Η σκόπιμη τρομο-λαγνεία των ημερών - με αφορμή τη θεαματική σκηνοθετημένη απόσυρση μιας ομάδας ενεργούμενων της αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών, που έχει εξαντλήσει πια τις δυνατότητές της και απαιτεί «ανανέωση» - έχει αποτελέσει γόνιμο έδαφος για μια επιχείρηση ιδεολογικής τρομοκρατίας σε βάρος του λαϊκού κινήματος και της Αριστεράς. Το γεγονός αυτό καθαυτό είναι αρκετά φυσικό και προβλέψιμο. Η ιδεολογική αυτή επίθεση έχει πολλαπλούς στόχους και πλευρές. Κατ' αρχήν, εντάσσεται στη γενικότερη προετοιμασία για την παγκόσμια «αντιτρομοκρατική εκστρατεία», δηλαδή για την ενδυνάμωση - κάτω από το μανδύα της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας - της καταστολής σε εθνική και διεθνή κλίμακα, ενάντια στο εργατικό, στο εθνικοαπελευθερωτικό, στο ειρηνιστικό κίνημα όπου Γης. Αυτή είναι η γενική σύλληψη - πλαίσιο και δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας πολύ βαθιάς ή «απόκρυφης» συνωμοσίας, αλλά απλά η εκδίπλωση της προληπτικής ιμπεριαλιστικής πολιτικής στις σημερινές συνθήκες και ενόψει μιας, πολύ πιθανής πλέον, επερχόμενης διεθνούς κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, που θα πυροδοτήσει την ένταση της πάλης των λαών και την άνοδο των διεκδικήσεων και των επαναστατικών κινημάτων τους. Ξεκινώντας μια «αντιτρομοκρατική» πολιτικοϊδεολογική επιχείρηση σε μια χώρα, και με βάση το σημερινό συσχετισμό δύναμης και τη διάταξη των κοινωνικών τάξεων και κινημάτων, καθώς και των πολιτικών δυνάμεων στη δοσμένη χώρα, ξεφυτρώνουν τελείως φυσικά - κάπως σαν αναπόφευκτα αναγκαίες παράπλευρες συνέπειες - μια σειρά «μπουμπούκια», που, έτοιμα από καιρό, υμνούν το νόμο και την τάξη, καθαγιάζουν την παρούσα κατάσταση πραγμάτων ως την καλύτερη δυνατή - με μόνη καλύτερη την αμέσως πιο αντιδραστική - και καυτηριάζουν - ποινικοποιούν κάθε σκέψη και πράξη για την πρόοδο, την επανάσταση, την απελευθέρωση από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, το σοσιαλισμό, αποδίδοντάς τους την πρόθεση και την κατηγορία της απανθρωπιάς, της εγκληματικότητας και του «αρνητισμού». Ολα αυτά, όπως ειπώθηκε ήδη, είναι φυσικά, κατανοητά και προβλέψιμα και προέρχονται εξάλλου από καθ' όλα «ευυπόληπτους» πολίτες. Και επειδή η υπόληψη είναι σπουδαίο πράγμα, οφείλεται να δοθεί και μια σαφής απάντηση, χωρίς πολλές φιοριτούρες.

Μετά το άρθρο του κ. Α. Ανδριανόπουλου στα «Νέα», όπου αποδιδόταν στην Αριστερά ο ψόγος ότι δεν έχει διατυπώσει ιστορικά καμία θετική πρόταση για την πορεία της Ελλάδας, ανέλαβε ο κ. Σ. Ράμφος να διαφωτίσει και για τον εσωτερικό ψυχικό κόσμο των αριστερών, να εκφράσει - και επισήμως - την άποψη ότι η Αριστερά (βλ. το κομμουνιστικό κίνημα ή ο μαρξισμός - λενινισμός, για να μην κρυβόμαστε) συνδέεται γενετικά με την ατομική τρομοκρατία, ότι η «17 Ν» και όλο αυτό το χαφιεδότσουρμο που το βάζουν να παρελαύνει κάθε μέρα από τις οθόνες των τηλεοράσεων και τις στήλες των εφημερίδων, είναι «σάρκα από τη σάρκα» του κομμουνιστικού κινήματος, ότι περίπου «το έγκλημα ταιριάζει στους μαρξιστές και τους επαναστάτες», που ανάγουν σε επιστήμη το έγκλημα και την καταπίεση με το πρόσχημα μιας πλαστής απελευθέρωσης. Αυτήν την προσπάθεια διαφώτισης ο κ. Ράμφος την εξέθεσε σε δύο άρθρα του (μέχρι στιγμής) στην «Καθημερινή». Το τελευταίο από αυτά ήταν την Κυριακή 8 Σεπτέμβρη 2002.

Λέει πολλά σ' αυτό το άρθρο του ο κ. Ράμφος. Ολα τα υποπροϊόντα του πιο χυδαίου πρακτορο-καφενεδίστικου αντικομμουνισμού του '50 βρίσκονται εκεί μέσα, με πιο εντυπωσιακή οπωσδήποτε τη δήλωση ότι «ο Στάλιν προεπαναστατικώς είχε την ευθύνη των ληστειών και της προστασίας των οίκων ανοχής, δίκην κομματικού νονού...» και άλλα τέτοια, σε βαθμό που να δυσκολεύεται κανείς να αντιπαρατεθεί σοβαρά στο κείμενο αυτό.

Εχει, όμως, και θεωρητικές φιλοδοξίες ο κ. Ράμφος. Θέλει να δείξει τις αιτίες της «αρνητικότητας» και «εγκληματικής προδιάθεσης» που χαρακτηρίζει την επαναστατική Αριστερά, ώστε όλοι και ιδιαίτερα ο χρηστοήθης ελληνικός λαός να προστατευτεί από την επίδραση των «δαιμόνων» και των «δαιμονισμένων» του σοσιαλισμού. Μας δείχνει, λοιπόν, το πώς «μπορεί μια ιδέα να δαιμονίζει τους ανθρώπους». Το πρόβλημα, κατά τη γνώμη του, δε συνίσταται στην ίδια την ιδέα (κοινοκτημοσύνη, ισότητα, απελευθέρωση κτλ.). Πάλι καλά, θα έλεγε κανείς, που η ίδια η ιδέα της ελευθερίας δεν είναι και από μόνη της κάτι κακό, αφού, προς το παρόν, δε δηλώνει κάτι τέτοιο ο κ. Ράμφος. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν γίνει πρακτική προσπάθεια να εφαρμοστεί η «ιδέα». Σ' αυτήν την περίπτωση, «υποθάλπεται το θρησκευτικό υποκατάστατο της πίστεως στην ιστορική νομοτέλεια, διαγράφοντας κάθε υπερβατική αξία και αρχή». Δηλαδή, όταν αποφασίσει ένας λαός ολόκληρος να εφαρμόσει το δίκιο και την αλήθεια, την ίδια στιγμή σταματάει να πιστεύει στο δίκιο και την αλήθεια και πιστεύει πια μόνο στην «ιστορική νομοτέλεια» (αντιπαρερχόμαστε εδώ τα περί «υπερβατικότητας» των ηθικών αξιών, λόγω έλλειψης χώρου, πάντως, το γεγονός ότι οι ηθικές όπως και οι αισθητικές αξίες είναι ιστορικές και όχι «υπερβατικές», θεϊκής προέλευσης και μια για πάντα δοσμένες, δεν τις κάνει λιγότερο σοβαρές και σεβαστές, τόσο στους μαρξιστές, όσο και στη σύγχρονη επιστήμη της ψυχολογίας, μαρξιστική και μη). Και επομένως, κατά τον κ. Ράμφο, «υπό το κράτος της επαναστατικής θελήσεως δεν κυριαρχούν μόνον τα πάθη, αλλά το θυμικό επιβάλλει στη λογική τη συλλογιστική του και θέτει τη σκέψη στη δεσποτεία του. Η ιδεολογία έτσι υλοποιεί τη δεσποτεία του θυμικού επί της λογικής και νομιμοποιεί τα πιο καταχθόνια πάθη, καθώς η συνείδηση εκχωρεί πλήρη δικαιώματα στη συνθήκη του θυμού, του "ευγενικού προλεταριακού μίσους", όπως έλεγαν, και τρέπεται σε υπόβαθρο της εκ προοιμίου αθωωμένης εγκληματικής πράξεως... Ο ιδεόληπτος απολαμβάνει το θυμό του και εγκλωβίζεται στον κόσμο του ζοφωμένου πάθους».

Ο κ. Ράμφος λοιπόν, αν ξεδιαλύνουμε λίγο το γενικό ύφος ασυναρτησίας που τον χαρακτηρίζει (στην επαναστατική θέληση δεν κυριαρχούν μόνον τα πάθη, λέει, αλλά ...νομιμοποιείται ο θυμός... και τα καταχθόνια πάθη, ενώ τελικά κυριαρχεί το «ζοφωμένο πάθος» - να ένας θρίαμβος της λογικής αναλυτικής σκέψης που δεν κατέχεται από πάθη...), μας λέει ότι, ίσως, είναι καλό πράγμα να θέλεις να απελευθερωθείς. Δεν πρέπει όμως να προσπαθήσεις πρακτικά γι' αυτό (δηλαδή συλλογικά και οργανωμένα, με τους τρόπους που ιστορικά συντελείται η κάθε απελευθέρωση), δεν πρέπει η σκέψη να περάσει σε πράξη. Και όχι μόνον αυτό. Καταγγέλλει την Αριστερά και για τη στάση της στο Γιουγκοσλαβικό, στο θέμα του Αφγανιστάν κ.ο.κ., την κατηγορεί για την εναντίωσή της σε έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο (ως εκ τούτου, εξανίσταται και με τη «μανιασμένη της αντίδραση στην επίσκεψη του Προέδρου Κλίντον», κάτι που πλήγωσε εξαιρετικά, όπως φαίνεται, τον ευαίσθητο ηθικά κ. Ράμφο). Οι πηγές των αντιλήψεων του κ. Ράμφου, ως «νεοορθόδοξου», ανάγονται, κατά κύριο λόγο, στη ρωσική ορθόδοξη σκέψη της τσαρικής Ρωσίας και της αντικομμουνιστικής μετεπαναστατικής διασποράς. Ωστόσο, οι αντικομμουνιστές θεωρητικοί και θρησκευτικοί φιλόσοφοι εκείνης της περιόδου δεν ήταν τόσο «πρόχειροι» και κυρίως δεν ήταν τόσο πρόχειρα δουλοπρεπείς στην εξουσία που τους τάιζε, κρατούσαν ακόμη κάποια προσχήματα και αποστάσεις από την τρέχουσα ιμπεριαλιστική πολιτική, διεκδικούσαν κάποια θεωρητική σοβαρότητα και ηθική εντιμότητα. Ενας «κλασικός» αντεπαναστάτης θρησκευτικός φιλόσοφος, ο Ν. Μπερντιάγεφ, στο έργο του «Οι καταβολές και το νόημα του ρωσικού κομμουνισμού» (1937), γράφει: «Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς εκείνους τους χριστιανούς που ενώ θεωρούν την επανάσταση απαράδεκτη εξαιτίας της βίας και του αίματος που επιφέρει, ταυτόχρονα αποδέχονται και δικαιολογούν ηθικά τον πόλεμο. Ο πόλεμος προκαλεί περισσότερη βία και περισσότερο αίμα από την επανάσταση. Η επανάσταση είναι αμαρτία, συχνά, όμως, ο πόλεμος είναι ακόμη μεγαλύτερη αμαρτία από την επανάσταση». Ο κ. Ράμφος, όπως φαίνεται, ανήκει παρ' όλα αυτά σε εκείνους τους «χριστιανούς» που «αποδέχονται ηθικά» έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο, αλλά επ' ουδενί την εναντίωση σε αυτό τον πόλεμο (ούτε βέβαια, πολύ περισσότερο, την επαναστατική πάλη για την αλλαγή της κοινωνίας, ώστε να σταματήσουν οριστικά οι πόλεμοι και οι σφαγές).

Δε βρισκόμαστε όμως στα 1930, αλλά στον 21^ο αιώνα. Οι σημερινοί διανοούμενοι, ακόμα και οι θρησκευόμενοι, ζουν και εργάζονται μέσα σε ασφυχτικά πλέον ιδεολογικά πλαίσια χωρίς πολλές επιλογές. Οφείλουν να επιλέξουν με ποιους θα πάνε και ποιους θ' αφήσουν. Και ο κ. Ράμφος έχει επιλέξει από την αρχή της περιόδου της μεταπολίτευσης (τουλάχιστον). Δε ζητά, λοιπόν, από την Αριστερά απλώς «αλλαγή πολιτικής πλεύσεως», δηλαδή την εξωτερική υποταγή στα κελεύσματα του καπιταλισμού σήμερα. Ξέρει ότι αυτό δεν αρκεί. Ζητά και την «εσωτερική υποταγή», την πλήρη «πνευματική μεταστροφή» της στη «δημιουργό θετικότητα», δηλαδή δεν αρκεί απλά να ανεχόμαστε την εκμετάλλευση, την καταπίεση, τη φαυλότητα, τη γελοιότητα της σημερινής καπιταλιστικής κοινωνίας, κάνοντας τους «αριστερούς» (δηλαδή, κάνοντας τα στραβά μάτια, κρύβοντας τις πεποιθήσεις μας). Πλέον οφείλουμε και να στηρίζουμε την εκμετάλλευση, να συμβάλλουμε στη διαιώνισή της με πρακτικές ενέργειες και μέτρα (αυτά που μας υποβάλλονται προφανώς). Συνεπώς, ο κ. Ράμφος δεν είναι εναντίον της «πράξης», γενικά. Είναι εναντίον της επαναστατικής πράξης και υπέρ της αντιδραστικής και αντεπαναστατικής. Πρακτικά λοιπόν, σύμφωνα με τον εν λόγω αρθρογράφο, πρέπει να αναπαράγουμε ενεργητικά τον καπιταλισμό, να υποτασσόμαστε στις ανάγκες διαιώνισής του και πνευματικά να προσεγγίζουμε τον «αληθινό ηρωισμό», που συνίσταται στο «να αναλαμβάνουμε το πρόσωπό μας, αναλαμβάνοντας τον εσωτερικό μας εαυτό και να λύνουμε το μυστήριο της θείας Δημιουργίας στο μυστήριο της δικής μας, ανθρώπινης αναγεννήσεως». Το πρωί να συντελούμε ενεργά και συνειδητά στη διαιώνιση της εκμετάλλευσης και της αδικίας και το βράδυ να συμφιλιωνόμαστε με την πρωινή μας δραστηριότητα, λύνοντας το μυστήριο της θείας Δημιουργίας μέσα από την αναγέννηση του εαυτού μας, μακριά από την πράξη. Από κάποιον θρησκευτικό ζηλωτή θα περίμενε κανείς μύδρους ενάντια στη σύγχρονη αδικία και καταπίεση και κάλεσμα σε αντίσταση ενάντιά της, σύμφωνα με τις θρησκευτικές ηθικές επιταγές. Ο κ. Ράμφος, όμως, είναι ένας θρησκευτικός ζηλωτής που μάχεται υπέρ του ΝΑΤΟ και του «κοινωνικού εκσυγχρονισμού της χώρας». Ως εκ τούτου, γι' αυτόν, υποταγή στο θεό σημαίνει καταρχήν υποταγή στο ...ΝΑΤΟ (κατά μια έννοια, σωστά: Αν υποταχτείς στο ΝΑΤΟ το πρωί, σου λέει, θα έχεις τη δυνατότητα να υποταχτείς με την άνεσή σου στο θεό το βράδυ, ενώ αν δεν κάνεις το πρώτο, τότε ίσως δε θα είναι και τόσο σίγουρο σε λίγο καιρό ότι θα μπορείς να κάνεις το δεύτερο...).

Το παραληρηματικό αυτό άρθρο στην πραγματικότητα δεν αξιώνει καμιά θεωρητική εγκυρότητα και επίδραση και το γεγονός αυτό κάτι λέει για τη συνεχώς φθίνουσα ποιότητα των σύγχρονων απολογητών του καπιταλισμού σε όλους τους χώρους. Η λειτουργία του εντάσσεται στη συνολική προσπάθεια εκφοβισμού των προοδευτικά σκεπτόμενων ανθρώπων. Δεν απευθύνεται στους κομμουνιστές, ούτε σε ανθρώπους με στέρεες και διαμορφωμένες αριστερές πεποιθήσεις και ηθική. Απευθύνεται σε ταλαντευόμενους ιδεολογικά και ψυχικά ανθρώπους, τους οποίους προσπαθεί να τρομοκρατήσει, να τους αποκόψει από συγκεκριμένες επιλογές και έκφραση γνώμης. Γι' αυτό και τα τόσα ψέματα - άχρηστα σε μια ανάλυση που θέλει να απευθύνεται στη λογική - γι' αυτό και ο θραυσματικός, παραληρηματικός χαρακτήρας και η ασυναρτησία του, που πραγματικά τρομάζει τον αναγνώστη. Είναι καλό κάποτε οι διάφοροι ταλαντευόμενοι αριστεροί και προοδευτικά γενικά σκεπτόμενοι άνθρωποι να σκεφτούν ότι η εξουσία πλέον απαιτεί από αυτούς τα πάντα, όχι μόνο να πράττουν με έναν ορισμένο τρόπο, αλλά και να σκέφτονται με έναν ορισμένο τρόπο. Δεν πρόκειται για άρθρο κριτικής του «αρνητισμού» ή όχι της επαναστατικής σκέψης και δράσης, αλλά για πτυχή αυτού που οι στρατιωτικοί ονομάζουν «ψυχολογική επιχείρηση σε καιρό πολέμου». Πρόκειται για προσπάθεια αστυνόμευσης της σκέψης. Δεν είναι η δολοφονική χαφιεδοσυμμορία της «17 Ν» το κρίσιμο ζήτημα για το λαϊκό κίνημα σήμερα. Το ζήτημα είναι η προσπάθεια τρομοκράτησης όλης της κοινωνίας (στην οποία, βεβαίως, εντάσσεται και όλη η 27χρονη υπόθεση της «17 Ν»). Είναι καιρός και άλλοι άνθρωποι, εκτός από τους κομμουνιστές και συνεπείς αριστερούς, να δουν ότι η καπιταλιστική βαρβαρότητα και ο σκοταδισμός δεν έχει μέτρο ούτε όριο, πολύ περισσότερο σήμερα που το σύστημα ασθενεί βαρύτατα. Και ότι η μόνη λύση είναι η συνειδητή αντίσταση, η ανυπακοή, η «θετικότητα», η δημιουργικότητα, η υγιής πνευματικά - ψυχικά ηθική του μαζικού λαϊκού κινήματος. Μόνο μέσα στο κίνημα ο άνθρωπος μεταμορφώνεται, γίνεται πιο ελεύθερος, αλλάζει τον κόσμο και τον εαυτό του, μετατρέπεται από αντικείμενο - πράγμα σε συνειδητό υποκείμενο της ιστορικής διαδικασίας. Μόνο μέσα στην επαναστατική σκέψη και πράξη, ο άνθρωπος «εξανθρωπίζεται», χειραφετείται, καταπολεμά συνειδητά και ξεπερνά τις πηγές της δουλείας στον ίδιο τον εαυτό του. Μόνον έτσι ο άνθρωπος ξαναγεννιέται πνευματικά. Και δεν πρόκειται καθόλου για θείο ούτε για ανθρώπινο μυστήριο. Ο άνθρωπος αλλάζει τον κόσμο, αλλάζοντας τον εαυτό του. Αλλάζει τον εαυτό του, αλλάζοντας τον κόσμο. Η αμοιβαία αλλαγή του κόσμου και του ανθρώπου συντελείται μέσα στην επαναστατική πράξη, όπως έλεγε κάποιος, στον οποίο η ανθρωπότητα οφείλει στ' αλήθεια πολλά.