ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ - ΛΟΝΔΙΝΟ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΒΑΓΔΑΤΗ.--

Σαφείς και εντονότερες μοιάζουν να γίνονται μέρα με τη μέρα οι αντιθέσεις ανάμεσα στις χώρες - μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με την αναγκαιότητα ή όχι λήψης νέας απόφασης για την επανάληψη των επιθεωρήσεων στο Ιράκ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός έσπευσε να υποστηρίξει ξεκάθαρα την αμερικανική θέση για υιοθέτηση σκληρότερης απόφασης, που θα εμπεριέχει και στρατιωτική απειλή ενώ ανοιχτά, χτες, η Μόσχα απέκλεισε το ενδεχόμενο να υποστηρίξει την «αυτόματη προσφυγή στη βία».

Πάντως, αμερικανο-βρετανικά αεροσκάφη έπληξαν, και χτες, θέσεις της ιρακινής αεράμυνας, στην περιοχή Ταλίλ 260χλμ. νοτίως της Βαγδάτης, εντός της «ζώνης απαγόρευσης πτήσεων». Οπως έγινε γνωστό, «απάντησαν» σε πυρά που δέχτηκαν, ενώ έριχναν φυλλάδια όπου προειδοποιούσαν, σε αραβικά και αγγλικά, την ιρακινή αεράμυνα «να μη βάλλει εναντίον των συμμαχικών αεροσκαφών διότι θα έχουν την τύχη που είχαν και άλλες ιρακινές θέσεις».

Κεκλεισμένων των θυρών άρχισε η ενημέρωση των χωρών - μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας από τον επικεφαλής των επιθεωρητών του ΟΗΕ, Χανς Μπλιξ, και τον γραμματέα της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Μοχάμεντ ελ Μπαραντέι, για το περιεχόμενο της συμφωνίας που επιτεύχθη με Ιρακινούς αξιωματούχους στη Βιέννη, προ διημέρου. Νωρίτερα, οι δύο αξιωματούχοι ενημέρωσαν τον ΓΓ του ΟΗΕ για το περιεχόμενο της συμφωνίας, που επιτεύχτηκε στη Βιέννη με τους Ιρακινούς αξιωματούχους και αποσαφηνίζει μια σειρά πρακτικά ζητήματα σχετικά με την επανάληψη των επιθεωρήσεων.

Ο Ανάν δήλωνε, στη συνέχεια, ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας «έχει αρμοδιότητα να αποφασίσει» και συμπλήρωσε ότι όσο συνεχίζονται οι διαβουλεύσεις θα ολοκληρώνονται και οι προετοιμασίες επιστροφής των επιθεωρητών. Ο ίδιος ο Μπλιξ δήλωνε έτοιμος να αποστείλει την πρώτη ομάδα μέχρι τις 15 Οκτωβρίου.

Εντούτοις, πίσω από τις κλειστές πόρτες, οι διαφωνίες στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας μοιάζουν να βαθαίνουν, ιδιαιτέρως, μάλιστα, ανάμεσα στα κομβικά μόνιμα μέλη. «Παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν, ελπίζω το Συμβούλιο να καταλήξει σε νέα απόφαση, αλλά αν αυτό δε γίνει, ο Πρόεδρος Μπους είναι αποφασισμένος να κάνει τα πάντα για τον αφοπλισμό του Ιράκ», δήλωνε απειλητικά ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Κόλιν Πάουελ, επαναλαμβάνοντας τις προθέσεις της Ουάσινγκτον να παρακάμψει τον ΟΗΕ «αν χρειαστεί».

Είχαν προηγηθεί οι δηλώσεις Μπους, σύμφωνα με τις οποίες ο ΟΗΕ έχει την ευκαιρία να φανεί αποφασιστικός, αλλά αν αυτό δε γίνει και ο Σαντάμ δεν υπακούσει «οι ΗΠΑ θα ηγηθούν μιας συμμαχίας και θα αφαιρέσουν τα χειρότερα όπλα από τον χειρότερο ηγέτη». Παράλληλα, Αμερικανοί αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών διέρρεαν, και πάλι χωρίς αποδείξεις, ότι διαθέτουν στοιχεία για την ύπαρξη οπλοστασίου μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, που μπορεί να φθάσει στα χέρια τρομοκρατών.

Ουσιαστικά, το αμερικανικό σχέδιο απόφασης αλλάζει άρδην το καθεστώς επιθεωρήσεων, παρέχοντας διευρυμένες αρμοδιότητες στους επιθεωρητές και τη δυνατότητα σε κάθε μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας να δίνει εντολές για δημιουργία «ζωνών απαγόρευσης πτήσεων», αλλά και «οδικών απαγορευμένων ζωνών». Ζητά σε ένα μήνα από το Ιράκ να παρουσιάσει πλήρη κατάλογο του οπλοστασίου του και επιθεωρήσεις απρόσκοπτα παντού, χωρίς προειδοποίηση, ενώ προβλέπει ότι όταν οι επιθεωρητές αντιμετωπίσουν εμπόδιο θα μπορούν αυτομάτως να ζητήσουν στρατιωτική υποστήριξη.

«Είναι σαφές ότι το υπάρχον πλαίσιο είναι ανεπαρκές, αφού τόσα χρόνια ο Χουσεΐν κορόιδευε τη διεθνή κοινότητα. Οσο σκληρότερη φανεί η διεθνής κοινότητα, τόσο σαφέστερο μήνυμα αποστέλλει και τόσο περισσότερο αποφεύγουμε μια σύρραξη», υποστήριξε ο Βρετανός πρωθυπουργός. Ο Τόνι Μπλερ επανέλαβε ότι για τον ίδιο δεν είναι στόχος η ανατροπή του Σαντάμ, αλλά «αυτό θα ήταν φανταστικό για τον ιρακινό λαό» και κατέληξε ότι η στρατιωτική δράση δεν είναι αναπόφευκτη, αλλά θα είναι δικαιολογημένη αν ο Σαντάμ δε συμμορφωθεί.

Αντίθετη εκτίμηση, όμως, διατύπωσε ανοιχτά ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σαλτάνοφ, που κατέστησε σαφές ότι για τη Μόσχα «είναι απαράδεκτη η οποιαδήποτε αναφορά σε αυτόματη χρήση βίας μέσα σε ένα ψήφισμα». Ο Σαλτάνοφ, επαναλαμβάνοντας δηλώσεις και του ΥΠΕΞ Ιβανώφ, υπογράμμισε ότι τα στοιχεία που παρουσίασαν ΗΠΑ - Βρετανία απλώς ενίσχυσαν τη ρωσική άποψη ότι είναι μεγάλη ανάγκη η όσο το δυνατόν γρηγορότερη επανάληψη των επιθεωρήσεων. Ανάλογες αντιρρήσεις εξέφρασε και η Γαλλία που θα επιμείνει στην άποψη για δεύτερη απόφαση, που θα εξετάζει τυχόν μη συμμόρφωση του Ιράκ.

Η Κίνα επαναδιατύπωσε την προτεραιότητα των επιθεωρήσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Κίνα πιθανότατα δε θα ασκήσει «βέτο», αλλά αν η Ρωσία καταθέσει πρόταση, όπως διαρρέεται, ή η Γαλλία, τότε η Κίνα θα συμπαραταχτεί μαζί τους. Ανάλογη στάση αναμένεται να τηρήσουν και τα περισσότερα από τα μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου.