Ο ταξικός ρόλος της Τηλεόρασης | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Στον πίνακα, που παραθέτουμε, περιέχονται τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο (ΕΡΣ), σχετικά με το ποσοστό συμμετοχής των κομμάτων στα κεντρικά τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Τα στοιχεία είναι πολύ εύγλωττα και δεν επιδέχονται την παραμικρή αμφισβήτηση, ενώ έχουν καθολική χρονική ισχύ, αν και αναφέρονται μόνο στο τετράμηνο Γενάρης - Απρίλης του 2002. Η κατάσταση είναι η ίδια, όποιο διάστημα κι αν εξετάσει κανείς. Και δείχνει, ότι τα τηλεοπτικά κανάλια επιτελούν πλήρως τον ταξικό ρόλο τους, μέσω της προβολής των δύο κομμάτων, του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, που παίρνουν στη διανομή τη μερίδα του λέοντος. Του κλασικού δικομματισμού σήμερα, του διπολισμού αύριο, εφόσον αυτός προκύψει, κάτι που καθόλου δεν αποκλείεται. Αντίθετα, ως «εναλλακτική λύση», υπάρχει στα σενάρια της αστικής τάξης.

Η παραπάνω διαπίστωση δεν είναι αυθαίρετη. Οχι μόνο επειδή ανήκει στα ευκόλως εννοούμενα, αλλά επειδή αποδείχτηκε. Είναι χαρακτηριστικό το εξής γεγονός: Οταν το ΚΕΠ πρωτοεμφανίστηκε, η συμμετοχή του στα κεντρικά δελτία ειδήσεων ήταν μεγάλη. Οταν, όμως, άρχισε να φθίνει, όταν δηλαδή τα οικονομικά του στηρίγματα άρχισαν να το εγκαταλείπουν, τότε μειώθηκε και η προβολή του. Αυτό εκφράζεται και στα στοιχεία του πίνακα, όπου το ΚΕΠ βρίσκεται σε χαμηλά ποσοστά, πέρα, βεβαίως, από την ισχνή του δραστηριότητα, που οπωσδήποτε έπαιξε το ρόλο της...

Η πρόκληση από τα περιεχόμενα του πίνακα γίνεται ακόμη μεγαλύτερη, αν πάρει κανείς υπόψη του τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Οτι λόγος στον πίνακα γίνεται μόνο για τα κεντρικά δελτία ειδήσεων και όχι για τα μεσημεριανά, τα απογευματινά και τα νυχτερινά, όπου οι διακρίσεις είναι πολύ μεγαλύτερες.

β) Οτι στα στοιχεία του πίνακα δεν περιλαμβάνεται η προβολή των υποψηφίων δημάρχων της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης ή των υποψηφίων νομαρχών, όπου οι υποψήφιοι από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ, έχουν σχεδόν την αποκλειστικότητα, ενώ στα κρατικά κανάλια το συντριπτικά μεγάλο μέρος προβολής.

γ) Οτι τα στοιχεία του πίνακα δεν αφορούν στις τηλεοπτικές συζητήσεις, όπου η κατάσταση είναι ακόμη πιο ευνοϊκή για τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ.

δ) Οτι δεν είναι μεγάλη η διαφορά ως προς την πολιτική στάση ανάμεσα στα ιδιωτικά και στα κρατικά κανάλια. Τα τελευταία κρατάνε απλώς κάποια προσχήματα, όντας κρατικά, άρα πιο ευάλωτα στην πίεση. Για την ώρα, τουλάχιστον, αφού κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος, για το τι θα συμβεί στο μέλλον. Τα πράγματα, ωστόσο, δεν αλλάζουν και τώρα, ως προς την ουσία.

Εχει σημασία να κριθούν τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα και από μια άλλη σκοπιά, αυτήν της ποιοτικής προβολής του ΚΚΕ. Συγκεκριμένα: Και αυτή, η μικρή προβολή του ΚΚΕ, δεν περιλαμβάνει πάντα τα πιο βασικά θέματα που εκφράζονται με ανακοινώσεις της ΚΕ ή με δηλώσεις της Γενικής Γραμματέα ή του Γραφείου Τύπου. Είναι πολύ χαρακτηριστικό, ότι κομματικές δηλώσεις για τις κομπίνες της «Εϊ - Τζι - Μπι» (σχετικά με τις μετρήσεις) προβάλλονταν επί τρεις μέρες συνεχώς, ενώ τοποθετήσεις του ΚΚΕ, που αφορούσαν στον ευρωστρατό, στην Κοινωνική Ασφάλιση και άλλα παρόμοιας σημασίας, είτε προβάλλονταν για κάποια δευτερόλεπτα, είτε κυριολεκτικά θάβονταν. Αν δει, λοιπόν, κανείς, τα ποσοστά συμμετοχής του ΚΚΕ στα κεντρικά δελτία ειδήσεων, και από αυτή την πλευρά, όπως και πρέπει, μοιραία καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι και τα παραπάνω ποσοστά του πίνακα είναι μικρότερα ως προς την ουσία, από ό,τι εμφανίζονται.

Ο πίνακας του ΕΡΣ δίνει αφορμή για γενικότερες σκέψεις και επισημάνσεις.

α) Ο ταξικός ρόλος των τηλεοπτικών ΜΜΕ δεν εκφράζεται μόνο με τη στήριξή τους στον κλασικό δικομματισμό. Εκφράζεται (μένουμε και πάλι στα δελτία ειδήσεων αποκλειστικά) και με την τεράστια προβολή που έχουν παράγοντες της αστικής τάξης, όπως ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ο κάθε φορά πρεσβευτής των ΗΠΑ και άλλοι, καθώς και με τη συκοφάντηση των ταξικών, εργατικών, αγροτικών και νεολαιίστικων κινητοποιήσεων. Και είναι επίσης χαρακτηριστικό, ότι γνωστός δημοσιογράφος, ο οποίος επιχείρησε να «περάσει» και τις τοποθετήσεις του ΚΚΕ σε δελτία ειδήσεων, συνάντησε αντιδράσεις. Για ν' αποδειχτεί, άλλη μια φορά, ότι τα κανάλια και γραμμή έχουν (παρά τα αντίθετα υποκριτικά) και ότι αυτή τη γραμμή δεν μπορεί να την επηρεάσει ο όποιος δημοσιογράφος, αφού εκείνη εκπορεύεται από το κεφάλαιο, την κυβέρνηση, τη ΝΔ και άλλα βασικά στηρίγματα του καπιταλισμού. Τα περί ελεύθερης έκφρασης μόνο σε αφελείς μπορούν να απευθύνονται. Το ίδιο και τα περί αντικειμενικότητας.

β) Η αποκάλυψη του ρόλου των τηλεοπτικών ΜΜΕ σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να οδηγεί στη σκέψη, ότι κάτω από την πίεση αυτά θ' αλλάξουν και θα γίνουν... υπερταξικά! Η πίεση εναντίον τους και πρέπει να γίνεται και οφείλει να δυναμώσει. Πιέζοντας, πάντα κάτι κερδίζεις. Κυρίως, όμως, η πάλη εναντίον τους είναι αποτελεσματική, στο βαθμό που βοηθάει να διαμορφώνονται ταξικά κριτήρια στους εργαζόμενους, στο βαθμό, δηλαδή, που καταλαβαίνουν ποιους έχουν απέναντί τους... Και ως προς αυτό το τελευταίο θα συμβάλλει η ζύμωση του αιτήματος «να καταργηθούν οι ιδιωτικές TV», που χρησιμοποιούν συχνότητες του δημοσίου, ενώ θα μπορούσαν να είναι ιδιοκτήτες καναλιών κόμματα, φορείς της Αυτοδιοίκησης, του μαζικού κινήματος. Το αίτημα της κατάργησης των ιδιωτικών TV πρέπει να περάσει στην αρμοδιότητα της πάλης των μαζικών οργανώσεων, ιδιαίτερα των συνδικάτων που σέβονται την ιδιότητά τους ως συνδικάτα ταξικά εργατικά, καθώς και οργανώσεων των γυναικών, της νεολαίας, των αγροτών. Δίχως αυταπάτες, ότι η κατάργηση των ιδιωτικών ΜΜΕ μπορεί να γίνει μέσα στις σημερινές συνθήκες, όπου η πλουτοκρατία κυριαρχεί οικονομικά και πολιτικά.

Το ΚΚΕ δεν απολυτοποιεί την επιρροή που ασκούν τα τηλεοπτικά κανάλια. Μακριά από το ΚΚΕ η άποψη, ότι τη συνείδηση (κοινωνική, πολιτική) τη διαμορφώνουν αποκλειστικά, ή κυρίως, τα κανάλια. Τα κανάλια παίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά η κυρίαρχη συνείδηση διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες -μεγάλη δυσκολία ν' αντιληφθεί ο εργαζόμενος τη ρίζα της εκμετάλλευσης και την ανάγκη και τη μέθοδο ανατροπής της- σχολειά, εκκλησία, τόποι δουλιάς, παμπάλαιες συνήθειες που επιβιώνουν και άλλοι. Και βέβαια, μόνο η άνοδος της ταξικής πάλης, η αποφασιστική ισχυροποίηση του ΚΚΕ, το μπόλιασμα πλατειών μαζών με την κομμουνιστική ιδεολογία, μπορούν να λειτουργήσουν ανασχετικά και τελικώς ανατρεπτικά.

Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ