ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ
Οι εργαζόμενοι θα πληρώνουν χωρίς ποτέ να ξέρουν αν θα εισπράξουν

Πάμπολλες παγίδες κρύβουν οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, το οποίο όχι μόνο ενισχύει την ιδιωτική ασφάλιση, αλλά της προσφέρει και την επικουρική

Πέμπτη 6 Ιούνη 2002

Κανέναν πλέον δεν μπορεί να κοροϊδέψει η κυβέρνηση για το χαρακτήρα της αντιασφαλιστικής παρέμβασής της, με την οποία εκτός των άλλων υποθηκεύει τα ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων στην ιδιωτική ασφάλιση, η οποία βλέπει το «άστρο» της να ανατέλλει. Με το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση εισάγει την «επαγγελματική» ασφάλιση στο σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, επιτρέπει στις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες να εισβάλουν σε έναν προνομιακό χώρο, στον οποίο εκ φύσεως θα λειτουργήσουν κερδοσκοπικά.

Με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου στα άρθρα 7 και 8, η ιδιωτική ασφάλιση αναβαθμίζεται στον «τρίτο πυλώνα» του συστήματος, αυτομάτως όμως διεμβολίζει το πεδίο του «δεύτερου πυλώνα», της υποχρεωτικής δημόσιας επικουρικής ασφάλισης. Οσο για τον «πρώτο πυλώνα», την κύρια ασφάλιση, όταν η σύνταξη που θα παρέχεται θα έχει συμβολικό χαρακτήρα, κανείς δε θα ασχολείται με αυτόν.

Τα «επαγγελματικά ταμεία» (ΝΠΙΔ) συμπληρωματικής ασφάλισης, για όλους τους κινδύνους που καλύπτει και η επικουρική - αποτελώντας «θεσμό» και εποπτευόμενα από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων - θα μετατραπούν στους «Δούρειους Ιππους» για την ασύδοτη δράση των ιδιωτικών εταιριών ασφάλισης, οι οποίες, μέσω των «πακέτων» που θα προσφέρουν σε πρώτη φάση, θα καρπωθούν ακίνδυνα τις εισφορές των εργαζομένων, σε ένα ιδιαίτερο προνομιακό περιβάλλον γι' αυτές, το οποίο κρύβει πολλές παγίδες για τους ασφαλισμένους.

Ειδικότερα, ορίζεται ότι:

- «Τα προβλεπόμενα από το φορολογικό νόμο κίνητρα και οι φορολογικές απαλλαγές για τις ιδιωτικές ασφαλίσεις ισχύουν και για την ασφάλιση στα επαγγελματικά ταμεία».

- Η ένταξη ενός εργαζόμενου σε αυτά είναι προαιρετική από τη μια, αλλά, σύμφωνα με την παραπάνω ρύθμιση, συνοδεύεται από πρόσθετες ελαφρύνσεις, δηλαδή η κυβέρνηση σπρώχνει τους εργαζόμενους να καταφύγουν στα ιδιωτικά ταμεία.

- Η λειτουργία αυτών των ταμείων είναι κεφαλαιοποιητική, με λίγα λόγια οι παροχές προς τον ασφαλισμένο θα εξαρτώνται από τις αποδόσεις των επενδύσεων αυτών των ταμείων.

- Οι αποδόσεις αυτές εξαρτώνται από την πορεία των χρηματαγορών, καθώς σύμφωνα με το νομοσχέδιο το 70% των αποθεματικών τους υποχρεωτικά επενδύεται σε μετοχές, μεταβιβάσιμα αξιόγραφα, άρα οι εγγυήσεις είναι εξαιρετικά αδύναμες.

- Τα χρήματα των εργαζομένων κινδυνεύουν επιπρόσθετα, καθώς οι «επενδύσεις» μπορούν να γίνουν σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, π.χ. Αργεντινή, με ευνόητες συνέπειες.

- Δίνεται η δυνατότητα να επενδύεται έως 5% των αποθεματικών σε «χρηματοοικονομικά μέσα» της επιχείρησης ή του κλάδου ή των κλάδων που συμμετέχουν στα ταμεία. Ετσι, οι εργαζόμενοι εγκλωβίζονται, συνδέοντας την τύχη των εισφορών τους με την τύχη της επιχείρησης, μένοντας εκτεθειμένοι σε ποικίλες πιέσεις των εργοδοτών για «εργασιακή ειρήνη», περιορισμό των διεκδικήσεών τους και αποδοχή αυθαιρεσιών. Ακόμα χειρότερα, οι εργαζόμενοι ως μέτοχοι σ' αυτά τα ταμεία, οδηγούνται σε ανοιχτή αντιπαράθεση μ' όποιον συνάδελφό τους τους πει το αφεντικό ότι απειλεί το ταμείο.

Στο εξωτερικό η εμπειρία από τη λειτουργία αυτών των ταμείων είναι ενδεικτική για το τι μέλλει γενέσθαι. Κατ' αρχάς, παρά τις πάμπολλες ανασφάλειες που γεννά το καθεστώς λειτουργίας τους για τους εργαζόμενους, υπήρξε ενδιαφέρον από αυτούς να ασφαλιστούν σε επαγγελματικά ταμεία, λόγω των υποσχέσεων για μεγάλες παροχές. Σκοπός όμως ήταν η συγκέντρωση κεφαλαίων για τη στήριξη των χρηματαγορών. Τα κεφάλαια αυτά, προερχόμενα από τους εργαζόμενους, εντάχθηκαν στον «κύκλο του χρήματος». Τα ταμεία βρέθηκαν σε δεινή θέση όταν μετά το στάδιο των μαζικών εισροών (εισφορές) έφτασαν στο σημείο των μαζικών εκροών, προκειμένου να δώσουν στους ασφαλισμένους όσα υποσχέθηκαν.

Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, «εγγυητής» των χρημάτων των εργαζομένων είναι ο εργοδότης, ο οποίος ελέγχει τα ταμεία και διαχειρίζεται τα αποθεματικά είτε απευθείας, είτε με τη βοήθεια ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η προσαρμογή του τρόπου λειτουργίας των επαγγελματικών ταμείων στην Ελλάδα με αυτόν άλλων χωρών και όχι μόνο: «Επιτρέπεται η ενοποίηση ή η διάσπαση αυτών ή η σύσταση ομοσπονδιών και ενώσεων με άλλα επαγγελματικά ταμεία», επισημαίνεται σε ένα σημείο, ενώ σε άλλο σημειώνεται ότι δημιουργείται στο υπουργείο «Τμήμα Διεθνούς Παρακολούθησης», το οποίο θα ασχολείται με «την εναρμόνιση με τους κανόνες και τη συμμετοχή στη διαδικασία συντονισμού της νομοθεσίας των κρατών μελών (ΕΕ), για τη συμπληρωματική ασφάλιση (...) και τη σύγκλιση των συστημάτων αυτών».

Εκτός των άλλων η λειτουργία των «επαγγελματικών ταμείων» συνδέεται άρρηκτα με τις υπόλοιπες ρυθμίσεις του νομοσχεδίου που μειώνουν την κύρια σύνταξη και αυξάνουν τα όρια ηλικίας, εξαναγκάζοντας τον ασφαλισμένο να αναζητήσει απεγνωσμένα πρόσθετες εξασφαλίσεις και ουσιαστικά να καταβάλει πρόσθετη εισφορά σε καθεστώς ισοπεδωμένων αποδοχών.