Ακούστηκαν και πάλι πολλά στα αστικά ΜΜΕ. Από τις γνωστές ανέξοδες ευχές «να είναι το τελευταίο θύμα», που επαναλαμβάνεται μετά από κάθε παρόμοια τραγωδία, έως και ότι ο ιδιοκτήτης του λούνα παρκ «μέχρι πέρυσι έκανε γνωστοποίηση (σ.σ. των πιστοποιητικών στην πλατφόρμα) ενώ φέτος δεν έκανε καμία και για αυτό ο δήμος είχε ξεκινήσει τη διαδικασία των κυρώσεων».
Αλήθεια, όμως, ποιος μπορεί να πιστέψει ότι αυτά τα σάπια παλιοσίδερα, π.χ. πέρσι που ήταν πιστοποιημένα, ήταν ασφαλή; `Η ότι κλείνει αυτομάτως μια επιχείρηση που δεν τηρεί ούτε τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας αλλά λειτουργεί σε καθεστώς «κυρώσεων» και κυριολεκτικά όποιον πάρει ο χάρος;
Από την όλη υπόθεση αναδεικνύονται «όλα τα καλά» της ελεύθερης καπιταλιστικής αγοράς: Αγοραπωλησία σάπιων και επικίνδυνων μηχανημάτων και μάλιστα διασυνοριακή (όπως ακούστηκε από τη Βουλγαρία), που με βάση τους «νόμους της αγοράς» και της «μεγάλης αγκαλιάς στους επενδυτές», όσο πιο σάπια ήταν αυτά τόσο πιο φτηνά κόστιζαν και έτσι απογειωνόταν το κέρδος του επιχειρηματία.
Περίσσεψαν οι εκκλήσεις των αστικών ΜΜΕ για το πού είναι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους, του δήμου κ.ά.
Μια ολόκληρη αλυσίδα μεγάλων ευθυνών αποκαλύφθηκε επιβάλλοντας να τιμωρηθούν όλοι όσοι εμπλέκονται στην αδειοδότηση και λειτουργία της εν λόγω επιχείρησης - καρμανιόλα (ιδιοκτήτης, κρατικός μηχανισμός, Τοπική Διοίκηση). Πέρα όμως από τις αδιαμφισβήτητες ποινικές κι αστικές ευθύνες χρειάζεται να συνειδητοποιηθεί ότι το πρόβλημα είναι βαθύ και οι αιτίες του ξεκάθαρα πολιτικές. Ολα αυτά τα χρόνια ακολουθείται ένας ολόκληρος δρόμος.
Το παιχνίδι μετάθεσης ευθυνών για την αδειοδότηση από το υπουργείο στον δήμο κι ανάστροφα δεν μπορεί να βγάλει κανέναν από τους δύο έξω από το κάδρο των ευθυνών για την αντιλαϊκή πολιτική που ακολουθούν, μεταξύ άλλων των περικοπών προσωπικού, των ελλείψεων κ.λπ.
Εχουν ασφαλώς μαζί με τον ιδιοκτήτη επιχειρηματία τις δικές τους τεράστιες ευθύνες. Γιατί, ως γνωστόν, από τη μία, το υπουργείο Ανάπτυξης διαχειρίζεται τις πιστοποιήσεις και, από την άλλη, την έγκριση αδειοδότησης τη δίνει ο δήμος. Ποια είναι όμως η βάση γι' αυτές τις αποφάσεις; Δίχως άλλο οι πιστοποιήσεις, που όπως αποδείχθηκε μπορεί και να μην υπάρχουν καν.
Σχετικά με τις πιστοποιήσεις σημειώνουμε ότι όταν π.χ. ένα πάρκο ψυχαγωγίας βρει τον χώρο του, καλεί ιδιώτες παρόχους πιστοποιήσεων που έχουν οριστεί από το κράτος, για να ελέγξουν εάν τηρούνται με βάση τον νόμο στοιχειώδεις κανόνες ασφάλειας.
Το αστικό κράτος, λοιπόν, όπως γίνεται και σε πλειάδα άλλων αρμοδιοτήτων του, εκχωρεί λειτουργίες κι ευθύνες του σε ιδιώτες δημιουργώντας «νέες αγορές» ακόμα και στο επίπεδο ελέγχων - πιστοποιήσεων προς αδειοδότηση. Στην ουσία, οι κατά τ' άλλα «ελεγχόμενοι» επιχειρηματίες πληρώνουν το κόστος των πιστοποιήσεων είτε έμμεσα μέσω των εξόδων της αίτησής τους, είτε σε άλλες περιπτώσεις μισθώνοντας απευθείας σχετικά ιδιωτικά γραφεία «εμπειρογνωμόνων» για να έχουν τα κατά παραγγελία βολικά αποτελέσματα που επιδιώκουν.
Αυτό ασφαλώς δεν ισχύει μόνο για τα πάρκα ψυχαγωγίας αλλά σχεδόν παντού: βλ. σε μια σειρά από μεγάλα επιχειρηματικά σχέδια, ανάμεσά τους π.χ. για την ανάθεση δημόσιων έργων ή συμβάσεων, παραχωρήσεων. Ιδιωτικά γραφεία με τη μίσθωσή τους από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματικούς ομίλους, αναλαμβάνουν να εκπονήσουν π.χ. τις κρίσιμες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αν είναι θετικές ανοίγουν τον δρόμο για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών πάνελ με βάση τα επιχειρηματικά συμφέροντά τους. Ιδιωτικές εταιρείες - νηογνώμονες παρέχουν για τα κάθε είδους σαπάκια των εφοπλιστών τα πιστοποιητικά για το «αξιόπλοό» τους, επ' αμοιβή των ίδιων των εφοπλιστών. Αυτή η πρακτική εφαρμόζεται π.χ. και στις πολεοδομικές αρμοδιότητες, ενεργειακές πιστοποιήσεις κτιρίων κ.ο.κ. που δίνονται σε ιδιωτικά γραφεία μηχανικών.
Είναι κατανοητό ότι όσο μεγαλώνει το οικονομικό επιχειρηματικό διακύβευμα της επιχειρηματικής κερδοφορίας τόσο πιο ορθάνοιχτες είναι οι πόρτες στο να εξασφαλίζουν οι όμιλοι και κάθε μεγαλοεπιχειρηματίας «εγκρίσεις», «πιστοποιήσεις» κ.λπ. Ακριβώς αυτή η διαδικασία, που απαιτεί χρήμα, πετά πρώτα από όλα εκτός τους όποιους αυτοαπασχολούμενους για να ενισχύεται και μέσα κι από τέτοια γρανάζια η συγκέντρωση κεφαλαίου.
Για να συνειδητοποιήσει κανείς τις διαστάσεις της μπίζνας αρκεί μια ματιά και μόνο στη μεγάλη κερδοφορία των ομίλων - γιγάντων της πιστοποίησης παγκοσμίως (ΤUV - Eurocert κ.ά.) αλλά και την αύξηση του κύκλου εργασιών τους, που π.χ. στη χώρα μας φτάνει τα τελευταία χρόνια μέχρι και στο 50% ετησίως.
Προσφέρουν με το αζημίωτο κάθε είδους σημαδεμένες από τα κριτήρια του λεγόμενου «φιλικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις» πιστοποιήσεις, τυποποιήσεις, εμπορικά και βιομηχανικά «πρότυπα», δημιουργώντας μια τεράστια αγορά που διαρκώς διευρύνεται. Στις ίδιες τις διακηρύξεις και τις ιστοσελίδες τους ομολογούν ότι τα Συστήματα Διαχείρισης της Ποιότητας (ακόμα και η επωνυμία τους μιλά για «διαχείριση της ποιότητας» και όχι εξασφάλισή της) «διασφαλίζουν επιχειρηματική συνέχεια (business continuity), αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα, μειώνουν τα κόστη, βελτιώνουν την επικοινωνία, σταθεροποιούν τις σχέσεις με τους προμηθευτές και συνεργάτες και μετόχους».
Για το πόσο διάτρητοι είναι οι ισχυρισμοί περί ασφαλών πιστοποιήσεων αρκεί να σημειώσουμε ότι π.χ. ένας ιδιωτικός όμιλος πιστοποίησης, ο Eurocert, αποτελεί τον φορέα αξιολόγησης των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα, όπως και σε όλη την ΕΕ, όπου υπάρχει ανάλογα επικίνδυνη κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου.
Τα κριτήρια της αξιολόγησης ποιότητας για τους ...πιστοποιημένους σιδηροδρόμους του εγκλήματος των Τεμπών καθορίζονται από τους σχετικούς κανονισμούς (402/2013) και Οδηγίες της ΕΕ στο όνομα της ευρωενωσιακής αρχής περί «εκτίμησης κινδύνων» και του λεγόμενου κόστους - οφέλους και όχι ασφαλώς με βάση καθολικά κι ολοκληρωμένα μέτρα ασφάλειας και προστασίας επιβατών κι εργαζομένων που προφανώς κοστίζουν και δεν ακολουθούν τα κριτήρια της αγοράς περί «διαχείρισης της ποιότητας».
Η ΕΕ άλλωστε εδώ και χρόνια έχει σχεδιάσει και «πατεντάρει» τη στρατηγική του κεφαλαίου προκειμένου αυτό να απαλλαγεί από οποιεσδήποτε, ακόμα και τυπικές, υποχρεώσεις στο όνομα της «εξασφάλισης ισότιμων όρων ανταγωνισμού» ανάμεσα στις επιχειρήσεις.
Πρόκειται για τη στρατηγική με την ξύλινη επωνυμία «Εταιρική δέουσα επιμέλεια» που επικαιροποιήθηκε σε πρόσφατη Οδηγία η οποία ψηφίστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο τον Απρίλη φέτος, με την οποία οι επιχειρήσεις αυτοελέγχονται και «ξεπλένονται» δηλώνοντας ...οι ίδιες ότι προστατεύουν τάχα τα ανθρώπινα δικαιώματα, το περιβάλλον, ότι τα προϊόντα τους δεν έχουν προέλθει από εργασία σε καθεστώς δουλείας, από παιδική εργασία ή εργασιακή εκμετάλλευση και ότι δεν συμβάλλουν στην απώλεια βιοποικιλότητας ή στη ρύπανση κ.λπ.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ στους ανταγωνιστές της, ΗΠΑ, Κίνα, προβάλλει προσχηματικά τις ίδιες ακριβώς «προδιαγραφές» για να ευνοήσει τα δικά της μονοπώλια στον διεθνή καπιταλιστικό ανταγωνισμό. Γι' αυτό υπάρχει κι αντίστοιχη πρόβλεψη για αξιοποίηση της δέουσας επιμέλειας ως εργαλείου κυρώσεων.
Την Οδηγία αυτή, δε, τα αστικά κόμματα τη συνοδεύουν με μπόλικους λεονταρισμούς, τύπου «τρέμετε πολυεθνικές», ενώ πολυδιαφημίζουν τις διαδικασίες καταγγελιών που τυγχάνουν αποτελεσματικότητας ανάλογης του ...κυτίου παραπόνων πελατών.
Μάλιστα, είναι τόσο... επώδυνες οι διατάξεις της Οδηγίας για τις πολυεθνικές που αναγνωρίζουν μεταξύ άλλων έως και ότι «οι απαιτήσεις (σ.σ. που θέτει η Οδηγία) θα πρέπει να νοούνται ως υποχρέωση προσπάθειας και όχι ως υποχρέωση επίτευξης αποτελεσμάτων». Αρκεί λοιπόν ...η «δέουσα προσπάθεια» και όχι το αποτέλεσμα και έτσι ελεύθερα οι επιχειρήσεις ας ξεσαλώνουν.
Οι καπιταλιστές λοιπόν, ακολουθώντας το δόγμα «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» αυτοελέγχονται, αυτο-ξεπλένονται, μισθωμένες από τους ίδιους επιχειρήσεις, τους πιστοποιούν και κερδίζουν πολλαπλά: Και απαλλάσσονται από κάθε κοστοβόρα ευθύνη και κερδοφορούν από τη βιομηχανία των σημαδεμένων από τα συμφέροντά τους πιστοποιήσεων, ενώ ανταμείβονται κι από πάνω με μια άνευ προηγουμένου διαφημιστική ρεκλάμα ότι δήθεν η επιχειρηματική τους δραστηριότητα αποτελεί το απαύγασμα των μέτρων ασφάλειας, των ποιοτικών προϊόντων, της προστασίας των εργασιακών - ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.ά.
Κάπως έτσι γίγαντες όμιλοι πετρελαιοειδών με κατά συρροή ρυπάνσεις θαλασσών στην καμπούρα τους μοστράρονται προκλητικά ως προστάτες του υδροφόρου ορίζοντα και όμιλοι - εργασιακά «Νταχάου» βραβεύονται από τα διάφορα λόμπι ως φιλεργατικοί «εργοδότες της χρονιάς».
Αλλά για να έχουμε καλό ερώτημα, όσοι (αστικά κόμματα - ΜΜΕ) τώρα σκίζουν τα ρούχα τους για τις ελλείψεις ελέγχων και μέτρων ασφάλειας, μήπως δεν είναι ακριβώς οι ίδιοι που φωνάζουν εν χορώ εδώ και χρόνια «επιτέλους να γίνει πράξη η έναρξη επιχείρησης σε μια μέρα». Μπορεί π.χ. κάλλιστα να φανταστεί κανείς ποιοι έλεγχοι και μέτρα ασφάλειας θα πάνε περίπατο στο όνομα της διευκόλυνσης της ιερής αγελάδας του «επιχειρείν» και του φιλικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις.
Μα όλα αυτά ακριβώς είναι που έλειψαν προκαλώντας το έγκλημα των Τεμπών (και συνεχίζουν να λείπουν) όπως και τα άλλα μικρότερα ή μεγαλύτερα «Τέμπη» εδώ και χρόνια, ανάμεσά τους τα καθημερινά κι ατιμώρητα εργατικά «ατυχήματα» - εργοδοτικά εγκλήματα, μέχρι και τα πρόσφατα τραγικά συμβάντα στο λούνα παρκ ή στην κατασκήνωση στον δήμο Κασσάνδρας.
Το αστικό κράτος δεν ήταν, δεν είναι ούτε μπορεί να είναι ποτέ ουδέτερο. Σε συνδυασμό με την αποκάλυψη του ταξικού χαρακτήρα του είναι ανάγκη το εργατικό - λαϊκό κίνημα να μετατρέψει την οργή του λαού σε πάλη, διεκδικώντας άμεσα μέτρα για προσλήψεις προσωπικού σε κράτος, δήμους, ΕΦΚΑ, για κρατικές ελεγκτικές υπηρεσίες με αύξηση των ελέγχων, χωρίς καμία εμπλοκή ιδιωτών κι επιχειρηματικής δράσης σε ελέγχους, πιστοποιήσεις κ.λπ.
Είναι ωστόσο καθαρό πως ακόμα κι αν το κράτος έκανε το ίδιο ελέγχους στις επιχειρήσεις αντί π.χ. της «δέουσας επιμέλειας», όπως έκανε για δεκαετίες μέχρι σήμερα, πάλι οι οικονομικοί όμιλοι θα θησαύριζαν απαλλαγμένοι από κάθε ευθύνη με τις γνωστές μεθόδους: Τα «στραβά μάτια», τη βολική γραφειοκρατία, τις ταξικές δικαστικές αποφάσεις που τους ευνοούν, τα προσχηματικά πρόστιμα - χάδια, απειροελάχιστα σε σχέση με την κερδοφορία που εξασφαλίζει η ασυλία που αυτοί απολαμβάνουν (βλ. τα πρόσφατα πρόστιμα για γέλια της κυβέρνησης της ΝΔ σε πολυεθνικές, π.χ. μόλις στο 1% του παγκόσμιου τζίρου τους).
Και όλα αυτά στο όνομα της κοροϊδίας περί καταπολέμησης της ακρίβειας και των τάχα «ουρανοκατέβατων κερδών», ενώ οι ελεγκτικοί φοροληστρικοί, κατασχετήριοι μηχανισμοί δουλεύουν ρολόι σε βάρος των εργαζομένων ή των αυτοαπασχολούμενων. Απλά σήμερα αυτή η ασυλία, με ευθύνη ΕΕ, κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων που υπηρετούν τη στρατηγική της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, αλλάζει «πίστα», ανοίγοντας νέες λεωφόρους κερδοφορίας και ομολογουμένως ανεπανάληπτα επίπεδα εξαπάτησης του λαού.
Ο εργαζόμενος λαός, σήμερα, μπορεί να απαιτήσει την προστασία της ζωής, της υγείας, της ασφάλειας, των δικαιωμάτων, για το βιος του. Μόνο ο ίδιος είναι σε θέση να το πετύχει με την καθημερινή του πάλη, έχοντας ως προμετωπίδα το ότι «Μόνο ο λαός σώζει τον λαό» και θέτοντας το καίριο δίλημμα: `Η τα κέρδη τους ή οι ζωές μας.
Μόνο με την εξουσία στους εργάτες, με το κράτος της εργατικής τάξης φεύγουν από τη μέση το καπιταλιστικό κέρδος και η εκμετάλλευση. Μόνο έτσι η εργατική τάξη γίνεται παραγωγός του πλούτου, με κεντρικό σχεδιασμό, και αναλαμβάνει τον εργατικό έλεγχο της παραγωγής. Οι εκπρόσωποί της δεν είναι μόνιμοι, είναι ανακλητοί, δεν ξεκόβονται από την παραγωγή, δεν έχουν κανένα ιδιαίτερο οικονομικό προνόμιο από τη συμμετοχή τους στα όργανα εξουσίας και υπερασπίζονται την επαναστατική νομιμότητα, ορίζοντας οι ίδιοι τη ζωή τους με βάση τα δικά τους συμφέροντα.