Η ΠΡΩΤΗ ΜΑΡΑΘΩΝΙΑ ΠΟΡΕΙΑ ΕΙΡΗΝΗΣ
Θέλω να περπατήσω για την ειρήνη...
Κυριακή 19 Μάη 2002

«Η ελληνική πορεία ειρήνης θα πραγματοποιηθεί οπωσδήποτε»... Είχε δηλώσει ο Γρηγόρης Λαμπράκης, περίπου δυο βδομάδες πριν πραγματοποιήσει την πρώτη πορεία ειρήνης, από την Αγγλία όπου βρισκόταν. Οσοι τον γνώρισαν, ήξεραν ότι θα το κάνει...

Δεν είχε ακόμα καλά καλά φέξει η 21η Απρίλη του 1963, όταν ο Λαμπράκης έβαλε στο αυτοκίνητό του «το πανί με τα καλάμια», το λάβαρο της πορείας. Ενα μαύρο πανί, που έγραφε πάνω «ΕΛΛΑΣ» και είχε το σύμβολο του παγκόσμιου αφοπλισμού. Μαζί του στο αυτοκίνητο, μπήκαν η γυναίκα του, ο Κύπριος ποιητής Τεύκρος Ανθίας και η Γιούλα Λιναρδάτου. Προορισμός: Ο Τύμβος του Μαραθώνα.

Οι επίσημες αρχές είχαν απαγορεύσει την πορεία. Σε όλη τη διαδρομή, χωροφύλακες είχαν πιάσει όλα τα πόστα. Ο Λαμπράκης, όπου τον σταματούσαν, απαντούσε μονολεκτικά «βουλευτικό» και συνέχιζε χωρίς να περιμένει απάντηση. Στο Σταυρό της Αγίας Παρασκευής, μεγάλη δύναμη Χωροφυλακής είχε στήσει μπλόκο και έκανε έλεγχο σε όλα τα αυτοκίνητα. Αναζητούσαν «υπόπτους»...

Σταματούν και τον Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο ίδιος δηλώνει τη βουλευτική του ιδιότητα. Δείχνει ακόμα και την ταυτότητά του, όταν του τη ζητούν. Μάταια... Η απάντηση, από έναν υπομοίραρχο, που εισπράττει, χαρακτηριστική: «Οπως και να 'ναι, απαγορεύεται να προχωρήσετε»...

Ο Λαμπράκης φωνάζει: «Είμαι βουλευτής και δεν έχετε το δικαίωμα να με σταματήσετε. Είναι φασιστικά αυτά τα μέτρα που παίρνετε».

Ο υπομοίραρχος εκτελεί την ...υπηρεσία του και απαντά: «Ετσι; Εγώ τα λέω τέσσερις φορές φασιστικά. Τι άλλο θέλετε;» Στην επιμονή του Γρηγόρη Λαμπράκη, τελικά, οι χωροφύλακες υποχωρούν και του επιτρέπουν να φτάσει μέχρι το κτήμα που βρίσκεται 200 μέτρα μετά το Σταυρό.

Μετά από αρκετή ώρα και εκμεταλλευόμενος τη «χαλάρωση» της παρακολούθησης, ο Λαμπράκης και οι υπόλοιποι μπαίνουν στο αυτοκίνητο και καταφέρουν να φτάσουν μέχρι τη στροφή της Ραφήνας. Εκεί, οι σύντροφοί του υποχρεώνονται από τους χωροφύλακες να αποβιβαστούν από το αυτοκίνητο. Συνεχίζει μόνος... Λίγο αργότερα, η γυναίκα του θα τον ακολουθήσει με αυτοκίνητο της συγκοινωνίας.

Είναι πλέον οκτώ το πρωί, ο Λαμπράκης φτάνει στον Τύμβο. Εκεί συναντά παντού χωροφύλακες. Ανάμεσα στη Ραφήνα και το Μαραθώνα, περιπολεί ακόμα και το Λιμενικό...

Ο Λαμπράκης δεν πτοείται. Ανεβαίνει στον Τύμβο, ξεδιπλώνει το πανό και φωνάζει δυνατά: «Ζήτω η ειρήνη, ζήτω η δημοκρατία! Αυτή τη στιγμή ο ελληνικός λαός πραγματοποιεί συμβολικά την πορεία ειρήνης»!

Οι χωροφύλακες ορμούν πάνω του. Αυτός παλεύει, αντιστέκεται και βγαίνει νικητής. Ο Μαραθώνιος αρχίζει... Στη στροφή της Ραφήνας, μερικοί φίλοι της ειρήνης γίνονται συνοδοιπόροι. Οι χωροφύλακες ξαναχτυπούν και του παίρνουν το πανό. «Δε μου το πήραν, εγώ τους το έδωσα», δηλώνει ο Λαμπράκης στους δημοσιογράφους, που ακολουθούν τους ειρηνοδρόμους. Μαζί με τους χωροφύλακες, τραμπούκοι ξεπροβάλλουν, στο ίδιο σημείο.

Ο Λαμπράκης, μαζί με τους υπόλοιπους αγωνιστές της ειρήνης προχωρούν, δε σταματούν μπροστά σε τίποτα, πλησιάζουν στο Πικέρμι. Είναι δέκα το πρωί, οι χωροφύλακες συλλαμβάνουν τους ειρηνοδρόμους που περπατούσαν με τον Λαμπράκη. Ο ίδιος συνεχίζει μόνος. Οχι, όμως, για πολύ. Στο 14ο χιλιόμετρο, της συγκλονιστικής αυτής πορείας, συλλαμβάνεται... «Διαπράττει αδίκημα εις βαθμόν πλημμελήματος, διωκόμενον επ' αυτοφώρω», είναι η διαταγή του εισαγγελέα και τη διαταγή της εκτέλεσης την έδωσε ο ανώτερος διοικητής Χωροφυλακής Πρωτευούσης, Τομαράς.

Η απάντηση του Λαμπράκη στους χωροφύλακες, αφοπλιστική: «Αν νομίζετε ότι διαπράττω αδίκημα, να με συλλάβετε. Δεν μπαίνω σε αυτοκίνητο. Θέλω να περπατήσω για την ειρήνη»... Αυτοί δεν ήθελαν. Χρειάστηκαν 30 χωροφύλακες, για να τον ρίξουν στο καμιόνι..

Ο ίδιος, μετά τη σύλληψη και την κράτησή του, γυρίζει στο γραφείο του. Ακούραστος, συντάσσει το ακόλουθο τηλεγράφημα και το στέλνει προς τον Τύπο και την κυβέρνηση: «Πόθος δημοκρατικού λαού μας διά πορείαν Ειρήνης "Μαραθών - Αθήναι" επραγματοποιήθη. Εκκινήσας από κορυφήν Τύμβου Μαραθώνος, συνελήφθην 28ον χιλιόμετρον και βιαίως επετάχθην εις στρατιωτικόν φορτηγόν αυτοκίνητον κρατηθείς παρανόμως, αντισυνταγματικώς και αντιδημοκρατικώς επί τρεις και ημίσειαν ώρας, εντολή αντισυνταγματάρχου Πιστόλη και ταγματάρχου Βραδή. Φρουρούμενος υπό οκτώ χωροφυλάκων, με περιώδευσαν κατά γκανγκστερικόν τρόπον, ώσπερ κατάδικον κοινού Ποινικού Δικαίου εις τα χωρία Νέα Μάκρη, Μαραθώνα, Σούλι, Γραμματικό, Καπανδρίτι, Τατόιον, Νέα Ιωνία, όπου με εγκατέλειψαν. Διαμαρτύρομαι εντονώτατα διά παράνομον κράτησίν μου και διά συμπεριφοράν σκαιάν και βάναυσον μοιράρχου Τζουμάνη Φωτίου, ανθυπασπιστού Λεουτσαράκου Ιωάννου, χωροφύλακος Ρ 147, μπράβου Χαραλαμποπούλου Τάκη, μοιράρχου Λαγοπάτη Αντωνίου, ταγματάρχου Παναγιωτοπούλου Αθανασίου. Εναντίον ανωτέρω υποβάλλω μήνυσιν διά επενεχθείσας ταλαιπωρίας μου. Δυστυχώς, διεπίστωσα ότι η δημοκρατία δεν υπάρχει εις την Ελλάδα, όταν εκλεκτοί του λαού κυριολεκτικώς καταρρακώνονται».

Η τελευταία αυτή φράση του Γρηγόρη Λαμπράκη ήταν δυστυχώς και προφητική... Στις 22 Μάη 1963, ο αγωνιστής και μάρτυρας της ειρήνης θα κτυπηθεί στη Θεσσαλονίκη από όργανα του παρακράτους και του παλατιού! Στις 27 Μάη και ώρα 1.22 πρωινή, θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ...