ΘΥΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΡΔΗ ΚΑΙ Η ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΠΤΗΣΕΩΝ
Επιβάτες και προσωπικό σε διαρκή κίνδυνο από την εγκληματική πολιτική της «απελευθέρωσης» στις αερομεταφορές

Ο «Ριζοσπάστης» συζητά με τον Φοίβο Καπερώνη, εκλεγμένο με την ΕΣΚ στο ΔΣ της Ενωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας

Σάββατο 15 Φλεβάρη 2025 - Κυριακή 16 Φλεβάρη 2025

Ασφάλεια στις πτήσεις: Μια ακόμα πλευρά της ζωής του λαού θεωρείται «κόστος» για τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, κάτι που μεταφέρεται διαρκώς με αγωνία από τους ίδιους τους εργαζόμενους που αναλαμβάνουν το δύσκολο έργο του Ελέγχου της Εναέριας Κυκλοφορίας. Οπως επιβεβαιώνεται και από τη συνέντευξη που φιλοξενεί σήμερα ο «Ριζοσπάστης», η «απελευθέρωση» των μεταφορών και η κερδοφορία των Ομίλων του κλάδου πουθενά δεν συναντιόνται με τα αναγκαία και ουσιαστικά μέτρα θωράκισης της ασφάλειας στην εναέρια κυκλοφορία. Με τους ελεγκτές να δίνουν καθημερινά μια «άνιση μάχη» με τις μεγάλες ελλείψεις προσωπικού, τις απαρχαιωμένες υποδομές και την εξάντληση λόγω της εντατικοποίησης, αποδεικνύεται ότι και η ασφάλεια στις πτήσεις συντρίβεται στις μυλόπετρες της πολιτικής του «κόστους - οφέλους», προειδοποιώντας για «Τέμπη του αέρα». Για αυτή την κατάσταση μιλάει στον «Ριζοσπάστη» ο Φοίβος Καπερώνης, εκλεγμένος με την ΕΣΚ στο ΔΣ της Ενωσης Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας.

* * *

-- Μετά το πρόσφατο αεροπορικό δυστύχημα με 67 νεκρούς στην Ουάσιγκτον, βγήκαν στην επιφάνεια στοιχεία για την επικίνδυνη υποστελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών στις ΗΠΑ, με την ΕΣΚ Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας να τονίζει ότι και στη χώρα μας αυτή η υποστελέχωση φτάνει σε «ακραία επίπεδα». Πού βρισκόμαστε λοιπόν σήμερα σε σχέση με προσωπικό και υποδομές;

-- Οι συνθήκες έλλειψης προσωπικού που επικρατούν στον Πύργο Ελέγχου του αεροδρομίου Ρήγκαν στην Ουάσιγκτον παραπέμπουν στην αντίστοιχη έλλειψη προσωπικού στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας στη χώρα μας. Σε πολλούς κλάδους γίνονται μόνο συνταξιοδοτήσεις, χωρίς να αντικαθίσταται το προσωπικό με νέες προσλήψεις, ενώ και οι προσλήψεις που γίνονται στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας δεν επαρκούν για να καλυφθούν στοιχειώδεις ανάγκες. Χαρακτηριστικά, στη μεγαλύτερη μονάδα ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, στο Κέντρο Ελέγχου Περιοχής Αθηνών - Μακεδονίας, η έλλειψη προσωπικού ξεπερνάει το 30% των αναγκαίων θέσεων. Συνολικά, είναι πάρα πολλές, περίπου εκατό, οι κενές οργανικές θέσεις του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, αλλά και ο ίδιος ο αριθμός των περίπου 700 οργανικών δεν ανταποκρίνεται στις διαρκώς αυξανόμενες πραγματικές ανάγκες και συνθήκες. Οι εταιρείες, η κυβέρνηση και η Διοίκηση της ΥΠΑ τα τελευταία χρόνια παρεμβαίνουν ώστε κάθε καλοκαίρι οι Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας να καλούνται να παραιτηθούν από τα ρεπό τους, για να εξυπηρετηθούν οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Η έλλειψη προσωπικού επηρεάζει αρνητικά και τον ρυθμό εκπαίδευσης των νεοπροσλαμβανομένων, αφού δεν επαρκεί το προσωπικό για να εξυπηρετείται η αεροπορική κίνηση και να συμμετέχει ταυτόχρονα στην εκπαίδευση, με συνέπεια για πολλά χρόνια να μην είναι διαθέσιμοι ούτε αυτοί που προσλαμβάνονται, αφού δεν έχουν εκπαιδευτεί. Σε μονάδες της περιφέρειας υπάρχουν Ελεγκτές που εργάζονται μόνοι τους στον πύργο ελέγχου, χωρίς στην πραγματικότητα να μπορούν να κάνουν διάλειμμα όταν το χρειάζονται. Το ίδιο ισχύει και σε αεροδρόμια που στελεχώνονται από τηλεπικοινωνιακούς (ΑFISO), τα οποία διακόπτουν τη λειτουργία τους αν αρρωστήσει ο μοναδικός υπάλληλος. Ο Σύλλογος Τηλεπικοινωνιακών έχει καταγγείλει ότι αντί η Υπηρεσία να προσλάβει προσωπικό, προσπαθεί να καλύψει το πρόβλημα μειώνοντας τον χρόνο εκπαίδευσης που προβλέπεται για να μπορεί να αναλάβει τα καθήκοντα στο αεροδρόμιο ένας επιπλέον υπάλληλος που τυχόν θα μετακινηθεί προσωρινά από άλλη μονάδα για να καλύψει το κενό. Το πρόβλημα είναι διάχυτο σε ολόκληρη την Υπηρεσία, με συνέπεια υπάλληλοι να επιφορτίζονται με καθήκοντα περισσότερων θέσεων.

Οπως καταγγέλλει η Ενωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας, τα συστήματα και ο εξοπλισμός είναι απαρχαιωμένα. Για παράδειγμα, σε μόνιμη βάση δεν χρησιμοποιείται το σύστημα που προειδοποιεί για επικείμενες παραβιάσεις των ελαχίστων διαχωρισμού και τον κίνδυνο συγκρούσεων μεταξύ των αεροσκαφών στη μονάδα Προσέγγισης του αεροδρομίου της Αθήνας, επειδή δεν είναι λειτουργικό. Το ραντάρ που είναι εγκατεστημένο στο βουνό Αττάβυρος της Ρόδου και εξυπηρετούσε τον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας στην αντίστοιχη περιοχή του FIR είναι εκτός λειτουργίας, ενώ στις 22/08/2024 χάθηκε ξαφνικά και η εικόνα από τις οθόνες των Ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας στη Ρόδο, λόγω βλάβης σε άλλο ραντάρ, στο ραντάρ που εξυπηρετεί το αεροδρόμιο της Ρόδου. Αλλες χώρες έχουν αεροπλάνα που δεν τα πιάνουν τα ραντάρ, εμείς έχουμε ραντάρ που δεν πιάνουν τα αεροπλάνα. Η ραδιοτηλεφωνική επικοινωνία των Ελεγκτών με τα αεροσκάφη στο ελληνικό FIR είναι συχνά προβληματική, λόγω προβλημάτων στους πομπούς και τους δέκτες, με συνέπεια να απαιτείται επιπλέον κόπος από τους Ελεγκτές και τους πιλότους, να διακόπτεται η αμφίδρομη επικοινωνία, ενώ στην εποχή μας θα μπορούσε να γίνεται με πιο σύγχρονες διαδικασίες, ακόμα και με αποστολή αυτοματοποιημένων γραπτών εντολών.

Οι εταιρείες που παρέχουν τα συστήματα βρίσκονται σε συνεχή ανταγωνισμό και διαμάχη μεταξύ τους, που θυμίζει τις διαμάχες που οδήγησαν στην καθυστέρηση παράδοσης κρίσιμων έργων και συστημάτων στους σιδηρόδρομους.

-- Η κυβέρνηση νομοθέτησε πριν από τέσσερα χρόνια την «Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας» (ΑΠΑ), κατ' αντιστοιχία με τις «ρυθμιστικές αρχές» σε σιδηρόδρομο, Ενέργεια κ.λπ., με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα για τον λαό. Τι «ρυθμίζεται» επομένως στην εναέρια κυκλοφορία, αν όχι η πραγματική ασφάλεια των πτήσεων;

-- Η νομοθετική πορεία που κατέληξε στη σύσταση της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας πέρασε από διάφορες φάσεις και κυβερνήσεις, του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Η σύσταση εποπτικής, ρυθμιστικής και κανονιστικής αρχής αποτελεί πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης και συνδέεται με την απελευθέρωση των αερομεταφορών. Μετά δηλαδή από τις αεροπορικές εταιρείες και από τα αεροδρόμια, τα οποία είτε έχουν εκχωρηθεί σε ιδιώτες (Fraport, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών) είτε επίκειται να εκχωρηθούν σε ιδιώτες (τα υπόλοιπα περιφερειακά), προετοιμάζεται η ιδιωτικοποίηση και της Αεροναυτιλίας, δηλαδή των Πύργων Ελέγχου και του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας στο ελληνικό FIR. Πρόκειται για πολιτική της ΕΕ, που περιγράφεται στο αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό. Υποτίθεται ότι όλους τους ιδιώτες θα τους εποπτεύει και θα τους ελέγχει η εποπτική αρχή, εν προκειμένω η ΑΠΑ. Το πώς θα γίνεται αυτό προκύπτει αν δει κανείς τις αντίστοιχες εποπτικές αρχές, όπως τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, αλλά και αν αναλογιστεί κανείς ότι με τη σύσταση της ΑΠΑ καταργήθηκαν οι αεροπορικές αρχές που ήταν εγκατεστημένες στα αεροδρόμια για να ελέγχουν τις αερομεταφορές. Οπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Αερολιμενικών, πλέον η ΑΠΑ αναθέτει τον έλεγχο των ιδιωτικών εταιρειών... σε ιδιώτες. Αυτό σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με πολλά αεροδρόμια και νησιά, με τουρισμό, με γενική αεροπορία, ελικόπτερα κ.λπ. Η ΑΠΑ δηλαδή λειτουργεί ως άλλοθι για να εκχωρηθούν τα πάντα σε ιδιωτικές εταιρείες, που υποτίθεται ότι θα λογοδοτούν στην «ανεξάρτητη» αρχή, με καταστροφικές συνέπειες για τους εργαζόμενους, την ασφάλεια των αερομεταφορών, την προσβασιμότητα των υπηρεσιών στον λαό και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.

-- Κι όμως, η κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα πανηγυρίζουν κάθε χρόνο για την αυξημένη αεροπορική κίνηση και τις πολλαπλάσιες αφίξεις στα μεγάλα αεροδρόμια ειδικά τα καλοκαίρια. Τι σημαίνουν για τους Ελεγκτές αυτά τα «ρεκόρ»;

-- Για να έρθουν όλα αυτά τα αεροπλάνα, είχε εμφανιστεί ο Καραμανλής όταν ήταν υπουργός Μεταφορών και ο ΓΓ Μεταφορών Γ. Ξιφαράς στη Γενική Συνέλευση των εργαζομένων, και μιλώντας ως «εκπρόσωποι» και «πλασιέ» των επιχειρηματικών ομίλων στις αερομεταφορές και τον τουρισμό, προσπαθούσαν να πείσουν τους Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας να τα δεχτούμε. Και αυτό γιατί στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας υπάρχουν όρια χωρητικότητας, που ορίζουν το πόσα αεροπλάνα μπορούν να γίνονται αντικείμενο διαχείρισης σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο με ασφάλεια. Οι εταιρείες πιέζουν να εξυπηρετείται μεγαλύτερος όγκος κυκλοφορίας με τη μικρότερη δυνατή καθυστέρηση, για να βγάζουν το μέγιστο δυνατό κέρδος. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο αυτό καταγράφεται με τους στόχους των Σχεδίων Επιδόσεων, που περιγράφονται στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό. Η πίεση μεταφέρεται στους ίδιους τους εργαζόμενους Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, που στην Ελλάδα καλούνται να δουλέψουν σε ημέρες ρεπό, αλλά και να διαχειριστούν περισσότερα αεροπλάνα σε λιγότερο χρόνο. Στην έτσι και αλλιώς αυξημένη πολυπλοκότητα της διαχείρισης των αεροσκαφών το καλοκαίρι, προστίθεται και η πίεση για επιτάχυνση της ροής της εναέριας κυκλοφορίας. Ταυτόχρονα, η Διοίκηση και η κυβέρνηση προσπαθούν να επιβάλουν την αύξηση που ωραρίου των Ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι ενώ όπως κατήγγειλαν οι εργαζόμενοι δεν υπάρχει επιχειρησιακά διαθέσιμο σύστημα που να ειδοποιεί τους Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας για επικείμενες εμπλοκές και κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ των αεροσκαφών στην περιοχή της Προσέγγισης του αεροδρομίου της Αθήνας, παρά το πρόβλημα αυτό, το ωριαίο όριο αφίξεων στο αεροδρόμιο της Αθήνας αυξήθηκε ξανά το καλοκαίρι του 2024, από 22 σε 30 αφίξεις την ώρα! Ολη αυτή η κατάσταση θα χειροτερέψει ακόμα περισσότερο με την επικείμενη ιδιωτικοποίηση, αφού ο εναγκαλισμός με τις εταιρείες θα κάνει πιο επιτακτική την πίεση.

-- Κατά καιρούς η ΕΣΚ διατυπώνει συγκεκριμένες διεκδικήσεις που αφορούν δικαιώματα των Ελεγκτών, αλλά και την ασφάλεια των πτήσεων, βάζοντας στο στόχαστρο το πλαίσιο της «απελευθέρωσης». Πού εστιάζετε και πώς απαντούν οι κυβερνήσεις στις διεκδικήσεις αυτές;

-- Οι εργαζόμενοι και η Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση αγωνιζόμαστε σταθερά εναντίον της πορείας διάλυσης, απαξίωσης και ιδιωτικοποίησης της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Κάθε φορά που οι εργαζόμενοι κινητοποιούμαστε, οι κυβερνήσεις, που χάνονται στα εξαφανήσια όταν είναι να λύσουν προβλήματα, εμφανίζονται με τους δικηγόρους, τους δικαστικούς επιμελητές, τους νομικούς συμβούλους και τα δικαστήρια, για να τρομοκρατήσουν τους εργαζόμενους και να βγάλουν τις απεργίες μας παράνομες. Ακόμα και όταν αποφασίσαμε να κάνουμε μια ολιγόωρη στάση εργασίας, όταν ένας συνάδελφός μας πέθανε στη βάρδια, η Διοίκηση της ΥΠΑ και η κυβέρνηση μας έσυραν στα δικαστήρια. Οι εργαζόμενοι διεκδικούμε να γίνουν όλες οι αναγκαίες προσλήψεις και εκπαιδεύσεις, η αντικατάσταση και ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων και του τεχνολογικού εξοπλισμού. Πάνω από όλα πρέπει να είναι η ασφάλεια και η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Είναι απαράδεκτο οι Ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας να πιέζονται να επιταχύνουν την εναέρια κυκλοφορία, σε βάρος της ασφάλειας των επιβατών και των πληρωμάτων. Μέσα σε κάθε αεροπλάνο υπάρχουν άνθρωποι, στις αφίξεις των αεροδρομίων περιμένουν γονείς τα παιδιά τους, παππούδες και γιαγιάδες τα εγγόνια τους, άνθρωποι τους οικείους τους. Οι εργαζόμενοι θέλουμε οι επιβάτες και τα πληρώματα να φτάνουν στον προορισμό τους με ασφάλεια.