«Πολύ σωστά», συνέχισε η ομιλήτρια, «ο εκδότης σημειώνει ότι αυτό το υλικό αποτελεί πολύτιμο βοήθημα γνώσης, πείρας, αγωνιστικής ανάτασης και απόφασης για θυσίες σε δύσκολους και χαλεπούς καιρούς. Ευχαριστούμε θερμά το ΕΛΙΑ και τον πρόεδρό του Μάνο Χαριτάτο, τον Γιώργο Δολιανίτη για τη βοήθεια και προσφορά τους. Τον Γιώργο Βαρλάμο για την καλλιτεχνική επιμέλεια της έκδοσης».
«Αισθάνομαι την ανάγκη», σημείωσε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, «να θυμίσω, μέσα σε λίγες γραμμές, πώς ξεκίνησε ο "Ριζοσπάστης", για να μάθουν οι νέοι και να θυμούμαστε οι παλιοί.
Ο "Ριζοσπάστης" είχε αρχίσει την έκδοσή του από τα τέλη του Ιούνη του 1917 στη Θεσσαλονίκη σαν 15ήμερη δημοκρατική εφημερίδα. Από τις 23 Ιουλίου του ίδιου έτους, αρχίζει να κυκλοφορεί σαν καθημερινή εφημερίδα στην Αθήνα.
Το τίτλο του τον δανείστηκε από την ομώνυμη δημοκρατική εβδομαδιαία εφημερίδα του Γ. Φιλάρετου, που κυκλοφορούσε από το 1908 έως το 1911.
Οταν εκδόθηκε ο "Ριζοσπάστης" δεν είχε ακόμα υιοθετήσει την ιδεολογία του επιστημονικού σοσιαλισμού, ήταν, όμως, η μόνη καθημερινή ελληνική εφημερίδα, που παρακολούθησε από κοντά τις εργασίες του συνεδρίου για την ίδρυση του ΣΕΚΕ και, μάλιστα, δημοσίευσε όλα τα υλικά του. Υστερα από την ίδρυση του κόμματος του ελληνικού προλεταριάτου, υπεράσπιζε με μεγαλύτερη συνέπεια τις ιδέες του επιστημονικού σοσιαλισμού.
«Ετσι ήταν και έτσι θα μείνει η εφημερίδα μας», συνέχισε η ομιλήτρια, «καθαρά και ανοιχτά ως κομματική εφημερίδα, ως όργανο της ΚΕ του Κόμματος, με σημαία της τον επιστημονικό σοσιαλισμό, την ιδεολογία της εργατικής τάξης. Ηταν, είναι και θα είναι η έπαλξη της επαναστατικής σκέψης και δράσης, η έπαλξη του αγώνα του λαού για τα συμφέροντά του. Δε θέλει και δεν μπορεί να έχει καμία σχέση με επιχειρηματίες και επιχειρηματικά συμφέροντα. Μοναδική σχεδόν πηγή χρηματοδότησης, τα έσοδα της κυκλοφορίας, καθώς οι διαφημίσεις και καταχωρίσεις κερδίζονται με το σταγονόμετρο.
Ας το σκεφτούμε, λοιπόν, σήμερα καλύτερα. Αν η κυκλοφορία του "Ριζοσπάστη" ανεβεί, και υπάρχουν όλες οι δυνατότητες γι' αυτό, τότε θα υπάρχει διπλό κέρδος, και πολιτικό και οικονομικό. Τότε θα απαλλαγεί το κομματικό ταμείο από τη συμπλήρωση των ελλειμμάτων του "Ριζοσπάστη" και θα δοθεί η δυνατότητα στην ΚΕ να στηρίζει και άλλα μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας που δεν αποφέρουν οικονομικό κέρδος, με την έννοια ότι δεν πωλούνται οι υπηρεσίες τους.
Δεν είναι λίγες οι φορές, που ακόμα και φίλοι της εφημερίδας και του Κόμματος αναρωτιούνται, μήπως θα ήταν καλύτερα η εφημερίδα μας να μην είναι τόσο ανοιχτά κομματική. Οτι, τάχα, σε μια πιο ελεύθερη, δηλαδή φιλελεύθερη απόδοση των κομματικών θέσεων, θα ήταν πιο προσιτή σε πολλούς, θα ήταν λιγότερο εκτεθειμένη στην προκατάληψη του αντίπαλου, στις επιφυλάξεις άλλων.
Εμείς την προκατάληψη ή την επιφύλαξη, την αύξηση της κυκλοφορίας, δεν την αντιμετωπίζουμε, κρύβοντας το πρόσωπό μας, αλλά, αντίθετα, δείχνοντας αυτό που είμαστε.
Αλλωστε, τι ανάγκη έχει σήμερα ο εργαζόμενος από μια ακόμα εφημερίδα, που θα διακηρύσσει ότι είναι ανεξάρτητη, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι; Από τέτοιες εφημερίδες και περιοδικά, χορταίνουμε καθημερινά. Δεν αποφασίζουμε να εγκαταλείψουμε το δικαίωμά μας να έχουμε τη δική μας ανεξάρτητη φωνή σε σχέση με την εξουσία, αλλά και το δικαίωμα του λαού να μαθαίνει τις θέσεις μας από πρώτο χέρι, χωρίς παραμορφωτικούς φακούς και μισόλογα.
Οι περισσότερες εφημερίδες που κυκλοφορούν λειτουργούν και σαν όργανα των κομμάτων, ιδιαίτερα των κομμάτων εξουσίας, ενώ δίνουν αρκετό χώρο στα διάφορα αναχώματα, στους ανώδυνους αντιρρησίες. Και όταν περιφέρουν την προτίμησή τους από το ένα στο άλλο κόμμα εξουσίας, δεν απειλούν τόσο πολύ, γιατί σε κάθε περίπτωση στηρίζουν το ίδιο το σύστημα.
Ο "Ριζοσπάστης" δεν είναι μια απλή εφημερίδα, που λειτουργεί όπως οι άλλες. Είναι το όπλο μας στον αγώνα μας και παραμένει ως τέτοιο, όσο και αν έχουν εισβάλει στην ενημέρωση και άλλα μέσα, ο ηλεκτρονικός Τύπος, η τηλεόραση, το Ιντερνετ κλπ.
Ποια εφημερίδα, που κυκλοφορεί σήμερα στον τόπο μας, κυκλοφορούσε και στα δύσκολα χρόνια του φασισμού, της Κατοχής, στα πέτρινα μετακατοχικά χρόνια, συγκέντρωσε στις γραμμές της και συγκεντρώνει έως σήμερα τόσους λαϊκούς αγωνιστές, που διώχτηκαν, φυλακίστηκαν, έχασαν τη ζωή τους, έχασαν τη βόλεψή τους; Καμία άλλη, γιατί καμία άλλη, και η πιο δημοκρατική, προοδευτική που γνώρισε ο τόπος, δεν τα έβαλε με τέτοιο τρόπο, με τέτοια αποφασιστικότητα και πίστη με τους εχθρούς του λαού.
Δημοσιογράφος του "Ριζοσπάστη" = ευθύνη, χαμηλός μισθός, δύσκολη και επίμονη προσπάθεια για να κατακτηθεί η αλήθεια. Το πάθος της αλήθειας και ο "Ριζοσπάστης" είναι ένα πράγμα. Αυτός πρέπει να γράψει κόντρα στο ρεύμα, αυτός πρέπει να διακινδυνεύσει πολλά για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, πρέπει πάνω απ' όλα να έχει το πάθος της αλήθειας.
Δεν υπάρχει καλύτερη τιμή για τη δημοσιογραφία, και γενικότερα για το λαϊκό κίνημα του τόπου μας, να γίνεσαι δημοσιογράφος του "Ριζοσπάστη" και να μένεις σ' αυτόν, κλείνοντας τ' αυτιά στις διάφορες σειρήνες.
Στα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας, της Κατοχής, το να είσαι αναγνώστης ισοδυναμούσε με εχθρό του συστήματος, με επικίνδυνο άνθρωπο, πήγαινες κατευθείαν φυλακή και εξορία και στο εκτελεστικό απόσπασμα, αν είχες στην τσέπη σου το μικρό παράνομο φύλλο της εφημερίδας. Η ανάγνωση και διανομή του ισοδυναμούσε με αντεθνική δράση. Ετσι αποκαλούσαν οι εχθροί του λαού την ταξική πάλη, τον απελευθερωτικό αγώνα».
«Σήμερα», τόνισε η Αλέκα Παπαρήγα, «δεν υπάρχει εμπόδιο στην κυκλοφορία του "Ριζοσπάστη". Κανείς δε βάζει σε κίνδυνο τη ζωή του, αγοράζοντάς τον και διαδίδοντάς τον. Αντίθετα, βάζει σε κίνδυνο αυτούς που πρέπει να κινδυνεύσουν, τους λίγους.
Είναι έτσι, όμως, ακριβώς τα πράγματα;
Καθόλου δεν είναι έτσι.
Το καπιταλιστικό σύστημα, όταν δε βάζει ορατές αλυσίδες και συρματοπλέγματα, έχει άλλα μέσα, μερικά είναι υλικά, αλλά και αόρατα μαζί, καταπιεστικά και αποτελεσματικά. Και σήμερα υπάρχουν ορκισμένοι αντίπαλοι της δημοκρατίας, της πληροφόρησης και της ελευθεροτυπίας. Οι μέθοδοι χειραγώγησης του μυαλού, της σκέψης, του κριτηρίου, έχουν φθάσει σε απίστευτο, με βάση το χτες, επιστημονικό επίπεδο.
Ο απλός άνθρωπος, ο ανυποψίαστος είναι αδύνατο, όσο υψηλό μορφωτικό επίπεδο κι αν διαθέτει, να καταλάβει εύκολα τι συμβαίνει γύρω του, δεν μπορεί εύκολα να μπει στην ουσία των πραγμάτων.
Ολη η ζωή μας, από τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι να πεθάνουμε, μας ωθεί να πάρουμε διαζύγιο με την αληθινή γνώση της ζωής, της κοινωνικής εξέλιξης, της οικονομίας και της πολιτικής. Διαπαιδαγωγούμαστε να ζούμε σε μια κοινωνία, που αναποδογυρίζει πλήρως την πραγματικότητα, συσκοτίζει τις αιτίες στη συνείδηση του ανθρώπου. Μια κοινωνία, που παρέχει την τυποποιημένη και στερεότυπη γνώση, όγκο γνώσεων, αντιεπιστημονική μεθοδολογία για την αξιοποίησή τους. Γνώσεις, που θεωρούνται ότι έχουν αξία όταν φέρνουν χρήμα, πολύ χρήμα. Γνώσεις, που αχρηστεύονται πολλές φορές, είτε εξαιτίας της ανεργίας, είτε εξ αιτίας της απασχολησιμότητας, είτε γιατί μπαίνουν στην υπηρεσία της πληρωμένης έρευνας από τους επιχειρηματίες.
Αν και ζούμε σε μια εποχής έκρηξης της πληροφόρησης και της γνώσης, στην πραγματικότητα, ζούμε εν μέσω άγνοιας και παραπληροφόρησης, λειτουργικού αναλφαβητισμού, φλύαρης γενικότητας, αλλά και στενοκέφαλης ειδίκευσης. Ο πλούτος της γνώσης καταντά τσιτάτο και κλισέ.
Σωστά βλέπουμε με επιφύλαξη όλους εκείνους που ξέρουν και βλέπουν πολλά, αλλά κάνουν λίγα για το λαό. Που έχουν γνώσεις, εύκολα, όμως, τις πουλάνε δεξιά και αριστερά, ακόμα και για την αποβλάκωση.
Καλά κάνουμε και είμαστε επιφυλακτικοί με αυτούς που λένε μεγάλα και πλούσια λόγια, τους λογάδες, τους μεγαλόστομους, τους διανοουμενίζοντες, όταν οι πράξεις τους είναι φτωχές, αντιλαϊκές, όταν η σκέψη τους υπηρετεί τον πλούτο, τα κέρδη, την ιμπεριαλιστική ιδεολογία και πολιτική.
Αλίμονο, όμως, αν δεν αντιδράσουμε και στον τομέα αυτό εμείς οι κομμουνιστές και, γενικότερα, οι προοδευτικοί άνθρωποι, όπως αντιδρούμε για τα προβλήματα της εργασίας, των μισθών και γενικότερα των εισοδημάτων, τα προβλήματα της δημοκρατίας.
Είναι μεγάλο λάθος, αν, στο όνομα της εμπορευματοποίησης και του εκχυδαϊσμού του περιεχομένου της γνώσης, έχουμε επιφύλαξη ή αν υποτιμάμε τη σημασία της γνώσης στην ανάπτυξη της επαναστατικής, της πρωτοπόρας πράξης.
Πόσο λάθος είναι να πιστεύουμε ότι, επειδή τελειώσαμε ένα Λύκειο, ένα ΤΕΙ και ένα Πανεπιστήμιο, δεν έχουμε ανάγκη από καθημερινή ενημέρωση και από την κατάκτηση της γνώσης, που πετυχαίνεται με τη μελέτη και αξιοποίηση του "Ριζοσπάστη", της θεωρίας, της ιδεολογίας μας.
`Η να νομίζουμε, ότι, επειδή τα βάσανα της ζωής μάς στέρησαν τη δυνατότητα να έχουμε ένα πτυχίο, ακόμα και να τελειώσουμε το Λύκειο, τότε δεν είμαστε σε θέση να γνωριστούμε με την ιδεολογία μας, να αποκτήσουμε υψηλό επίπεδο πολιτικής μόρφωσης.
`Η να πιστεύουμε ότι δεν έχουμε χρόνο για διάβασμα. Οχι ότι δεν υπάρχει τέτοιο πρόβλημα, όμως, αφού έχουμε χρόνο για να ζήσουμε, πρέπει να βρούμε το χρόνο και για να διαβάσουμε. Τίποτε δεν είναι ακατόρθωτο και άπιαστο, όταν αυτό είναι συνυφασμένο με το σκοπό της ζωής μας.
Ο "Ριζοσπάστης" είναι εφημερίδα γεγονότων, πληροφοριών και ανταποκρίσεων, που μας είναι εντελώς απαραίτητες για να γνωρίσουμε το σύνολο των εξελίξεων, τα βασικά που χρειάζονται. Είναι εφημερίδα, που συμβάλλει στην εκλαΐκευση της πολιτικής μας, στη διάδοση γνώσεων και εμπειριών, στην ανάδειξη της συλλογικής σκέψης και εμπειρίας, άρα και χώρος επεξεργασίας και εξειδίκευσης της πολιτικής μας.
Ακούμε πολλές φορές ότι μια εικόνα αξίζει όσο χίλιες λέξεις. Είναι σωστό, αν θέλουμε να επικοινωνήσουμε με ένα στιγμιότυπο της ζωής, με ένα συγκεκριμένο γεγονός. Ομως, τι βρίσκεται πίσω από αυτό το γεγονός, τι διαδικασίες, αντιθέσεις, τι νόμοι, τι πιθανότητες; Η εικόνα δε φθάνει, χρειάζεται και ο λόγος, όλα τα μέσα της γνώσης. Σήμερα, η πληροφόρηση τείνει να μειώσει την έντυπη μορφή της, να κυριαρχήσουν η εικόνα, η περίληψη, το σλόγκαν, τα πολλά χρώματα και οι φωτογραφίες και τα εφέ με τα λίγα λόγια.
Η ζωή έχει τόση ποικιλία και πολυπλοκότητα, που χρειάζεται πολλές φορές περισσότερα λόγια από ό,τι νομίζουμε, για να απεικονιστεί η εξελισσόμενη πραγματικότητα με τις αντιφάσεις και αντιθέσεις της».
«Η αντίσταση δεν αρχίζει και δεν τελειώνει με φόντο τα καθημερινά προβλήματα», παρατήρησε, στη συνέχεια, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. «Πρέπει να επεκταθεί ως αντίσταση και στη σκέψη, στην ιδεολογία και τον τρόπο ζωής.
Εδώ βρίσκεται η ουσία της προσφοράς του "Ριζοσπάστη". Διαμορφώνει μυαλά, άρα διαμορφώνει καλύτερους αγωνιστές της πράξης.
Κρατήστε στο χέρι σας αυτήν την πολύτιμη έκδοση, που σήμερα παρουσιάζουμε. Εκεί θα βρείτε όλα, την είδηση, την εικόνα, το γεγονός, την ιστορία. Μια ιστορία, που δε μαθαίνεται σήμερα ούτε στο θρανίο.
Αν ο χτεσινός "Ριζοσπάστης" μάς είναι πολύτιμος, σκεφθείτε πόσο πολύτιμος είναι ο σημερινός, πριν ακόμα περάσει στην ιστορία.
Γιατί τα λέω όλα αυτά; Και, μάλιστα, σήμερα, που τιμάμε μια τέτοια ιστορική έκδοση;
Γιατί σήμερα ακριβώς είναι μια ευκαιρία να απαντήσουμε όλοι στο ερώτημα, πόσο βαθιά πιστεύουμε στον αναντικατάστατο ρόλο του "Ριζοσπάστη", αν και εμείς οι σημερινοί τον βλέπουμε με το ίδιο πάθος που τον έβλεπαν οι κατοχικοί κομμουνιστές, οι κομμουνιστές που ζούσαν τις δύσκολες ώρες της παρανομίας και της φυλακής.
Ας το ομολογήσουμε: Η δύναμη και ο ρόλος του "Ριζοσπάστη" δεν αξιοποιείται όσο πρέπει σήμερα. Η κυκλοφορία του δεν είναι ικανοποιητική, αν και η εφημερίδα μας έχει σημαντική πρόοδο τα τελευταία χρόνια σε περιεχόμενο, σε ρεπορτάζ, πληροφορίες, στη γνώση και τον πολιτισμό. Δεν αποτελεί για μας εξήγηση ότι υπάρχει μια γενική τάση μείωσης της κυκλοφορίας και των άλλων εφημερίδων. Για μας, δεν πρέπει να ισχύουν οι ίδιοι λόγοι, γιατί εμείς δε δρούμε με τους ίδιους όρους, που δρουν τα άλλα κόμματα και οι υπερασπιστές τους.
Πού οφείλεται αυτό; Ο καθένας μας πρέπει να δώσει απάντηση στο ζήτημα.
Δικαιολογίες δεν υπάρχουν, καθώς σήμερα έχει ανεβεί το μορφωτικό επίπεδο και των κομμουνιστών, όπως και ολόκληρου του λαού, αν συγκρίνουμε τους δείκτες με την περίοδο της Κατοχής και των πρώτων μετακατοχικών χρόνων.
Δε θα σταθώ σε πιθανές ή ακόμα και διαπιστωμένες αδυναμίες, που μπορεί να έχει και σήμερα η εφημερίδα μας. Το κύριο πρόβλημα είναι η στάση των κομμουνιστών πριν απ' όλα και στη συνέχεια των ριζοσπαστικών και προοδευτικών ανθρώπων απέναντι στη γνώση, στη μελέτη, στο βάθεμα της γνώσης. Είναι η στάση απέναντι στο καθήκον να εξακριβώσεις την αλήθεια και μέσα από την προσωπική προσπάθεια. Είναι ζήτημα στάσης απέναντι στο καθήκον να προβλέπεις τις εξελίξεις και όχι να γίνεσαι ουρά τους.
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας.
Οι σύγχρονοι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες έχουμε κάνει ένα βηματάκι πίσω, όσον αφορά στη στάση μας στη μελέτη της εφημερίδας, του βιβλίου, όσο αφορά στη δίψα για μόρφωση, πολιτική, πολιτιστική, για πνευματική ανύψωση. Από το λαό δεν πρέπει ποτέ να ξεκοβόμαστε, πρέπει να είμαστε πάντα μαζί του, κοντά του, όμως αξίζει να ξεκοβόμαστε από αρνητικές λαϊκές συνήθειες, αν θέλουμε πραγματικά να είμαστε πρωτοπόροι, όχι στα λόγια, αλλά κυρίως στην πράξη.
Να αλλάξουμε όλοι μας στάση, να γίνουμε το ίδιο παθιασμένοι και ακόμα περισσότερο, σε σύγκριση με τους κομμουνιστές των περασμένων γενεών. Να γίνουμε πιο απαιτητικοί και υπεύθυνοι από τον εαυτό μας, αυτό είναι το ζητούμενο, αυτός είναι ο καλύτερος σεβασμός στην ιστορία του Κόμματος και της εφημερίδας μας».
«Οι δικές μας ιδέες και προτάσεις, οι δικές μας θέσεις, για να γίνουν κινητήρια δύναμη των λαϊκών μαζών που υποφέρουν, πρέπει να είναι εμπλουτισμένες και περιβεβλημένες με την πιο υψηλή γνώση, με τα πιο ατράνταχτα επιχειρήματα. Ο κομμουνιστής, για να πείσει, να αφυπνίσει, να συγκινήσει, πρέπει να διαθέτει υψηλού επιπέδου πολιτική και πνευματική καλλιέργεια, ευρύ ορίζοντα. Αυτό μπορεί να μας το προσφέρει σε σημαντικό βαθμό ο "Ριζοσπάστης". Βεβαίως, και τα άλλα κομματικά έντυπα.
Με τις γνώσεις του χτες, τις στενές ατομικές μας εμπειρίες, δεν μπορούμε να δουλεύουμε σήμερα. Απαιτείται πολύ πλατύς ορίζοντας και βάθος, για να πείσεις και να παρακινήσεις. Να γνωρίζουμε το σύνολο των προβλημάτων και όχι ένα μέρος τους, ανεξάρτητα σε ποιον τομέα ή χώρο δράσης είμαστε ταγμένοι. Δεν έχει κανένας και καμία μας το δικαίωμα να αισθανόμαστε αυτάρκεις σε γνώσεις, σε πληροφόρηση, στο σωστό προσανατολισμό.
Ιδιαίτερα απευθυνόμαστε στη νεολαία. Στα στελέχη και τα μέλη της ΚΝΕ. Ο νέος άνθρωπος από μικρή ηλικία πρέπει να μάθει να κρατάει στα χέρια του το "Ριζοσπάστη". Να τον μελετάει, να συζητάει γι' αυτά που γράφει, να ρωτάει, να προβληματίζεται, να "ανοίγει" θέματα. Μόνον έτσι θα είναι αποτελεσματική η πολιτική παρέμβασή του σήμερα, θα γίνει μαχητικός κομμουνιστής αύριο, άξιο μέλος και στέλεχος του ΚΚΕ.
Στα πρώτα του βήματα, ο "Ριζοσπάστης" βοήθησε το άπειρο προλεταριάτο, το σχεδόν ανοργάνωτο προλεταριάτο, να αποκτήσει συνείδηση του ρόλου του και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του.
Στα χρόνια της Κατοχής, βοήθησε στον κύριο και βασικό προσανατολισμό στον ΕΑΜικό και ΕΛΑΣίτικο αγώνα, στην αντίσταση κατά του κατακτητή, βοήθησε στην καλλιέργεια της αξιοπρέπειας, σε μια χώρα όπου όλες οι αστικές και μικροαστικές δυνάμεις είτε τον εγκατέλειψαν είτε τον κορόιδευαν με τις γνωστές απόψεις περί του ρεαλισμού της Κατοχής.
Σήμερα θα βοηθήσει τον αγώνα για το χτίσιμο του Μετώπου, θα βοηθήσει τον ταξικό αγώνα, που είναι η κινητήρια δύναμη για αλλαγές, θα βοηθήσει την αντίσταση του μυαλού απέναντι στη χειραγώγηση.
Οταν ο ιδεολογικός αγώνας από την πλευρά μας είναι αδύνατος, άνευρος, φτωχός, στενός και τυποποιημένος, τότε είναι βέβαιο ότι έρχεται η στιγμή, που και εμείς και ο λαός χάνει κατακτήσεις στην πορεία, γιατί δεν μπόρεσε να δείξει την υπεροχή του και στο πεδίο των ιδεών.
Η πάλη με την αστική ιδεολογία, με τις μικροαστικές αντιλήψεις και τον οπορτουνισμό, ο αγώνας κατά της μοιρολατρίας έχει τη δική του σχετική αυτοτέλεια, πρέπει να διεξάγεται συνεχώς μέσα στο κίνημα και στην κοινωνία γενικότερα.
Για άλλη μια φορά:
Να αλλάξουμε στάση στο ζήτημα της γνώσης, της μόρφωσης, γιατί τότε θα γίνει πιο ουσιαστική και η δράση μας. Τιμάμε την ιστορία μας, αλλά θα λογοδοτήσουμε αύριο, αν δεν αποδειχθούμε εμπειρότεροι και καλύτεροι. Σ' αυτό το καθήκον, ο "Ριζοσπάστης" είναι ένα αναντικατάστατο όπλο».