για να αντιμετωπίσει την κρίση της πανδημίας.