«ΤΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ - ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ 1944»
«Εγώ είμαι με τη δικτατορία του προλεταριάτου! Πάντως πειθαρχώ!»

Ματιές σε ιστορίες που αναδεικνύονται μέσα από την έκθεση Ιστορικού - Αρχειακού Υλικού της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ

Τετάρτη 23 Οχτώβρη 2024

Η έκθεση ιστορικού - αρχειακού υλικού της ΚΟ Αττικής του ΚΚΕ με τίτλο «Το απελευθερωτικό - επαναστατικό 1944» ανοίγει τις πόρτες της στο κοινό το Σάββατο 2 Νοέμβρη. Θα φιλοξενείται στο κτίριο της οδού Σανταρόζα (πρώην Δικαστήρια, είσοδος από Σταδίου, πλησίον σταθμών ΗΣΑΠ - Μετρό Ομόνοιας) μέχρι την Κυριακή 1η Δεκέμβρη.

Η πρωτοβουλία για το στήσιμο της έκθεσης αποτελεί συνέχεια της πλούσιας δραστηριότητας που αναπτύσσει η ΚΟ Αττικής με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το 1944.

Στην έκθεση θα υπάρχει πρωτότυπο αρχειακό υλικό, αντικείμενα από το Αρχείο του ΚΚΕ, ενώ ξεχωριστή θέση θα έχουν οι αίθουσες με τους πίνακες ζωγραφικής που αφορούν την Κατοχή και την Αντίσταση. Το «κόκκινο Αερόστατο» θα έχει επίσης τον δικό του χώρο, όπου οι μικροί επισκέπτες της έκθεσης θα μπορούν μέσα από το δικό τους πρόγραμμα να μάθουν τις ιστορίες των ηρωικών «Αετόπουλων» και της ΕΑΜικής Αντίστασης.

Η έκθεση περιλαμβάνει φωτογραφίες, έγγραφα, έργα τέχνης και άλλα ντοκουμέντα από το Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ. Το ωράριο λειτουργίας τις καθημερινές θα είναι 10 π.μ. - 2 μ.μ. και 5 μ.μ. - 9 μ.μ., ενώ τα Σαββατοκύριακα 11 π.μ. - 7 μ.μ. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη (τηλ. για ραντεβού για ξεναγήσεις: 2105282607, Δευτέρα έως Παρασκευή 10 π.μ. - 1 μ.μ. και 5 μ.μ. - 8 μ.μ.).

Από τις προετοιμασίες της έκθεσης
Η έκθεση απευθύνεται σε όλους όσοι αναζητούν και θέλουν να μάθουν την ιστορική αλήθεια, που γράφτηκε με αγώνα, αίμα και αμέτρητες θυσίες. Σε όλους όσοι θέλουν να μάθουν την Ιστορία μέσα από τα μάτια των πραγματικών πρωταγωνιστών της, των αγωνιστών της ΕΑΜικής Αντίστασης, των μαχητών του ΕΛΑΣ, με μπροστάρη το ΚΚΕ, που σάλπισε την αντίσταση. Του ήρωα λαού που απελευθέρωσε τη χώρα από τον κατακτητή, έδωσε τη μάχη του Δεκέμβρη και στη συνέχεια του ΔΣΕ, αρνούμενος να υποταχθεί.

Ο «Ριζοσπάστης» συνεχίζει με το δεύτερο δημοσίευμα που ρίχνει «ματιές» σε ορισμένες από τις ιστορίες που παίρνουν σάρκα και οστά μέσα από την έκθεση, με αφορμή εκθέματά της, κάτι που θα συνεχιστεί στα υπόλοιπα φύλλα των καθημερινών εκδόσεων της εφημερίδας.

Μια μαρτυρία για τον Λάμπη και χιλιάδες ΕΛΑΣίτες...

Μέσα από την έκθεση ζωντανεύουν με τη βοήθεια του αρχειακού και ιστορικού υλικού μοναδικές μαρτυρίες για την εποχή. Μία τέτοια είναι του Ορέστη Μακρή (Γιάννη), στελέχους του ΚΚΕ και αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ, για τον Σόλων Ψωμιάδη (Λάμπη).

Ο Σόλων Ψωμιάδης (Λάμπης) ηγήθηκε στην υπεράσπιση της Καλλιθέας σε πολλές μάχες. Μετά τη Βάρκιζα διώχθηκε και εκτοπίστηκε στην Ικαρία, όντας εξόριστος πέρασε από στρατοδικείο, καταδικάστηκε σε θάνατο με στημένες κατηγορίες και εκτελέστηκε το 1948.

Αθήνα, Δεκέμβρης 1944. Λόγω έλλειψης οπλισμού, πίσω από κάθε μαχητή περίμενε κι ένας άμαχος για να πάρει τη θέση του
Η μαρτυρία του Ορέστη Μακρή αφορά όχι μόνο τον Σόλωνα Ψωμιάδη, αλλά και χιλιάδες άλλους μαχητές του ΕΛΑΣ που έδειξαν τον ίδιο απαράμιλλο ηρωισμό:

«Καλλιθέα 24.8.1944 (απεργία για τα μπλόκα και την τρομοκρατία)

Μια ριπή αυτομάτου κόβει τα τέσσερα δάχτυλα του δεξιού χεριού του Λάμπη κι αχρηστεύει το αυτόματο του. Τα δάχτυλά του κρέμονται σαν σταφύλια κι εκείνος τους βρίζει που του χάλασαν το αυτόματο και γελάει!...

Εξακολουθεί να δίνει διαταγές στα τμήματά μας. Δε δέχεται να φύγει απ' τη μάχη. Ζητάει έναν επίδεσμο για να σφίξει το χέρι του στον καρπό να σταματήσει την αιμορραγία!... το μεσημέρι αποχωρεί απ' τη μάχη, δεν αντέχει άλλο...».

Λίγες μέρες μετά γράφει ξανά:

«Καλλιθέα, 28.9.1944

Οταν μάθαμε τους όρους της Συμφωνίας της Καζέρτας, χρειάστηκε μεγάλη προσπάθεια για να πειστούν οι άνδρες μας πως πρέπει να πειθαρχήσουμε στις εντολές της κυβέρνησης "Εθνικής Ενότητας" και να μην κινηθούμε για να ξεκαθαρίσουμε το κέντρο της Αθήνας.

Ενα χαρακτηριστικό δείγμα του πώς βλέπει ο λαός μας τους Αγγλους είναι η πιο κάτω αμίμητη αναφορά του στρατιωτικού διοικητή του ΙΙ τάγματος Σόλωνα Ψωμιάδη (Λάμπη) προς τον καπετάνιο του Α΄ Σώματος Νέστορα, στην παρέλαση του 1ου Συντάγματος στην Καλλιθέα, στην απελευθέρωση.

Παρέλαση του Α' Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ
"Καπετάνιο οι εγγλέζοι δε μου αρέσουν. Δε θα τα πάμε καλά μαζί τους. Δε συμφωνώ με την πολιτική που ακολουθούμε. Εγώ είμαι με τη δικτατορία του προλεταριάτου! Πάντως πειθαρχώ!"».