Για μια «ιστορική» Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για τον «επανεξοπλισμό της Ευρώπης» και την «αυτονομία» της από τις ΗΠΑ έκαναν λόγο οι ηγέτες που συγκεντρώθηκαν χτες στις Βρυξέλλες για διαπραγματεύσεις σχετικά με την κατακόρυφη αύξηση των στρατιωτικών δαπανών, τον συντονισμό της «ευρωπαϊκής Αμυνας» και την εξέλιξη της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στην Ουκρανία.

Η χθεσινή σύνοδος έγινε υπό το πρίσμα των ρηγμάτων στον ευρωατλαντικό άξονα, με τις ΗΠΑ να διαπραγματεύονται «για λογαριασμό τους» με τη Ρωσία και να ξεκαθαρίζουν πως η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει δραστικά τις στρατιωτικές της δαπάνες και να αναλάβει την «ασφάλεια» της ηπείρου, καθώς οι ΗΠΑ στρέφονται προς Ασία - Ειρηνικό.

Μια μέρα νωρίτερα, την Τετάρτη το βράδυ, είχε προηγηθεί το διάγγελμα του Γάλλου Προέδρου, Εμ. Μακρόν, όπου μεταξύ άλλων πρότεινε η Γαλλία να διαθέσει τα πυρηνικά της στο πλαίσιο μας «ευρωπαϊκής πυρηνικής ομπρέλας» ως «αποτροπή» στη Ρωσία, με φόντο τη γεωπολιτική απομάκρυνση των ΗΠΑ από την Ευρώπη (βλ. περισσότερα στη σελ. 15).

Οι ηγέτες υποδέχτηκαν θετικά την πρόταση Μακρόν αν και ζήτησαν περισσότερες λεπτομέρειες για την υλοποίησή της.

Ολα τα κράτη - μέλη εμφανίστηκαν να συμφωνούν στην ανάγκη οι στρατιωτικές δαπάνες τους και αυτές του μπλοκ να αυξηθούν κατακόρυφα.

Στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής, όπου παραβρέθηκε και ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, συζητήθηκε το σχέδιο ReArm Europe της Κομισιόν για 800 δισ. ευρώ επιπλέον στρατιωτικών δαπανών τα επόμενα χρόνια.

Από αυτά, τα 150 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε δάνεια που θα πάρουν τα κράτη - μέλη για κοινές προμήθειες «αμυντικών» συστημάτων, όπως η αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, τα συστήματα πυροβολικού, οι πύραυλοι, τα πυρομαχικά, τα drones και άλλες στρατιωτικές ανάγκες.

Επίσης προβλέπεται να αξιοποιηθεί μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της ΕΕ για στρατιωτικούς σκοπούς, παρότι δεν προβλέπεται από τη Συνθήκη της ΕΕ.

Οι χθεσινές συζητήσεις στις Βρυξέλλες αναμένονταν να διαμορφώσουν τη συνολική στρατηγική της ΕΕ και ενόψει της «Λευκής Βίβλου» για την ευρωπαϊκή Αμυνα, στα τέλη του μήνα, που θα διευκολύνει και τη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20 - 21 Μάρτη.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Β. Ορμπαν, που διαφωνεί με τη στρατιωτική βοήθεια της ΕΕ προς την Ουκρανία, επισήμανε ότι συμφωνεί στον «επανεξοπλισμό» της ΕΕ.

«Οι συναντήσεις μου στη Γαλλία επιβεβαίωσαν ότι, ενώ μπορεί να διαφωνούμε για τους τρόπους επίτευξης της ειρήνης, συμφωνούμε ότι πρέπει να ενισχύσουμε τις αμυντικές ικανότητες των ευρωπαϊκών χωρών», δήλωσε, αναφερόμενος στην προχθεσινή του επίσκεψη στο Παρίσι, όπου είχε συνομιλίες και με τον Γάλλο Πρόεδρο.

Ο Ορμπάν είπε ότι η υποστήριξή του, ωστόσο, είναι υπό όρους. Δεν θέλει η Κομισιόν να αποκτήσει «υπερβολική εξουσία», μια θέση που όλα τα κράτη της ΕΕ συμμερίζονται, καθώς δεν θέλουν να παραχωρήσουν στις Βρυξέλλες αρμοδιότητες που σχετίζονται με την Αμυνα.

«Είναι μια μέρα που όλα μπορούν να αλλάξουν και πιθανότατα θα αλλάξουν, σχετικά με την αποφασιστικότητα της Ευρώπης, τον επανεξοπλισμό της, την αμυντική βιομηχανία και την ετοιμότητά της να αντιμετωπίσει τη ρωσική πρόκληση στον κόσμο», είπε χαρακτηριστικά ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντ. Τουσκ, προσερχόμενος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

«Η Ευρώπη είναι ισχυρότερη από τη Ρωσία και είναι ικανή να νικήσει σε οποιουδήποτε είδους σύγκρουση με τη Ρωσία, στρατιωτική, χρηματοπιστωτική, οικονομική. Μόνο που πρέπει να αρχίσουμε να το πιστεύουμε. Και σήμερα φαίνεται ότι συμβαίνει», συμπλήρωσε.

«Δεν νομίζω ότι έχουμε πολύ χρόνο. Ετσι, πρέπει να επανεξοπλίσουμε την Ευρώπη: Δαπάνες, δαπάνες, δαπάνες, για Αμυνα και αποτροπή», δήλωσε η Δανή πρωθυπουργός, Μ. Φρεντέρικσεν.

«Δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε πόσο σημαντική είναι αυτή η συνάντηση», τόνισε ο Λιθουανός Πρόεδρος, Γκ. Ναουσέντα, προσθέτοντας χαρακτηριστικά πως «η Ουκρανία αγοράζει πολύτιμο χρόνο για εμάς κάθε μέρα, πληρώνοντας με το αίμα τους»...

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν επίσης το χρονοδιάγραμμα, αλλά και τις προϋποθέσεις για την αποστολή «ειρηνευτικής» στρατιωτικής δύναμης των «προθύμων» κρατών στην Ουκρανία, στη βάση της σχετικής πρότασης της Γαλλίας και της Βρετανίας.

Οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να συνοδεύεται από «ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία», αναφέρεται στο προσχέδιο των συμπερασμάτων. Στο πλαίσιο αυτό των «εγγυήσεων ασφαλείας» προς την Ουκρανία συζητήθηκε η επιτάχυνση των κοινών προμηθειών και η διερεύνηση νέων «μηχανισμών» για παροχή νέας στρατιωτικής βοήθειας.

Πληροφορίες χτες βράδυ ανέφεραν ότι η Ουγγαρία άσκησε βέτο στη δήλωση της Συνόδου για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας.

Οι ηγέτες δεν συμφώνησαν σε ένα λεπτομερές σχέδιο για την ευρωπαϊκή στρατιωτική βοήθεια για την Ουκρανία για το 2025, που είχε προταθεί από την επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κ. Κάλλας, για όπλα και πυρομαχικά αξίας 20 - 40 δισ. ευρώ, κάτι που ενδέχεται να αποφασιστεί στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Ο Σλοβάκος πρωθυπουργός, Ρ. Φίτσο, που απειλούσε με «βέτο», τελικά συμφώνησε στη διατύπωση για ενίσχυση της Ουκρανίας με αντάλλαγμα μια διατύπωση όπου οι ηγέτες της ΕΕ καλούν τη Σλοβακία και την Ουκρανία για να βρουν «εφαρμόσιμες λύσεις στο ζήτημα της διαμετακόμισης αερίου, συμπεριλαμβανομένης της επανάληψης» των ροών ρωσικού αερίου μέσω του ουκρανικού δικτύου.

Ούτε στο θέμα της ανάπτυξης «ειρηνευτικής» στρατιωτικής δύναμης υπάρχει συναίνεση.

Για παράδειγμα, η Πολωνία είναι μεταξύ των χωρών που έχουν δηλώσει ότι δεν προτίθενται να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία και μάλιστα χθες ο Πολωνός Πρόεδρος, Αντρ. Ντούντα, εμφανίστηκε να αναπαράγει το επιχείρημα της Ουάσιγκτον: «Εάν υπάρξει συμφωνία ορυκτών με την Ουκρανία, θα γίνει στρατηγικό μέρος για τις ΗΠΑ», επομένως «θα διαφυλάξουν τα δικά τους συμφέροντα και μπορούν να το κάνουν μέσω της πολιτικής». Μια αποστολή του ΝΑΤΟ ή ευρωπαϊκή «δεν θα χρειαζόταν απαραίτητα».

Την ίδια ώρα, πάντως, Βρετανοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν την Τετάρτη συνομιλίες με περίπου 20 κράτη, κυρίως ευρωπαϊκά και της Κοινοπολιτείας, που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στη «Συμμαχία των Προθύμων» για υποστήριξη της Ουκρανίας, όπως δήλωσε στο Reuters Βρετανός αξιωματούχος. «Πρόκειται ακόμη για πρώιμα στάδια συνομιλιών και η κατάσταση είναι πολύ ρευστή», πρόσθεσε.

Χθες το τουρκικό υπουργείο Αμυνας ανακοίνωσε πως η Τουρκία, η οποία διαθέτει τον δεύτερο σε μέγεθος στρατό του ΝΑΤΟ, είναι «έτοιμη να αναπτύξει στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία αν υπάρξει ανάγκη».

«Επειτα από τις πρόσφατες εξελίξεις, δεν είναι δυνατή η προστασία της ευρωπαϊκής ασφάλειας χωρίς τη χώρα μας... Ως μέλος του ΝΑΤΟ και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, η Τουρκία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του συστήματος της ευρωπαϊκής ασφάλειας με την αναπτυσσόμενη αμυντική της βιομηχανία, τον σημαντικό της ρόλο στην διευθέτηση τοπικών κρίσεων και τον ισχυρό της στρατό», τονίζεται.

Πάντως για τη Μόσχα οι ευρωπαϊκές «ειρηνευτικές δυνάμεις» που ενδέχεται να αναπτυχθούν στην Ουκρανία, ισοδυναμούν με επίσημη συμμετοχή των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, τόνισε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σ. Λαβρόφ, και απέρριψε κάθε πιθανό συμβιβασμό στο θέμα αυτό.

Στο μεταξύ, χθες το Κρεμλίνο δήλωσε πως συμμερίζεται την άποψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μ. Ρούμπιο, σύμφωνα με τον οποίο η σύγκρουση στην Ουκρανία είναι ένας «πόλεμος δι' αντιπροσώπων μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων - των ΗΠΑ, που βοηθούν την Ουκρανία, και της Ρωσίας - και πρέπει να τερματιστεί».

Ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι ενημέρωσε τη Σύνοδο για την κατάσταση στο πεδίο της μάχης και στο περιθώριο είχε επαφές με αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες.

Οπως αποκάλυψε, ήλπιζε να έχει «μια σημαντική συνάντηση» με τις ΗΠΑ την επόμενη βδομάδα. Το «Fox News» μετέδωσε ότι η συνάντηση μεταξύ Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων θα γίνει την Τρίτη στο Ριάντ.

Ζήτησε από τους Ευρωπαίους ηγέτες να στηρίξουν την πρόταση του Μακρόν για εκεχειρία σε αέρα και θάλασσα ως ένα πρώτο βήμα προς μια «ειρηνευτική» συμφωνία με τη Ρωσία.

Κάλεσε τη Ρωσία σε μια συμφωνία για απελευθέρωση των αιχμαλώτων «ως μέτρο βασικής εμπιστοσύνης» για μελλοντικές «ειρηνευτικές» διαπραγματεύσεις.

Προειδοποίησε για τις συνεχιζόμενες επιθέσεις από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των βαλλιστικών πυραύλων και των ομάδων σαμποτάζ, «προσπαθώντας να εισέλθουν στην επικράτειά μας» στο Σούμι και στο Χάρκοβο.

Χαιρέτισε το σχέδιο «επανεξοπλισμού της Ευρώπης», καλώντας την ΕΕ και τα κράτη - μέλη να διαθέσουν κεφάλαια για παραγωγή όπλων στην Ουκρανία.

Επαίνεσε τις προσπάθειες ενίσχυσης των ευρωπαϊκών «αμυντικών» βιομηχανιών, λέγοντας ότι στην Ευρώπη «πρέπει να παράγονται τα πιο τεχνολογικά προηγμένα και αποτελεσματικά όπλα στον κόσμο».

Υποστήριξε τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και προέτρεψε τους ηγέτες να «επιταχύνουν τη διαδικασία» ανάπτυξης ενός ειδικού ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού μέσου για την ανθεκτικότητα της Ουκρανίας.

Ζήτησε από την Κομισιόν να «ξεκλειδώσει» και να επισπεύσει τη διαδικασία για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ.

Η Γαλλία θα συνδράμει την Ουκρανία με παροχή στρατιωτικών πληροφοριών, δήλωσε χθες ο υπουργός Αμυνας Σ. Λεκορνί, μία μέρα αφότου η Ουάσιγκτον δήλωσε ότι αναστέλλει την ανταλλαγή τέτοιων πληροφοριών με την Ουκρανία, σε μια προσπάθεια να εντείνει την πίεση στο Κίεβο να υπογράψει τη συμφωνία για τα ορυκτά και να καθίσει στο «τραπέζι» των διαπραγματεύσεων.

Η ανταλλαγή πληροφοριών των ΗΠΑ με την Ουκρανία έχει ανασταλεί από την Τετάρτη το απόγευμα, είπε ο Λεκορνί, υπογραμμίζοντας πως οι «υπηρεσίες Πληροφοριών μας είναι κυρίαρχες (...) με ικανότητες που μας ανήκουν» και «τις χρησιμοποιούμε προς όφελος των Ουκρανών», ενώ για τους Βρετανούς, «που βρίσκονται σε μια "κοινότητα πληροφοριών" με τις ΗΠΑ, είναι πιο περίπλοκο».

Οι βρετανικοί πύραυλοι Storm Shadow δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις, καθώς η χρήση τους απαιτεί δεδομένα πληροφοριών των ΗΠΑ, έγραψε η εφημερίδα «Daily Mail». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν και στη Βρετανία να μοιράζεται πληροφορίες με το Κίεβο.

Ταυτόχρονα η Ουάσιγκτον φέρεται να απειλεί να αποσυνδέσει την Ουκρανία από το σύστημα Starlink, κάτι που θα γύριζε τις πολεμικές επιχειρήσεις «στον περασμένο αιώνα», σχολιάζει η ισπανική «El Mundo».

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι η γαλλική «Eutelsat» και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες διερευνούν τη δυνατότητα αντικατάστασης των υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών που παρέχονται από την «Starlink».