«Σταθεροποίηση»... στον πάτο για τη διεθνή καπιταλιστική οικονομία, «όπως στον Μεσοπόλεμο»
Σάββατο 28 Σεπτέμβρη 2024 - Κυριακή 29 Σεπτέμβρη 2024

(c) Copyright 2023, dpa (www.d

Εδώ και 1,5 χρόνο υποχωρεί συνεχώς η παραγωγή στην Ευρωζώνη, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν τις προηγούμενες μέρες, και μάλιστα με τον πιο απότομο ρυθμό εδώ και 9 μήνες.

Τα στοιχεία αποτυπώνουν ότι η ευρωενωσιακή οικονομία βρίσκεται επί της ουσίας με χέρια και πόδια εντός ύφεσης, με την «αγιάτρευτη ασθένεια» - την υπερσυσσώρευση του κεφαλαίου που δεν μπορεί να βρει ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους - να σπρώχνει όλο και πιο αποφασιστικά στην πολεμική οικονομία και στην ένταση της εκμετάλλευσης, με νέες αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, χρέη αλλά και ένταση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που θα πληρώσουν ξανά οι λαοί, στην κατεύθυνση δηλαδή που δείχνει και η πρόσφατη έκθεση Ντράγκι. Αποτυπώθηκε αυτό και στον δείκτη «PMI» της «Standard & Poor's» που δημοσιεύτηκε τις προηγούμενες μέρες (μετράει, σύμφωνα με την αστική στατιστική, την «υγεία» των καπιταλιστικών οικονομιών), ο οποίος υποχώρησε παραπέρα για το σύνολο της Ευρωζώνης από το 51 τον Αύγουστο στο 48,9 τον Σεπτέμβρη, με το όριο του 50 να θεωρείται το «κατώφλι» της ύφεσης.

Πάνω από δύο χρόνια σε στασιμότητα η γερμανική οικονομία και πάει για τρίτο

Στη Γερμανία, η εικόνα της οικονομίας αποτυπώνεται στις κοινές οικονομικές προβλέψεις των ινστιτούτων Ifo, Diw, Ifw, Rwi και Iwh, οι οποίες δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Γερμανική οικονομία σε μετάβαση - Αδύναμη δυναμική, χαμηλή δυνητική ανάπτυξη», που μειώνουν παραπέρα τις εκτιμήσεις τους για την ανάπτυξη για το επόμενο έτος στο -0,1% (και επισήμως δηλαδή σε ύφεση).

Οπως σημειώνεται στην έκθεση, «η γερμανική οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα για πάνω από δύο χρόνια. Αν και η οικονομική παραγωγή αυξήθηκε ελαφρά στις αρχές του έτους, συρρικνώθηκε και πάλι το δεύτερο τρίμηνο. Μια αργή ανάκαμψη είναι πιθανό να ξεκινήσει τα επόμενα τρίμηνα. Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη δεν θα μπορέσει να επανέλθει στην προ της πανδημίας COVID-19 τάση στο ορατό μέλλον. Η απεξάρτηση από τον άνθρακα, η ψηφιοποίηση, η δημογραφική αλλαγή και πιθανώς και ο εντονότερος ανταγωνισμός με τις εταιρείες από την Κίνα έχουν προκαλέσει διαδικασίες διαρθρωτικής προσαρμογής στη Γερμανία, οι οποίες μειώνουν τις προοπτικές ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας».

Το πραγματικό πρόβλημα βέβαια που βρίσκεται πίσω από όλα αυτά δεν κρύβεται: Ενδεικτικοί είναι μια σειρά από δείκτες που περιλαμβάνονται στην έκθεση και αποτυπώνουν ως έναν βαθμό και το πώς μεγαλώνει η «αναξιοποίητη» (από το κεφάλαιο) εργατική δύναμη αλλά και η ανάγκη έντασης της εκμετάλλευσης για να ανακάμψει το ποσοστό κέρδους, με την οριακή αύξηση ή την υποχώρηση των δεικτών που αποτυπώνουν την «απασχόληση» (0,4), τον όγκο εργασίας (0,1), τις ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο (-0,3) και της «παραγωγικότητας» (-0,4).

Τα «μαύρα σύννεφα» πάνω από την οικονομία της άλλοτε «ατμομηχανής της Ευρώπης» πυκνώνουν, γίνονται πιο φανερές οι συνέπειες του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων με την απώλεια του πλεονεκτήματος που έδινε στα γερμανικά μονοπώλια το «φτηνό» ρωσικό φυσικό αέριο, ιδιαίτερα σε μια σειρά τομέων, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, όπου πρόσφατα η «Volkswagen» ανακοίνωσε για πρώτη φορά στην ιστορία της κλείσιμο εργοστασίων της στη Γερμανία, ενώ «επαναδιαπραγματεύεται» προς το χειρότερο τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, με στόχο να κλείσει κάπως την «ψαλίδα» που τη χωρίζει από την Κίνα, κυρίως στην ηλεκτροκίνηση.

Τα παραπάνω δεν είναι προφανώς άσχετα και με τη «στροφή» της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης Σολτς στην πολεμική οικονομία, όπως και στο «κλείσιμο της κάνουλας» του φτηνού εργατικού δυναμικού με την εφαρμογή των αντιμεταναστευτικών πολιτικών που πρεσβεύουν οι κατά τα άλλα «εχθροί» ακροδεξιοί της AfD.

Ούτε μήνα δεν κράτησε η προσωρινή «αναλαμπή» για τη γαλλική οικονομία

Στη Γαλλία τα αστικά επιτελεία μιλάνε πλέον ανοιχτά για την πρόσκαιρη «αναλαμπή» της οικονομίας κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων (της τάξης του 0,25% και με το γαλλικό κράτος να δαπανά περί τα 2 δισ. ευρώ), με την επιστροφή στην κατηφόρα να ακολουθεί την αμέσως επόμενη στιγμή στις υπηρεσίες και στη βιομηχανική παραγωγή.

Ακόμα πιο απαισιόδοξες είναι οι προβλέψεις για τους επόμενους μήνες, με βάση και τον όγκο των παραγγελιών, αλλά και τα «κράτει» στην κατανάλωση, δεδομένου ότι κάθε μονάδα πληθωρισμού που δεν αντισταθμίζεται από αντίστοιχη αύξηση των μισθών μειώνει (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Γαλλίας) την αγοραστική δύναμη κατά 16 δισ. ευρώ, «εξανεμίζοντας» παραπέρα το λαϊκό εισόδημα. Ολα αυτά μεταφράζονται βέβαια σε ένταση της επίθεσης του γαλλικού κεφαλαίου, όπως δείχνει και η περικοπή πάνω από 20.000 θέσεις εργασίας ως το τέλος του χρόνου από την αυτοκινητοβιομηχανία «Stellantis» (ένωση των μονοπωλίων της «FIAT - Chrysler» και της «Peugeot PSA»).

Αυτά την ίδια ώρα που η Κομισιόν ζητάει από τη νέα γαλλική κυβέρνηση - η οποία έτσι κι αλλιώς βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί με όλες τις «ακροβασίες» και τις «συναινέσεις» που χρειάστηκαν για να σχηματιστεί - πρόσθετες περικοπές της τάξης των 15 δισ. ευρώ τον χρόνο, όπως και να «τρέξουν» οι νέες βάρβαρες «μεταρρυθμίσεις» που η κυβέρνηση Μακρόν είχε στα σκαριά, πχ αυτές για το Συνταξιοδοτικό. Ηδη η Γαλλία (που τυπικά πλέον βρίσκεται σε καθεστώς «δημοσιονομικής επιτήρησης») έχει ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή παράταση για την υποβολή των δημοσιονομικών της σχεδίων. Το αίτημα «εκτόξευσε» παραπέρα και το κόστος δανεισμού για το γαλλικό κράτος: Τη Δευτέρα έφτασε στα ίδια επίπεδα με αυτό της Ισπανίας - κάτι που είχε να συμβεί από την κρίση του 2008 - ενώ η διαφορά μεταξύ του γαλλικού και του γερμανικού 10ετούς κόστους δανεισμού έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 7 βδομάδων, στις 0,79 ποσοστιαίες μονάδες...

Μερικά σχέδια... «Μάρσαλ» στις πλάτες των λαών

Στο μεταξύ, χαρακτηριστικό της κατάστασης συνολικά στην Ευρωζώνη, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα μεγάλα κρατικά χρέη, είναι το γεγονός πως μετά και την ενεργοποίηση της νέας δημοσιονομικής πολιτικής της ΕΕ (από την περασμένη άνοιξη), μόνο 2 από τα 27 κράτη - μέλη τήρησαν την προθεσμία να καταθέσουν σχέδια μείωσης του ελλείμματος και του χρέους ως τις 20 Σεπτέμβρη, «κλοτσώντας» το τενεκεδάκι παρακάτω (άτυπα) έως τα μέσα Οκτώβρη.

Θυμίζουμε ότι στη νεόκοπη διαδικασία «υπερβολικού ελλείμματος», σύμφωνα και με όσα προβλέπονται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και στη νέα δημοσιονομική πολιτική της ΕΕ, βρίσκονται ήδη Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία και Σλοβακία, ενώ σχετικά με την Ελλάδα η Επιτροπή έκρινε ότι εξακολουθεί να αντιμετωπίζει «ανισορροπίες» και ότι «οι ευπάθειες έχουν μειωθεί, αλλά παραμένουν ανησυχητικές».

Θυμίζουμε ότι η διαδικασία προβλέπει - επί ποινή μείωσης της χρηματοδότησης - συστάσεις για διαρθρωτικές αντιλαϊκές «μεταρρυθμίσεις» και την υποχρέωση των κρατών - μελών να παρουσιάσουν σχετικό «σχέδιο δράσης» για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και χρέους.

Αυτά την ώρα που η έκθεση Ντράγκι ζητάει επί της ουσίας τα χρέη αυτά που θα φορτωθούν στους λαούς να μεγαλώσουν κι άλλο ούτως ώστε να πέσουν στην αγορά και νέα τεράστια κρατικά πακέτα (που θα βρεθούν με κοινό δανεισμό και με κάποιου είδους ευρωομόλογα), ύψους πάνω από 800 δισ. ευρώ συνολικά, προκειμένου να στηρίξουν τη μεταστροφή στην πολεμική οικονομία και τις υπόλοιπες «προτεραιότητες» των επιχειρηματικών ομίλων, αφού, όπως χαρακτηριστικά λέει, «ο ιδιωτικός τομέας δεν θα είναι σε θέση να αναλάβει τη μερίδα του λέοντος της χρηματοδότησης των επενδύσεων χωρίς τη στήριξη του δημόσιου τομέα».

Αλλά και η πρόεδρος της Κομισιόν, παραλαμβάνοντας την έκθεση, δεν μάσησε τα λόγια της: «Θα εξετάσουμε την πολιτική βούληση να έχουμε αυτά τα κοινά ευρωπαϊκά έργα και θα καθορίσουμε πώς θα τα χρηματοδοτήσουμε, μέσω νέων εθνικών συνεισφορών ή νέων ιδίων πόρων», είπε.

Σε όλα τα μήκη και πλάτη φουντώνουν οι ανταγωνισμοί

Πρόκειται για ένα ακόμα ζήτημα που προκαλεί σφοδρές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό της ΕΕ, σχετικά με το ποιος θα επωμιστεί τα βάρη. Οι ανταγωνισμοί και οι αντιπαραθέσεις ανάμεσα στα κράτη - μέλη φουντώνουν σε όλα τα μήκη και πλάτη:

Την ίδια ώρα, οι εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ που δημοσιεύτηκαν αυτήν τη βδομάδα βλέπουν «σταθεροποίηση»... στον πάτο για τη διεθνή καπιταλιστική οικονομία, με επί της ουσίας ταυτόχρονο πέρασμα όλων των ιμπεριαλιστικών κέντρων σε... χαμηλές πτήσεις. Σύμφωνα με τις «προβολές» του ιμπεριαλιστικού οργανισμού:

-- Η Ευρωζώνη - ως σύνολο - θα καταγράψει ανάπτυξη 0,7% για φέτος και 1,3% το 2025

-- Οι ΗΠΑ 2,6% για φέτος με καθίζηση στο 1,6% του χρόνου

-- Η Κίνα 4,9% φέτος με επιβράδυνση στο 4,5% το 2025

-- Η Ρωσία 3,7% φέτος και πτώση στο 1,1% για του χρόνου

-- Το σύνολο του G20 αναμένεται να καταγράψει 3,2% και 3,1% ανάπτυξη αντίστοιχα.

«Αντιμέτωποι με τις μέτριες προοπτικές ανάπτυξης, απαιτούνται φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις σε όλες τις χώρες για να ενισχυθούν τα θεμέλια για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη», λέει ο ιμπεριαλιστικός οργανισμός, δίνοντας σήμα νέας επίθεσης στην εργατική τάξη.

Οι αστικές τάξεις όμως χρειάζονται κάτι ακόμα πιο δραστικό για να αντιμετωπίσουν την αγιάτρευτη αρρώστια του καπιταλισμού κι αυτό αποκαλύπτουν και οι «αναλογίες» που έκανε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κρ. Λαγκάρντ μιλώντας την περασμένη εβδομάδα σε εκδήλωση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, συγκρίνοντας τη σημερινή κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία με εκείνη μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο στη δεκαετία του 1920, περιγράφοντας την τότε υποχώρηση της πρωτοκαθεδρίας της Αγγλίας στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα και την «ανάδυση» νέων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων που διεκδίκησαν το ξαναμοίρασμα του κόσμου, οδηγώντας τελικά στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο...


Τ. Γαλ.