Η επεκτατική πολιτική των ΗΠΑ, οι αδικίες και οι ανισότητες που δημιουργεί ο καπιταλισμός εντείνουν τις αντιδράσεις των λαών, επισημαίνει σε συνέντευξή του στο «Ρ» ο Βάκλαφ Γιούμρε, μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του ΚΚ Βοημίας - Μοραβίας. Ο Β. Γιούμρε, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα συμμετέχοντας στη Διεθνή Διάσκεψη Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, επισημαίνει μεταξύ άλλων το κύμα λαϊκών αντιδράσεων που προκαλεί στη Δημοκρατία της Τσεχίας η πολιτική των δεξιών και σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων, η οποία (όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες) υπαγορεύεται, επί της ουσίας, από τις ΗΠΑ, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

- Εννιά μήνες μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη έχουν σημειωθεί πολλές αλλαγές σε γεωπολιτικό και άλλο επίπεδο. Οσον αφορά τους λαούς της Ευρώπης, ποιους κινδύνους βλέπετε;

- Πρώτα θα έλεγα πως οποιοσδήποτε με σώφρονα λογική καταδικάζει αυτές τις τρομοκρατικές επιθέσεις που στοίχισαν αθώες ανθρώπινες ζωές. Ομως τώρα πολλοί φοβούνται πως η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθεί να χρησιμοποιήσει αυτά τα γεγονότα, ενώ ήδη και πριν τις επιθέσεις στη Ν. Υόρκη επιχειρούσε να επιβάλει και να υπαγορεύσει τη δική της πολιτική σε άλλες χώρες. Οσον αφορά σε τρομοκρατικές ενέργειες στην Ευρώπη, θεωρώ πως υπάρχουν ισχνές πιθανότητες για κάτι τέτοιο, γιατί οι ρίζες της τρομοκρατίας βρίσκονται στη σύγχυση και την αδικία που δημιουργεί ουσιαστικά η αμερικανική πολιτική. Ομως θα έλεγα πως για να αποτρέψει κανείς τέτοιες επιθέσεις, θα πρέπει να επανέλθει η ζωή σε φυσιολογικούς ρυθμούς και να επανέλθει η διεθνής κοινότητα και κυρίως οι ΗΠΑ στην τήρηση του διεθνούς δικαίου και όχι στην επιβολή ενός δικού τους «δικαίου».

- Θεωρείτε πως εκτός απ' τις ΗΠΑ, υπάρχουν και κάποιες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που με πρόσχημα τις επιθέσεις προχωρούν σε κατάχρηση των δυνατοτήτων που τους δίνει η εξουσία για να καταπιέσουν τις πολιτικές και άλλες ελευθερίες;

- Βέβαια, υπάρχουν διαφορετικές πολιτικές από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, εκ των οποίων ορισμένες, μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτέμβρη, ήρθαν πιο κοντά στην πολιτική των ΗΠΑ. Ορισμένες δε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως για παράδειγμα, η κυβέρνηση του Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ, εφάρμοσαν μία πολιτική παρόμοια της κυβέρνησης Μπους. Ομως, απ' την άλλη υπάρχουν και κυβερνήσεις, όπως η γαλλική και η γερμανική, που διαφοροποιήθηκαν. Οπως επίσης υπήρξαν και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες που αρνήθηκαν να χρησιμοποιήσουν τέτοια γεγονότα για να συρρικνώσουν τις πολιτικές ελευθερίες ή να λάβουν μέρος στον πόλεμο έναντι του Αφγανιστάν. Ιδιαίτερα τώρα υπάρχουν ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που αρνούνται να συμμετάσχουν σε πολέμους έναντι άλλων χωρών όπως ενδεχομένως του Ιράν, του Ιράκ, ή της ΛΔ Κορέας, οι οποίες έχουν ενταχθεί απ' την κυβέρνηση Μπους στον λεγόμενο άξονα του τρόμου!

Οσον αφορά δε στην άσκηση πολιτικών που συρρικνώνουν τις πολιτικές ελευθερίες, όπως επιχειρείται στις ΗΠΑ, θα έλεγα πως υπάρχουν πολλοί ιδιαίτερα μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες που φοβούνται και αντιδρούν σ' αυτές τις προσπάθειες. Η κυβέρνηση Μπους προσπαθεί να επιβάλει τέτοιες πολιτικές, επειδή συναντά αντιστάσεις στα σχέδιά της και επιχειρεί να κάμψει όσους αντιδρούν, καταπιέζοντας και παραβιάζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παρόμοιες καταστάσεις διαγράφονται και αλλού...

- Το ΚΚ Βοημίας - Μοραβίας είχε, απ' ό,τι γνωρίζω, επικρίνει δυσμενώς παρόμοιες προσπάθειες απ' την κυβέρνηση της χώρας σας, αντιδρώντας π.χ. στη λεγόμενη Στρατηγική Ασφάλειας που ψηφίστηκε το 1999 και τροποποιήθηκε το 2001. Την είχατε επικρίνει σημειώνοντας πως διακυβεύει την εθνική ανεξαρτησία της Τσεχίας και πως υιοθετεί τη φιλοσοφία και τη φρασεολογία του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Θα μπορούσατε να διευκρινίσετε τα επίμαχα σημεία της «Στρατηγικής Ασφάλειας»;

- Οπως όλοι γνωρίζουν, η χώρα μας ήταν στο σοσιαλιστικό μπλοκ και η εξωτερική της πολιτική έδινε προτεραιότητα στη φιλία και την αλληλεγγύη μεταξύ των σοσιαλιστικών χωρών. Μετά την αντεπανάσταση το Νοέμβρη του 1989, αυτός ο πολιτικός προσανατολισμός άλλαξε άρδην και έκτοτε εξαιτίας της πολιτικής των δεξιών κομμάτων ο λεγόμενος καλύτερός μας «φίλος» έγιναν οι ΗΠΑ και άλλες χώρες της Δύσης. Βέβαια, ο λαός μας εξαπατήθηκε για κάποιο καιρό, μεταξύ άλλων λόγω έλλειψης σχετικής εμπειρίας και στήριξε αρχικά την αναζήτηση συμμαχιών τέτοιου τύπου... Ιδιαίτερα, υπό τη διακυβέρνηση σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, η χώρα μας εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ δίχως να ερωτηθεί ο λαός και δίχως βέβαια να γίνει σχετικό δημοψήφισμα. Πέρα απ' αυτά, μ' αυτές τις κυβερνήσεις η χώρα μας συμμετείχε ενεργά στον πόλεμο κατά της ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και αυτό έκανε ένα μέρος του λαού της χώρας μας να νιώσει ντροπή γι' αυτές τις πολιτικές και να σταθεί κριτικά απέναντι σ' αυτές τις πρακτικές των δεξιών και σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων. Ομως, όσον αφορά στη «Στρατηγική Ασφάλειας» επικρίσεις υπήρξαν και από ένα μεγάλο μέρος του Τύπου και απ' το ΚΚΒΜ, ιδιαίτερα γιατί βλέπουμε πως διακυβεύεται η αυτοκυριαρχία και ανεξαρτησία της χώρας μας. Απ' όσο γνωρίζω, μάλιστα, υπάρχουν συνεδριάσεις του λεγόμενου Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας στις οποίες συμμετάσχουν απροκάλυπτα πράκτορες της CIA και του FBI! Αυτό για μένα είναι ιδιαιτέρως προκλητικό, γιατί διατέλεσα αντιπρόσωπος της χώρας μου ως πρεσβευτής και ήμουν τότε πολύ υπερήφανος για την ανεξαρτησία και την αυτοκυριαρχία της χώρας μας... Τώρα, όχι μόνον δεν είμαστε ανεξάρτητοι, αλλά εξαρτιόμαστε με διάφορους τρόπους και πρακτικές ιδιαίτερα απ' τις ΗΠΑ!

- Πριν δύο χρόνια είχαμε τις μαζικές διαδηλώσεις κατά της καπιταλιστικής διεθνοποίησης στην Πράγα. Το Νοέμβρη πάλι έχουμε τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ... Πώς βλέπετε εσείς αυτή την «κινητικότητα» στην πρωτεύουσα της Τσέχικης Δημοκρατίας;

- Επί σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης το Σεπτέμβρη του 2000, όπως θυμάστε, έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις οι οποίες θα μπορούσαν να πούμε πως ήταν δύο ειδών: Αυτές που πραγματοποιήθηκαν και διοργανώθηκαν απ' το δικό μας κόμμα και ήταν ειρηνικές και ήσυχες και αυτές που έγιναν από διάφορους ευρύτερους φορείς κατά του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας και στις οποίες σημειώθηκαν επεισόδια. Τώρα, πάλι, δίχως κανείς να ρωτήσει το λαό της χώρας μας, οι ΝΑΤΟικές χώρες έχουν προγραμματίσει Συνάντηση Κορυφής για τον ερχόμενο Νοέμβρη. Δεν ξέρω πραγματικά γιατί επιλέχτηκε η Τσέχικη Δημοκρατία, που είναι απ' τα νεαρότερα μέλη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου... Γιατί να προσκληθεί εδώ ο κ. Μπους και άλλοι αρχηγοί ΝΑΤΟικών χωρών; Πάντως, βέβαια, οι αστυνομικές αρχές προετοιμάζονται να καταστείλουν τις διαδηλώσεις που θα γίνουν και το Νοέμβρη με αφορμή αυτή τη ΝΑΤΟική συνάντηση! Βέβαια, κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα συμβεί τότε, δε θα πρέπει να αποκλείονται προβοκάτσιες... Αλλά ήδη πολλοί ετοιμάζονται να διαδηλώσουν όχι μόνο για την προ τριών ετών ένταξη της χώρας μας στο ΝΑΤΟ, αλλά και για το ίδιο το Σύμφωνο και τις πολιτικές που αυτό προωθεί...

- Τελευταία και ιδιαίτερα με πρόσχημα τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη λαμβάνονται και στην Τσεχία εντατικά αστυνομικά μέτρα έναντι διαδηλωτών, όπως ποινές φυλάκισης και πρόστιμα σε όσους αποκρύπτουν το πρόσωπό τους και ηλεκτρονική διασύνδεση και εμπλουτισμό των αστυνομικών βάσεων DNA. Μήπως τέτοια μέτρα αλλά και άλλα στοχεύουν σε μία οργουελιανού τύπου παρακολούθηση των πολιτών;

- Βέβαια! Και αυτό επιχειρείται ενώ είναι σίγουρο πως τέτοιες πολιτικές εντείνουν τις αντιδράσεις και τις διαδηλώσεις που μεταξύ άλλων εκφράζουν την απογοήτευση του κόσμου. Οσο προωθείς πολιτικές τέτοιου είδους, τόσο πιο πολλά μέτρα για την καταπίεση του κόσμου λαμβάνεις! Ετσι, το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας μας εξελίσσεται σε όργανο καταπίεσης και καταστολής των διαδηλωτών, καθώς απ' όσο γνωρίζω αυτά αλλά και άλλα μέτρα λαμβάνονται έναντι του κόσμου... Και υπάρχουν πολλοί που ανησυχούν γι' αυτά τα μέτρα τα οποία ορισμένοι δε διστάζουν να τα χαρακτηρίζουν ακόμη και φασιστικού τύπου...

- Δε θα μπορούσε κάποιος να παραλείψει την αξιόλογη παρουσία σας στις πρόσφατες γενικές εκλογές και το σημαντικό 18,5% που έλαβε το ΚΚΒΜ, το οποίο ήταν και το μοναδικό κόμμα που εμφάνισε σημαντική αύξηση της εκλογικής του δύναμης... Τι απάντηση δίνετε εσείς σ' αυτούς που χαρακτηρίζουν τις επιδόσεις του κόμματός σας στη Βουλή «απρόσμενη εξέλιξη»;

- Οχι μόνον βγάλαμε 41 βουλευτές αντί 24 που είχαμε στην προηγούμενη σύνθεση της Βουλής, αλλά κερδίσαμε και 220.000 ψήφους περισσότερες, ιδιαίτερα από νέους ψηφοφόρους. Ανάμεσα στα τέσσερα κοινοβουλευτικά κόμματα ήμασταν το μοναδικό που όχι μόνον δεν είχαμε απώλειες, αλλά σημειώσαμε και αύξηση του εκλογικού μας ποσοστού! Είναι μία τεράστια επιτυχία, αλλά για μένα είναι μόνον ένα βήμα μπροστά! Πρέπει να συνεχίσουμε, καθώς αυτό το επίτευγμα δεν είναι η τελική νίκη. Πρέπει να πείσουμε και άλλους για το πρόγραμμα του κόμματός μας. Αλλά όσον αφορά την απήχηση των θέσεις του κόμματός μας ιδιαίτερα στους νέους θα έλεγα πως οι νέοι είναι πολύ απογοητευμένοι απ' τον καπιταλισμό! Βέβαια, δεν έχουν ιδιαίτερα μεγάλη εμπειρία απ' τον καπιταλισμό, αλλά ήδη από τώρα έχουν πάρει μία πικρή γεύση: το 30 με 35% των μαθητών εγκαταλείπει το σχολείο, πολλοί επίσης δε βρίσκουν δουλιές. Πρόσφατα γράφηκε σε ημερήσια εφημερίδα πως οι φοιτητές της φιλοσοφικής σχολής της Πράγας είναι πολύ απογοητευμένοι, γιατί επί χρόνια λαμβάνουν ένα επίπεδο σπουδών που στιγματίζεται απ' την αντικομμουνιστική και υπέρ του καπιταλισμού προπαγάνδα. Εχουν τόσο πολύ μπουχτίσει απ' αυτή τη χειραγώγηση που έχουν αρχίσει να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις. Ισως αυτό εξηγεί γιατί το 90% περίπου των φοιτητών της Φιλοσοφικής στην Πράγα ψήφισαν υπέρ του ΚΚ Βοημίας-Μοραβίας κυρίως γιατί απηύδησαν απ' την αντικομμουνιστική προπαγάνδα! Οι κυβερνώντες προσπάθησαν δηλαδή με διάφορους τρόπους να σβήσουν απ' τη μνήμη του κόσμου τα επιτεύγματα του σοσιαλισμού. Ομως, με τις πολιτικές που εφάρμοσαν και τα λάθη που έκαναν, κατάφεραν τελικά το αντίθετο αποτέλεσμα...